Сандарын нөмірлеуді оқыту.

21 – 99 - ғ а дейінгі сандарды нө мірлеуді оқ ыту кез-келген ондық жә не бірліктен тұ ратын екі таң балы санмен тү сіндіріледі.Мысалы: 2 ондық жә не 5 таяқ ша алдық ; 2 ондық см (2 дм) 5 см.Міне осылай 25 санын шығ арымыз.Бұ л сандар екі сө зден қ ұ ралады. Бірінші ондық кейін бірлік айтылады.Кейін оқ ушылар бұ л санды цифр кө мегімен жазуды ү йренеді.

Жазбаша нө мірлеумен таныстыруды абактың кө мегімен жү ргізу тиімді.Абакка мұ ғ алім санды салуды сұ райды (мыс 21).Оқ ушы бұ л санды талдайды: ол бір бірліктен жә не бір ондық тан тұ рады.Қ алтағ а ондық жә не бірлікке сә йкес цифрлар салынады.Бү тін ондық бейнеленген табличкалар да жақ сы кө рнекі пособия болып табылады, онда бірлікті білдіретін 0 саны анық, цифр ретінде кө рсетіледі.

Екі таң балы сан туралы жалпы тү сінік қ алыптасқ аннан кейін, 21 – 99 сандарының тү сінігін жә не жазылуын оқ ыту, 1 ден 100 – ге дейінгі бірізділікті оқ ыту.Мысалы: 2 брусокқ а (2 ондық) 1 кубик (1 бірлік) қ осу, нә тижесі 21, тағ ы бір кубик қ осылады (1 бірлік) нә тижесі 22 – бұ л 2 брусок жә не 2 кубик. 2 брусок жә не 9 кубик нә тижесі 29, ал егер тағ ы бір кубик қ осса онда 2 брусок жә не 10 кубик болады, 10 кубик дегенімізді 1 брусок деп алсақ болады, сонда 3 брусок – 3 ондық, отыз.

Жаң а ондық ты қ ұ руда ү немі кө ң іл аударып отыру қ ажет.Мысалы: 99 санын қ ұ рғ аннан кейін оғ ан 1 бірлік (кубик) қ оссақ 9 ондық жә не 10 бірлік шығ ады, 10 бірлікті 1 ондық пен алмастырамыз, сонда 10 ондық шығ ады немесе жү з.

Жаң а ондық ты қ ұ руда санғ а да, кө рнекілікке де аса назар аудару керек:

29+1=2 ондық 9 бірлік + 1 бірлік= 2 ондық 10 бірлік=30 ондық

30-1=2 ондық 10 бірлік – 1 бірлік = 2 ондық 9 бірлік = 29

99+1=9 ондық 9 бірлік + 1 бірлік = 9 ондық 10 бірлік = 10 ондық = 100

100-1=10 ондық -1 бірлік = 9 ондық 10 бірлік – 1 бірлік = 9 ондық 9 бірлік = 99

Ә р оқ ушығ а бірден жү зге дейін кө рнекілікпен жә не кө рнекіліксіз санау беріледі.Тура жә не кері санау ұ сынылады..Сондай-ақ оқ ушыларғ а сандық қ атарды оқ ытуда ә р сан алдындағ ы саннан бір бірлікке жоғ ары, ал ө зінен кейінгі саннан бір бірлікке тө мен екендігін тү сіндіру, олар тек сандық қ атарды бірізділікпен анық тап қ ана қ оймай, мынадай тапсырмаларды орындайды:

1. бір бірлік кем, артық санды ата.

2. қ атарды жетіспейтін санмен толық тыр:

3. берілген санның кө ршісін тап:

4. пособиялардан 100 санына дейінгі санды кө рсете алу, оларғ а бір бірлікті қ осу, не алу арқ ылы не шығ атынын тү сіну.

Осы кезең де ондық тарды талдауғ а ү лкен кө ң іл бө лінеді.Оқ ушылар санды ондық тан жә не бірліктен қ ұ рауды ү йренеді.

Мынадай тапсырмалар беру керек:

1. 2 буылғ ан палочка жә не 5 жай палочка.Қ андай сан шық ты?

2. Абакта 3 ондық ты жә не 2 бірлікті қ ою.Қ андай санды алдың?

3. 3 ондық жұ мыртқ а жә не 5 жұ мыртқ а сатып алдық.Қ анша жұ мыртқ а сатып алдық?

4. Таяқ ша кө мегімен 37 санын қ ұ ру.Қ анша ондық жә не бірлік бар?

5. Абакта 86 санын салу.Бұ л санда қ анша ондық жә не бірлік бар.

6. 36 санындағ ы ондық жә не бірлікті ата.

7. Сызғ ыштан 3 дм жә не 4 см кө рсет.Барлығ ы қ анша см.

100 – ге дейінгі сандарды нө мірлеуді оқ уда оқ ушылар разряд таблицасымен танысады.

Мұ ғ алім жаң а термин «разрядты» енгізеді, ол бірліктің бірінші разрядқ а жататынын сондық тан да бірінші орында оң жағ ында жазылады, ондық тар - екінші разрядқ а, сондық тан санда екінші орында оң жағ ынан, ал жү здік – 3-ші разрядқ а, сондық тан да санда 3-ші болып оң жағ ынан жазылатыны тү сіндіріледі.