Lekcja 13

Czas przeszł y. Nazwy miesię cy

Któ ry jest dzisiaj? Dzisiaj jest pierwszy kwietnia.

Któ rego mamy dzisiaj? Dzisiaj mamy pierwszego kwietnia.

Któ ry był wczoraj? Wczoraj był pią ty listopada.

Któ rego był eś w Moskwie? Pią tego listopada.

Któ ry bę dzie jutro? Jutro bę dzie pią ty listopada.

Któ rego bę dziesz w Moskwie? Pią tego listopada.

Порядковое имя числительное в польском языке имеет, в отличие от русского языка, форму мужского рода (результат согласования с опущенным именем существительным мужского рода dzień, в руском языке – со словом среднего рода число). В отличие от русского языка обе части числительного склоняются.

Nazwy miesię cy

1. styczeń – stycznia

2. luty – lutego

3. marzec – marca

4. kwiecień – kwietnia

5. maj – maja

6. czerwiec – czerwca

7. lipiec – lipca

8. sierpień – sierpnia

9. wrzesień – wrześ nia

10. paź dziernik – paź dziernika

11. listopad – listopada

12. grudzień – grudnia

Ach, ten ję zyk polski

Tego dnia Samira nie był o w klasie. Musiał pojechać do Warszawy. Miał tam waż ne spotkanie. Wró cił z Warszawy dosyć pó ź no. Najpierw wszedł do pokoju Elsy. Zapytał, co był o na lekcji. Elsa niewiele pamię tał a, bo tego dnia bardzo bolał a ją gł owa. Samir poszedł wię c do pokoju Luisa. Luis nic nie wiedział, bo też był nieobiecny na lekcjach. Wreszcie Filip umiał odpowiedzieć na pytanie Samira. Samir wzią ł jego zeszyt do ję zyka polskiego i wró cił do swojego pokoju. Poł oż ył się, wzią ł zeszyt i zaczą ł czytać. W zeszycie był y ró ż ne ć wiczenia, przykł ady, modele gramatyczne. Samir przeczytał wszystko, ale nic nie zrozumiał. Przeczytał jeszcze raz, ale skutek był taki sam. Ż ycie jest takie pię kne, tylko dlaczego ten ję zyk polski jest taki trudny – powiedział Samir do siebie. Zamkną ł zeszyt, zgasił lampę i po chwili już mocno spał.

Zł y dzień Filipa

Filip – Wczoraj miał em fatalny dzień.

Monika – A co się stał o?

Filip – Jechał em tramwajem, siedział em, myś lał em o ró ż nych sprawach i nie skasował em biletu.

Monika – …i musiał eś zapł acić karę.

Filip – Niestety tak. A potem miał em nastę pny kł opot. Nie wiedział em, ż e teraz nie wolno parkować obok tego baru na rogu.

Monika – Nie widział eś znaku?

Filip – No wł aś nie nie. Przyszedł policjant. Wolał em nie dyskutować i zapł acił em mandat.

Monika – Duż o?

Filip – Lepej nie pytaj. Ale to jeszcze nie wszystko. Wracał em do domu wieczorem i przewró cił em się. Leż ał em na ziemi, wszystko mnie bolał o, chciał em wstać, ale nie mogł em. Jakiś pan pomó gł mi wstać, zatelefonował po lekarza. Lekarz obejrzał nogę, na szczę ś cie nie był a zł amana, ale bardzo mnie boli.

Monika – Moż esz chodzić?

Filip – Z trudem, ale z tobą mogę iś ć nawet na dyskotekę.

Ć wiczenia

1. Proszę odpowiedzieć na pytania.

Któ ry jest dzisiaj? – 1.06, 2.07, 3.08, 4.09, 5.10, 6.11, 7.12, 8.01, 9.02, 10.03, 11.04, 12.05.

Któ rego mamy dzisiaj? – 13.12, 14.01, 15.02, 16.03, 17.04, 18.05, 19.06, 20.07, 21.08, 22.09, 23.10, 24.11.

2. Proszę odpowiedzieć na pytania.

Jaki dzień miał Filip?

Dlaczego nie skasował biletu?

Co musiał zapł acić?

Co się stał o, kiedy Filip wracał do domu?

Co zrobił jakiś pan?

Co zrobił lekarz?

3. Podobny kł opot jak Filip mieli w tramwaju i na parkingu Luis i Samir. Jak opowiadają o tym?

4. Proszę napisać tekst, zaczynają cy się od sł ó w: Chciał em napisać pracę domową, ale w koń cu nie napisał em, bo… Proszę wykorzystać czasowniki boleć, wiedzieć, rozumieć, pamię tać, powiedzieć, mieć.

5. Proszę skoń czyć tekst, któ ry zaczyna się tak: Tego dnia nie był o mnie w klasie. Musiał em pojechać do …

6. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i uż yć go w formie czasu przeszł ego.

Filip przez dł ugi czas (odpowiadać /odpowiedzieć) na pytania Luisa.

On nie umie odpowiedzieć, bo nie (rozumieć /zrozumieć) pytania.

Nauczycielka już kilka razy (mó wić /powiedzieć) na ten temat.

Ja (wracać /wró cić) tego dnia z Krakowa o sió dmej.

Samir (czytać /przeczytać) notatki okoł o dziesię ciu minut.

Wychodzisz? A (brać /wzią ć) wszystko?

Kiedy Samir wró cił z Warszawy, najpierw (iś ć /pó jś ć) do swojego pokoju.

Dł ugo (jechać /pojechać) pocią giem, wię c był a zmę czona.

(My) (czytać /przeczytać) tekst kilka razy, dlatego wszystko (rozumieć /zrozumieć).

Elsa usiadł a i (zaczynać /zaczą ć) czytać tekst.

7. Podane zdania proszę napisać w czasie przeszł ym.

Samira nie ma na lekcji.

Na tej ulicy nie ma ambasady.

Nie ma już pocią gu do Warszawy.

W zeszytach nie ma notatek z lekcji.

W pokoju nie ma lampy.

W sł owniku nie ma tego sł owa.

Nie ma lekarza o tej godzinie.

Nie ma tych sł ó w w tekś cie.

8. Z podanych elementó w proszę uł oż yć zdania.

w/ pokó j/ nie był o/ Samir – W pokoju nie był o Samira

o/pią ta/nie był o/już /pocią g

na/plac w centrum/ nigdy/nie był o/pomnik

wczoraj/nie był o/koncert/w/program

w/kasa/nie był o/już /bilety

nie był o/sens/w/zdanie/student

ambasador/nie był o/jeszcze/w/ambasada

kolega/nie był o/w/dom

9.Proszę odpowiedzieć na pytania.

Kiedy pan(i) urodził (a) się?

Kiedy urodzili się pana(i) matka i ojciec, brat i siostra, kolega i koleż anka?

Powtó rzenie

1. Był (a) pan(i) w ró ż nych miejscach ostatnio. Co pan(i) tam robił (a)?

kino – był am w kinie – oglą dał am film.

park, sklep, klasa, dworzec, poczta, stadion, kawiarnia, restauracja.

2. Doką d poszedł Luis, a doką d Elsa?

Luis poszedł do kina. Wszedł o czwartej, wyszedł o szó stej.

Luis (sklep, klasa, stoł ó wka, park, stadion, dom)

Elsa (klasa, fryzjer, kawiarnia, sklep, kino, dyskoteka, dom)

3. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i uż yć go w formie czasu przeszł ego.

Pewnego dnia Luis (jechać /pojechać) do Warszawy. Pocią g (jechać /pojechać) prawie dwie godziny. W tym czasie Filip (czytać /przeczytać) dwie gazety, (jeś ć /zjeś ć) kanapkę i (pić /wypić) coca-colę, któ rą wcześ niej (kupować /kupić) na dworcu. W Warszawie Filip najpierw (telefonować /zatelefonować) do kolegi. (Spotykać się /spotkać się) o 10.00. Razem (iś ć /pó jś ć) na Stare Miasto. Tam prawie przez dwie godziny (oglą dać /obejrzeć) pomniki, stare domy i muzea. (ż egnać się /poż egnać się) o 12.00. Potem Filip sam (iś ć /pó jś ć) na uniwersytet. Tam dł ugo (rozmawiać /porozmawiać) z profesorami. Wieczorem (wracać /wró cić) do Ł odzi.

4. Chce pan(i) wiedzieć, doką d wczoraj poszedł kolega, z kim, dlaczego, o któ rej godzinie? Proszę o to zapytać.

Jak o to samo zapytać koleż ankę?

Chcę pan(i) znać opinię kolegi na temat filmu, ksią ż ki, lekcji, nauczyciela, meczu itp. Proszę o to zapytać.

Co pan(i) robił (a) wczoraj?