Цыя мастацкай працы, яна часта распада-

пася на асобныя аперацыі, якія выконваліся

рознымі майстрамі.

Усё гэта супярэчыла прыродзе тра-

дыцыйных народных мастацкіх промыспаў і

стала прычынай тых шматлікіх негатыўных

праяваў у іх характары і становішчы, якія з

кожным годам не толькі не змяншаюцца, a

яшчэ і павялічваюцца. Нягледзячы на высокі

ўзровень сучаснай мастацтвазнаўчай дум-

кі, усё яшчэ няма адзінства ў вызначэнні па-

няццяў «народныя мастацкія промыслы»,

«мастацкія промыслы» j ў ацэнцы іх хара-

ктару, што прыкметна шкодзіць іх стану і

пазбаўляе выразнай перспектывы. Нярэдка

традыцыйнымі народнымі мастацкімі про-

мыспамі называюць прадпрыемствы, якія

не маюць да іх адносін, атаясамліваюць па-

няцці «народнае мастацтва» і «сувеніры». У

выніку значныя прыбыткі ад прадпрые-

мстваў мастацкай прамысловасці звязваліся

з небывалым росквітам сучасных народных

Маладзіцы ў традыцыйным адзенні. Случ-

Чына. Здымак 1904 г.

Народнае мастацтва Беларусі

мастацкіх промыслаў, чым затушоўвалася

сапраўдная карціна іх развіцця.

Складанае становішча традыцыйных на-

родных мастацкіх промыслаў у сістэме ма-

стацкай прамысловасці, характэрнае ў цэ-

Лым для былога СССР, яшчэ больш прык-

метнае ў Беларусі. Гістарычныя асаблівасці

яе развіцця наклалі характэрны адбітак на

становішча народнага мастацтва, якое раз-

вівалася пераважна ў сферы хатняй вытвор-

насці. На час арганізацыі фабрык мастацкіх

вырабаў у Беларусі, акрамя некалькіх

фактычна заняпалых асяродкаў ганчарства і

роспісу, практычна не было буйных тра-

дыцыйных народных мастацкіх промыслаў,

як, напрыклад, у Расіі (драўляная пластыка

ў Багародскім, лакавая мініяцюра ў Мсцё-

ры, Фядоскіне, Холуі, гліняная цацка ў

Кіраве, роспіс па дрэве ў Сямёнаве і інш.).

Таму, акрамя Івянецкай фабрыкі мастацкай

керамікі і вышыўкі, арганізаванай у трады-

цыйным ганчарным цэнтры, фабрыкі мас-

тацкіх вырабаў адчыняліся практычна без

прывязкі да пэўнага цэнтра традыцыйнага

мастацкага промыспу. Супрацоўнічаць з

Сяляне ў штодзённым адзенні. Шапчыцы

Рагачоўскага раёна. Здымак пачатку 20 cm.

імі запрашаліся майстры, якія пераважалі ў

бліжэйшым наваколлі: ткачыхі, вышывальш-

чыцы, пляцельшчыкі, разьбяры. Нярэдка

асноўны напрамак промыслу давалі асо-

бныя майстры-энтузіясты: М. і В.Дзехця-

рэнкі ў Жлобіне, В.Гаўрылюк у Брэсце,

З.Ляўчэня ў Маладзечне і інш. Аднак няў-

хільны рост планавых заданняў апераджаў

унутраныя магчымасці мясцовага промы-

Спу, што вымушала пашыраць вытворчасць

За кошт выпуску рознай, часта няпро-

фільнай прадукцыі. У выніку яна нярэдка

Выцясняе на фабрыцы традыцыйны промы-