VIII. Общественнай бэрээдэги харыстааһын, буруйу-сэмэни оҥорууну утары профилактическай үлэни ыытыы

Бу боппуруоска атын нэґилиэктэри кытта тэІнээтэххэ сэлиэнньэҕ э общественнай бэрээдэги харыстааһ ыҥ ҥ а, буруйу-сэмэни оҥ орууну утары охсуһ ууга балаґыанньабыт биллэ-кісті ордуктардаах. Ити биґиги сэлиэнньэбитигэр, улуус административнай киинэ буоларбытынан бары правовой тэрилтэлэр: улуустаа±ы полиция, прокуратура, сууттар, ону тэІэ улуустаа±ы административнай хамыыґыйа, саастарын ситэ илик о±олор дьыалаларын уонна кинилэр бырааптарын кімµскµµр комиссия µлэлииллэриттэн тахсар.

Сокуоннай саастарын ситэ илик о±олор дьыалаларын уонна кинилэр бырааптарын кімµскµµр комиссия±а биґиги сэлиэнньэбититтэн 15 о±о учуокка тураллар. О±олор буруйу оІоруулара араас, ол курдук токсикоманиянан 2, общественнай буруйу оІоруунан 8, арыгы иґиититтэн 2, уоруунан 3, кірµµтэ-истиитэ суох мэнээк сылдьыыга 2, атын биричиинэлэринэн 2 о±о дьыалалара комиссия±а кірµллэн тустаах миэрэлэри бэйэлэрэ уонна тіріппµттэрэ ыллылар.

Сокуоннай саастарын ситэ илик о±олор дьыалаларын уонна кинилэр бырааптарын кө мү скү ү р комиссияҕ а учуокка туруоруу сµрµн биричиинэтинэн уопсастыба±а кутталлаах дьайыыны оІоруу, арыгылааґын буолаллар. Ордук уопсастыба±а кутталлаах дьайыыны оІоруу ахсаана уґулуччу элбээбитэ сэлиэнньэ хас биирдии олохтоо±ун дьиксиннэрбэт буолуон сатаммат. ОІоґуллубут буруйдар µгµстэрэ бары киэґэ уулусса±а оІоґуллаллар. Онон киэґэ іттµгэр о±олор мээнэ сылдьыыларын тіріппµтэр кытаанах хонтуруолга ылаллара ирдэнэр.

О±олор кірµµтэ-истиитэ суох сылдьыыларын уонна буруйу-сэмэни оІорууларын сэрэтии государственнай ситимигэр киирэр тэрилтэлэр уонна органнар биґиги дьаґалтабытын кытта бииргэ µлэлээґиннэрин былаана ылыллыбыта. Бу былааІІа оло±уран элбэх µлэлэр бардылар уонна бара тураллар. Чуолаан КДН, ПДН, приют µлэґиттэрэ биґиги дьаґалтабыт µлэґиттэринээн бииргэ рейдэ±э сылдьаллар, оскуолаларынан арыгыны, таба±ы утаран лекция аа±аллар, социальнай кутталлаах турукка сылдьар дьиэ кэргэттэри кытта µлэлэґэллэр, ыарахан балаґыанньа±а тµбэспит ыалларга кімі оІороллор, манна да±атан бэлиэтиэххэ наада, материальнай эрэ кімі буолбакка, іссі психологическэй уонна юридическэй іттµттэн кімі эмиэ оІоґуллар.

Сэлиэнньэбитигэр маннык социальнай ө ттү нэн кутталлаах турукка сылдьар 30 ыал учуоттаах, итини таґынан сэлиэнньэ µрдµнэн 211 ыарахан балаґыанньа±а тµбэспит дьиэ-кэргэн учуокка турар. Бу биґигини дьиксиннэрбэт буолуон сатаммат сыыппаралар.

Полиция сокуоннай саастарын ситэ илик о±олору кытта ү лэлиир (ПДН) подразделениетыгар ыарахан иитиллиилээх 12 оҕ о уонна оҕ олорун ииппэт 24 ыал, ол иһ игэр 7 соҕ отох ийэ учуокка тураллар. Учуокка турар оҕ олор токсикомания, арыгылааһ ын, уоруу, киһ ини кырбааһ ын курдук буруйу оҥ орон ПДН учуотугар тураллар, оттон тө рө ппү ттэр арыгыһ ыттарынан уонна оҕ олорун кө рбө ттө рү нэн, ииппэттэринэн.

Отчуоттуур сылга биґиги сэлиэнньэбитигэр ис дьыала отдела бэйэтин тустаах µлэтинэн сэлиэнньэ олохтоохторугар куттал суоґаабатыгар, уопсастыба±а куттал суох буолуутугар, бэрээдэги кэґиини утары сэрэтэр µлэлэргэ сіптііхтµк ыытан кэллэ. Сэлиэнньэбитигэр µс участковай инспектордар: «Центр» учаастакка Саввинов Ростислав Валерьевич, «Кэлтэгэй» учаастакка Максимова Марианна Александровна, кө мө лө һ ө ө ччү тэ Павлов Петр Петрович, «Бэрэ» учаастагар Дашинимаев Иннокентий Анатольевич дьаґалтаны кытта ыкса сибээстээхтик µлэлииллэрэ биґирэниэн эрэ сіп.

Сэлиэнньэ±э буруйу оІорууну ырытан кірір буоллахха, ааспыт сылга барыта 118 буруй оІоґулунна, ити 2013 сыл кірдірµµтµттэн 2 буруйунан элбэх.

2014 сылтан биґиги дьаґалтабыт кі±µлээґининэн «Дьулуур» добровольнай народнай дружина Семенов Николай Степанович командирдаах тэриллэн сэлиэнньэҕ э суукка киэґээІІи кэмигэр тэрилтэлэринэн дьууґурустубалааґын оІоґуллубута дьон-сэргэ, ордук о±олор уонна эдэр ыччат тардыныытыгар тиэртэ. Бу дьуһ уурустуба билигин даҕ аны салҕ анан бара турар, дружинниктар ү лэлэринэн сэлиэнньэ олохтоохторо астыналларын биллэрэллэрэ ү ө рдэр.