Түрлері мен міндеттері

Мұ най жә не газ ө ндіретін кен орындарындағ ы жұ мыс барысы кезінде пайда болатын қ ауіпті жә не зиянды факторлар адам ө мірі мен денсаулығ ына кері ә сер етеді. Бұ л қ ұ былыстардан қ ұ тылу ү шін ең бек пен ө ндірістің дұ рыс ұ йымдастырылуын қ амтамасыз етумен қ атар, қ орғ аныс қ ұ ралдарын міндетті тү рде пайдалану керек. Жұ мыскерлердің қ орғ аныс қ ұ ралдары қ ауіпті жә не зиянды ө ндірістік факторлардың ә серлерін жояды немесе азайтады.

Пайдалану ә серіне қ арай қ орғ аныс қ ұ ралдары ұ жымдық жә не жеке қ орғ аныс қ ұ ралдары деп екіге бө лінеді [17, 18].

Қ орғ аныс қ ұ ралдары:

-қ ауіпті жә не зиянды ө ндірістік факторлардың кө зі болмауы керек;

-техникалық эстетика мен эргономиканың талаптарына сай болуы қ ажет.

Бірінші кезекте жұ мыскерлерді қ орғ айтын ұ жымдық қ орғ аныс қ ұ ралдары жұ мыс орынында орналастырылғ ан кезде, оның жұ мысы байқ алып тұ ратын жерде болуы керек, қ ажет кезінде тез арада іске қ осылуы тиіс.

Егер жарақ аттану қ ауіптілігін, улану жә не кә сіби аурудың алдын алу ұ жымдық қ орғ ау қ ұ ралдарымен, санитарлы-техникалық іс-шаралармен, технологияны жақ сартумен, механикаландыру жә не автоматтандыру қ ұ ралдарын пайдалану негізінде мү мкін болмаса, онда жеке қ орғ аныс қ ұ ралдары пайдаланылады.

Мұ най ө ндіруші мекемелердің ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ ау қ ызметі қ ызметкерлерді жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарымен қ амтамасыз етуге қ атысты жұ мыстарды ұ йымдастыру кезінде тө мендегідей шараларды орындайды:

-жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарының ө ндіріс жағ дайларына, стандарттарғ а, санитарлы-гигиеналық талаптарғ а жә не ө ндірістік эстетиканың талаптарына сә йкестігін анық тайды;

-жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын жетілдіруге жә не олардың жаң а тү рлерін жасауғ а, енгізуге қ атысты техникалық талаптар мен шарттарды ә зірлейді;

-арнайы киімдерді, арнайы аяқ киімдерді жә не басқ а да жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын тегін берудің типтік ведомствалық нормаларын ө згерту жә не толық тыру жө нінде негізделген ұ сыныстарды дайындайды;

-арнайы киімдерді, арнайы аяқ киімдерді жә не басқ а да жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарын қ олдану жө нінде ә дістемелік ұ сынымдарды, нұ сқ ауларды, кө мекші қ ұ ралдарды ә зірлейді;

-жеке қ орғ аныс қ ұ ралдарының дұ рыс берілуін, сақ талуын, кү тіп ұ сталуын жә не пайдаланылуын бақ ылайды.

Жеке қ орғ аныс қ ұ ралдары, жұ мыс қ ауіпсіздігінің қ ондырғ ылар конструкциясы, ө ндіріс процестерін ұ йымдастыру, сә улетті-жоспарлау шешімдерімен жә не ұ жымдық қ орғ ану қ ұ ралдарымен қ амтамасыз етуге болмайтын кезде пайдаланылады.

Жеке қ орғ аныс қ ұ ралдары:

-жуғ ан, химиялық тазалау жә не залалсыздандырудан кейін ө зінің қ асиеттерін жоғ алтпауы керек;

-қ орғ аныс, физиолого-гигиеналық жә не пайдалану кө рсеткіштеріне байланысты бағ алаудан ө ту керек;

-белгілі бұ йымның міндеті жә не қ ызмет ету уақ ыты, оны пайдалану жә не сақ тау ережелері туралы нұ сқ аулығ ы болуы керек.

Мақ сатына қ арай жеке қ орғ ану қ ұ ралдары тө мендегі кластарғ а бө лінеді:

-жабық костюмдер (пневмокостюмдер, суө ткізбейтін костюмдер, скафандрлар);

-тыныс алу органдарын қ орғ айтын қ ұ ралдар (газқ ағ арлар, шаң қ ағ арлар, пневлошлемдер, пневмомаскалер, пневмокү ртешелер);

-арнайы қ орғ аныс киімдері (тұ лыптар, пальтолар, тондар, жамылғ ылар, плащтар, халаттар, костюмдер, кү ртелер, кө йлектер, шалбарлар, комбинезондар, кү ртешелер, алжапқ ыштар жә не т.б.);

-аяқ ты қ орғ ау қ ұ ралдары (етіктер, бә тің келер, туфлилер, галоштар, тә пішкелер, сандалдар, унттар, шұ лғ аулар жә не т.б.);

-қ олды қ орғ ау қ ұ ралдары (ә ртү рлі мақ саттағ ы ә ртү рлі матадан жасалғ ан бес саусақ ты, тө рт саусақ ты, ү ш саусақ ты, екі саусақ ты жә не алақ анды қ орғ ауғ а, білезікті, шынтақ ты жә не қ ол терісін қ орғ ауғ а арналғ ан қ олғ аптар);

-басты қ орғ ау қ ұ ралдары (каскалар, шлемдер, қ ұ лақ шын, береттер, жә не т.б.);

-кө зді қ орғ ау қ ұ ралдары (кө зілдіріктер, жапқ ыштар жә не т.б.);

-бетті қ орғ ау қ ұ ралдары (бетті қ орғ ау жапқ ыштары)

-есту органдарын қ орғ ау қ ұ ралдары (шуғ а қ арсы шлемдер, қ ұ лақ қ аптар жә не т.б.).

Бақ ылау сұ рақ тары:

1.Мұ най ө ндіруші мекемелердің ең бек қ ауіпсіздігі мен ең бекті қ орғ ау

қ ызметі қ андай шараларды орындайды?

2. Мақ сатына қ арай жеке қ орғ ану қ ұ ралдары қ андай кластарғ а бө лінеді?

3. Пайдалану ә серіне қ арай қ орғ аныс қ ұ ралдары қ алай бө лінеді?