Тақырып 30. Автобус маршрутының жүріс кестесін құру

Жолаушыларғ а қ анағ аттанарлық сапалы қ ызмет кө рсетуге қ ажетті автобустар санын есептей отырып, автокө лік мекемесінің пайдалану бө лімі автобустардың жү ріс кестесін қ ұ растырады.

Жү ріс кестесі – дегеніміз қ озғ алыс тә ртібін, жү ргізушілер мен кондукторлардың жұ мыс кестесін жә не негізігі пайдалану кө рсеткіштерін бекітетін автобустардың қ озғ алысын ұ йымдастырушы ең басты қ ұ жат.

Негізігі пайдалану кө рсеткіштеріне автобус маршрутының ұ зындығ ы (L_M), жарты айналым уақ ыты (t_р), аялдамалардың саны (n_р), бір тә уліктегі айналым саны (Z_p), жұ мыс уақ ытының басталу жә не аяқ талу уақ ыттары, толық жұ мыс істеу уақ ыты (Т_Н) тү скі асқ а ү зіліс немесе жү ргізушілерді ауыстыру уақ ыты, техникалық (V_T) жә не пайдалы (V_Э) жү ріс жылдамдық тары, автобустардың жү ріс аралық тары (I) мен жиілігі (H), соң ғ ы аялдамада тұ ру уақ ыты (t_к.о.) кө рсетіледі.

Кө ліктердің бекітілген кестеге сә йкес жү руі қ алаішілік жолаушы тасымалдауды ұ йымдастыру мекемелерінің негізгі қ ағ идасы болып табылады. Тасымалды орындаушылар жә не жолаушылар кө лігін басқ ару мекемелері жұ мыстағ ы қ иыншылық тарғ а жә не экономикалық тиімсіздіктерге қ арамастан қ озғ алыс кестесінің орындалуы ү шін барлық шараларды қ олданулары керек. Жү ріс кестесінің тү пнұ сқ асы маршруттың тө лқ ұ жатымен бірге сақ талады. Тү пнұ сқ адан алынғ ан кү нделікті қ олдануғ а арналғ ан кө шірмелер жү ргізушілерге беріледі.

Жү ріс кестесін қ ұ растырушы пайдалану бө лімінің инженерлері кестені қ ұ растыру кезінде тө мендегі шарттардың қ амтамасыз етілуін ескерулері керек:

· жолаушылардың автобусты тосу жә не қ алағ ан жеріне жету уақ ыттарының мү мкіндігінше ең тө менгі шамада болуы;

· қ озғ алыстың жиілігінің жоғ арғ ы дең гейде болуы;

· толық қ ауіпсіздікті сақ тай алатын жоғ арғ ы шекті жү ріс жылдамдығ ын белгілеу;

· автобустарды пайдаланудың барынша тиімді ә дісін енгізу;

· белгілі бір жол бө ліктерінде жү ріс жолдары қ атар келетін маршруттардың жү ріс аралық тарын сә йкестендіру жә не ортақ бақ ылау аралық тарында автобустардың қ озғ алыс жылдамдық тарының бірдей болуы;

· жү ргізушілер мен кондукторлардың қ алыпты жұ мыс тә ртібін сақ тау;

· кә сіпорындар мен мекемелердің, оқ у орындарының жұ мыс уақ ыттарының басталуы мен аяқ талуына орай сайкес аялдамалар арқ ылы ө ту уақ ыттарын ү йлестіру.

Маршруттың жү ріс кестесін қ ұ растыру екі кезең нен тұ рады: алғ ашқ ы мә ліметтерді дайындап, есептеу жә не жә не жү ріс кестесін қ ұ растыру.

Алғ ашқ ы мә ліметтерге тө мендегілер жатады:

· маршруттың ұ зындығ ы, жү ріс жылдамдық тары;

·аялдамалардың саны, арақ ашық тығ ы мен олардың арасында автобустың жү ру уақ ыттары, аялдамада аялдау уақ ыттары;

·автобустардың жұ мысының басталу жә не аяқ талу уақ ыттарының тиімді межесін белгілеу;

· маршрут бойынша автобустардың қ озғ алысының басталу жә не аяқ талу аялдамаларын, нө лдік жү рістің қ ашық тығ ын жә не жү ріс уақ ытын анық тау;

·жолаушы ағ ынының жалпы маршрут пен оның жекелеген жол аралық тарындағ ы шамасын нақ ытылап белгілеу;

· тә уліктегі айналым мен жарты айналым уақ ыттарының бекітілген шартты шамалары;

· айналым санына сә йкес қ ажетті автобустардың санын есептеу жә не маркасын таң дау;

· жү ріс аралығ ының мү мкін болатын жоғ арғ ы шекті шамасын анық тау;

· автобустарды маршруттарғ а бө лу;

· автобустарғ а жанармай қ ұ ю бекеттерін таң дау жә не бару уақ ыты мен жанармай қ ұ ю уақ ыттарының шартты шамасын белгілеу;

· жү ргізушілердің жұ мысын ұ йымдастыру ү лгісін таң дау;

· жұ мыс ауысымы басталғ аннан кейін 4-5 сағ ат ө тпей тұ рып тү скі ү зіліс жасайтын орын мен оның уақ ытын анық тау;

· маршрутпен бағ ыттас басқ а кө лік тү рлерінің жү ріс кестелерін қ арастыру.

Кестені қ ұ растырушы мамандар қ алаішілік маршруттағ ы автобустардың қ озғ алыс кестесін қ ұ растыру бойынша ә дістемелік ұ сыныстарды негізге алып, кестені қ ұ растырудың ә р тү рлі ә дістерін қ олданады.

Жұ мыс тә жірибесінде қ алаішілік маршруттарда қ озғ алыс кестесін қ ұ растырудың келесі ә дістері таралғ ан:

· Сызбалық ә діс;

· Кестелік ә діс;

· Трафареттік ә діс;

· Автоматты есептеу ә дісі.

Сызбалық ә діс (қ осымша 1) кө бінесе кішкентай қ алаларда жә не жылжымалы қ ұ рам бірліктерінің саны аз болғ анда қ олданылады. Сызба тү ріндегі тә сіл қ олдануғ а қ арапайым болғ анмен автобустардың саны кө п болғ ан кезде ә р қ айсысының жұ мысын бақ ылауғ а қ иындық тар туғ ызады.

Кестелік ә діс (қ осымша 2) негізгі тә сіл болып табылады жә не ол іс жү зінде кең қ олданылады. Онда ә рбір айналымның басталу жә не аяқ талу уақ ыттары, тү скі ү зіліс уақ ытары сандармен кө рсетіледі. Кестелік ә дістің кемшілігі жылжымалы қ ұ рам бірліктерінің жү ріс аралық тарын дұ рыс есептеуде қ иыншылық тар туғ ызады. Бұ л ә дісті қ олдану кестені қ ұ растырушыдан жұ мыс тә жірибесін талап етеді.

Трафареттік ә дісті (қ осымша 3) кестелік ә дістің орнына қ олданады. Кестені айналымның минуттық торларында сызба тү рінде қ ұ райды. Минуттық торларды полиграфиялық қ ұ ралдар арқ ылы немесе компьютерде арнайы бағ дарламалар бойынша жасайды.

Автоматты есептеу ә дісінде қ озғ алыс кестесін арнайы жасалғ ан компьютерлік автоматты есептегіш бағ дарламаларда жасайды. Оның басты кемшілігі ә рбір маршрутқ а жекелей жә не ә ртү рлі уақ ыт аралық тарына сә йкес жү ріс кестесін оң тайлы етіп жасау қ осымша бағ даламалық ө ң деу жұ мыстарын талап етеді.

Жолаушы тасымалдаушы автобус кө лігінде қ олданылатын жү ріс кестелерінің тү рлері:

· Жұ мыстық жү ріс кестесі - ә рбір жү ргізушіге желіге шығ ар алдында беріледі, онда айналымғ а шығ у жә не соң ғ ы аялдамағ а келу уақ ыттары, айналым саны, тү скі ү зіліс орны мен уақ ыты, маршрутта жұ мыс істеу уақ ыты, пайдалану жылдамдығ ы, аялдамалардың атауы, жү ріс аралығ ы т.б. мә ліметтер кө рсетіледі.

· Станциялық жү ріс кестесі – соң ғ ы аялдамалар мен аралық бақ ылау бекетерінің диспетчерлері ү шін қ озғ алыстың кестеге сә йкес ү зіліссіз орындалуын қ адағ алап отыруғ а арналып жасалады.

· Ақ параттық жү ріс кестесі – маршруттың соң ғ ы жә не аралық аялдамаларына, автовокзалдар мен автостанцияларғ а жолаушылардың хабардар болуы ү шін ілінеді.

· Шұ ғ ыл жү ріс кестесі – ауа-райының ө згерісі кезінде (кө к тайғ ақ, қ ар басу, туман т.б.) шұ ғ ыл тү рде ЭЕМ кө мегімен қ ұ растырылатын уақ ытша кесте.

Жү ріс кестесі кө ктемгі - жазғ ы жә не кү згі - қ ысқ ы маусымдар ү шін жә не кү нделікті, сенбі, жексенбі кү ндеріне сонымен қ атар мерекелік кү ндерде ә рбір маршрут ү шін жеке қ ұ растырылады.

Қ осымша 1

-

Қ осымша 2

№ 43 автобус маршрутының жү ріс кестесі «14 ық шым аудан – 30 ық шам аудан»

Ескертулер: 1. Жоғ ары сиымдылық тағ ы автобустар қ олданылады;

2. Жү ргізушілердің жұ мысы мен демалыс тә ртібі Қ Р Ең бек кодексіне сә йкес ұ йымдастырылғ ан;

Аялдамалар:

1. 14 ық шам аудан; 2. 13 ық шамаудан; 3. Кольцевая; 4. Кітапхана; 5. «Горняк» дү кені; 6. «Қ арлығ аш» кафесі; 7. Спартак К/Т (Колос); 8. Майқ ұ дық мә д.ү йі; 9. 11 квартал; 10. 19 ық шамаудан;

11. «Балақ ажы» мешіті; 12. Восток 1-2; 13. Восток 3; 14. Восток 5; 15. Кө гілдір тоғ андар; 16. ХМК; 17. Дача; 18. Мередиан; 19. Терешкова кө шесі; 20. 32 квартал;

21. 19 квартал; 22. Қ арМТУ; 23. Поликлиника; 24. Ерубаева кө шесі; 25. ДКГ; 26. ЦУМ; 27. 45 квартал; 28. Шығ ыс (Гипермаркет); 29. Базар; 30. 16 дү кен (сұ раныспен);

31. Луговая кө шесі (сұ раныспен); 32. Волочаевский (сұ раныспен); 33. Орбита ық шамауданы; 34. Поликлиника; 35. «Сары-Арқ а» ЦД; 36. Рысқ ұ лов кө шесі (30 ық шам аудан).

Қ осымша 3

А	Б	А	Б	А	Б	А	Б	А	Б	А	Б
05.00	05.28	05.56	06.24	06.52	07.21	07.51	08.21	08.51	09.20	09.49	10.18
.01	.29	.57	.25	.53	.22	.52	.22	.52	.21	.50.	.19
.02	.30	.58	.26	.54	.23	.53	.23	.53	.22	.51	.20
.03	.31	.59	.27	.55	.24	.54	.24	.54	.23	.52
.04	.32	06.00	.28	---.56---	---.25---	---.55+1	.25	.55	.24	.53	.22
(I).05	---.33---	---.01---	---.29-1--	.57	.26	.56	---.26---	---.56---	---.25---	.54 ү зіліс	.23
.06	.34	.02	.30	.58	.27	.57	.27	.57	.26	.55	.24
.07	.35	.03	.31	.59	.28	.58	.28	.58	.27	.56	.25
.08	.36	.04	.32	07.00	.29	.59	.29	.59	.28	.57	.26
.09	(IV).37	---.05---	---.33---	---.01+1--	.30	08.00	.30	09.00	.29	.58	.27
.10	.38	.06	.34	.02	---.31---	---.01---	---.31---	---.01---	---.30---	.59 ү зіліс	.28
.11	.39	.07	.35	.03	.32	.02	.32	.02	.31	10.00	.29
.12	.40	.08	.36	.04	.33	.03	.33	.03	.32	.01	.30
.13	.41	.09	.37	.05	.34	.04	.34	.04	.33	.02	.31
.14	.42	.10	.38	.06	.35	.05	.35	.05	.34	.03	.32
(II) 05.15	---.43---	---.11---	---.39---	--.07+1--	.36	.06	.36	.06	.35	.04	.33
.16	.44	.12	.40	.08	---.37---	---.07----	----.37+2	---.07----	.36	.05	.34
.17	.45	.13	.41	.09	.38	.08	.38	.08	---.37---	.06	.35
.18	.46	.14	.42	.10	.39	.09	.39	----.09----	----.38----	---.07----	----.36----
.19	.47	.15	.43	.11	.40	.10	.40	.10	.39	.08	---.37---
.20	.48	.16	.44	.12	.41	.11	.41	.11	.40	.09	.38
.21	.49	.17	.45	.13	.42	.12	.42	.12	.41	.10	---.39---
.22	.50	.18	.46	.14	.43	.13	.43	.13	.42	.11	.40
.23	.51	.19	.47	.15	.44	.14	.44	.14	.43	.12	.41
.24	.52	.20	.48	.16	.45	.15	.45	.15	.44	.13	.42
.25	.53	.21	.49	.17	.46	.16	.46	.16	.45	.14	.43
(III).26	.54	----.22----	----.50+1	.18	.47	.17	.47	.17	.46	---.15---	---.44---
.27	.55	.23	.51	--.19+1---	.48	.18	----.48----	----.18----	----.47----	----.16----	----.45----
.28	.56	.24	.52	.20	----.49----	--.19-1---	.49	.19	.48	.17	.46

⇐ Предыдущая21222324252627282930Следующая ⇒