Бап. Алдын ала жасалатын шарт

1. Алдын ала жасалатын шарт бойынша тараптар алдын ала жасалатын шартта кө зделген жағ дайларда мү лiк беру, жұ мыс орындау немесе қ ызмет кө рсету туралы болашақ та шарт (негiзгi шарт) жасасуғ а мiндеттенедi.
2. Алдын ала жасалатын шарт негiзгi шарт ү шiн заң дарда белгiленген нысанда, ал егер негiзгi шарт нысаны белгiленбесе, жазбаша тү рде жасалады. Алдын ала жасалатын шарт нысаны туралы ережелердiң сақ талмауы оның жарамсыз болып қ алуына ә келiп соқ тырады.
3. Алдын ала жасалатын шартта негiзгi шарттың мә нiн, сондай-ақ басқ а да елеулi жағ дайларын белгiлеуге мү мкiндiк беретiн ережелер болуғ а тиiс.
4. Алдын ала жасалатын шартта тараптар негiзгi шартты жасасуғ а мiндеттенетiн мерзiм кө рсетiледi.
Егер алдын ала жасалатын шартта мұ ндай мерзiм белгiленбесе, олар кө здеген шарт алдын ала жасалғ ан кезден бастап бiр жыл iшiнде жасалуғ а тиiс.
5. Алдын ала шарт жасасқ ан тарап ө зi кө здеген шартты жасасудан жалтарғ ан реттерде, егер заң дарда немесе шартта ө згеше кө зделмесе, осы арқ ылы келтiрiлген залалды екiншi тарапқ а ө теуге мiндеттi.
6. Алдын ала жасалатын шартта кө зделген мiндеттемелер, егер тараптар негiзгi шартты жасасуғ а тиiс мерзiм бiткенге дейiн ол жасалмаса не тараптардың бiрi екiншi тарапқ а бұ л шартты жасасуғ а ұ сыныс жiбермесе, тоқ татылады.
7. Егер ниеттер туралы хаттамада (ниеттер туралы шартта) тараптардың оғ ан алдын ала жасалатын шарт кү шiн беру ниеттерi тiкелей кө зделмесе, ол азаматтық -қ ұ қ ық тық шарт болып табылмайды жә не оның орындалмауы заң дық зардаптарғ а ә келiп соқ тырмайды.

391-бап. Ү шiншi жақ тың пайдасына жасалатын шарт

1. Тараптар несие берушiге емес, шартта кө рсетiлген немесе кө рсетiлмеген жә не борышқ ордан мiндеттеменi ө зiнiң пайдасына орындауды талап етуге қ ұ қ ығ ы бар ү шiншi жақ қ а борышқ ор орындап беруге мiндеттi деп кө рсеткен шарт ү шiншi жақ тың пайдасына жасалғ ан шарт болып танылады.
2. Егер заң дарда немесе шартта ө згеше кө зделмесе, ү шiншi жақ борышқ орғ а шарт бойынша ө з қ ұ қ ығ ын пайдалану ниетiн бiлдiрген кезден бастап тараптар ө здерi жасасқ ан шартты ү шiншi жақ тың келiсiмiнсiз бұ за алмайды немесе ө згерте алмайды.
3. Борышқ ор шартта ө зiнiң несие берушiге қ арсы қ оя алатындай қ арсылық тарын ү шiншi жақ тың талаптарына қ арсы қ оюғ а қ ұ қ ылы.
4. Ү шiншi жақ шарт бойынша ө зiне берiлген қ ұ қ ық тан бас тартқ ан ретте несие берушi, егер заң дарғ а жә не шартқ а қ айшы келмесе, бұ л қ ұ қ ық ты пайдалана алады.
5. Ү шінші тұ лғ а шарт бойынша ө з қ ұ қ ығ ын пайдалану ниетін білдірген кезден бастап жә не ү шінші тұ лғ а ө з қ ұ қ ығ ынан бас тартқ ан кезге дейін кредитор шарт талаптарына сә йкес борышкерден ү шінші тұ лғ аның пайдасына міндеттемелерді орындауды ғ ана талап етуге қ ұ қ ылы.
Ескерту. 391-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.03.25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

392-бап. Шартты тү сiндiру

1. Сот шарт ережелерiн тү сiндiрген кезде ондағ ы сө здер мен сө йлемдердiң сө збе-сө з мә нi ескерiледi. Шарт ережесiнiң сө збе-сө з мә нi тү сiнiксiз болғ ан ретте ол бү кiл шарттың басқ а ережелерiмен жә не мағ ынасымен салыстыру арқ ылы анық талады.
2. Егер осы баптың бiрiншi тармағ ындағ ы ережелермен шарт мазмұ нын анық тау мү мкiн болмаса, шарт мақ сатын ескере отырып тараптардың шын мә нiндегi ортақ еркi анық талуғ а тиiс. Бұ л орайда шарт жасасу алдындағ ы келiссө здер мен хат жазысуды, тараптардың ө зара қ атынастарында орнық қ ан тә жiрибенi, iскерлiк қ ызмет ө рiсiндегi ә деттегi қ ұ қ ық тарды, талаптардың бұ дан кейiнгi мiнез-қ ұ лқ ын қ оса алғ анда, тиiстi мә н-жайлардың бә рi ескерiледi.