Ының түп алдындағы аймағын қыздыруға арналған электрлі және оттық жабдықтар

Қ абаттың тү п алдындағ ы аймағ ын электрқ ыздырғ ыштар жә не оттық қ ыздырғ ыштармен жылыту ұ ң ғ ыларда мерзімді тү рде негізінен парафинді-шайырлы қ оспаны еріту ү шін жә не тү п алдындағ ы аймақ тың ө ткізгіштігін арттыру ү шін жү ргізіледі. Тү птегі максималды температура 82-180°С-та қ ыздыру ұ зақ тығ ы 5-7 тә улік бойы болса, онда 0, 8-1, 35 м радиустағ ы тү п алдындағ ы аймақ қ ажетті температурағ а дейін қ ыздырылады.

Негізінен электрқ ыздырғ ыштар жә не кей кезде оттық қ ыздырғ ыштар қ олданылады.

Электрқ ыздыру ә дісі кө п жағ дайда қ абаттың тү п алдындағ ы аймағ ын парафин жә не шайырдан (смола) тазалау ү шін қ олданылады. Электрқ ыздыру процесін ұ ң ғ ылық сораптың қ абылдауына шығ арып алынатын сұ йық тың тұ тқ ырлығ ын азайту ү шін де қ олдану мү мкін. Бірінші жағ дайда, тү п алдындағ ы аймақ тың периодты қ ыздыруын, қ абаттан сұ йық тың алуымен алмастырылады. Қ ыздыру кезінде ерітілген парафин-шайырлы заттар сұ йық тың алынуы кезінде шығ арылады. Бұ л тү п алдындағ ы аймақ тың ө тімділігін жақ сартады. Екінші жағ дайда, электроқ ыздырушы сораптың жұ мысы кезінде ү немі қ осылып тұ руы қ ажет.

Тү п алдындағ ы аймақ ты қ ыздыру ү шін арналғ ан қ ондырғ ы ұ ң ғ ылық қ ыздырғ ыштан, қ ыздырылатын ұ ң ғ ыда ілінетін жә не қ ыздырғ ышқ а энергия тасымалдайтын кабель-тростан жә не беттік жабдық тардан тұ рады.

Ұ ң ғ ылық ү шфазалы қ ыздырғ ыш (6.16-сурет) U-формалы ү ш қ ұ бырлы электрқ ыздырғ ыштардан (Қ ЭҚ) қ ұ ралып, перфорацияланғ ан тұ рқ ығ а орнатылғ ан. Олардың жоғ арғ ы бө лігі изоляцияланғ ан герметикалы басшық та орналасқ ан. Бұ л бө лікте қ ыздырғ ыштарғ а кабель жалғ анады. Қ ЭҚ -тардың ішінде, диаметрі 17 мм болат тү тікшеге кіргізілген жә не онда пресстелген магний тотығ ымен изоляцияланғ ан, жоғ ары кедергілі сым болады. Магний тотығ ы тек қ ана жақ сы изолятор болып табылмай, сонымен бірге жақ сы жылуө ткізуші материал болып табылады. Ө ндірісте қ уаттары 3, 5-тен 8, 33 кВт-қ а дейінгі Қ ЭҚ -тар қ олданылады. Қ ыздырғ ыштардың қ уаты 10-нан 25 кВт-қ а дейін болады. Қ ыздырғ ыштардың сыртқ ы диаметрі 112 жә не 75 мм. 112 мм диаметрлі қ ыздырғ ыштың массасы 60 кг, ал ұ зындығ ы 3700 мм. Қ ыздырғ ыштың маң ындағ ы сұ йық тың температурасы 100-200°С-қ а дейін жетеді. Қ ыздырғ ыштың тө менгі жағ ында аспаптарды қ осуғ а арналғ ан резьба салынады. Мысалғ а, ол жерге термометрге арналғ ан қ алтаны ілуге болады.

6.16-сурет. Ұ ң ғ ылық электроқ ыздырғ ыштың сұ лбасы

1-кабель-трос; 2-ұ стаушы басшық; 3-сальникті фланец; 4- клеммалы басшық; 5- қ ұ бырлы электрқ ыздырғ ыштар (Қ ЭҚ); 6- сыртқ ы қ абы; 7- аспаптарды қ ондыруғ а арналғ ан муфта

Кабель тростың қ ыздырғ ышқ а токты ә келу ү шін ү ш желісі жә не ө лшеуіш аспаптарды қ осу ү шін ү ш сигналды желісі болады. Кабельдің оқ шаулағ ышы жылуғ а тө зімді фторпластан жасалғ ан. Кабель-тростың сыртына жү ккө тергіш сымның қ абаттары ө рілген. Сымның ә рбір қ абатының ө руі ә ртү рлі бағ ытта кү ш салу кезінде кабель оның ө руіне оралмайтын етіп жасалынғ ан. Беттік жабдық тар автомашинада жә не тіркемеде орналасқ ан.

Электроқ ыздырушы қ ондырғ ылардың шифрінде келесі белгілеулер қ абылданғ ан, мысалығ а Ұ ЭҚ -1500-25А: Ұ ЭҚ – қ ыздырғ ыштарды тү сіруге арналғ ан ұ ң ғ ылардың электроқ ыздырушы қ ондырғ ысы; 1500 – тү сіру терең дігі, м; 25 – қ ыздырғ ыштың максималды қ уаты, кВт; А – конструктивті орындалуы.

Оттық қ ыздыру тотық таушы ауаның берілуі кезінде ұ ң ғ ы оқ панында отынды жағ у арқ ылы жү ргізіледі.

Оттық қ ыздыруғ а арналғ ан қ ондырғ ы ауа беруші компрессордан К-5, отынды беруші мө лшергіш сораптан, жану камерасы мен форкамерадан жә не тұ тандырғ ыш қ ұ рылғ ыдан тұ ратын тү птік қ ыздырғ ыштан қ ұ ралғ ан.

Тү птік қ ыздырғ ыш ұ ң ғ ығ а СКҚ -ғ а сұ йық дең гейінің астына сорап алқ асының терең дігіне дейін тү сіріледі. Бірақ оны тү сіргенде оның ү стіндегі қ ысым компрессормен берілетін жұ мысшы қ ысымнан артпауы керек. Сағ адағ ы қ ұ быр қ уысына тегеурінді қ ұ бырлардың компрессорын жә не отынды сорапты қ осады.

Отынды-ауалы қ оспа СКҚ -мен жану камерасына тү седі. Қ ұ бырдағ ы жану қ оспасын тұ тандыру ү шін, сыммен зарядталғ ан ракетті патроны бар тұ тандыру қ ұ рылғ ысын жә не бензинді қ оса тү сіреді. Қ ыздырғ ыштың қ асындағ ы бө лшектерге немесе қ айсыбір кедергіге зональды қ ұ рылғ ының ұ руынан ұ рғ ыш-найза біруақ ытта ракетті патронның капсуласы мен бензобактың диафрагмасын ұ рады. Бензин айдалатын ауамен араласып, ракета заряды тұ тандырылып, бензин-ауалы қ оспаны жағ ады.

Зональды қ ұ рылғ ының жалыны қ ыздырғ ыштың себуші-форсункасына кіріп айдалатын отынды-ауалы қ оспаны жандырады. Сонымен, оттық қ ыздырғ ыш ө зінің жұ мысын бастайды.

1 кг отынғ а 17-20 м³ ауа беріледі. Жану процесінің бақ ылауы қ ұ быраралық кең істіктегі тү тін газдарындағ ы СО₂ жә не О₂ қ ұ рамына қ арай жү ргізіледі. Оттық ө ң деу, ә детте 15-30 сағ аттай жү реді.

Тұ тандырғ ыш электршырақ тары бар оттық қ ыздырғ ыштар да болады. Бұ л қ ыздырғ ыштарда отын-ауа қ оспасы қ ұ бырлармен беріледі де, отын тұ тандырғ ыш электршырақ пен жағ ылады. Шырақ қ а энергия беттен кабель арқ ылы беріледі.

Отты қ ыздырғ ыштардың қ уаты – 5, 8-23 кВт аралығ ында болады.