Электр жабдықтарының жүйесі.

Дә ріс.Тақ ырып: Электр жабдық тары.

Электр жабдық тары электр қ уатын алуғ а (электрмен жабдық тау), тұ тандыру, оталдыру, жарық тандыру, белгі беру, диагностикалау жү йесінің жұ мыстарын қ амтамассыз етуге, ал қ арапайым автомобилдерде қ озғ алтқ ышты, трансмиссияны жә не басқ а агрегаттарды автоматты басқ аруғ а, қ озғ алыс қ ауіпсіздігін, жайлылық ты қ амтамассыз етуге жә не т.б. арналғ ан

Электр жабдық тары екі сымды немесе бір сымды жү йеде жасалуы мү мкін. Негізінде соң ғ ысын пайдаланады, мұ нда екіншісінің орнына автомобилдің бейметалдық бө лшектерін пайдаланады. Бұ л мыс шығ ынымен қ оса сенімділікті тө мендетеді, себебі қ ысқ а тұ йық талу қ аупі туындайды. «Массамен» электр қ уат кө зінің теріс жағ ы жалғ анғ ан. Барлық автомобилдерде тұ рақ ты тоқ пайдаланылады, бұ л аккумуляторлы батарейяларды пайдаланумен анық талады. тораптағ ы кернеу 12 В. Соң ғ ы кездері кө п тұ тынушыларғ а (мұ здатқ ыш) толық тырушы 24 В жү йе пайдаланады.

Электр жабдық тарының барлық аспаптарын екі топқ а бө леді: реттеуші қ ондырғ ымен бірге қ уат жабдық тау жү йесін қ ұ райтын ток кө зі, жә не тұ тынушылар. Генераторлар жә не аккумуляторлы батареяларды қ уат кқ зіне жатқ ызады, қ алғ ан аспаптар тұ тынушыларғ а жатады (шамдар, дыбыстық белгінің аспаптары, тұ тандыру жү йесі, желдеткіштер, иоң азытқ ыштар, ә йнек тазалағ ыштар жә не т.б.)

Электр жабдық тарының жү йесі.

Электр жабдық тарының жү йесі тұ тынушыларды электр қ уатымен қ оректендіруге арналғ ан. Қ оректенудің негізгі кө зі генератор (8.1. Сур), мұ нда қ озғ алтқ ыш жұ мысы кезінде, сондай-ақ оның оталуы кезінде қ орекпен қ амтамассыз етеді. Реттегіш генератор жұ мысы кезінде берілген кернеуді, сондай-ақ соң ғ ысының аккумуляторлы батареясымен біріккен жұ мысын қ уаттайды.

Сур.8.1. Электр жабдық тау жү йесінің қ ұ рылымдық сызбы, I_п, I_б.з, I_б.р—зарядталу жә не зарядсыздану кезіндегі генератордың, тұ тынушының, батарейяның тоқ тары.