Дәрігер-стоматолог сақтайтын биологиялық қауіпсіздік ережелері.

Стоматологиялық мекемелерде жұ қ тыру қ аупінің алдын алу ү шін бірінші кезекте алғ ашқ ы рет(жұ мысқ а қ абылдағ ан кезде)жә не кейінен медициналық қ ызметкерлердің денсаулығ ына уақ ытылы тексерулер жү ргізіп отыру керек(реттілігі жә не мамандар тізімі Денсаулық сақ тау Министрлігінің бұ йрығ ымен жә не нұ сқ аулық тарымен регламенттеледі).Жұ мыс атқ арып жү рген медициналық қ ызметкерлер арасында жү ргізіледі.

Ø Жоспарлы тү рде дифтерияғ а жә не вирусты В гепатитке қ арсы вакцина егу жә не қ айталар егу(ревакцинация)

Ø Жарақ аттанып, жұ ғ у қ аупі пайда болғ ан жағ дайда В гепатит вирусына қ арсы вакцина егу.

Ең бек қ орғ ау мақ сатында жә не стоматологиялық емханалардың, бө лімшелердің жә не кабинеттердің қ ызметкерлерінің, жә не де пациенттерінің кездейсоқ инфицирленуінің алдын алу ү шін стоматологиялық мекеменің ә рбір қ ызметкерлері биологиялық қ ауіпсіздік ережелерін міндетті тү рде орындауы керек.

1.Арнайы санитарлық киіммен (халат, қ алпақ, костиюм, бетперде-маска)жұ мыс істеу керек, оларды зарарсыздандыру жә не жуып-тазалау орталық тырылғ ан жағ дайда атқ арылады.Қ ан немесе ауыз қ уысының сұ йық бө ліндісі тамып кету қ аупі болатын жағ дайда ылғ ал ө ткізбейтін киімді пайдалану қ ажет.Ауызды жә не бетті жауып тұ ратын бетпердені ә рбір науқ астан кейін ауыстырып отыру керек.

2.Жеке бас гигиенасын бұ лжытпай орындау керек, ә рбір пациентпен жанасқ аннан кейін қ олын жуып, антисептиктермен ө ң деу керек, ә рбір пациент ү шін бір рет қ олданылатын қ олғ аптарды пайдалану қ ажет.

3.Тістерді ө ң дегенде, ауыз қ уысында жұ мыс жасағ анда қ ан немесе ауыз қ уысының сұ йық бө ліндісі бетке шашырап кетуіне жол бермеу ү шін дә рігер арнайы кө зілдірік, қ алқ анша киіп алуы керек.Пайдаланып болғ аннан кейін олардың ә рқ айсысын зарарсыздандыру қ ажет.

4.Қ олында майда сызаттар жә не жарақ ыраттар бар болса дә рігер лейкопластырмен жауып қ оюы немесе саусақ қ ап киюі қ ажет.Қ абылдау кабинетінде< Микрожарақ ат тіркеу туралы> болуы керек.

5.Пациенттің тері жабындылары қ анмен немесе аурудың басқ а сұ йық тығ ымен ластанғ анда сол жерді дез.ерітіндімен немесе 70С спиртпен ө ң дейді.Тері бү тіндігі бұ зылғ ан жағ дайда қ ан ағ уын тоқ татпай, жарақ аттан қ анды қ ысып шығ арады, сумен шайып тастайды жә не 5%спирттік йод ерітіндісімен ө ң дейді.

6.Қ ан немесе басқ а сұ йық тар тамшысы ауызғ а тү ссе оны мол мө лшерде 70С спиртпен немесе 0, 05%марганец қ ышқ ылды калий ерітінідісімен шайып тастайды.Кө здің конъюктивасына тү скен жағ дайда 0, 05%марганцовка ерітіндісімен шайып тастайды.

7.Ә рбір пациент ү шін дә рігер стерильді (бір рет қ олданылатын инструменттерді жекепайдалану керек (оларды қ айтадан басқ а пациент ү шін пайдалануғ а рұ қ сат етілмейді).

8.Бірнеше аурулар ү шін қ олданылатын заттар, қ ондырғ ылар тиісті тазартудан жә не дезинфекциялаудан ө туі керек.

9.Микробы бар аэрозольдерді сорып алатын сү згіштерді дер кезінде ауыстырып отыру қ ажет.

10.Зертханалық талдауғ а алынғ ан барлық ү лгілер потенциалды инфицерленген деп есептеу керек, оларды науқ астан алу, сақ тау жә не микробиологиялық зертханағ а жеткізу микробиологиялық қ ауіпсіздік технникасына сә йкес атқ арылу керек.

11.Қ анмен жә не науқ ас бө ліндісімен ластанғ ан арнайы киімдерді, тө сек жамылғ ыларын потенциалды инфицирленген деп есептеу керек, оларды бірден дезинфекциялау қ ажет.

12.Шприцтерді қ олданып бола салысымен ө ткір заттарды утильдейтін арнайы контейнерге бірден салу керек, қ олданғ ан инелермен ешқ андай манипуляция жасамау керек!

Қ ауіпті медициналық қ алдық тарғ а ерекше кө ң іл аудару қ ажет.ЕПМ(ЛПУ)-де жинақ талатын қ алдық тар эпидемиологиялық жә не экологиялық қ ауіптілігінің дә режесі бірдей емес.АIИ(ВБН)пайда болуы ү шін 4-топқ а(Г)жататын қ алдық тардың маң ызы бар-эпидемиологиялық тұ рғ ыдан қ ауіпті медициналық қ алдық тар.Оларғ а жатады: пайдаланылғ ан таң у материалдары, бір рет қ олданылатын шприцтер, инелер, майда стоматологиялық инструментшалар.Мұ ндай қ алдық тар стом.кабинеттерде, процедуралық, жарақ ат таң у жә не операциялық орындарда жинақ талады.

Қ ауіпті медициналық қ алдық тарды ө ң деу шарттарына негізгі екі қ ағ ида кіреді.

1.Медициналық материалдарды қ айтадан пайдалану мү мкіндігінің болмауы.

2.Толық ө ң делгеннен кейін сенімді дезинфекциялау немесе толық жою, яғ ни пайдаланғ ан инструменттерде, заттарда, қ ондырғ ыларда ж.т.б.жалғ ан барлық микрофлораны толық жою немесе инактивациялау.

Медициналық мекемелерде жұ мыс барысында жиинақ талатын қ алдық тардың барлығ ы физикалық, химиялық немесе термиялық ө ң деу ә дістерімен толық жойылуы керек.

Барлық бө лімшелерден жинағ ан қ алдық тар дезинфекциялаудан кейін бір рет қ олданылатын қ атты немесе жұ мсақ ыдысқ а жинайды.3/4 кө лемінде қ алдық пен толтырылғ аннан кейін ауа шығ арылып тасталады да герматизациялайды.Ө ткір инструменттер(инелер, майда стом)дезинфекциядан ө ткеннен кейін басқ а қ алдық тардан ө залдына бө лек қ атты ыдысқ а жинайды.Г-тобының қ алдық тарын ашық ұ стауғ а жә не централизацияланғ ан немесе децентрализацияланғ ан тә сілдермен зарарсыздандырады.Қ азіргі кезде қ алдық тарды утильдеудің келесі ә дістерін ажыратады:

-механикалық ө ң деу(майдалау жә не қ ысыммен ө ң деу)

-термиялық ө ң деу(автоклавтар ең жиі қ олданылады)

-жағ ып жіберу

-микротолқ ынммен ө ң деу

-электротермиялық ө ң деу

-инфрақ ызыл сә улемен ө ң деу

-химиялық ө ң деу немесе дезинфекциялау

Бұ л мә селе бойынша қ азіргі кездегі жағ дай эпидемияғ а қ арсы режим талаптарының бірнешеуінің ө рескел бұ зылыстарғ а ұ шырауына ә келеді.Оларғ а жатады: медициналық қ алдық тарды қ аптауғ а бір рет қ олданылатын ыдыстардың (пакеттердің, бактардың)жетіспеушілігі, оны сенімді герметизациялау технологиясының болмауы.Қ алдық тарды уақ ытша сақ тайтын орындар(бө лмелер, алаң дар)жә не ыдыстар болмайды.Инфицерленген медициналық қ алдық тармен персоналдың жә не пациенттің жанасуына жол бермейтін қ ауіпсіз тасымалдау тізбегі ұ жымдастырылмағ ан.Қ алдық тардың медициналық мекемелерде кү рт кө беюі жә не эпидемиялық қ ауіптілігі медициналық кө мек берудің жаң а амалдарының, соның ішінде дайын дә рілік препараттарды жә не бір рет пайдаланылатын заттарды қ олдану арқ ылы қ алдық тарды ө з орнында жою жү йесін (и 1089)жетілдіруді қ ажет етеді.

Стоматологтың жұ мыс орнында гигиеналық талапты жоғ арғ ы дең гейде қ амтамасыз етуде практикалық стоматологтар ғ ана емес, жаң а технологиялар енгізетіндер жә не де стоматологиялық кабинеттер ү шін ә ртү рлі инструменттер, материалдар жә не қ ондырғ ылар-жабдық тар шығ аратын ө ндіріс орындары да еске алуы қ ажет.< Свод правил гигиены и методические рекомендации> дә стү рлі тү рде Германияда шығ арылады(ДАНZ).

Тесттер:

1. АУРУХАНА ІШІЛІК ИНФЕКЦИЯЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ:

1. Стационарларда АІИ тіркеп есепке алып отыру

2. Санитарлық -гигиеналық шараларды сақ тау

3. Госпиталдық штамдар айналымын бақ ылап отыру

4. АІИ қ ұ рамын мен биологиялық қ асиеттерін зерттеу

5. Кариестенген тістерді емдеу

2. ИНФЕКЦИЯНЫҢ БЕРІЛУ ФАКТОРЛАРЫ:

1. Инструменттер

2. Дә рігер қ олы

3. Жиһ аз

4. Жабдық тар

1. Антибиотиктер

3. АІИ ЗЕРТХАНАЛЫҚ ДИАГНОСТИКАСЫ:

1. Бактериоскопиялық ә діс

2. Бактериологиялық ә діс

3. Серологиялық ә діс

4. Фаговарлардынық тау

5. УДЗ

4. СТОМАТОЛОГИЯЛЫҚ КӨ МЕК КӨ РСЕТУ КЕЗІНДЕГІ ІРІҢ ДІ-Қ АБЫНУ АУРУЛАРЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУ Қ АУІП ФАКТОРЛАРЫ:

1. Науқ астың қ арт жасы

2. Созылмалы ауруларының болуы

3. Ауыз қ уысының аурулары

4. Иммундық жү йеге кері ә серін тигізетін дә рілерді ұ зақ қ олдану

5. ЖІИ ауыру

5. АІИ ИНФЕКЦИЯ КӨ ЗІ:

1. Candida albicans

2. Enterobacter ssp.

3. Escherichia coli

4. Staphylococcus aureus

5. N.gonohrreae

ТЕЗАУРУС (глоссарий):

Ятрогенді инфекциялар

Госпиталды инфекциялар

Ауруханаішілік инфекция

THESAURUS (glossary):

Contact transmission

ТЕЗАУРУС (глоссарий):

контактная передача

Сабақ тың болжамдық хронометражы: