Р кедендік тарифі және оны қолданудың қағидалары.

Қ Р-ның кедендiк тарифi - Қ Р-ның кедендiк территориасына ә келiнген жә не осы территориядан шығ арылғ ан тауарларғ а қ олданылатын кедендік баждар ставкаларының жиынтығ ы.

Бұ л тауарлар Қ Р-ның сыртқ ы экономикалық қ ызметiнiң тауарлық номенклатурасына сай жү йеге келтiрiлген жә не топтастырылғ ан Қ Р-ның сыртқ ы экономикалық қ ызметiнiң тауарлық номенклатурасы Бү кiлә лемдiк Сауда Ұ йымының мү шелерi елдерiнде пайдаланылатын тауарларды кодтау жә не бейнелеудiң ү йлесiмделген жү йесiне негiзделiп жасалғ ан Қ азақ стандағ ы экономиканың дамуына қ арай сыртқ ы экономикалық ә дiстерi ү лкен рө л ойнауда, соның iшiнде орталық орынды кедендiк тариф алады. Онсыз сыртқ ы экономикалық қ ызметтi либерализациалау мү мкін емес.

Экономикалық негiзделген кедендiк тарифтi енгiзу ә кiмшiл-ә мiршiлден сыртқ ы экономикалық қ ызметті реттеудің экономикалық ә дістеріне ө ту жолында маң ызды қ адам болды.

Қ азiргi уақ ытта тарифтiк шараларды қ олдану сферасы мен мақ саттары импорт пен экспорт бойынша айрық шаланады. Кейiнгi тарифтiк шаралардың ауыртпалық орталығ ы импортты реттеу мен экспортқ а шектеулерді қ ысқ арту механизiмдерiн этаптар бойынша ө ң деу, экспортты мемлекеттiк қ олдау жү йесiн қ ұ ру жағ ына қ арай ө згеруде. Қ азiргi экспортты реттеу шараларын уақ ытша деп қ арастыру керек.

Сонымен, кедендiк тариф - бұ л нарық тық экономика жағ дайында сыртқ ы экономикалық қ ызметтi ретеудегi маң ызды қ ұ рал болып табылады.

Тарифтiң - бұ л оның тауарлық номенклатурасы, кедендiк қ ұ нды aнық тау жә не баждарды салу ә дiстемесi, оларды жү ргiзу механизмi, ө згерiстер мен жоюлар кедендiк-тарифтiк реттеу облысындағ ы атқ арушы ө кіметтің қ ызметiнiң шектерiн анық айтын нормалар, тауардың шығ у елiн анық тау ережелерi. Кедендiк реттеудiң белсендi бө лiгi - бұ л тауарды ә келу немесе шығ ару қ ұ қ ығ ына салық болып табылатын кедендiк баждардың ставкалары 1993 жылғ а дейiн ә рекет еткен кедендiк тариф сыртқ ы экономикалық қ ызметтi реттеу функциялары орындалады, баждардың ставкалары экономикалық салаларының даму дең гейiн ескермедi, импорттық тауарлардың бағ аларына ә сер етпедi жә не экономикалық мазмұ ны болмады. Ескі кедендiк тариф халық аралық тә жiрбиеге сә йкес келмедi жә не Қ азақ станның саудалық саяси масаттарына жетудегi қ ұ ралы бола алмады. Нә тижесiнде Республиканың сыртқ ы экономикалық кешені ө зінің қ ызметін маң ызды экономикалық реттеушісі жә не шетел нарық тарына тауарлар экспортын қ амтамасыз ету қ ұ ралы болмады.

Кедендiк тариф, Қ азақ станның импорттық саясатының басымдылық тарын кө рсете отырып, импорттық қ ұ рлымның оптималдау жә не валюта шығ ындарын рацианалдау ү шін жасалғ ан тауарлар немесе тауар топтамалары бойынша баждардың кө лемiне байланысы кедендiк тариф не отандық ө ндiрiстi шетелдiк бә секелестiктен қ орғ ауғ а, не отандық жә не шетел ө ндiрiсiнiң арасындағ ы бә секелестiкке мү мкiндiк жасайтын жағ дайларды қ ұ руғ а жасалғ ан, сонымен қ атар oтaндык, ө німнің бә секелестiк қ абiлеттiлiгiн кө теруге мү мкiндiк бередi. Бұ дан басқ а кедендiк тариф сыртқ ы экономикалық қ ызметтiң жаң а нысандарын дамытуғ а, Қ азақ станның экспорты бiздiң ө німнің импортерларына ә р тү рлі мақ сатты жең ілдіктер ү шін жасалғ ан.

Қ азақ станның кедендiк тарифi мен кедендiк баждары белгiлеудiң жариялық сипаты осындай баждарды белгiлеу кезiндегi халы шаруашылығ ының ә р тү рлі салаларының мү делерін есептеуге ғ ана емес, сонымен оның Қ азақ станның контрагент-елдерiне саудалық саяси мә нін кө теруге мү мкiндiк бередi.

Ө з кезегiнде кедендiк тарифтiң жариялық сипатты Республиканың нарығ ында қ ызығ ушылығ ы бар ұ йымдарды демократиялық негiзде тapтуғ a мү мкiндiк беретiн осы механизмдi қ ұ руды қ ажет етедi. Бұ л тариф импорт жә не экспорт тауарларына баждар ставкаларын келiсiмдеуге, кедендiктарифтiк саясаттың сұ рақ тары бойынша ұ сыныстарды дайындау, кедендiктарифтiк саясаттың сұ рақ тарын қ озғ айтын заң актiлерiнiң жобалары мен халық аралық келісім-шарттарды қ арастыруды қ ажет етті.

Кедендiк баждарды қ ұ ру кезiнде экономикалық табиғ ат пен олардың атқ аратын функцияларын ескеру қ ажет, ө йткенi олар баждардың принциптерi мен ә дiстерiн анық тайды.

Экономикалық ә дебиетте кедендiк баждардың табиғ аты мен олардың атқ аратын функциялары туралы бiрде бiр мә лiмет жоқ.

Нарық тық экономика жағ дайында жә не СЭҚ либерализациялауда кедендiк баждар СЭҚ -тің маң ызды экономикалық реттеушiсi болады. Кедендiк баждар кө мегімен мемлекет тауарларды ә келу немесе шығ аруды қ олдауғ а немесе оларды шектеуге, отандық тауарлар ө ндiрушiлердiң тауарларын басқ а да ұ қ сас тауарлардың шетел бә секелестерiне бiрдей тепе-тең экономикалық, ғ ылыми-техникалық, экологиялық, валюта-қ аржылық жү ргiзуге СЭҚ субъектiлерiнiң қ ызметiн жалпы мемлекеттiк, ұ лттық мү дделерге бағ ыттауғ а мү мкiндiгi бар.

14141414141414

Кеден ісі саласындағ ы сыртқ ы экономикалық жә не басқ а да қ ызметке қ атысушыларды тексеру кезіндегі кеден органдарының қ ұ зіреті.

1. 1. Кеден органдары ө з функцияларын Қ азақ стан Республикасының заң намасында айқ ындалғ ан тә ртіппен дербес жә не ө зге де мемлекеттік органдармен ө зара іс-қ имыл жасай отырып, сондай-ақ бірлескен актілердің негізінде тиісті мемлекеттік органдардың немесе аталғ ан органдардың келісімімен жү зеге асырады.
2. Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, кеден органдарының қ ызметіне араласуғ а тыйым салынады.

1. Қ азақ стан Республикасындағ ы кедендік реттеуді жетілдіру жә не кедендік ә кімшілік жасаудың тиімді ә дістерін енгізу мақ сатында сыртқ ы экономикалық қ ызметке қ атысушылар, кеден ісі саласындағ ы қ ызметті жү зеге асыратын тұ лғ алар, сондай-ақ ө зге де мү дделі тұ лғ алар, оның ішінде қ оғ амдық бірлестіктер мен ұ йымдар кеден ісі мә селелері жө ніндегі консультациялық кең естердің жұ мысына қ атысады.
2. Кеден ісін жетілдіру мә селелері жө ніндегі консультациялық кең естер кеден ісі саласындағ ы уә кілетті органның, кеден ісі саласындағ ы уә кілетті органның аумақ тық бө лімшелерінің жә не кедендердің жанынан қ ұ рылады.
Кедендік реттеуді жетілдіру мә селелері жө ніндегі консультациялық кең естер туралы ү лгі ережені кеден ісі саласындағ ы уә кілетті орган бекітеді.
Кеден ісін жетілдіру мә селелері жө ніндегі консультациялық кең естің мү шелері осы Кодекстің 32-бабы 3-тармағ ындаайқ ындалғ ан біліктілік емтихандарын кеден органдары ө ткізген кезде қ атысуғ а қ ұ қ ылы.

Кеден органдары ө з функцияларын жү зеге асыру кезінде Қ азақ стан Республикасының халық аралық шарттарына сә йкес шет мемлекеттердің кеден жә не ө зге де органдарымен жә не халық аралық ұ йымдармен ынтымақ тастық жасайды.

1. Кедендік бақ ылауды жү зеге асыру мақ сатында кеден органдары ұ лттық темір жол компаниясымен, темір жол кө лігі саласындағ ы ұ лттық тасымалдаушымен, Қ азақ стан Республикасының халық аралық ә уежайларымен, тең із жә не ө зен порттарымен ө зара іс-қ имылды жү зеге асырады.
2. Кеден органдары мен аталғ ан заң ды тұ лғ алардың ө зара іс-қ имыл тә ртібі Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде жә не кеден іс саласындағ ы уә кілетті орган мен кө лік саласындағ ы уә кілетті мемлекеттік органның бірлескен актілерінде айқ ындалады.