Шура (киҢӘш) сҮрӘсе – 53 аять

Бисмил-лә һ ир-рахмә нир-рахим.
1. Ха мим.
2. Гайн син каф – мә гънә лә рен Аллаһ ү зе белә.
3. Ә мерлә рен ү тә ү дә н вә хө кемнә рен йө ртү дә ө стен вә кө чле булган Аллаһ ә нә шулай сиң а һ ә м синнә н элекке пә йгамбә рлә ргә аятьлә рен вә хий итә дер.
4. Җ ирдә вә кү клә рдә булган һ ә рнә рсә Ул – Аллаһ уга хастыр, вә Ул – Аллаһ һ ә р заттан бө ектер, зат вә сыйфатында һ ә рнә рсә дә н олугътыр.
5. Аллаһ уның олугълыгыннан кү клә рнең ө ске катлаулары ярылырга якын булыр, вә фә рештә лә р Аллаһ уны мактап тә сбихлә р ә йтә лә р, вә җ ирдә булган мө эминнә р ө чен Аллаһ удан гафу сорыйлар, Ә гаһ булыгыз, тә ү бә итеп тө зә лү че мө эминнә рне Аллаһ, ә лбә ттә, ярлыкаучы вә аларга рә химледер.
6. Аллаһ удан башканы Аллаһ урынына тотучылар бар, нә фесне, шайтанны, сынымнарны вә ишан кебилә рне Алла аларның эшлә рен белү че, җ ә заларын бирер, югыйсә, син аларга вә кил-хуҗ а тү гелсең.
7. Ә нә шулай сиң а Коръә нне гарә б телендә вә хий иттек, ул Коръә н белә н шә һ ә рлә р анасы булган Мә ккә шә һ ә ре мө шриклә рен вә Мә ккә тирә сендә ге шә һ ә р халыкларын Аллаһ ґә забы белә н куркытмаклыгың ө чен, вә барча халык бер урынга җ ыела торган кыямә т кө не белә н куркытмаклыгың ө чен, ул кө ннең булачагында һ ә м барча халык бер урынга җ ыелачагында һ ич шик юктыр, ул кө ндә бер фирка кешелә р җ ә ннә ттә булырлар, вә бер фирка кешелә р җ ә һ ә ннә мдә булырлар.
8. Ә гә р Аллаһ телә сә иде, кешелә рнең барчасын бер диндә кылыр иде, лә кин Аллаһ ү зе телә гә н бә ндә сен Коръә н белә н гамә л кылдырып рә хмә тенә алыр. Ә мма Коръә н белә н гамә л кылмаучы залимнә ргә ул кө ндә дус та, ярдә мче да булмас.
9. Ә йә ул адашкан кешелә р Аллаһ удан башканы ү злә ренә дус итеп алалармы? Бә лки иманлы кешелә р ө чен ярдә мче дус фә кать Аллаһ ү зе генә дер, вә Ул – Аллаһ ү леклә рне тергезер, Ул һ ә рнә рсә гә кадирдер.
10. Ий сез ачык дә лиллә рне ригая кылмаучы кире кешелә р, диндә дә лилсез низагълашуларыгызның хө кеме Аллаһ уга кайтарылыр, Ул ү зе хө кем итеп аерыр – кемнеке дө рес, кемнеке – ялган, шунда мә гълү м булыр, ә нә шулай гаделлек белә н хө кем итү че Аллаһ минем Раббымдыр, мин Аң а гына тә вә ккә л кылдым ягъни Аның хө кемнә рен ү тә п, Аның сү злә рен генә сө йлә рмен һ ә м баш иеп Аллаһ уга кайтамын.
11. Ул – Аллаһ җ ирне вә кү клә рне тө зү че, вә сезнең ө чен ү зегездә н хатыннар кылды, вә һ ә рбер хайванны ата-ана-лы итеп яратты, шул тә ртип илә сезне дә, хайваннарны да кү бә йтте, Аллаһ уга охшаган һ ичнә рсә юктыр, вә Ул һ ә р тавышны ишетү че вә һ ә рнә рсә не кү рү чедер.
12. Җ ир вә кү клә р хә зинә лә ренең ачкычлары Аллаһ кулындадыр, телә гә н кешесенең ризыгын киң кылыр, вә телә гә н кешесенең ризыгын тар кылыр, Ул, ә лбә ттә, һ ә рнә рсә не белеп эшлә ү чедер.
13. Без сезгә диндә шә ригать тө зеп бирдек, ул шә ригатьне Нухка, вә сиң а, ий Мухә ммә д г-м, вә Ибраһ имгә, вә Мусага, вә Гыйсага васыять иттек, ягъни йө клә дек, " Без тө зегә н шул хак дин шә ригатен тотыгыз, ә мма хө кемнә рен бозмагыз, шә ригатьне ү згә ртмә гез һ ә м тө рле фиркалә ргә, тө рле мә зһ ә блә ргә бү ленмә гез", – дип һ ә р пә йгамбә ргә ю һ ә р мө селманга ә мер иттек. Сезнең кешелә рне хак дин исламга дә гъват итү егез мө шриклә ргә бик авыр эш булды, ягъни ислам динен кабул итү, аларга утка керү дә н дә авыр булды. Аллаһ Ү зе тө зегә н хак дингә ү зе телә гә н кешесен ихтыяр итә р һ ә м анда тартыр, вә Аллаһ уга итагать белә н кайткан кешене ул хак дингә кү ндерер.
14. Дө ньядагы һ ә р заманадагы кешелә р, Аллаһ диненең хө кемнә рендә ихтилаф кылмадылар мә гә р Аллаһ удан Ислам диненең барча хө кемнә ре килеп ачык аң латылганнан соң ихтилаф кылдылар, вә хө седлек белә н ү зара дошманлашып бик кү п фиркалә ргә бү ленделә р. Ә гә р ґә забны билгеле булган кыямә т кө ненә чаклы кичектерү белә н Раббың ның вә гъдә сү зе булмаса иде, ә лбә ттә, Аллаһ хө кемнә рен ү згә ртеп, бидеґә т гамә ллә р белә н Ислам динен бозучы мө шриклә р илә Аллаһ арасында дө ньяда ук хө кем тә мам булып, һ ә ммә се һ ә лак булыр иделә р. Пә йгамбә рлә реннә н соң Тә ү рат вә Инҗ илгә варис булган яһ ү длә р вә насаралар, алар Мухә ммә д г-мнең пә йгамбә рлеген дә вә Коръә ннең Аллаһ китабы икә нлеген дә шиклә нмә ктә лә р, ягъни ышансак алданырбыз, дип уйлыйлар.
15. Ә нә шул Аллаһ тө зегә н ислам шә ригатен кабул итә ргә кешелә рне вә гъдә кыл, вә ү зең ә шә ригатьне ү тә ү дә һ ә м ирештерү дә Аллаһ боерганча туры һ ә м истикамә ттә бул! Вә шә ригатьне тотмаган кешелә ргә вә аларның гадә тенә иярмә, вә ә йт: " Аллаһ иң дергә н китап хө кемнә ренә ышандым вә иярдем һ ә м сезнең арагызда гаделлек кылырга ә мер ителдем! Аллаһ – безнең Раббыбыз һ ә м сезнең Раббыгыздыр. Безгә дер – безнең гамә ллә ребез, сезгә дер – сезнең гамә ллә регез. Безнең белә н сезнең арада хосумә т вә низагъ юктыр. Аллаһ кыямә т кө нне барчагызны да бер урынга җ ыяр вә ахырда кайтмак Аллаһ угадыр, дип.
16. Аллаһ уның берлеге вә исламның хаклыгы хакында ачык дә лиллә рне ишетеп вә белеп ислам динен кабул иткә ннә н соң, Аллаһ уның берлеге хакында вә ислам хө кемнә ре хакында пә йгамбә р белә н кычкырышып дә лил китереп маташтылар, яки ү злә ренең батыл игътикадларын исламга кертергә тырышырлар, лә кин Аллаһ хозурында китергә н дә лиллә ре батылдыр, аларга Аллаһ уның ачуы һ ә м аларга каты ґә заб булачактыр. " Хә зер бездә хакны инкяр итеп, батыл игътикадны вә бидеґә т гамә ллә рне яклаучылар бик кү плә р. Раббым аларның йогышлы яман чиреннә н Ү зең сакла! "
17. Ул – Аллаһ Коръә нне хаклык белә н иң дерде, Коръә ндә хак булмаган бер сү з дә юк. Вә һ ә р нә рсә гә ү лчә ү бирде һ ә м гадел ү лчә гез, диде. Кайдан белә сең, ихтимал кыямә т кө не бик якындыр!
18. Кыямә ткә ышанмаган кешелә р, ул кыямә т тизрә к килсен, дилә р. Ә мма хак мө эминнә р, кыямә ттә н куркалар, һ ә м кыямә тнең булачагын хак дип белә лә р. Ә гаһ булыгыз кыямә т булмый дип низагълашучы кешелә р, хактан бик ерак адашмакталар.
19. Аллаһ бә ндә лә ренә яхшылык ияседер, ягъни кешелә рне ямансызлыкка, гө наһ лы эшкә вә җ ә һ ә ннә мгә чакырмый һ ә м ул эшлә ргә этә рми, бә лки иманлы, динле һ ә м изге гамә лле булырга чакыра һ ә м Коръә н белә н җ ә ннә ткә юл салган, шул юл белә н җ ә ннә тлә ремә килегез, мә ң гегә нигъмә тлә рем эчендә сый-хө рмә ттә булыгыз, ди. Җ ә ннә т нигъмә тлә ре белә н телә гә н кешесен ризыкландырыр, вә Ул зур куә тле вә һ ә р эштә җ иң ү чедер.
20. Бер мө эмин ахирә т нигъмә тлә рен ө мет итеп гө наһ лардан саклануын да, сә ваблы эшлә рне эшлә ве дә Аллаһ ризалыгы ө чен генә булса, Без аң а савабын вә ахирә т нигъмә тлә рен арттырырбыз. Янә берә ү дини гамә ле бә рабә ренә дө нья малын, дө нья дә рә җ ә сен телә сә, Без аң а гамә ле бә рабә ренә ашауны вә мал алуны дө ньяда бирербез, ә мма ахирә ттә аң а нигъмә ттә н һ ичнә рсә булмас мә гә р хә срә т, кайгы вә ґә заб кына булыр".
21. Дө нья малы ө чен гамә л кылучы бидеґә тлә рнең Аллаһ удан башка тагын бер Аллаһ лары бармы? Аллаһ рө хсә теннә н башка Коръә нгә вә сө ннә т-расү лгә хыйлаф шә ригать тө зеделә р. Багучылар, изгелә р каберлә ренә файда ө мет итеп бару, бидеґә т гамә ллә р, хорафатлар, ырымнар – болар берсе дә Аллаһ удан да, пә йгамбә рдә н дә тү гел. Бу эшлә р һ ә ммә се шайтан эшлә редер. Ә гә р ислам динен бозучы бидеґә тчелә ргә вә батыл дин тө зү че мө шриклә ргә ґә забны ахирә ткә кичектерү белә н Аллаһ уның вә гъдә се булмаса иде, ә лбә ттә, Аллаһ аларны дө ньяда ук ґә заб кылыр иде, лә кин ул залимнә ргә ахирә ттә, ә лбә ттә, рә нҗ еткү че каты ґә заб булачакдыр.
22. Кыямә т кө нендә залимнә рне эшлә гә н кабахә т эшлә рнең ґә забыннан куркучы кү рерсең, нә фескә, шайтанга ияреп Алла динен бозучы залимнә ргә бармыйча, кемгә булсын чә члә рен агартып, йө злә рен каралтып ө ннә рен ала торган тө рле куркынычлы ґә заблар? Вә ул куркынычлы ґә заблар аларны каршылап кочаклап алыр. Ә мма ә леге шайтан гамә ллә реннә н ерак булып, Коръә н юлы белә н изге гамә ллә р кылучы хак мө эминнә р, җ ә ннә т бакчаларында нигъмә тлә р эчендә булачаклар, аларга Раббылары хозурында ни телә сә лә р шул булыр, бу нә рсә лә р аларга Аллаһ уның, олугъ юмартлыгыдыр.
23. Югарыда зекер ителгә н нигъмә тлә р белә н Аллаһ иман китереп тә явызлыкны белмичә яхшылыкны гына уйлаган, яхшылыкны гына эшлә гә н хак мө эминнә рне шатландырадыр. Ий Мухә ммә д г-м ә йт: " Мин сезгә Аллаһ хө кемнә рен ирештереп ислам динен ө йрә ткә нем ө чен һ ә м тиремнә н чыгардай булып сезне мө селман итә ргә тырышканлыгым ө чен, сездә н ә җ ер яки дө нья малын сорамыймын, мә гә р сезгә якынлыгым ө чен дуслык итү егезне телим, ягъни диндә һ ә рвакыт чын кү ң елдә н кардә ш булуыгызны телим. Берә ү саф кү ң елдә н Аллаһ ризасы ө чен яхшылыкны кә сеп итсә, Без аң а яхшылыгын да яхшылыкны арттырып савабын ике ө леш бирербез, Аллаһ ярлыкаучы вә яхшылыкның хакын җ ә ннә т нигъмә тлә ре белә н тү лә ү чедер.
24. Ә йә ул кә ферлә р синең хакында: " Коръә нне Аллаһ иң дерде дип, Аллаһ уга ялганны ифтира кыла", – дилә рме? Ә гә р Аллаһ телә сә иде, ә лбә ттә, кү ң елең не пә рдә лә р иде дә соң ра ялганны ифтира кылудан тартынмас идең. Аллаһ батылны җ уядыр, хак янында калдырмыйдыр, вә хакны Ү зенең Коръә ндә ге сү злә ре белә н сабит кыладыр ягъни хакның хаклыгын ачык аң лата һ ә м хакны яклый. Ул – Аллаһ кү крә к эчендә ге нә рсә лә рне белү чедер.
25. Ул – Аллаһ тә ү бә итеп тө зә лү че мө эминнә рнең тә ү бә сен кабул итү че вә тө зә лү челә рнең начарлыгын гафу итә дер, вә Ул сезнең ни эшлә гә негезне белә дер.
26. Дә хи иман китереп изге гамә ллә р кылган мө эминнә рнең догаларын кабул итә дер һ ә м аларга Ү зенең юмартлыгыннан арттырып та бирер. Ә мма Коръә нгә иман китермә гә н кешелә ргә каты ґә заб булыр.
27. Ә гә р Аллаһ һ ә р кешегә ризыкны киң кылып һ ә рберсен бай итсә, ул вакытта, ә лбә ттә, һ ә ркайсы җ ир ө стендә бозыклык вә фә сә д кылыр иделә р, шуның ө чен кешелә ргә малны Ү зе телә гә нчә генә бирә дер, Аллаһ, ә лбә ттә, бә ндә лә ренең хә ллә реннә н хә бә рдардер вә кемгә киң ризык тиешле, кемгә тар тиешле икә нлекне дә белү чедер.
28. Ул – Аллаһ яң гырны яудырадыр кешелә р яң гырдан ө метлә рен ө згә ннә ре соң ында, вә рә хмә тле яң гырын чә чә р, вә Ул мө эминнә рнең вә лиседер вә һ ә р эштә мактаулыдыр.
29. Аллаһ у тә галә нең кодрә тенә дә лалә т итә торган галә мә тлә рдә ндер, җ ирне вә кү клә рне халык кылуы һ ә м җ ирдә вә кү клә рдә җ ан иялә рен таратуы, ә гә р телә сә барчасын бер урынга җ ыярга да кадирдер.
30. Ий мө эминнә р сезгә ирешкә н бә ла-казалар вә кайгылар, ү зегез кә сеп иткә н гө наһ ларыгыз сә бә пледер, шулай булса да Аллаһ гө наһ ларыгызны кү брә ген гафу итә дер.
31. Ий мө шриклә р ү зегезгә килә торган бә ла-казадан качып котылучы тү гелсез һ ә м сезгә Аллаһ удан башка дус та, вә ґә забтан коткаручы ярдә мче да юк.
32. Дә хи диң гезлә рдә бө ек таулар кеби корабларның йө рү е, Аллаһ уның кодрә тенә дә лалә т итә торган гамә ллә рдә ндер.
33. Ә гә р Аллаһ телә сә җ илне туктатыр иде, кораблар китә алмыйча су эчендә калыр иделә р. Аллаһ уның бу эшендә, ә лбә ттә, бә ла-казага сабыр итеп, нигъмә тлә ргә шө кер итү челә р ө чен гыйбрә тлә р бар.
34. Ә гә р Аллаһ телә сә, ул корабларны батырыр иде, кылган бозык эшлә ре ө чен, лә кин аларның кү п гө наһ ларын гафу итә р, шуның ө чен аларны батырмас.
35. Коръә н аятьлә рен инкяр итеп низагълашкан кешелә р Аллаһ ґә забыннан качып котылырга аларга урын юк икә нлекне белсеннә р ө чен.
36. Аллаһ удан сезгә бирелгә н дө ньядагы барча нә рсә фә кать вакытлыча дө нья тереклеге һ ә м дө нья зиннә тедер. Ә мма Аллаһ у хозурында булган ахирә т нигъмә тлә ре, иман китереп Аллаһ уга һ ә рвакыт итагать итү дә Ана тә вә ккә л итү челә ре дә хи җ иледер вә бетми торган мә ң гелектер.
37. Ахирә т нигъмә тлә ре дә хи шулар ө чендер, алар зур гө наһ лардан һ ә м фә хеш эшлә рдә н сакланырлар, һ ә м аларны берә ү ачуландырса, гафу итә рлә р.
38. Вә алар Аллаһ ның һ ә р боерыгын кабул итә рлә р, вә намазларын вакытында укырлар, вә киң ә ш лязем җ ирдә ү зара киң ә ш итә рлә р, вә Без биргә н малдан мохтаҗ ларга вә Аллаһ юлына садака бирерлә р.
39. Вә араларыннан берсе залимнә рдә н хаксыз җ ә берлә нсә, бергә лә шеп ярдә м итеп ул җ ә берлә нгә н мө эмин кардә шлә рен коткарырлар.
40. Явызлык белә н золым итү чегә җ ә за бирелә ү зе золым иткә н хә тле генә, ә гә р мә зълум кеше залимне гафу итсә һ ә м араларын ислах кылса, бу эшнең ә җ ере Аллаһ хозурында сакланыр, ә мма Аллаһ хаксыз золым итү челә рне сө ймидер.
41. Бер мә зълум хаксыз золым итү чедә н арттырмыйча ү ч алса, аң а гө наһ юк һ ә м анардан ү ч алу да юктыр.
42. Кешелә ргә золым итеп җ ир ө стендә хаксыз явызлык кылучы залимнә ргә җ ә за бирергә шә ригатьтә юл бардыр, ул залимнә ргә ахирә ттә рә нҗ еткү че ґә заб булыр.
43. Ә мма берә ү хаксыз золымга сабыр итсә, һ ә м залимне гафу да итсә, бу эш, ягъни ү ч алмыйча сабыр итү һ ә м Аллаһ ризасы ө чен гафу итү, бик зур сә ваблы вә бик зур файдалы эштер.
44. Аллаһ берә ү не явызлыгы ө чен хактан адаштырса, шуннан соң аны туры юлга кү ндерү че булмас Ахирә ттә галимнә рне кү рсә ң, алар ґә забны кү ргә ч, безгә дө ньяга кайтырга юл бар микә н, изге гамә ллә р кылыр идек, диярлә р.
45. Кү рерсең аларны, аларга килгә н хурлык вә хакарә т сә бә пле кечерә йгә ннә ре хә лдә утка салынырлар, алар утка карарлар кү злә ренең очы илә генә. Ґә забтан котылучы мө эминнә р ә йтерлә р: " Хә срә тле кешелә р ә нә шулардыр, бозык эшлә р кылып, имансыз динсез булып ахирә ттә ү злә рен һ ә м ө й ә һ еллә рен ґә забка салдылар, ә гаһ булыгыз, ә лбә ттә, залимнә р даим ґә забталардыр.
46. Ул кө ндә аларга ґә забтан коткаручы ярдә м бирү че дуслар булмас Аллаһ удан башка. Ә гә р Аллаһ берә ү не адаштырса, ул кешегә дө ньяда хак дингә керергә, ахирә ттә җ ә ннә ткә керергә юл булмас.
47. Ий кешелә р, кыямә т кө не килмә с борын Раббыгызның ә мерлә рен кабул итегез, ягъни Ул тыйган эшлә рдә н тыелыгыз, вә Ул кушкан эшлә рне эшлә гез! Кыямә т кө не килсә, аны Аллаһ удан башка зат кире җ ибә рә алмас Ул кө ндә качып котылырга сезгә бер урын табылмас, вә кылган гө наһ ларыгызны да бу гө наһ лар тү гел, дия алмассыз.
48. Ә гә р Аллаһ уның ә мерлә рен ү тә ү дә н баш тартсалар, бит Без сине аларны саклаучы кү зә тү че итеп җ ибә рмә дек, фә кать аларны иманга чакырып Аллаһ хө кемнә рен ирештерер ө чен генә җ ибә рдек. Ә гә р Без кешене рә хмә тебездә н татытсак, ягъни байлык, сә ламә тлек бирсә к, ә лбә ттә, ул кеше аның ө чен шатланадыр. Вә ү злә ренең явызлыклары сә бә пле аларны бә ла-каза тотса, ул вакытта ә ү вә лдә бирелгә н нигъмә тлә рне барын да онытып, кө ферлек кылып Аллаһ уга имзасыз буладыр.
49. Җ ир вә кү клә рнең мө лке Аллаһ уга хастыр, Ү зе телә гә н нә рсә лә рне халык кылыр, телә гә н кешесенә кыз балалар бирер, вә телә гә н кешесенә ир балалар бирер.
50. Яки телә гә н кешесенә ир бала да, кыз бала да бирер, вә телә гә н кешесен бала тапмый торган кысыр кылыр, Ул һ ә рнә рсә не белә вә һ ә рнә рсә гә кө че җ итә дер.
51. Аллаһ у тә галә кешелә р белә н сө йлә шер булмады, мә гә р тө шендә вә хий кылыр яки илһ ам белә н белдерер, яки кү ренмичә сө йлә шер Муса белә н сө йлә шкә н кеби, яки пә йгамбә ргә фә рештә җ ибә реп Ү зе телә гә нне вә хи белә н сө йлә тер. Тә хкыйк Ул – Аллаһ бө ектер вә һ ә ркемне хө кем итү чедер.
52. Башка пә йгамбә рлә ргә вә хи иткә небез кеби, ий Мухә ммә д г-м, сиң а да вә хи иттек кү ң елгә шифа, рухка тә рбия булучы Коръә нне Ү зебезнең ә меребез буенча, Коръә н иң мә с борын, син Коръә ннең нә рсә икә нен белмидер идең һ ә м Аллаһ хө кемендә иман нә рсә икә нен белмидер идең, димә к, пә йгамбә р буласы кеше дә Коръә ннә н башка иманны таба алмаган. Лә кин Без Коръә нне иман, дин яктылыгы кылдык, ул Коръә н белә н бә ндә лә ребездә н Ү зебез телә гә ннә рен һ идә яткә кү ндерербез, синдә Коръә н белә н Аллаһ телә гә н кешелә рне туры юлга кү ндерә сең. Димә к, иман һ ә м һ идә ят Коръә н юлы – Коръә н яктылыгы белә н генә табылыр.
53. Коръә н белә н кү рсә телгә н якты юл, җ иргә дә кү клә ргә дә хуҗ а булган Аллаһ юлыдыр. Ә гаһ булыгыз, кыямә т кө нендә һ ә р эш Аллаһ уга кайтадыр. Ахирә ткә Аллаһ уга җ авап бирергә хә зерлә неп барыгыз!