Па форме, але раней практычна не дэкара-

ваных драўляных чарпакоў ці лыжак. Аднак

тут неабходна быць вельмі асцярожным,

тонка адчуваць арганічнасць спапучэння

старога з новым, паколькі вельмі лёгка пе-

Маладзіцы ў святочным адзенні 1930-х га-

доў. Вялікае Падлессе Ляхавіцкага раёна.

Народнае мастацтва Беларусі на розных этапах яго бытавання

раступіць тую мяжу, калі вырабы страчва-

юць нацыянальную прыналежнасць і трады-

цыйнасць, а дэкаратыўнасць ператвараец-

ца ў самамэту. На жаль, менавіта сучасныя

мастацкія промыслы рэспублікі даюць

шматлікія прыклады падобнага.

Асаблівай увагі патрабуе скарыстанне

ўзораў народнай культуры першай паловы

20 ст., у якой, як вядома, не ўсё раўназна-

чнае ў мастацкіх адносінах. У поле зроку

нярэдка трапляюць узоры ці недасканалыя

з мастацкага боку, ці больш характэрныя

для культуры іншых народаў. Несумненна,

лепшыя дасягненні новых відаў народнай

творчасці трэба выкарыстоўваць, аднак не

варта цалкам ім давярацца, атаясамліва-

ючы паняцці «народнае» і «добрае». Тут

неабходны строгі крытычны адбор, умелая

работа па трансфармацыі ўзораў навейшай

Культуры.

Трансфармацыя традыцыйнага — скла-

даны творчы працэс, даступны далёка не

ўсім народным майстрам. Тут абавязковая

дапамога кваліфікаванага мастака, паколькі

Народныя майстры звычайна добра скары-

Дзяўчына ў святочным адзенні пачатку 20

cm. Камянецкі раён.

стоўваюць звыклыя рэчы, а новыя формы і

дэкор многім даюцца з цяжкасцю. Ім не

Хапае пачуцця меры, яны не адразу знахо-

дзяць дакладныя вобразныя вырашэнні. I

толькі праз дзесяцігоддзі, у выніку паступо-

вага ўдасканалення майстэрства некалькімі

пакапеннямі майстроў нараджаюцца творы

класічна завершаныя. Напрыклад, у в.Не-

глюбка (Веткаўскі раён Гомельскай вобл.)

у сярэдзіне 20 ст. выпрацаваўся пэўны тып

дэкору ручнікоў з выкарыстаннем чырво-

нага і чорнага колераў, характэрны і для

ранейшых часоў. У вырашэнні яго май-

стрыхі дасягнулі цэласнасці, манументаль-

насці, мастацкай пераканаўчасці. Апе калі

сталі ўводзіць і іншыя колеры, імкнучыся

«асучасніць» дэкор, кампазіцыя рассыпа-

лася, раздрабнілася, каларыт стаў стра-

каты. Неарганічнасць мастацкага вырашэн-

ня час ад часу сустракаецца і сёння. Таму ў

рабоце, дзе патрабуецца сур'ёзная ма-

дэрнізацыя формы і дэкору, у цеснай са-

дружнасці з народным майстрам павінен

дзейнічаць мастак. Зразумела, яму трэба

добра ведаць традыцыі промыспу, тонка

Хлопец у традыцыйным адзенні пачатку 20

cm. Лешня Капыльскага раёна.

Я. М. Сахутз.

Народнае мастацтва Беларусі

аднуваць асаблівасці традыцыйнай народ-