Сынып оқушыларымен әскери – спорттық ойындарды ұйымдастырып, жүргізу.

Ә скери – спорттық ойындар. Жастардың ә скери – патриоттық тә рбиесі, оның Қ.Р.Қ арулы Кү штеріне қ ызмет етуге дайындығ ы – объективті қ ажеттілік болып табылады.

Ал жастардың патриоттық жә не интернациональдық тә рбиесі – сыныптың идеологиялық жұ мыстың негізгі бағ ыттарының бірі болып табылады.

Жыл сайын біздің армиямыз толық тырыла тү суде. Жас ә скерлер қ ысқ а уақ ыттың ішінде мамандық ты жақ сы игеріп, бү кіл ә скери қ ызметті де жақ сы атқ арады. Сонымен бірге, олар ә скери тә рбиенің талаптарын ө з еркімен орындап, бө лімшелердің қ оғ камдық ө міріне белсене араласуда. Олардың ө мірдегі табыстары оқ у орындарында жастармен жү ргізілетін ү лкен мақ сатпен бағ ытталғ ан ә скери – патриоттық тә рбиемен тү сіндіріле алады.

Ә скери – патриоттық тә рбие Отанды қ орғ ауғ а арналғ ан қ асиетті міндетті орындауғ а ө те қ ажет ү здіксіз жә не бағ ытталғ ан жо, ғ ары психалогиялық жә не маральдық еркін сапаларды қ ұ ратын процесс болып табылады.

Жоғ ары сыныптардағ ы қ озғ алмалы ойындар негізінен жалпы дене даярлық тарын жоғ арылату, сонымен бірге жасө спірімдердің арнайы спорттық даярлық тары ү шін қ олданылады.

15-17 жастық кезең де (Х-ХІ сыныптар) ағ заның ө суі жә не дамуы жалғ асуда екенін есте ұ стағ ан жө н. Қ аң қ аның сү йектену ү рдісі, бұ лшық ет кү шінің ө суі жә не ішкі ағ залардың дамуы ә лі аяқ талмағ ан. Жү йке жә не жү рек-қ ан тамырлар жү йесі қ ызметінде кейбір ауытқ улар, жоғ ары қ озушылық байқ алады. 15-17 жастағ ы жасө спірімдер мен қ ыздар ағ засының шыдамдылығ ы ересектерге қ арағ анда тө мен.

Жасө спірім ұ лдар денесінің салмағ ы бұ лшық ет массасының ұ лғ аюы арқ асында қ осылады; салмақ қ а қ атынасы бойынша бұ лшық ет кү штерінің дамуындағ ы кейін қ алу оларда байқ алмайды. Жасө спірім қ ыздардың бұ лшық ет жү йелері ұ лдарғ а қ арағ анда баяу дамиды (атап айтқ анда, иық белдеуі мускулатурасы ә лсіз). Қ ыздар денесінің салмағ ы кеуде ұ зындығ ы, жамбас белдеуінің дамуы есебінен еселенеді.

15-17 жастағ ы қ ыздар аяғ ы мен кеуде ұ зындық тар қ атынасын салыстырмалы бағ алаудың кө рсетуінше кеуде ұ зындығ ы ү лкейген сайын аяқ тары ұ лдарғ а қ арағ анда қ ысқ а, сондық тан да олардың қ адам жасаулары да қ ысқ а. Ал дене салмағ ы мен ө кпелердің ө мірлік сыйымдылық салыстыруларының берілгендері бұ л кө рсеткіштердің қ ыздарда тө мен екендігін кө рсетеді.

Жоғ ары сынып оқ ушыларында абстрактілі ойлауғ а жә не ө з ә рекеті мен қ оршағ ан орта ә рекететін талдауғ а қ абілеттіліктері айқ ын ө седі. Кө птеген бозбалар мен бойжеткендерде спорттың белгілі бір тү рі бойынша сабақ тарғ а қ ызығ ушылығ ы толығ ымен қ алыптасады, сондық тан оларды спорттың таң далғ ан тү рінде жетілуге мү мкіндік беретін қ озғ алмалы ойындар тартады.

Олар ү шін қ иындылығ ы бойынша маң ызды, тә сілдер мен ә рекеттерді орындауғ а қ ұ рылғ ан қ атысушылардың ө зара қ арым-қ атынасы бойынша кү рделенген қ озғ алмалы ойындар толығ ымен қ ол жетерлік жә не қ ызық ты.

Дұ рыс ө ткізлетін қ озғ алмалы ойындарды жү йелі ұ йымдастыру айналысушылардың қ озғ алыс қ абілеттерін жетілдіруге жә не дене даму динамикасына оң ә сер етеді.

Бұ л жастағ ылардың сү йек-бұ лшық ет аппаратының дамуы ә лі аяқ талмағ анын басты назарғ а ала отырып, ойындарда ұ зақ бір жақ ты кү ш салуғ а жол берілмеуі тиіс. Сонымен бірге боз балалар мен бойжеткендер жү йке жә не жү рек-қ ан тамырлар жү йесіне зиян келтіретін жү гіруі, секіру жә не т.с.с бар ойындардағ ы жоғ арылатылғ ан жү ктеме қ арама-қ арсы кө рсетілген. Алайда жалпы дене дамуын жоғ арылату жә не қ озғ алыс дағ дыларын жетілдіру мақ сатында жеткілікті ұ зақ уақ ыт бойы қ атысушылардың кө п қ айталанатын белсенді қ озғ алыстары бар ойындар ө ткізуге болады. Кү ш, жылдамдық, қ озғ алыс координациясы жә не шыдамдылық кө рсетуді талап ететін ойын ә рекеттеріндегі қ ыздардың дене мү мкіндіктері ұ лдарғ а қ арағ анда тө мен болатындығ ын ескерген жө н.

Жетекші жоғ ары сынып оқ ушыларының бойында қ озғ алмалы ойын сабақ тарын шынайы іс ретінде қ абылдайтындай қ атынастарды тә рбиелеуі тиіс. Белгілі бір ойын сабақ қ а мақ сатты бағ ыттылы тү рде енгізілетінін жә не оқ у-машық тандыру мә ніне ие екендігін тү сіндіріп ө ткен жө н. Ойын тапсырмаларын саналы орындай отырып, оқ ушылар қ озғ алмалы ойындарды ү лкен қ ызығ ушылық пен ү лгілі тә ртіппен орындайды. Белгілі бір техникалық тә сілді, тактикалық ә рекетті сә тсіз орындау жағ дайында айналысушыларғ а қ айталап жасауғ а мү мкіндік беру керек, осылайша жағ ымды нә тижеге қ ол жеткізудің тұ рақ ты, бірбеткей машық тануғ а ү йрету қ ажет.

Жастарды ә скери-патиоттық қ а тә рбиелеу, оны Қ Р Қ арулы Кү штердегі қ ызметке дайындау- обьективті қ ажеттілік.

Жастарды патриоттық жә не интернационалды тә рбиелеу сыныптағ ы идеологиялық жұ мыстың негізгі бағ ыттарының бірі.

Жыл сайын ә скерге жақ сы толық тырулар келеді. Жас жауынгерлер қ ысқ а мерзім ішінде мамандық ты жә не барлық ә скери қ ызметті жетістікпен мең гереді, жауынгерлік уставтар талаптарын адал орындайды, бө лімшенің қ оғ амдық ө міріне белсене қ атысады.

Олардың ө міріндегі қ ол жеткізілген жетістері оқ у орындарында жастармен ө ткізілетін ә скери-патриоттық тә рбие бойынша мақ саты бағ ытталғ ан жұ мыспен тү сіндіріледі.

Ә скери-патриоттық тә рбие Отанды қ орғ ау бойынша қ асиетті парызды орындау ү шін қ ажетті жоғ ары психологиялық жә не моральды-жауынгерлік сапасын қ алыптастырудың ү здіксіз мақ сатты бағ ыттылы ү рдісі ретінде ұ сынылады.

Жастарды ә скери-патриоттық тә рбиелеу формаларының бірі «Ұ лан» ә скери-спорттық ойын болып табылады.

«Ұ лан» жастар ә скери-спорттық ойын Қ Р Қ К-дегі қ ызметке даярлауғ а, ә скери істер негіздерін мең геруге, идеялық жә не дене шынығ уындағ ы қ азақ тар мен қ азақ стандық тардың жауынгерлік жә не ең бек дә стү рлерінде жастарды тә рбиелеуде ү лкен мә нге ие. Ол оқ ушылардың алғ ашқ ы даярлық бойынша білімдерін бекітуге, ержү ректілікке, солдат пен ең бекқ орғ а қ ажетті сапаларды тә рбиелеуге ық пал етеді.

Ойын енгізілген мектептер, арнайы орта оқ у мекемелері бозбалалар мен бойжеткендердің жү ректері мен ақ ыл-ойларына жағ ымды ә сер ететіндіктерін сезеді.

«Ұ лан» ойыны біройналатын, жеке немесе қ ұ рама командаларғ а арналғ ан элизодтық іс-шара емес, жү йелі қ орғ аныс-кө пшіліктік жә не спорттық ойындардың кө пшілік формасы.

«Ұ лан» жастар ә скери-спорттық ойынды қ ұ қ ық бойынша ерліктің, ержү ректіліктің, патриотизмнің мектебі деп атайды. Ол жасө спірімдерді патриотизм рухында тә рбиелеп қ ана қ оймайды, сонымен бірге оны морольды жә не денесін шынық тырады, ә скери қ ызметке жақ сы даярлық қ а, АӘ Д бойынша білім мен дағ дыларды мық ты нығ айтуғ а ық пал етеді.

Ә скери бө лімшелер, ә скери оқ у орындары, ә скери комиссариаттар, жоғ ары жә не арнайы орта білім беру оргындары, азаматтық қ орғ аныс жә не ТЖ штаптакры, «Отан» дене мә дениеті жә не спорт қ орғ аныс ұ йымдары, қ ызыл крест жә не қ ызыл жарты ай қ оғ амдарының бұ йрық ету кү штерінде «Ұ лан» ә скери-спорттық ойын барлық оқ у мекемелері мен жастар ұ йымдарында кең қ олдауғ а ие болды.

АӘ Д-пен бірге «Ұ лан» ойын жасө спірімдерге жас салдатты дайындау кө лемінде қ ажетті білімдер мен практикалық дағ дыларды мең геру жә не бекітуге кө мектеседі, осылайша АӘ Д қ оғ амдық формасы жү йелі сыныптан тыс қ орғ аныс-кө пшіліктік жә не спорттық ә рекеттегі бозбалалар мен бойжеткендерді кө пшілік тарту арқ ылы Отанды қ орғ ауғ а жастарды даярлау бойынша жұ мыстардың комплекстік формасы болып табылады.

4. Бақ ылау сұ рақ тар:

1. Ә скери – спорттық ойындардың тү рлері.

2. Ойын ережелерінің сақ талуы.

3. Ойынындардың негізгі мақ саты.

4. Жастардың патриоттық жә не интернациональдық тә рбиесі.

5. Жастарды патриоттық жә не интернационалды тә рбиелеу бағ ыттары.

№ 9. Лекция сабағ ының тақ ырыбы: " “Ұ лан” ә скери – спорттық ойыны."

1.Жоспары:

1.“Ұ лан” ә скери – спорттық ойыны

2.Сабақ тың мақ саты: Студенттерге жоғ ары сыныптарда.“Ұ лан” ә скери – спорттық ойынын ұ йымдастырып, жү ргізу ережесін жеткізе білу.

3.Қ ысқ аша мә тіні: Студенттерге“Ұ лан” ә скери – спорттық ойынның мақ саттары мен тапсырмаларын жеткізе білу.