Салықтық құқығының түсінігі және ерікшіліктері

Қ азакстан Республикасының салык жү йесіндегі салық тар мен ө зге де міндетті тө лемдердің жұ мыс істеуінің коғ амдык механизмі салык тө леушілердің келісімін кажет кылмайтын, сонымен катар ә леуметтік бағ дарлы, демократиялык жә не кү кық тык, мемлекет ретінде салық тө леушілердің экономикалық -каржылық мү дделерінің сакталуын мү мкіндігінше қ амтамасыз ету жолдары катаң ескерілетін, тек коғ амдык-мемлекеттік мү дделер басымдылығ ын максаттайтын субъектінін біржакты ә мірлі ерік білдіруінің негізінде туындайтын катынастардың қ алыптасып дамуын кепілдендіретін ә леуметгік-экономикалық ретгеуші қ осымша кұ ралдың болғ анын қ алайды.

Демек салық тық қ ұ қ ык қ оғ амдык-мемлекеттік маң ызы бар айрық ша объективті-субъективтік экономикалық саланы толығ ымен қ амти отырып осы салық салу саласындағ ы айтарлық тай тұ рақ ты ұ йымдастырушы жә не материалдық сипаттағ ы катынастарды реттейтін, ә леуметтік жө не фискальдық саясаттың ұ станымын кө здейтін, мемлекет билігінің ә кімшілік жә не экономикалық ә леуетінің салық тық қ ұ зырындағ ы зани жә не экономикалық мазмұ нды қ ұ кық тык нормалардың жиынтығ ынан тұ ратын қ ұ кыктык, қ ұ рылым ретінде кө рініс табады.

Қ азакстан Республикасының қ азіргі заманғ ы салық тык кұ кығ ы мынадай ө зіне тә н ерекшеліктерімен сипатталады:

1. Салык салу процесін негіздейтін салық тық қ ұ қ ыктык нормаларда мү мкіндігінше мемлекет пен салык тө леушілердін, экономикалық -қ аржылық мү дделерінің карама-қ айшылығ ы ескеріледі.

2. Мемлекеттің салық саясатының экономикасы тұ рғ ысынан Казақ стан Республикасына тартылатын халық аралық инвестицияларғ а салық салуды тө мендету немесе толығ ымен жою кө зделінеді.

3. Салық тық кұ қ ық тык нормалар Қ азақ стан Республикасы салық жү йесінін макроэкономикалық даму керсеткіштеріне байланысты жай-кү йін жә не трансферттік қ абілетін фискальдык бағ дарларғ а сай айқ ындайды.

4. Салық тық кұ кық тық нормалар мемлекеттік шаруашылык аясындағ ы, сондай-ак корпоративтік жә не жеке меншік шаруашылық тар аяларындағ ы фискальдык қ атынастардың қ ұ кық тық негізін кұ райды.

5. Салық тык кұ кык мемлекетгік бюджеттің салық тық кірісін реттеу аясындағ ы мемлекеттік императивті ерік білдірудің негізін кұ райды.

6. Салыктык қ ұ кык нормаларында салык базасын айкындау жә не салық ставкаларын белгілеу процесіне байланысты қ ағ ида-ережелер қ атаң нактыландырылады.

7. Салыктық кұ қ ық Казақ стан Республикасындағ ы салық салудың заң и негізін қ ұ райды, сондай-ақ ол мемлекеттің салық тык қ ызметінің кұ қ ыктық нысаны болып табылады.

8. Салық тык кұ кық мемлекеттің салық жү йесінің фискальдык негізінде қ алыптастырылатын бюджетгік кірістің салыктық белігін бюджеттік шығ ыстың келемімен байланыстырады.

9. Салық тык қ ұ кық нормалары салық тық механизмнің барлық элементтерін айқ ындай отырып, мемлекеттің салыктық менеджментінің негізін қ ұ райтын салыктык міндеттемелердін орындалуын қ амтамасыз етеді.

10. Салық тық кұ қ ык нормалары салық салу аясында туындайтын трансферттік сипаттағ ы салыктық қ атынастардың нақ тылы материалдық тиімділігін республикалық жә не жергілікті бюджеттер арасындағ ы трансфертгік реттеу кө лемімен ұ штастырылуын кө здейді.

Салық тық кұ кық мемлекеттің салық саясатының негізін айқ ындай отырып жалпы саяси ахуалғ а сай келетін фискальдық ә кімшілік жү ргізу мә дениетін қ алыптастыруғ а септігін тигізеді.

Салық тық кұ қ ық ө зінің салыктық қ ұ қ ыктық ә леуетінің реттеуші ық палының аукымындағ ы қ оғ амдық қ атынастар, салық тык-қ ұ кық тык, реттеу ә дістері, жү йесі жә не дерек кө здері аркылы кө рініс табады.