Дәріс № 2. Психологиялық білімнің құрылымдық бейнесі тарихи психология ретінде

Курсы бойынша дә рістері Дә ріс №1. Кіріспе

Жоспары:

1. “Қ азіргі психологияның тарихы, кү йі жә не тенденциялары” пә нінің басқ а оқ у пә ндер арасындағ ы рө лі жә не орны, жалпы сипаттамасы.

2. Курстың пә ні, мақ саты жә не міндеттері.

3. Психология тарихы психологиялық тү сініктедің ұ йымдасу логикас ретінде.

«Қ азіргі психологияның тарихы, кү йі жә не тенденциялары» пә ні психология бө лімінің магистранттарын кә сіби дайрлаудың қ ұ рамдас бө лігі болып табылады. Ол психологияның 21-ғ асырғ а дейінгі дамуы, ғ ылыми ашылымдар, жә не психологиялық ойлардың ғ ылыми мектептерін талдауғ а арналғ ан. Қ азіргі кездегі психология алдында 20-21 ғ асырларда пайда болғ ан адам жө нінде тү рлі қ арама-қ айшы аң ыздар мен тү сініктерді тудырғ ан ғ ылымдағ ы дағ дарысты, сондай-ақ қ оғ амдағ ы ә леуметтік дағ дарысты жан-жақ ты талдап, зерттеу сияқ ты кү рделі міндеттер тұ р. Олардың тиімді ө зара ә рекет етуін қ амтамасыз ету ү шін адамдардың ө мірлік іс-ә рекетін ұ йымдастырудың психологиялық механизмдерін терең талдау жә не саналау қ ажет.

Пә нді оқ ытудың мақ саты: магистранттардың психология жө нінде адамзаттың рухани дамуының компоненті ретінде тұ тас тү сінігін қ алыптастыру, олардың «Қ азіргі психологияның тарихы, кү йі жә не тенденциялары» пә нін мең геру барысында творчестволық ойлауын дамыту.

Пә нді оқ ытудың міндеттері:

- психологиялық тү сініктер мен тұ жырымдамалардың даму логикасын ашу;

- ғ ылыми психологиялық кө зқ арастар мен сондай-ақ аң ыздар мен діндерде психика табиғ атының талқ ылануын қ арастыру;

- магистранттарда психологияның ғ ылыми аппаратының ә діснамалық, тарихи негіздерін талдау қ абілеттілігін дамыту.

Негізгі білікгер (білімдер, іскерлікгер, дағ дылар):

- қ азіргі заманғ ы психологияның ә діснамалық мә селелерін анық гаудағ ы негізгі тұ рғ ыларды білу;

- қ азіргі заманғ ы жә не классикалық психологиялық тұ жырымдамалардың негізгі сипаттамаларын ажырата алу;

- психология ғ ылымының даму тарихы жө ніндегі сауалдарда бағ дарлай алу.

Дә ріс № 2. Психологиялық білімнің қ ұ рылымдық бейнесі тарихи психология ретінде

Жоспары:

1. Психология тарихы ө зекті мә селелермен байланысты

2. Психология тарихы эвалюциялық кө рініс пә н ретінде кө рінуі

Жан туралы материалистік оқ ыту, материалистік философия ретінде дамығ ан жә не қ алыптасқ ан. Антикалық материализмнің жоғ арғ ы кө рінісі атомдық материализм. Демакриттің айтуы бойынша: " Жан материалды жә не жан майда, жұ мсақ қ озғ алғ ыш атомдардан тұ рады." Жан атомдардан адам денесінде жайылуы.Демокриттің айтуы бойынша ө сімдіктердің, тастың – жаны бар. Жан - ө лімді жә не денемен бірге ө леді.

Аристотельдің айтуы бойынша бү кіл тә н атомнан қ ұ ралады. Тә н мә ні элементарлы бө ліктермен анық таалады. Тә н формасы бө ліктердің қ озғ алуымен анық талады. Атомдар ү немі қ озғ алыста болғ андық тан, дене формасы ө згерцуі мү мкін. Дене жанмен ү немі байланыста болады. Аристотель " Энтелехия" ұ ғ ымын енгізеді, энтелехия адам тә нінің толық бар болуы.

Платонның негізгі философиялық проблемалары – идея туралы ғ ыылым. Платонның кө зқ арасы бойынша – ол копия, заттың аналогы. Платон: индивидуалды сана қ оғ амдық санамен қ алыптасады.

Валенттілік – бұ л пә ндііліктің қ ызметі. Пә нділік – материалды субстанция, пә нділіктің мә ні білетін тілдің сө зінде мағ ыналынады. Платонның обьективтілігі мынада: 1. идея материядан тә уелсіз сол сияқ ты жанда денеден тә уелсіз; 2. Идея обьективті, ө йткені ол материяғ а айналуы мү мкін.

Аристотель жә не Платонның оқ ытулары психологияның дамуына ү лкен ық пал етті. Олардың идеялары кө птеген психологиялық теориялардың негізі болды. Антикалық психология бірінші біілімдер формасы болып табылады, оның жү йесінде психологиялық кө ріністер дами бастады.

Орта ғ асыр тарихы ұ зақ уақ ытты қ амтиды, 5-16 ғ асыр идеологияның ө згеруі мен дамуы болды. Ірі идеологтардың бірі Фома Аквинский 1226-1274 жж ең кө рнекті схоласт; ө зіінің жұ йесі католицизимнің негізгі бағ ыты болды. Аристотель жә не Платон идеяларының сү йене отырып Аквинский ө зінің теориясын қ ұ рды, оның негізінде пастулаттар дә елдеуді қ ажет етпейтін идеялар. Оның оқ ытуы " томизм" кейіннен схоластика деген атауғ а ие болды. Аквинскидің оқ ытуының бастапқ ы инстанция болып, қ ұ дайды жоғ арғ ы рухани субстанция деп қ арастырғ ан идеясы болды.

Дай

Теолог – теоретиктер

Теолог – практиктер

…………………..

Чернь

Бірнеше ғ асыр ө ткен соң ортодоксалды бихевеорист Скинер тоталитарды қ олғ амның психологиялық теориясын қ ұ растырды. Скинердің ойынша барлық аадамдар қ оғ амның қ абаттары – страттарғ а бө лінеді. Массаларды басқ ару ү шін қ оғ амның ә р қ абатына сай стимулдар табылуы керек.

Мораль дегеніміз – жалпы қ абылданғ ан норма, оны шіркеу кө п жағ дайда орнатқ ан болады.