Ашықы биомассасын синтездеудегі сыртқы орта факторының әсері

Ашытқ ы тіршілігіне қ оршағ ан факторлары ү немі ә сер етіп отырады. Олар температура, рН ортасы, қ ұ рғ ақ заттар концентрациясы, культруалды ортаның оттегімен қ амтылуы, т.б. заттар.

Жоғ арыда кө рсетілген факторлар жасушағ а қ олайлы немесе қ олайсыз ә сер етуі мү мкін. Микроорганизмдерге ә сер етуіне қ арай факторлардың ү ш тү рін ажыратады: минимальды, оптимальды, максимальды.

Микроорганизмдер тіршілігіндегі барлық процестер оптимальды факторлардың жағ дайында жақ сы жү реді. Егер қ андайда бір фактор минимумнан тө мен болса, организм дұ рыс жетілмейді.

Температура жасушадағ ы зат алмасулар процесінің интенсивті ө туін анық тайды. Нан ашытқ ысындағ ы оптимальды температура 21-34⁰С. Қ азіргі уақ ытта жаң а оптимальды температура алынды – 38⁰С температурасының оптимальды жағ дайдан жоғ арлауы алынатын ө німнің сапасын тө мендетеді, ал тө мендеуі ашытқ ының кө беюінің активтілігін тө мендетеді.

Ортаның активті қ ышқ ылдығ ы рН орта. Ашытқ ылардың тіршілігіне рН орта айтарлық тай ә серін тигізеді. рН-тың кө леміне қ оректік ортағ а тү суі, ферменттердің активтілігі, витаминдердің тү зілуі, ашытқ ы жасушаларының ө суі байланысты.

Нан ашытқ ысының жақ сы ө суі рН-тың 4, 5-5, 5 мә нінде ие болады. Аппаратты жү ктегенде жә не процестің бірінші кезең інде рН ортаны 4, 5-4, 6 дең гейінде ұ стау керек.

Қ ұ рғ ақ заттар концентарциясы. Ашытқ ылардың кө беюінің активтілігі қ оректенуге, осмостық қ ысымғ а ба йланысты. Сахаромицет ашытқ ыларының жасушасының осмостық қ ысымы 0, 8-0, 12 МПа. Ол ашытқ ылардың концентрлігі жоғ ары ортасында жоғ арылайды.

Культуралды ортаның аэрациясы. Кез – келген микроорганизмнің тіршілігінің тұ рақ ты болуы ү здіксіз тү сіп отыратын энергияғ а байланысты. Оны ашытқ ы жасушасы ашу мен тыныс алу процесінен алады. Бұ л процестер бір-бірімен байланысты. Ашытқ ы жасушаларындағ ы ферментация процесінің не ашу, не тыныс алу аймақ тарына бағ ытталуы мү мкін.

Ферментациялық процесс интенсивті аэрациялау жағ дайына биомасса жинауғ а бағ ытталады. Ортадағ ы еріген оттегінің жетіспеуінде тыныс алу процесімен бірге ашу процесі де жү реді. Онда ашытқ ылармен бірге спиртте жиналады. Ортада оттегі аз болғ ан сайын ашытқ ы мен спирттің жиналуы азаяды.

Ашытқ ы ө ндірісіндегі жұ мысшылардың мақ саты, тауарлы ашытқ ы ө ндіруді биомасса синтезіне бағ ыттап, спирт пайда болуын жою.

Химиялық заттар. Химиялық заттар ашытқ ыларғ а ә ртү рлі ә сер етеді. Ол культуралды ортаның концентрациясына байланысты.

Культуралды ортағ а химиялық заттар шикізатпен бірге (меласса, аммоний сульфаты, диаммонийфосфаты жә не т.б.), кү кірт қ ышқ ылымен немесе залалсыздау аппараты жуу арқ ылы келеді. Оларғ а сульфидтер мен сульфаттар, фтор, мыс, нитриттер, фенолдар, пирокатехин жә не кейбір бейорганикалық заттар жатады.