орытынды. Сонымен қорытындылай келгенде, бақытқа жетудің маңызды шарты, әл-Фараби атап көрсеткендей

Сонымен қ орытындылай келгенде, бақ ытқ а жетудің маң ызды шарты, ә л-Фараби атап кө рсеткендей, адамғ а еркін таң дау жә не істеген ә рекеттің ө з еркімен негізделуінде. Ә л-Фараби адам еркі еркіндігіне, жақ сы мен жаманды таң дауына кө п маң ыз артады. Ерік еркіндігі жан парасаттылығ ымен анық талады жә не ол тек адамғ а тә н, адамдағ ы ізгілікті қ алыптастыратын жә не кү шейтетін қ ажетті шарт. Алғ ашқ ы ақ ыл жететіндей мә ндерді игеру мен ақ ыл-парасат арқ ылы жү зеге асады.

Ә л-Фарабидің бақ ыт концепциясы адам ә рекеттері мен мінезін қ арастыратын этиканың пә ні, азаматтық немесе саяси философияның пә ні ретінде қ арастырылады. Оның философиясы қ ала тұ рғ ындарын, саяси билікті ұ йымдастыру ә дісін, қ оғ ам мү шелерінің ә рекеті мен мінез қ ұ лығ ын басқ ару білімдерін біріктіреді. «Азаматтық ғ ылымның бір бө лігі бақ ыт пен қ иялдағ ы бақ ыттың арасындағ ы айырмашылық ты кө рсетеді. Сонан кейін мұ нда қ алалар мен халық тарғ а тә н ә рекеттер, мінез қ ұ лық, ө неге жә не жалпы ерік қ асиеттері тізіп кө рсетіледі. Ақ ырында бұ л бө лім жаң ағ ыларды қ айырымды жә не қ айырымсыз деп екіге бө леді. Азаматтық ғ ылым ғ ана адамзаттың қ орытында мақ саты бақ ытқ а жету жолын талдайды, бақ ыт адамдардың қ асиеттерімен жақ сы жә не ізгілікті ә рекеттерімен жү зеге асады.

Кант адам философиясын теория жү зінде сипаттаушы, насихаттаушы болып қ ана қ ойғ ан жоқ, ө зі осы принциптерді іс жү зінде мү лтіксіз орын-даушы болды. Осы ретте оны Сократпен салыстырган дұ рыс. Философиясы қ аншалық ты адамгершілікке толы болса, Канттың ө зі де соншалық ты кіршіксіз, қ иянатсыз ө мір сү рді. Қ арсыластары парыз идеясын абстрактылық идея деп санағ анмен, оның бұ л философиясының оның замандастарына, ө зінен кейінгі философиялық ағ ымдарғ а ә сері мық ты болды. М.Ә уезовтің ө зі: «Канттан бергі философия кө згетү серлік жол тауып кете алғ ан жоқ *», - деп. оның философиясын ү лкен кө регендікпен ө те жоғ ары бағ алағ ан еді. Осы сө здердің маң ызы қ азіргі заманда арта тү сіп отыр десек, қ ателеспейміз.

Қ олданылғ ан ә дебиеттер тізімі:

1. Ә л-Фараби. Философиялық трактаттар. – Алматы: Ғ ылым, 1997. – 446 б.

2. Ә л-Фараби. Ә леуметтік-этикалық трактаттар. – Алматы: Ғ ылым, 1975. – 380 б.

3. Ғ абитов Т.Х. Мақ сат, мақ саттылық жә не мұ рат. – Алматы: Қ азақ стан, 1985. – 112 б.

4. Ғ абитов Т.Х. Қ азақ мә дениетінің типологиясы. – Алматы: Қ азМУ, 1998. – 202 б

5. Қ азақ ә дебиеті. Энциклопедиялық анық тамалық. – Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6

6. Ислам. Энциклопедиялық анық тамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1

7. Биекенов К., Садырова М. Ә леуметтанудың тү сіндірме сө здігі. — Алматы: Сө здік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7

8. Al-Farabi on the Perfect State: Abū Naṣ r Al-Fā rā bī 's Mabā di' Ā rā Ahl al-Madī na al-Fā ḍ ila. A revised text with introduction, translation and commentary by Richard Walzer. pp. viii, 569, Oxford, Clarendon Press, 1985, ISBN 1871-03-176-1

9. Биоморфология терминдерінің тү сіндірме сө здігі/ – Алматы: " Сө здік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9

10. Ә лімқ ұ лова Р., Сә тімбеков Р. Ә 55 Биология: Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналғ ан оқ улық. - 2-басылымы, ө ң делген, толық тырылғ ан. – Алматы: Атамұ ра, 2008. - 320 бет. ISBN 9965-34-812-Х

11. Саяси тү сіндірме сө здік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3

12. Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2