ІШ СҮЗЕГІ

Сү зек-парасү зек ауруларының диагностикасы ү шін алғ ашқ ы 5-6 кү нде келесі клиникалық мә ліметтердің ү лкен маң ызы бар: жоғ ары тұ рақ ты қ ызба, айқ ын интоксикация, “сү зектік тіл”, гепатолиеналды синдром, метеоризм, «оң» Падалка нышаны. Гемограммада іш сү зегіне тә н ө згерістер: лейкопения, анэозинофилия, таяқ ша ядролы нейтрофилдердің жоғ арлауы.

Диагнозды растау ү шін бактериологиялық жә не серологиялық ә дістерді қ олданады. Ө т қ осылғ ан қ оректі орталарғ а науқ астың қ анын (гемокультура), зә рін (уринокультура), нә жісін (копрокультура) міндетті тү рде себеміз. Ө тті (билиокультура) бактериотасымалдаушылардан ғ ана алып себеміз. Қ оздырғ ышты сү йек кемігінің пунктатынан (миелокультура), розеола пунктатынан (розеолокультура) бө ліп алуғ а болады, бірақ бұ л ә дістер қ азіргі жағ дайда қ олданылмайды. Серологиялық ә дістерден іш сү зегінің анық тауында агглютинация реакциясы – Видаль реакциясы, О-, Н-, Vi – антигендермен жү ргізілетін тікелей емес гемагглютинация реакциясы (ТГАР) қ олданылады. Диагностикалық титр – 1: 200.

Емдеуі. Іш сү зегінің ағ ымы мен нә тижесі дұ рыс кү тімге, диетағ а, антибактериальды жә не патогенетикалық ем жү ргізу тә ртібіне байланысты. Іш сү зегінің емдеуі комплексті болуы керек.

Науқ асты тыныштық та, жайлы тө секте кү ту керек. Ауыз қ уысы мен теріні кү ту маң ызды орын алады. Тө секте жату режимін 6-7 кү нге дейін сақ тағ ан дұ рыс. Ал 7-8-ші кү ндері науқ астың отыруына рұ қ сат етіледі, 10-11-кү ндері дене қ ысымы тұ рақ танса, жү ріп-тұ руғ а рұ қ сат беріледі. Науқ астарғ а №4 жә не 4б, сосын 4в, 2 диета тағ айындалады. Іш сү зек-парасү зек аурулары кезінде антибиотиктердің ішінен ең тиімдісі -левомицетин болып табылғ ан. Сонымен қ атар ампициллинді де пайдалану қ олайлы. Левомицетинді тә улігіне 6 реттен 0, 5 г белгілейді, қ алыпты дене температурасының 3-ші кү ніне дейін, ал 3-10-шы кү ні - тә улігіне 4 реттен - 0, 5 г. Ампициллинді 14 кү ннің ішінде тә улігіне 4 реттен 1г мө лшерінде пайдалану. Қ оздырғ ыштар антибиотиктерге тұ рақ ты болғ ан жағ дайда бактрим (бисептол) кү ніне 2-3 рет қ олданылады, немесе нитрофуран препараттары (фуразолидон) кү ніне 4 реттен-0, 15-0, 2 г. Сонғ ы жылдары фторхинолондар тиімді препараттар болып табылды (пефлоксацин 0, 4 г. х 2 рет, ципрофлоксацин 0, 5 г. х 2 рет).

Ішектен қ ан кеткенде қ атаң тө сек режимі керек, шалқ асынан 12-24 сағ ат бойы жатқ ызу. Қ арынғ а суық басып, 10-12 сағ ат аралығ ында тамақ ішуге тиым салынып, ішетін сұ йық тық тың мө лшері 500 мл дейін шектеледі.

Науқ астарды ауруханадан дә рігер-инфекционистің бақ ылауы жә не рұ қ саты бойынша шығ арады. Қ осымша ауруларды емдеу мақ сатқ а сә йкес жү ргізіледі.

Болжамы. Іш сү зегі тұ сында болатын ө лім тудыратын жағ дай соң ғ ы жылдары едә уір тө мендеген жә не ол 0, 3-0, 2% қ ұ рап отыр. Десек те, ә лі кү нге дейін болжамы ә рқ ашан жағ ымды емес, тіпті жең іл ағ ымында да, себебі, ауыр асқ ынудың дамуы мү мкін (ішектен қ ан кету, ішек перфорациясы жә не т.б.).

Алдын алу шаралары. Сү зек-парасү зек ауруларымен кү рес бойынша шаралар былай бағ ытталуы керек: жұ қ палы аурулардың кө зін зиянсыз ету; берілу жолдарын қ иып ө ту; ұ жымның қ арсы тұ ра алмауының жоғ арылауы. Іш сү зек профилактикасы алдың ғ ы кезекте жалпы тазалық шараларына жү ргізіледі: сумен жабдық таудың сапасын жақ сарту, кө пшілік орынды таза ұ стау, канализацияларды тазалау, шыбындармен кү рес. Науқ астар ауруханадан шық қ аннан кейін диспансерлік бақ ылауда 3 ай бойы болады. Науқ астың нә жісі, дә реті, ө ті бактериологиялық бақ ылаудан ө теді. Сү зек-парасү зек ауруларына қ арсы иммунизация жоспарлы тә ртіпте, сондай-ақ эпидемиологиялық кө рсеткіштер бойынша іске асырыллады.