Мен анықтамалар 6 страница

СИРИМ-нің негізгі міндеттері:

- сауда мен енеркә сіпке ық пал ету ү шін стандарттауды ә рі қ арай дамыту мен жетілдіру;

- адам ө мірі мен денсаулығ ы ү шін енім қ ауіпсіздігін қ ам-тамасыз ету;

- стандарттарды енгізу бойынша енеркә сіптік кә сіпорын-дарғ а кең ес беру;

- жаң а технология тең ірегінде ғ ылыми- зерттеулер жү ргізу;

- ИСО жә не МЭК халық аралық стандарттары туралы ақ -параттармен онеркә сіп аумағ ын қ амтамасыз ету жә не оларды ү лттық ретінде қ абылдауғ а ық пал ету.

СИРИМ стандарттау жө ніндегі халық аралық ү йымғ а Малайзияның атынан қ атысады, оның басшылығ ымен елде МЭК-тің электрондық жә не электртү рмыстық жабдық тар қ ауіпсіздігі бойынша негіз қ алаушы стандарттары енгізілді. Барлық қ олданыстағ ы осы сала енімдері ү лттық стандарттары МЭК стандарттарымен ү йлестірілген. Ол осы ө німдердің қ арқ ынды жетілуіне ық пал етуде.

БСҮ бағ алауынша Малайзия 90-шы жылдары ә лемдік сауданың 25 кошбасшыларының бірі болды. Бү ғ ан кө п дә режеде сынау зертханаларын аккредиттеу жү йесін жасауы, экспорттық ө німдерді сертификаттау, 9000 сериялы ИСО стандарттарына сә йкестенуге сапаны қ амтамасыз ету жү йесін сертификаттаулар ық пал етті.

Таиландтың стандарттау жә не сертификаттау жө ніндегі ү лттық органы - Тайланд ө неркә сіп стандарттары институты (ТИСИ) ә з қ ызметтерін айрық ша ү йымдастырумен ерекше-ленеді. Ол стандарттау жү мыстарының барлығ ын (жоспар-лаудан қ абылдауғ а дейін) атқ арады. ТИСИ стандартты бе-кітетін ө неркә сіп министрлігінің қ ү рылымдық болігі. Стандарт жобасы мә тін бойынша, сондай-ақ техникалық талаптар бойынша да мү дделі жақ тардың толық келісуінен кейін ғ ана қ абылданады. Келісу бойынша барлық жү мыстарды ТИСИ жү ргізеді. Тайланд ү кіметі тү рлі сала ә німдерін ү лттық стандарттар талаптарына толық сә йкес болғ анда ғ ана сатып алып, ү лттық стандарттауғ а кемек жасайды. ТИСИ жә не де онім сә йкестігін сертификаттауғ а жетекшілік жасайды, сонымен қ атар сынауды тікелей институт жә не онын тапсырысымен ө неркө сіп жә не университетзертханаларыжү ргізеді. Елде 10 сертификаттау жү йесі қ ызмет етеді.

Индонезияда стандарттау женіндегі ү лттық ү йым - Ин-донезия стандарттау жө ніндегі Ү лттық Кең есі(ИСС) 1984 жылы Президент Декретімен қ ү рылды.

Кең ес міндеттеріне мыналар жатады:

- стандарттау мен сертификаттау жө ніндегі тү рлі ү йымдар жү мыстарын, сондай-ақ стандарттау бағ дарламаларын ү й-лестіру;

- стандарттау жә не метрология тө ң ірегінде ү лттық саясат ө зірлеу жә не Президентке сә йкес ү сыныстар беру;

- ә зірлеуге қ атысқ ан барлық тараптар консенсусқ а жеткен-нен соң ү лттық стандартты қ абылдау;

- ә лемнің метрологиялық орталық тарында ү лттық эталон-дарды дү рыстау жә не ү лттық дү рыстау тә ртіптерін жоспарлау.

ИСС халық аралық ү йымдарғ а Индонезия атынан қ атыса-ды, бірақ сынау зертханалары мен сертификаттауды аккре-диттеу оның қ ү зыретіне кірмейді.

Барлық ү лттық ү йымдар - Стандарттау жә не сапа жө ніндегі кең ес беру комитетіне мү шелер мемлекеттік болып келеді жә не олардың жү мыстарын мемлекет (ө здігінен қ аржыландырылатын СИСИР- Сингапур ү лттық стандарттау жө ніндегі ү йымнан басқ а) қ аржыландырады.

АСЕАН елдерінің іс жү зінде барлық ү лттық стандарттары ерікті сипатта (Малайзияда 100%, Индонезия, Тайланд - 97, Филиппиндерде - 95, Сингапурда 91 %). Техникалық заң ның тура ә сері ету жағ дайында ғ ана стандарттар міндетті статуста.

АСЕАН барлық елдері 9000 сериялы ИСО стандарттарын қ абылдады. Сингапур кө рсетілетін қ ызмет сапасын басқ ару жө ніндегі 14000 сериялы ИСО стандартын енгізуде.

АСЕАН-ғ а мү ше-елдер Стандарттау жө не сапа жө ніндегі кең ес беру комитетінің басқ аруымен аймақ тық стандарттауғ а комақ ты ү лес қ осты. Комитет қ ызметтері стандарттау мен сапа жө нінде стандарттаудың жалпы мә селелерін, ө неркә сіптің мемлекеттік жә не жеке секторларында стандарттаудың кө птеген нақ ты мә селелерін, осы сала жү мыстарын ақ параттық қ амтамасыз етулерін қ амтиды.

Панамерикандық стандарттар комитеті (КОПАНТ)

Панамерикандық стандарттау комитеті 1961 жылдан жү -мыс атқ арып келеді. Комитет - Аргентина, Боливия, Бразилия, Чили, Колумбия, Коста-Рика, Эквадор, Доминикам респуб-ликасы, Мексика, Панама, Парагвай, Перу, Тринидад-Табого, Уругвай, Венесуэла ү лттық ү йымдарын, сондай-ақ басқ а елдер

- Коста-Рика, Сальвадор, Гватемала, Гондурас жө не Никарагуаның аймақ тық ү йымдарын біріктіреді.

Ү йымның басты мақ саты - аймақ тық саудадағ ы техника-лық кедергілерді жою. КОПАНТ осы мақ сатқ а жетуді - аймақ тық стандарттарды ә зірлеу мен кең інен қ олдануда ынты-мақ тастық ты дамыту, ғ ылыми-техникалық прогресс жетістік-терін іске асыру қ ү ралы ретінде стандарттауды насихаттаудан; ү лттық стандарттау бағ ыттарындағ ы мә селелерді таң дауғ а ық пал етуден; ИСО мен МЭК жү мыстарына латынамерика-лық елдердің белсенді қ атысуы мен халық аралық ү йымдар талаптарымен аймақ тық нормативтік қ ү жаттарды жоғ ары мү мкіндікке ү йлестіруге ық пал етуден кө реді. КОПАНТ бү л бағ ытта аймақ тық стандарттауды халық аралық стандарттар қ амтылмағ ан аймақ тарғ а немесе ерекше аймақ тық норма мен ережелер орнатуды керектігіне байланысты қ олдануды қ ажет санайды.

КОПАНТ-тың ү йымдастырылу қ ү рылымы дә стү рлі. Оның басында барлық мү ше-елдер болатьш жоғ ары орган

- Бас ассамблея. Атқ ару кең есі, Атқ арушы хатшы жә не Техникалық ү йлестіру хатшылығ ы ү ш жылғ а сайланады. Жү мыс органдарына - қ ызметтері арнайы комиссиямен (даму, заң дар мен регламенттер, сертификаттау мен сә йкестік белгілер, қ аржы, метрологця бойынша) ү йлестірілетін техникалық комитеттер жатады.

Сондай-ақ, КОПАНТ-тың қ ызметі мү ше-елдердің ү лттық ү йымдары жү мыстарын жетілдіру, атап айтқ анда, стандарттау жоніндегі ү лттық органдар қ ызметкерлерін оқ ыту мен білік-тілігін кө теру.

Аймақ мемлекеттерінің ө лшемнің метрлік жү йесін қ абыл-дауын ү йымдастыру мен оғ ан кө шуге ық пал етуі - КОПАНТ-тың ең қ омақ ты ең бегі.

1975 жылғ а КОПАНТ-қ а Американдық ү лтгык стандарт институты катысты.

Ө зін-ө зі бақ ылауғ а арналғ ан сұ рақ тар:

1Стандарттау жө ніндегі Халық аралық ұ йымдарды атаң ыз?

2Стандарттау жө ніндегі ө ң ірлік ұ йымдарды атаң ыз?

Ұ сынылатын ә дебиет:

1«Техникалық реттеу туралы» Қ Р Заң ы.2000ж.

2 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г. - 450 с.

3 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000 г. - 465 с.

4 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000 г.- 487 с.

5 Жанзақ ов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қ ызылорда, «Тұ мар», 2007 ж. – 224 б.

3 ТӘ ЖІРИБЕЛІК САБАҚ ТАР

№ 1 тә жірибелік сабақ Стандарттаудың даму тарихы

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны:

1 Еуропалық мемлекеттерде стандарттаудың тарихын оқ ып мең геру

2 Қ азақ станда жә не Семейде стандарттаудың дамуын оқ ып мең геру

Бақ ылау сұ рақ тары:

1 Қ ай мемлекетте ең алғ ашқ ы рет стандартты ө лшемді кірпіштерді қ олдана бастады?

2 Қ ашан жә не қ ай елде стандартты қ арулық қ ұ лыптарды дайындап шығ арды?

3 Халық аралық стандарттаудың басталуына не себеп болды?

4 Ресейде стандарттар жө нінде қ ашан сө йлесе бастады жә не оғ ан қ андай себеп болды?

5 Ресей Федерациясында қ ай жылдан бастап стандарттау дами бастады?

6 Кең ес Одағ ында стандарттаудың туғ ан кү нін атаң ыз.

7 Қ азақ стандағ ы қ ай қ аланы қ азақ стандық стандарттаудың туғ ан жері деп санайды?

Сабақ тың мақ саты:

Ә ртү рлі мемлекеттерде стандарттаудың дамуы жө нінде теориялық білімді терең дету жә не кең ейту

Қ олданылатын ә дебиет:

1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003г. 450с

2 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000г. 465 с.

3 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера.-М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000. 487с

4 Мырзабек, Жанзақ ов Стандарттау

№ 2 тә жірибелік сабақ Стандарттау объектілері (нысандары)

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны:

1 Стандарттау объектілерінің жіктелуін оқ ып мең геру.

2 Оқ ытушының тапсырмасы бойынша стандарттаудың бір объектісіне хабар дайындау

3 Топқ а хабарды жеткізу

Сабақ тың мақ саты:

Теориялық білімді терең дету жә не мең геру

Бақ ылау сұ рақ тары:

1Стандарттау объектісі дегеніміз не?

2 Қ андай кө рсеткіштер бойынша объектілер бір-бірімен ерекшелінеді?

3 Ө зің із дайындағ ан объектіні сипаттаң ыз.

Қ олданылатын ә дебиет:

1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003г. 450с

2 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000г. 465 с.

3 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера.-М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000. 487с

4 Мырзабек, Жанзақ ов Стандарттау

5 Қ Р СТ 1.0 Қ Р МСЖ Негізгі ережелер

№ 3 тә жірибелік сабақ Стандарттаудың заң намалық негізі

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны:

1 «Техникалық реттеу туралы» заң ының 1 тарауын оқ ып мең геру

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны:

Стандарттаудың заң намалық негізі бойынша теориялық білімді терең дету

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Стандарттау жө ніндегі Қ азақ стан Республикасының заң намасы неге негізделген?

2. Қ азақ стан Республикасында стандарттау жө нінде қ анша заң қ абылданды?

4. Стандарттау саласындағ ы ең алғ ашқ ы заң қ ашан қ абылданды жә не оның толық атауы қ андай?

6. Қ Р стандарттау саласындағ ы келесі заң дары қ ашан қ абылданды?

7. Қ азіргі уақ ытта стандарттау жө нінде қ андай заң ның кү ші бар?

8. Заң да берілген негізгі ұ ғ ымдарды атаң ыз.

9. Стандарттаудың мақ саттарын, принциптерін жә не объектілерін атаң ыз.

10. Қ Р стандарттау жө ніндегі жұ мыстарды басқ аруды қ андай орган жү ргізеді?

11. Заң да стандарттау жө нінде қ андай нормативтік қ ұ жаттар қ арастырылғ ан?

Ә дістемелік ұ сынымдар: «Техникалық реттеу туралы» Қ Р заң ы екі рет толық тырылып, ө згертілді, сондық тан дайындалғ ан кезде 05.07.08 ж. ө згерістері бар заң ды оқ у қ ажет.

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

1 «Техникалық реттеу туралы» Қ Р заң ы

№ 4 тә жірибелік сабақ Техникалық реттеудің Мемлекеттік жү йесінің қ ұ рылымы

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны:

1 Техникалық реттеудің мемлекеттік жү йесінің стандарттау саласындағ ы органдарын оқ ып мең геру

2 Осы органдардың қ ұ зыреттіліктерін оқ ып мең геру

Бақ ылау сұ рақ тары:

1 Сіздерге техникалық реттеудің мемлекеттік жү йесінің қ андай органдары белгілі?

2 Ү кіметтің қ андай қ ұ зыреті бар?

3 Уә кілетті органның қ андай қ ұ қ ық тары бар?

4 Техникалық комитетті қ ұ рудың қ ұ зыреттілігі қ андай органда бар?

Сабақ тың мақ саты: Техникалық реттеудің стандарттау саласындағ ы органдардың қ ұ рылымы мен функционалдық міндеттері

Бақ ылау сұ рақ тары:

1Техникалық реттеудің Мемлекеттік жү йесінің қ ұ рылымы қ андай?

Ә дістемелік ұ сынымдар: «Техникалық реттеу туралы» Қ Р заң ы екі рет толық тырылып, ө згертілді, сондық тан дайындалғ ан кезде 05.07.08 ж. ө згерістері бар заң ды оқ у қ ажет.

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г. - 450 с.

2 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000 г. - 465 с.

3 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000 г.- 487 с.

4 Жанзақ ов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қ ызылорда, «Тұ мар», 2007 ж. – 224 б.

№5 тә жірибелік сабақ Техникалық комитеттер

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары:

1 Техникалық комитетті қ ұ ру жө ніндегі мә селені қ арастыру ү шін қ андай қ ұ жаттар қ ажет?

2 Комитеттің мү шесі кім бола алады?

3 Функционалдық техникалық комитеттерді атап шығ у. Оларғ а қ ойылатын міндеттер.

Ә дістемелік ұ сынымдар: Қ Р СТ 1.15 оқ ып мең геру

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г. - 450 с.

2 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000 г. - 465 с.

3 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000 г.- 487 с.

4 Жанзақ ов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қ ызылорда, «Тұ мар», 2007 ж. – 224 б.

№6 тә жірибелік сабақ Техникалық регламенттер

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

1 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г. - 450 с.

2 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000 г. - 465 с.

3 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000 г.- 487 с.

4 Жанзақ ов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қ ызылорда, «Тұ мар», 2007 ж. – 224 б.

№7 тә жірибелік сабақ Стандарттау жө ніндегі нормативтік қ ұ жаттар

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№8 тә жірибелік сабақ Негізге алынатын стандарттар

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№9 тә жірибелік сабақ Ө німге, процестер мен қ ызметтерге стандарттар

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№10 тә жірибелік сабақ Стандарттардың айлық кө рсеткіштері

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№11 тә жірибелік сабақ Стандарттардың жылдық кө рсеткіштері

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№12 тә жірибелік сабақ Мемлекеттік бақ ылауды тексеру

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№13 тә жірибелік сабақ Ө ң ірлік стандарттар

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№14 тә жірибелік сабақ Сапа менеджмент жү йесі

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер

№15 тә жірибелік сабақ Стандарттаудың ә дістері

Тә жірибелік сабақ тың мазмұ ны

Сабақ тың мақ саты

Бақ ылау сұ рақ тары

Ә дістемелік ұ сынымдар

Қ олданылғ ан ә дебиеттер