Антамырлық ену

Ену жолы дұ рыс болмағ ан кезде қ анның рециркуляциясына жә не/немесе еріген зат клиренсі коэффициентінің тө мендеуімен кө рінетін адекватты емес қ ан ағ ысына ә келуі мү мкін. Катетердің жұ мыс істеуіне ә сер ететін факторларғ а жататындар: катетер формасы жә не қ ою орны (8-9-сурет). Ұ зақ уақ ыт бекітуге арналғ ан катетерлер (перманентті, туннелді) ұ зындығ ы 15 см-ден 24 см-ге дейін болады. Қ ысқ а 15 см катетер оң жақ мойындырық венасына қ оюғ а арналғ ан, ал 20 см немесе одан ұ зын катетерлер сол жақ мойындырық жә не/немесе сан венасына қ оюғ а арналғ ан. Қ ЕБ-де диализдік катетерлерді мойындырық немесе сан венасына қ ою керек, негізінен оң жақ мойындырық венасы бірінші кезекте болады. Сан венасына қ ойылатын катетер ұ зындығ ы қ анның рециркуляция дә режесін тө мендету ү шін 19 см-ден кем болмауы керек.Ү шінші кезекте сол жақ мойындырық венасы қ олданылады. Мү мкіндігінше катетерді бү ғ ана асты венасына қ оймағ ан дұ рыс, себебі осы венаның стенозы мен тромбоздану қ аупі жоғ ары. Орталық венозды катетерді ультрадыбыс кө мегімен қ ою ұ сынылады. Катетерді ішкі мойындырық немесе бү ғ анаасты кө ктамырына қ ойғ ан кезде, қ олданар алдында бірінші кезекте кеуде торы мү шелерінің рентгенографиясы ұ сынылады.

Катетер кү тімі катетер дисфункциясына немесе инфекциялануына жол бермейді. Катетер дисфункциясы ө ткелдің тромбозы немесе катетер бойымен фибринді жіпшенің тү зілуімен байланысты. Катетер дисфункциясын алдын алу мақ сатында гепариндік тосқ ауылды қ олдану дә лелденбеген. Осығ ан байланысты кө птеген емханаларда тромб тү зілуінің алдын алу ү шін 4% цитратты немесе гепаринді қ олдануда. Катетер дисфункциясы белгілері кезінде катетер желісінің орнын ауыстыруғ а болады қ ызыл (қ ан алу), кө к (қ анды қ айтару). Егер катетер ұ зындығ ы жеткілікті болса, қ анның рециркуляция дә режесі шыдамды болады. Сан катетері қ ойылғ ан науқ аста 1 аптадан кейін жә не мойындырық катетері қ ойылғ ан науқ аста 3 аптадан кейін қ ан ө ткізгіш инфекцияның даму қ аупі жоғ арлайтынын білу керек. Мү мкіндігінше катетерді қ олдану осы уақ ыт мерзімімен қ ысқ артылуы керек. Катетер енген жерде инфекция анық талғ ан жағ дайда, катетерді тезарада алып тастау керек. БЖЗ кезінде туннелді емес диализдік катетерлерде катетер – ассоцирленген инфекцияны алдын алу ү шін антибактериальды тосқ ауылды қ азірде қ олдану керек емес деп шешкен (KDIGO, 2012).