Бақылау сұрақтары №2

1. Қ абат сұ йық тары мен газдар физико – химиялық сипаттамасына не жатады?

2. Зерттеу ә дістерінің тү рлері?

3. Игеру процессін бақ ылау жү йесінің негізі не?

Ә дебиеттер: [1, 2, 3, 5, 10]

Дә ріс. Қ алыптасқ ан режимде ұ ң ғ ыны зерттеу. Қ алыптасқ ан режимдер кезінде зерттеулер берілісін ө ң деу. Қ иын индикаторлық диаграммалар

Орнатылғ ан ағ ымдағ ы зерттеуді кейде ұ ң ғ ыны пайдалануғ а байланысты орнатылғ ан алымдағ ы зерттеу немесе орнатылғ ан айдаудағ ы зерттеу (айдау ұ ң ғ ыларына байланысты) айтады.

Ә дістің негізгі жұ мыс бабы келесіде қ орытылады.

Пайдалану ұ ң ғ ыларында жұ мыс режимі бірнеше рет ө згереді, сонымен бірге дебиті де ө згереді. Одан кейін режим орнатылғ асын дебит ө лшеніп, тү п қ ысымы ө лшенеді. Айдау ұ ң ғ ылары, фонтанды фонтанды ұ ң ғ ыларда осы процесс жү редідұ рыс зерттеу жү ргізу ү шін, ұ ң ғ ының ә рбір депрессиясында орнық қ ан режим шығ у керек.

Сұ йық ұ ң ғ ығ а радиалды ағ ым формуласы:

(1)

Ұ ң ғ ыда радиалды ағ ым жағ дайында болса:

(2)

(1) жә не (2) формулалар орнатылғ ан ұ ң ғ ылар ү шін арналғ ан, бірақ олар орнатылғ ан ұ ң ғ ылар ү шінде қ олданылады, егер оның ұ ң ғ ы радиусы орнына келтірілген радиус қ ойса

(3)

немесе

(4)

(1) жә не (2) формулалар орнына

(5)

(5) формула сұ йық дебитін қ абат жағ дайларында анық тайды. Практикада дебит стандартты жағ дайларда ө лшенеді, оның ө лшем бірлігі т/тә улік. кө лем коэффицентін жә не мұ най тығ ыздығ ын стандартты жағ дайда енгізсек, сонымен бірге секундант тә улікке ауыса отырып (5) формуланы аламыз.

(6)

(7) енгізе отырып

(8)

аламыз. Мұ ндағ ы К- ө німділік коэффиценті т/(сут. Па) (8) ден

(9)

Орнатылғ ан ұ ң ғ ы дебиті жә не қ абатқ а дипрессия арасы немесе ұ ң ғ ы тү біндегі қ ысыммен дебит арасындағ ы гидравликалық кескін индекаторлық сызық деп аталады.

Индикаторлық сызық ты қ исаюды тең деу арқ ылы аппроксимациялауғ а болады.

(10)

Бұ л ағ ымның ортақ тең деуі деп те аталады. болғ анда (11) тең деуі тік сызық ты индекатор сызығ ына ие болады. кезде индекатор сызығ ы р ө сі жақ қ а қ арай майысады, ал болғ анда индекатор сызығ ы ө сіне қ арай майысады.

Тік сызық ты индикаторда ө німділік коэффиценті кезкелген екі фактты нү ктедентабыла алады.

(11)

(3) пен (7) ала отырып, табылғ ан к арқ ылы (12) формула былай болады:

(12)

(12) алынғ ан формуладан -ө ткізгіштікті, һ -қ абат қ алың дығ ын, -динамикалық кеуектілікті, анық тауғ а болады. ә детте ө німді контур кө зі -орнына, кө ршілес ұ ң ғ ылар ара-қ ашық тығ ының ортасы алынады. Бір ө зі жұ мыс жасап тұ рғ ан ұ ң ғ ыларда 250-400метр аралығ ында алынады.