АҚҚ устамаларын есептеу

Дә ріс 16

Тақ ырыбы: «АҚ Қ устамаларын есептеу. АҚ Қ қ ұ рылғ ыларын жө ндеу»

АҚ Қ устамаларын есептеу

Параллель жұ мысты қ амтамасыз ететін АҚ Қ қ ұ рылғ ыларының негізі параметрлері ажыратқ ыштың қ айта қ осуда уақ ыт ұ стамы жә не АҚ Қ сызбасының бастапқ ы қ алпына автоматты қ айтуы уақ ыты болып табылады. Тұ тынушылардың қ орек алу ү здіксіздігі жә не энергожү йенің беріктігі шарты бойынша АҚ Қ қ ұ рылғ ысы іске қ осу уақ ыты минималды таң дау қ ажет. Бірақ АҚ Қ ә серінен сызбаның қ алпына келу қ ажетті минималды уақ ыты белгілі факторларғ а байланысты шектеледі: барлық қ орек кө зедрінен ақ ау орнының толық сө ндірілуі уақ ыты.

Бір жақ ты бір ретті желілер ү шін бір ретті АҚ Қ қ ұ рылғ ысының іске қ осылуы уақ ыты екі шарт бойынша таң далады:

1. Желі сө ндірілген уақ ыттан соң қ айта қ осылғ анғ а дейінгі жә не кернеу берілгенге дейін ортаның деионизациялану шарты бойынша мына тең дік арқ ылы анық талады:

Онда - деионизациялану уақ ыты;

- артық уақ ыты.

220 кВ дейін кернеу бар тораптарда 15 кА Қ Т тогы кезінде 0, 2 с жә не 15 кА артық токтарда 0, 3-0, 4с қ ұ райды. 330 жә не 500 кВ желілерде 0, 3-0, 4 с қ ұ райды. Сондық тан формула бойынша есептегенде 35 кВ жоғ ары тораптарда =0, 3-0, 4 с жә не 6-35 кВ тораптар ү шін 0, 4-0, 5 с қ абылданады.

2. Ажыратқ ыш жетегінің сө ндірілгеннен соң қ айта қ осылуғ а дайындығ ы шарты бойынша:

Яғ ни, жетек дайындығ ы шарты бойынша қ айта қ осылуғ а АҚ Қ уақ ыт ұ стамы:

Бұ л жерде - жетек дайындығ ының тұ рақ ты емес екендігін есепке алатын артық уақ ыт, .

Бір жақ ты қ оректенуші ә уе желілері ү шін бір ретті АҚ Қ уақ ыт ұ стамы 3-5 с деп алынады, ол ағ аш қ ұ лауы, жылжымалы механизмдерге сымдардың тиюі, желмен тербелу жә не мұ з қ ату т.б. ақ ау тү рлерінде АҚ Қ сә тті аяқ талуын қ амтамасыз етеді.

Іске қ осылғ аннан кейін АҚ Қ бастапқ ы қ алыпқ а автоматты қ айту уақ ыты бір ретті АҚ Қ қ ызметін қ амтамасыз етуі қ ажет. Ол ү шін тұ рақ ты Қ Т кезінде қ айта қ осу АҚ Қ қ айтуы АҚ Қ кейін қ айта қ осылғ ан ажыратқ ыш релелік қ орғ аныспен ө шірілген жағ дайда ғ ана іске асады. РПВ-58 типті қ ұ рылғ ы базасында орындалғ ан АҚ Қ сызбалары ү шін АҚ Қ бастапқ ы қ алыпқ а қ айта оралу уақ ыты тең дік бойынша анық талғ ан мә ннен кем болмауы қ ажет:

Бұ л жерде - қ орғ аныстың ең ұ зақ уақ ыт ұ стамы;

- ажыратқ ыштың сө ну уақ ыты.

Тә уелсіз сипатты қ орғ аныстар ү шін уақ ыт ұ стамы қ орғ аныстың уақ ыт релесі уставкасы бойынша анық талады. Тә уелсіз сипатты уақ ыт ұ стамы бар реле ү шін іске қ осылу тогында уақ ыт ұ стамы tзащср деп есептеу керек. Нақ ты жағ дайларда 20 с не одан жоғ арығ а тең болуы мү мкін.

Бастапқ ы қ алыпқ а сө ндіру мезетінде ажыратқ ыш арқ ылы іске қ осылатын уақ ыт релесі қ айтаратын АҚ Қ сызбасында автоматты қ айту уақ ыты тең дікпен анық талады:

Серіппелі жетекпен жабдық талғ ан ажыратқ ыштардағ ы АҚ Қ бір ретті ә ркетін қ амтамасыз ету ү шін серіппенің тартылуының минималды уақ ыты осы ажыратқ ышқ а ә сер ееттін қ орғ аныс уақ ытынан артық болуы қ ажет:

.

Екі ретті АҚ Қ бірінші циклының уақ ыт ұ стамы жә не бір ретті АҚ Қ ү шін де (1), (2) бойынша анық талады.

Екінші цикл ажыратқ ын екінші қ айтара сө ндірілген соң 10-20 с ө ткеннен кейін ғ ана ө туі қ ажет. Екінші циклдағ ы АҚ Қ уақ ыт ұ стамының ү лкен мә ні ү шінші Қ Т тұ рақ ты ақ ауғ а қ осылуы кезінде ажыратқ ыштың сө нуге дайын тұ руына мең зейді. Осы уақ ыт ішінде ө шіру камераларынан бұ лінген бө лікшелер жойылады, камера маймен қ айта толтырылады жә не ажыратқ ыштың қ айта қ осылу қ абілетін бұ зады. РПВ-258 комплектісінде екінші циклдан соң келесі ә рекетке дайындық уақ ыты 60-100 с қ ұ райды.

Екі жақ ты қ орек алатын параллель жә не қ ұ р желілері ү шін АҚ Қ қ ұ рылғ ыларының уақ ыт ұ стамына қ ажетті қ осымша шарттар Қ Т релелік қ орғ аныстың сө ндіру уақ ыты есебімен таң далады. АҚ Қ уақ ыт ұ стамын есептеу кезінде негізгі тез ә рекет еткіш қ орғ аныстардың іске қ осылуы уақ ыты емес, желінің резрвтік қ орғ анысы уақ ыты алынады, яғ ни АҚ Қ нашар жұ мысының мә ні алынады. Есептеу мә ні ретінде 0, 1-0, 15 с уақ ытпен АҚ Қ қ ұ рылғ ысы орнатылғ ан ток қ орғ анысының бірінші сатысы немесе қ ашық тан қ орғ аудың бірінші аймағ ы жағ ынан іске қ осылу шарты алынады. Қ арсы жақ тан екінші жә не ү шінші сатының уақ ыт ұ стамымен желі сө ндіріледі. Егер қ ашық тық тан қ орғ аудың екінші аймағ ының сезгіштік коэффиценті 1, 2 с кем болмаса, ал ток қ орғ анысының екінші ө рісі 1, 5 кем болмаса екі сатының да іске қ осылу уақ ыты есепке алаынады. Егер қ орғ аныстардың сезгіштік коэффиценті аз болса, онда резервтік қ орғ аныстың ү шінші сатысының (ө ріс) уақ ыт ұ стамы алынады.

Сол себептен, екі жақ ты қ орек алатын желідегі АҚ Қ уақ ыт ұ стамын таң дау кезінде 1, 2 шартынан басқ а ү шінші шарт есептелінеді:

Бұ л жерде - қ орғ аныстың бірінші сатысының ең аз уақ ыт ұ стамы, АҚ Қ уақ ыт ұ стамы таң далатын желінің соң ындағ ы ажыратқ ышты сө ндіру мен қ осу уақ ыты;

- қ орғ аныс екінші сатысының уақ ыт ұ стамы жә не желінің соң ындағ ы ажыратқ ышты сө ндіру мен қ осу уақ ыты;

- деионизациялану уақ ыты (0, 1-0, 3);

0, 5-0, 7 с тең.

Егер жә не деп алынса тең дік:

Егер АҚ Қ желідегі кернеуді бақ ылау қ ұ рылғ ысымен жабдық талса, (7) тең дігі қ ұ рамындағ ы жә не есептелмегендіктен қ арапайымдалады. Желідегі кернеуді бақ ылау қ ұ рылғ ысымен жабдық талғ ан АҚ Қ ү шін уақ ыт уставкасы былай таң далады:

Қ ұ рлардың АҚ Қ қ ұ рылғ ысының уставкасы есебі тө мендегі ерекшеліктерге байланысты есептеледі. Екінші қ осылатын ажыратқ ыштың АҚ Қ қ ұ рылғ ысының іске қ осылу уақ ыты бірінші қ осылғ ан ажыратқ ыш АҚ Қ қ ұ рылғ ысының іске қ осылу уақ ытынан артық болуы қ ажет.

Онда - ажыратқ ыштың қ осылу уақ ыты;

- бірінші жә не екінші қ осылыс АҚ Қ қ ұ рылысының уақ ыт релесінің ұ стам шығ ыны;

- ажыратқ ышты қ осуда кеткен уақ ыт шығ ынын, 0, 5-0, 8 с тең қ осушы контактордың бастапқ ы қ алыпқ а қ айтын есепке алатын артық уақ ыт.

Сонымен қ атар, қ ұ рлардың АҚ Қ сызбасында қ ұ рды қ орғ анысының қ айта қ осылуы кезінде АҚ Қ бұ ғ аттау қ арастырылса, онда бірінші мен келесі қ осылу уақ ытын мына шарттар бойынша сә йкестендірген дұ рыс:

- қ ұ р қ орғ анысының іске қ осылу уақ ыты;

- 0, 5-0, 8 с тең артық уақ ыт.