Бап. Аралас шарт

Тараптар заң дарда кө зделген тү рлi шарттардың элементтерi бар шарт жасаса алады (аралас шарт). Тараптардың аралас шарт бойынша қ атынастарына, егер тараптардың келiсiмiнен немесе аралас шарттың мә нiнен ө згеше туындамаса, аралас шартта элементтерi бар шарттар туралы заң дардың тиiстi бө лiктерi қ олданылады.

382-бап. Шарт жағ дайларын анық тау

1. Тиiстi шарттың мазмұ ны, заң дармен жазылғ ан жағ дайлардан басқ асында, шарт ережелерi тараптардың ө з қ алауы бойынша белгiленедi.
Шарттың ережесi заң дарғ а сә йкес қ олданылатын қ алыппен кө зделген реттерде, егер тараптардың келiсiмiмен ө згеше (диспозитивтiк қ алып) белгiленбесе, тараптар ө здерiнiң келiсiмдерiмен қ алыптың қ олданылуын жоя алады немесе сол қ алыпта кө зделгеннен ө згеше жағ дайды белгiлей алады.
2. Егер шарттың ережесiн тараптар немесе диспозитивтiк қ алып белгiлемеген болса, тиiстi жағ дайлар тараптардың қ атынастарында қ олданылатын iскерлiк қ ызмет ө рiсiндегi ә деттегi қ ұ қ ық тармен белгiленедi.

383-бап. Шарт жә не заң дар

1. Шарт тараптар ү шiн оны жасасу кезiнде қ олданылып жү рген заң дармен белгiленген мiндеттi ережелерге (императивтiк қ алыптарғ а) сә йкес келуге тиiс.
2. Егер шарт жасалғ аннан кейiн шарт жасалғ ан кезде қ олданылып жү рген ережелерден ө згеше, тараптар ү шiн мiндеттi ережелер заң дармен белгiленген болса, жасалғ ан шарттың ережелерi оның кү нi бұ рын жасалғ ан шарттардан туындайтын қ атынастарғ а да қ олданылады деп заң дармен белгiлегендегiден басқ а жағ дайларда, ө з кү шiн сақ тайды.

384-бап. Ақ ылы жә не ақ ысыз шарт

1. Шарт бойынша тарап ө з мiндеттемелерiн орындағ аны ү шiн ақ ы алуы немесе бiр-бiрiне бiр нә рсе беруi керек болса, бұ л ақ ылы шарт болып табылады.
2. Бiр тарап екiншi тарапқ а одан ақ ы алмай немесе ешнә рсе бермей бiр нә рсенi ұ сынуды мiндетiне алғ ан шарт ақ ысыз шарт болып табылады.
3. Егер заң дардан, шарттың мазмұ нынан немесе мә нiнен ө згеше туындамаса, шарт ақ ылы болуы мү мкiн.

385-бап. Бағ а

1. Шарттың орындалуы тараптардың келiсiмiмен белгiленген бағ а бойынша тө ленедi.
Заң қ ұ жаттарында кө зделген жағ дайларда оғ ан уә кiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар белгiлейтiн немесе реттейтiн бағ а (тарифтер, бағ алар, ставкалар жә не т.б.) қ олданылады.
2. Шарт жасалғ аннан кейiн бағ аны ө згертуге шартта, заң қ ұ жаттарында кө зделген реттер мен жағ дайларда немесе заң қ ұ жаттарында белгiленген тә ртiп бойынша жол берiледi.
3. Ақ ылы шартта бағ а кө зделмеген жә не шарт ережелерiн негiзге ала отырып оны анық тау мү мкiн болмағ ан реттерде шартты орындау шарт жасасу кезiнде осығ ан ұ қ сас жағ дайларда ә детте осы сияқ ты тауарлар, жұ мыс немесе қ ызмет ү шiн алынатын бағ а бойынша жү ргiзiлуге тиiс деп есептеледi.

386-бап. Шарттың қ олданылуы

1. Шарт оны жасасқ ан кезден бастап кү шiне енедi жә не тараптар ү шiн мiндеттi болып табылады (осы Кодекстiң 393-бабы).
2. Тараптар ө здерi жасасқ ан шарттың ережелерi олардың шартты жасасуғ а дейiн пайда болғ ан қ атынастарына қ олданылатындығ ын белгiлеуге қ ұ қ ылы.
3. Егер заң дарда немесе шартта шарттың қ олданылу мерзiмi кө зделсе, осы мерзiмнiң аяқ талуы, шарт бойынша тараптар мiндеттемелерiнiң тоқ татылуына ә келiп соқ тырады.
Қ олданылу мерзiмi кө рсетiлмеген шарт тараптардың онда белгiленген мiндеттемелердi орындауы аяқ талып бiткен кезге дейiн қ олданылады деп танылады.
4. Шарттың қ олданылу мерзiмiнiң аяқ талуы тараптарды осы мерзiм бiткенге дейiн орын алып келген шартты бұ зғ андық ү шiн жауапкершiлiктен босатпайды.