Okulary (Julian Tuwim)

Biega, krzyczy pan Hilary: «Gdzie są moje okulary?»

Szuka w spodniach i w surducie, W prawym bucie, w lewym bucie.

Wszystko w szafach poprzewracał, maca szlafrok, palto maca.

„Skandal! — krzyczy — nie do wiary! Ktoś mi ukradł okulary! ”

Pod kanapą, na kanapie, wszę dzie szuka, parska, sapie!

Szuka w piecu i w kominie, w mysiej dziurze i w pianinie.

Już podł ogę chce odrywać, już policję zaczą ł wzywać.

Nagle — zerkną ł do lusterka... Nie chce wierzyć... Znowu zerka.

Znalazł! Są! Okazał o się, ż e je ma na wł asnym nosie.

Задание к тексту: Прочитать и перевести текст. Выписать существительные в форме местного падежа, определить род, число и тип склонения. Указать морфонологические изменения, происходящие в основах существительных при образовании данного падежа.

4. Na obczyź nie (Maria Konopnicka)

Taką mi wioskę wymaluj w dolinie,

Od zbó z wesoł ą, a od jodeł smutną,

Niechaj się cał a chowa w jarzę binie,

Niech na jej ł ą kach siwe leż y pó tno.

Niech przez ztaw ciche rzucają się tę cze,

Rozbite skrzelką, co tryska z wó d gł ę bi,

Niech nad nią chmurka trzpioce się goł ę bi,

I puchy kwietne, i nitki paję cze…

I w takież skiby gł ę bokie puś ć rolę,

I daj po bruzdach te maczki jaskrawe,

I w sznur wycią gnij nad drogą topole,

I mgł ę rzuć srebrną na ł ą ki, na trawę …

Задание к тексту: Прочитать и перевести стихотворение. Определить род, число и тип склонения существительных, образовать начальную форму им. пад. ед. и мн. числа.

5. Jerzy (z cyklu Imiona nadwiś lań skie) (Ludwik Jerzy Kem)

Ile jest gwiazd na niebie,

Ile robakó w jest w glebie,

Ile wagonó w pę dzi po torach,

Ile strzał co dzień leci z ł uku Amora,

Ile kotó w przez wieki do sł oń ca sobie siadł o,

Ile razy kowal uderza mł otem w kowadł o,

Ile mró wek przebywa wewną trz mrowiska w ś rodku,

Ile jest kombinacji krzyż ykó w w toto-lotku,

Ile falek na morzach rodzi się każ dej minuty,

Ile krokó w po ziemi robią codziennie buty,

Ile kropli deszczowych spada na pola w lecie,

Ile lizakó w potrafi zjeś ć rocznie przecię tne dziecię.

Ile kucharki przez dobę tł uką na ś wiecie talerzy —

Tyle mniej wię cej w sumie

Jest, był o i bę dzie — Jerzych!

Задание к тексту: Прочитать и перевести текст. Определить род, число и тип склонения существительных, употребленных в форме родительного и местного падежей.

5. Dzień w windzie (Maria Zientarowa)

- Co robisz w Dzień Kobiet? – spytał a Helka? W windzie był o nawet doś ć ciepł o i przyjemnie. Stał yś my w niej od pię tnastu minut. Był o już po normalnym rabanie. Po waleniu pię ś ciami w drzwi, po przywoł a­niu dozorczyni przez dwó ch niechę otnych ucznió w klasy sió dmej z czwar­tego pietra. Po przyrzeczeniu wspomnianej dozorczyni, ż e uczyni wszyst­ko i ż ebyś my się nie denerwował y.

— Chciał abym poleż eć w ł ó ż ku — odpowiedział am. W windzie, jako ż e mieszkamy w starym domu, był o lustro, nawet wcale niezł e. Zde­cydował am zmienić fryzjera.

— Ja też — ucieszył a sig Helka. — Meczą mnie od szeregu tygodni w domu, ż ebym powiedział a, co mają mi zafundować na Dzień Kobiet. Jeden dzień w ł ó ż ku bez grypy. Znakomita myś l.

Helka zdję ł a wielką futrzaną czapę i zaczę ta rozczesywać posklejane, spocone wł osy. Przyglą dał a się sobie krytycznie w lustrze.

— Te czapy — stwierdził a — to ruina dla uczesania. I gorą co. Po co czł owiek to nosi w taką ł agodną zimę.

Rozł oż ył yś my kilka pism literackich na podł odze i usiadł yś my wy­godnie.

— Byle już nie patrzeć do tego lustra — westchnę ł a Helka. — Gdyby tylko jeszcze dali kawy.

Omó wił yś my mnó stwo spraw. Zdecydował yś my zmienić cał kowicie ryzury. Stwierdził yś my, ż e jedna wspó lna znajoma jest idiotką. Helka opowiedział a mi dokł adnie, jakie jej mą ż ma ostatnio przykroś ci w biurze. Potem chciał a wiedzieć, jakie mam ostatnio przykroś ci w domu. Jako ż e nie mamy chwilowo ż adnych, wymyś lił am szereg szalenie interesują cych.

Miał am w siatce wcale niezł e jabł ka. Zjadł yś my je.

Na klatce schodowej był spokó j. Oparł yś my gł owy o ś cianę windy stosował yś my relaks. Helka dał a mi ś wietny przepis na suró wkę z: lera. Omó wił yś my kilka ostatnich filmó w i sztuk teatralnych. Miną ł wadrans i drugi. Zaczą ł się jakiś ruch na schodach. Jacyś faceci wł azili i zł azili. Stukali. Nawoł ywali się.

Wpadł yś my w panikę, ż e już. Zerwał yś my się szybko na nogi. Zapię ł yś my spó dnice w talii, uczesał yś my się, nał oż ył yś my czapy, ozbierał yś my ró ż ne rzeczy do toreb i siatek. Zdą ż ył yś my w samą rę. Winda ruszył a, trzę są c się gwał townie i po chwili był yś my już na dole.

Okazał o się, ż e stał yś my tak prawie dwie godziny. Był yś my odpoczę te i z trudem ukrywał yś my dobre humory.

W domu wszyscy czekali z obiadem, mieli pretensje, ż e nie zadzwonił am, ż e się spó ź nię. Jeden syn narzekał na bó l gł owy, drugi ż ą dał pię ć dziesię ciu zł otych na przybory do robó t rę cznych, có rka w ogó le kaprysił a. Na stole leż ał bardzo duż y rachunek za gaz i elektrycznoś ć, bo oczywiś cie nikt nie gasi za sobą ś wiatł a.

Po godzinie zadzwonił a Helka.

- Wiesz co — powiedział a — co do tego Dnia Kobiet, to zmienił am zdanie. Dzień w ł ó ż ku bez grypy zamieniam na dzień awarii w windzie.

Задание к тексту: Прочитать и перевести текст. Выписать формы глаголов изъявительногонаклонения прошедшего времени. Определить тип спряжения и образовать форму инфинитива. Найти в тексте нелично-мужские формы существительных, глаголов и других частей речи. Выделить морфологические показатели нелично-мужской формы.