Printf және scanf функциялары

Си тілінде сыртқ ы ортамен мә ліметтер алмасу < stdio.h> енгізу-шы­ғ а­ру функция­лары кітапханасын пайдалану арқ ылы орындалады. Ол тақ ы­рып файлы ретінде былай жазылады:

#include < stdio.h>

scanf() функциясы мә ліметтерді экранғ а енгізу ү шін пайдаланады.

scanf (< формат тіркесі>, < аргументтер тізімі>);

Аргументтер ретінде адрес нұ сқ ауыштары пайдаланылады.

printf() функциясы мә ліметтерді экранғ а шығ ару ү шін қ олданы­лады. Оның жалпы жазылу тү рі:

printf(< формат тіркесі>, < аргументтер тізімі>);

Формат тіркесінде мыналар болады:

1) мә тін ретінде шығ арылатын символдар тіркесі;

2) тү рлендіру спецификациялары;

3) басқ ару символдары.

Ә рбір аргументке ө з спецификациясы сә йкес келуі тиіс, олар:

%d – бү тін ондық сан шығ арылуы тиіс,

%i – бү тін ондық сан шығ арылуы тиіс,

%f – жылжымалы нү ктелі нақ ты ондық сан ([-]dddd.dddd) жазылып шығ ады,

%e – жылжымалы нү ктелі экспоненциалды сан ([-]d.dddde±dd) шығ арылады,

%E – жоғ арыдағ ы сияқ ты, тек е орнына Е ([-]d.ddddE±dd) шығ арылады,

%c – бір символ шығ арылуы тиіс,

%s – символдар тіркесі (қ атары) шығ арылуы тиіс,

%g – нақ ты сан, сан ұ зындығ ына қ арай %e немесе %f қ олданыла алады,

%u – таң басыз ондық бү тін сан жазылып шығ ады,

%o – таң басыз бү тін сегіздік сан шығ ады,

%x – таң басыз бү тін он алтылық сан шығ ады.

\n – келесі жаң а жолғ а кө шуді атқ аратын басқ ару символы.

38. Тұ рақ тылар тү рлері жә не оның сипатталуы.

Ttzhos Праграмманың орындалуы барысында ө згермейтін шамаларды тұ рақ тылар деп атайды. Ә рбір тұ рақ ты ү шін компьютер жадында бір немесе бірнеше ұ я бө лінеді. Сандық тұ рақ ты деп, праграммада нақ тьы сан тү рінде жазылатын шаманы айтамыз. Сандық тұ рақ ты оң немесе теріс (немесе нол) сан тү рінде беріледі. Сандық тұ рақ тылардың мынандай тү рлері бар: бү тін ондық; бү тін он алтылық; бү тін сегіздік; бү тін екілік; нақ ты тұ рақ ты ү тірі (нү ктелі); нақ ты жылжымалы ү тірлі (нү ктелі); Бұ л тізімен сандық тұ рақ тының екі тү рін бө ліп кө рсетуге болады. бү тін тұ рақ ты; нақ ты тұ рақ ты; Абсолюті дә л берілген бү тін санды бү тін тұ рақ ты дейміз. Бұ л белгілі шаманы жуық тап беруге болмайтын кейбір жағ дайда қ олданылады. Мысалы, 8.999999 адам немесе 9.000001 рет қ айтадан санап шық деп айтуғ а болмайды. Бү тін тұ рақ ты пайыз «%» таң басымен аяқ талатын алдында «+» немесе «-»таң басы бар ондық цифрлардың ақ тық тізбегі тү рінде жазылады. Мысалы, 15%, -129%, 1000%. Мұ ндағ ы % таң басы бү тін тұ рақ ты екендігінің белгісі болып табылады. Бү тін тұ рақ тылар 32767 –ге дейінгі аралық та пайдалынылады. Бұ л аралық тан тыс жатқ ан бү тін тұ рақ тылармен амалдар орындауғ а ә рекет жасалса, онда қ ате кеткендігі туралы хабар экранғ а шығ ады. Оналтылық, сегіздік жә не екілік санау жү йелеріндегі бү тін тұ рақ тыларды жазуда бү тін тұ рақ тының алдына Н.О.В символдары қ ойылып жазылады. Мысалы, 127; -1719; +13123 бү тін ондық тұ рақ тылар; НFFA, H12E, - H1Aоналтылық тұ рақ тылар; О1416, -О7583- сегіздік тұ рақ тылар; В0101, -В10011101- екілік тұ рақ тылар; BASIC тілінде сандар бізге ү йреншікті болып кеткен тү рде жазылмайды. Тұ рақ тылардың ө зінің арнайы жазылу пішімі бар.Нақ ты тұ рақ тылар деп атақ ділдікпен (тіпті ө те жоғ ары ділдікпен берілсе де) берілген сандарды айтамыз.Мысалы, 5 санын 4.99999 немесе 5.00001 деп, ә йтпесе 5.0 деп жазуғ а болады. Бұ л компьютерде нақ ты санды жазып кө рсетудің тә сілдеріне байланысты. Нақ ты тұ рақ тылар кө птеген есептеулерінде пайдаланылады. Сандарды жазуда компьютерлердің бпрлық амалдарды ақ тық дә лдікпен орындайтындығ ы ескеру керек. Сондық тан компьютерге цифрларының саны тіптен кө п сандарды беру барлық уақ ытта орынды бола бермейді. Нақ ты санның бү тін бө лігі бө лшек бө лігінен нү кте арқ ылы ажыратылып жазылады. Бү тін жә не бө лшек бө ліктердің болмауы жә не оң сандардың алдында «+» таң басының да болмауы мү мкін. Нақ ты сандарды жазып кө рсетудің екі тү рлі тә сілі бар. Бірінші тә сілде тұ рақ ты нү ктелі сандар жиі қ олданылады. Мысалы: 1882.74 0.000072, -47, -413.07. Екінші тә сілде ол сандар жылжымалы нү ктелі пішімде жазылады.