Артериялдық қысымды өлшеу

Жү ректiң жиырылуы кезінде артериалды жү йеде пайда болатын қ ысым артериялды деп аталады. Ол кү рделi нервтi-гуморалды реттеу механизмдерiне, жү рек лақ тырысының кө лемiне жә не жылдамдығ ына, жү рек жиырылу жиiлiгiне, ырғ ағ ына жә не тамырлық тонусына байланысты болады.

Систолалық жә не диастолалық қ ысымдарды ажыратады. Систолалық қ ысым қ арыншалар систоласынан кейiн пайда болады. Қ арыншалар диастоласында артерия тамырларындағ ы сақ талатын қ ысым диастолалық деп аталады.

Систолалық жә не диастолалық қ ысымдар айырмашылығ ы пульстiк қ ысым деп аталады. АҚ адамның жасына, сыртқ ы орта жағ дайларына, нервтi жә не физикалық жү ктемеге байланысты болады.

АҚ жоғ арлауы артериялды гипертензия (немес гипертония), ал тө мендеуi гипотензия (гипотония) деп аталады.

Мақ саты: АҚ кө рсеткiштерiн анық тау жә не зерттеу нә тижелерiн бағ алау.

Кө рсеткiштер: дә рiгердiң тағ айындауы бойынша.

Жабдық тар: тонометр, фонендоскоп, кө к қ аламсап, температуралық бет, 70⁰ спирт, мақ та домалақ тары.

Процедурағ а дайындық:

1.Науқ асқ а болатын процедура жайлы 15 минут бұ рын хабарлау.

2.Науқ асты ың ғ айлы отырғ ызу немесе жатқ ызу

Процедураны орындау:

1.Науқ астың қ олын алақ анымен ү стiге қ аратып қ ою.

2.Манжетаны қ ажеттi кө лемге келтiру.

3.Манжетаны иық қ а шынтақ бү гiндiсiнен 2-3 см-ге жоғ ары орнату, бiлек пен манжета арасында бiр саусақ ө тетiндей кең iстiк болу керек.

4.Монометрдi манжетағ а орнату.

5.Монометрдегi шкала ‘’0’’ белгiсінде тұ ру керек.

6.Шынтақ ойығ ында пульсацияны фонендоскопты қ ойып анық тау.

7.’’грушаның ’’ вентилiн жауып, ауаны монжетағ а шыбық аретмиясында пульсация жоғ алғ анша (+20-30мм.сын.бағ) жiберу.

8.Вентилдi ашып, ауаны бiртiндеп шығ ару. Монометрдi бақ ылау.

9.Пульс толқ ынының бiрiншi соқ қ ысын систолалық АҚ -ғ а сә йкес келедi.

10.Олардың жоғ алуы диастолалық АҚ -ғ а сә йкес болады.

11.Манжетадағ ы ауаны толық шығ ару.

Процедураның аяқ талуы:

1.Монжетаны шешу.

2.Монометрдi чехолғ а салу.

3.Фонендосоп басын 70% спиртпен екi рет сү рту.

4.АҚ мен пульс қ ысымдар нә тижелерiн бағ алау.

5.Кө рсеткiштердi науқ асқ а хабарлау.

6.Нә тиженi температуралық парақ қ а тiркеу (алымында-систолалық қ ысым, бө лiмiнде-диастолалық)

Тә улiктiк диурезiн ө лшеу жә не су балансын анық тау

Диурез деп зә рдiң тү зiлуi мен шығ арылын айтады. Тә улiк бойы шығ арылғ ан зә р кө лемi тә улiктiк диурез деп аталады.

Ересек адамдардың тә улiктiк диурезi 800мл-ден 2000мл-дi қ ұ райды. Ол науқ астың жасына, қ оршағ ан орта температурасы мен ылғ алдылығ ына, тамақ тануғ а, физикалық жү ктемелерге, т.б факторлағ а байланысты болады. Тә улiктiк диурез iшiлген сұ йық тық тың 75-80 қ ұ райды, ал қ алғ ан 20-25 терiмен, деммен жә не нә жiспен шығ арылады. Тә улiктiк су балансы-бұ л тә улiк бойы iшiлген сұ йық тық пен шығ арылғ ан сұ йық тық арасындағ ы қ атынас.