АҚҚ құрылғыларын жөндеу

АҚ Қ қ ұ рылғ ыларын тексеру жә не жө ндеу “Релелік қ орғ аныс жә не энергожү йедегі электроавтоматика қ ұ рылғ ылары тексеру тү рлері, мерзімі жә не кө лемі туралы типтік Ережеге” сә йкес жү ргізіледі. Тексеру тө мендегі санаттарғ а бө лінеді: жаң а қ осу кезінде тексеру, профилактикалық бақ ылау, профилактикалық қ алпына келтіру, кезектен тыс тексеру, апаттан кейін тексеру.

Жаң а қ осу кезінде қ ұ рылғ ыларда сұ лба мен таң балауды толық тексеру, сыртқ ы байқ ау жә не релені электрикалық реттеу бойынша аппаратураның жалпы жағ дайын бағ алау, АҚ Қ сызбасының ө зара ә рекеттесуін тексеру жұ мысы жү ргізіледі.

Профилактикалық бақ ылау кезінде пайдалану ү рдісінде элементтердің кенеттен істен шығ уы себептері жойылады.

Қ ұ рылғ ының профилактикалық қ алпына келтіру негізгі қ ызметі- ескіру жә не ауыстыру жолдарының тозуы ү рдісі салдарын мерзімді жою немесе қ ұ рылғ ы элементтерін біртіндеген ескірудің алдын алу ү шін қ алпына келтіру. Профилактикалық қ алпына келтіруді орындау кезінде профилактикалық бақ ылау мә селелері де орындалады.

Кезектен тыс тексерулер сызбаның жекелеген ө згерістері кезінде немесе қ ұ рылғ ы реконструкциясы, тізбекті қ алпына келтіру, негізгі қ ұ рылғ ының жө ндеу жұ мыстарына байланысты, сондай-ақ реле жә не қ ұ рылғ ы сипатын ө згертуге қ ажеттілік туындағ анда ө ткізіледі.

Тексеру кө лемі қ ұ рылғ ы жағ даына байланысты анық талады, ал профилактикалық бақ ылау жә не қ алпына келтіру кезінде- реле жә не қ ұ рылғ ының басқ а элементінің жұ мысы жағ дайымен пайдалану процесімен, ластану жә не ылғ алдану дә режесімен, панелдердің дірілімен анық талады.

Егер жаң а қ осылу кезінде жұ мыс жоғ ары дә режеде орындалса, онда профилактикалық бақ ылау жә не қ алпына келтіру кө лемі аз болады, қ ұ рылғ ыны апатсыз пайдалану ұ зық тығ ы анық талады.

Сұ лбаны тексеру, релені реттеу жә не уставкаларын баптау басқ а басты назар АҚ Қ жұ мысының (сә тті жә не сә тсіз АҚ Қ циклы, қ орғ аныс ә рекетінде бұ ғ аттау, синхронизді бақ ылау релесі, ә рекеттің бір реттілігі т.б.) қ ажетті режимдерін тексеру де қ ажетті. Сызба жұ мысының режимі АҚ Қ сызбасындағ ы тү йіспелердің ажырау жә не тұ йық талуына ұ қ сас.

РПВ-58 қ ұ рылғ ысын тексеру жә не баптау ерекшеліктерін қ арастырамыз. Комплекттің қ ұ рамына уақ ыт релесі, кодалық реле жә не зарядттаушы резистор жә не разрядты конденсатор кіреді. Уақ ыт релесін реттеу жә не баптау ұ сыныстарғ а сә йкес орындалады. Уақ ыт ұ стамы тиісті кернеу кезінде тұ рақ ты ток релесі ү шін - 0, 7 U_ном, айнымалы ток – 0, 85U_ном. Егер уақ ыт ұ стамын ө лшеу кезінде кө рсетілген шарттардан асса, релені алмастыру қ ажет. Белгіленген АҚ Қ уақ ыт ұ стамын баптау кезінде реле сызбасындағ ы барлық элементтерді есепке алу қ ажет, сондық тан секундомер шық па реле тү йіспесімен тоқ тауғ а лайық тап орнатылады.

Аралық релені тексеру ережеге сйә кес ө ткізу ұ сынылады. РПВ-58 қ ұ рылғ ысында қ олданылатын аралық релесінің ерекшелігі ондағ ы екі орамада: бір орама 1- негізгі-параллель, конденсатор разрядынан жұ мыс істейді, келесісі-2- ретті- жұ мыс істеп тұ рғ ан қ алпында релені ажыратқ ыш толық сө ндірілгенге дейін ұ стап тұ ру ү шін. АҚ Қ қ ұ рылғ ыларын баптау алдында реле паспорт бойынша ораманы ұ стап тұ ру тогынң мә нін тексеру қ ажет. Ажыратқ ышты қ ашық тан басқ ару сызбасы ажыратқ ышты басқ ару кілтімен қ осу контакторы арқ ылы қ осуды қ арастыруы мү мкін. Бірінші жағ дайда ұ стап тұ ры тогы контактор орауышы тұ тынуымен анық талады жә не ампермен ө рнектелетін мә нге ие; екінші жағ дайда ұ стап тұ ры тогы милиампермен ө рнектеледі, себебі ол реле орамасының тұ тынуымен анық талады. Релені тексеру кезінде орамалардың ө зара дұ рыс қ осылуына кө ң іл бө лу қ ажет. Кө п орамалы релелерде бірполярлы шық палар бірдей белгімен (нү кте немесе жұ лдызша) белгіленген. Іске қ осылу жә не қ айту тогы жә не кернеу анық талады немесе реленің дұ рыс жұ мысына бағ а беру ү шін іске қ осылу жә не қ айту тогы кернеу мен реленің ә р орама бойынша ұ стап тұ руы тексеріледі.

Ұ стап тұ ры кернеуі мен тогы келесі тә сілмен анық талады. Ұ сьтап тұ рышу орамада 0, 8I_ном тең ток немесе 0, 7U тең кернеу орнатылады, содан реле іске қ осылғ аннан кейінгі қ алыпқ а қ олмен келтіріледі жә не ұ стап тұ руғ а тексеріледі. Іске қ осылу жә не реленің ток орамаларын ұ стап тұ ру тогы 0, 8I артық болмауы қ ажет. Егер бұ л шарт орындалмаса, онда нақ ты ұ стап тұ ру тогы тексеріледі. Ол ү шін реле зә кірі тө мен тү сіп тұ рғ анда 0, 65; 0, 7; 0, 75 тең сатылы ток орнатылады. ә р ток мә нінде тексеріледі.

Ұ стап тұ ру тогын жатық, яғ ни іске қ осылғ ан реле орамасында тө мендете отырып тексеруге болмайды: онда қ айту тогы анық талады.

Егер орамалардың полярлық бойынша қ осылуына кү мә н туса, онда тексеріс келесі тә сілмен жү ргізіледі: ораманың біріне тиісті мә нге жақ ын ток не кернеу беріледі, екіншісінде іске қ осылу тогы мен кернеуі анық талады. Дұ рыс қ осылғ анда олар бір ораманы қ оректендіру кезіндегі іске қ осылу тогы мен кернеуіне қ арағ анда аз болады, одан кейін тбелгіленген шық палары бар тұ рақ ты ток вольтметрімен бірполярлы орама шық палары анық талады.

Конденсатор тексеру кезінде оның жә не резисторының дұ рыстығ ына кө з жеткізу қ ажет, резистор арқ ылы конденсатор зарядталады жә не разрядталады. Конденсатор дұ рыстығ ы 1000 В мегаомметрмен зарядтау ақ ырлы жә не аз кедергіге (150-200 ОМ) разрядымен тексеріледі. Жалынның шығ уы конденсатор дұ рыстығ ын кө рсетеді.

Конденсатор заряды уақ ыт тексеру ү шін РПВ-58 комплекті шұ ғ ыл ток кернеуін тізбекті қ оосылғ ан конденсаторғ а жә не зарядтаушы резисторғ а жабысып тұ ратындай етіп береді. 30-40 с кейін С-1 тізбегінен кернеу тү седі жә не уақ ыт релесі тү йіспесін тұ йық тау арқ ылы аралық реле орамасы арқ ылы конденсатор раряды ү шін контур тудырады. Бұ л кезде реле аз уақ ытқ а іске қ осылуы қ ажет. Конденсатор разрядын біртіндеп азайта отырып, конденсатор зарядына жеткіліксіз, релені іске қ осатын уақ ыт табылады. Бұ л уақ ыт конденсатор зарядына жеткілікті минималды уақ ыт болып табылады. Зауыт нормативі бойынша конденсатор зарядына қ ажетті уақ ыт 15-20 с. Егер уақ ыт мә ні ү лкен болса, онда оның дұ рыс жұ мыс істемей тұ рғ андығ ын не кедергінің тиісті мә нге сә йкес еместігін білдіреді. Егер зарядтау уақ ыты 15 с аз болса, яғ ни зарядтаушы резистор кедергісі тө мен. Резисторды жаң ағ а алмастыру қ ажет.