АППАҚ ИШАН КҮМБЕЗІ

Аппақ ишан кү мбезі - ХІХ ғ асырдың ақ ырындағ ы сә улетті ескерткіштердің бірі. Оң тү стік Қ азақ стан облысының Бә йдібек ауданының Шаян ауылында орналасқ ан.

Аппақ ишан кү мбезі кү йдірілген кірпіштен шаршы жобада салынғ ан. Жалпы табанының аумағ ы 6, 7х6, 6 метр, ішкі кө лемі 3, 5х3, 5 метр, биіктігі 6 метр. Қ абырғ аның ішкі жағ ына ә лемнің тө рт жағ ына бағ ытталғ ан тайыздау қ уыс жасалғ ан. Қ ұ рылысты кү мбезбен жапқ ан. Аппақ ишан кү мбезі пішімі жағ ынан Қ азақ станның оң тү стігіне тә н діни қ ұ рылыстарғ а жатады.

Аппақ ишан кү мбезінің ішінде екі сағ ана бар. Оның бірі - Шаян ауылындағ ы мешіт-медресені салдырғ ан Аппақ ишандікі, екіншісі - осы Аппақ ишан кү мбезін салғ ан шебердікі.

Қ азақ станда медреселер Орта Азияғ а қ арағ анда кейірінек пайда болғ ан, сол себепті олардың саны кө п емес. Ел аузындағ ы аң ыз бойынша, қ азіргі Аппақ ишан мешіт- медресе қ ұ рылысын XIX ғ асырдың ортасында Қ асым ишан бастап, ол қ айтыс болғ аннан кейін баласы Сабыр жалғ астырып, немересі Аппақ ишан аяқ тағ ан. Аппақ ишан мешіт-медресесінің қ ұ рылысы кү йдірілген қ ыштан салынғ ан.

Аппақ ишан медресесі діни оқ у орыны ретінде 1927 жылғ а дейін, Қ азақ станда ірі байларды конфискациялауғ а дейін ө мір сү реді.

1926 жылы мешітте діни мектеппен қ атар тұ ң ғ ыш рет қ азақ бастауыш мектебі ашылғ ан. Мектептер 1933 жылы бастауыш, 1934 жылы жеті жылдық, 1937 жылдан орта мектепке айналып, кейін жаң а жайғ а кө шіріледі. Ал, мешіт-медресе Шаян ауылындағ ы тарихи жә дігер ретінде бү гінгі кү нге жетті.

Аппақ ишан мешіт-мұ ражайы Елбасымыз Нұ рсұ лтан Назарбаевтың Жарлығ ымен «Мә дениетті қ олдау жылы» деп жарияланғ ан 2000 жылы толық кү рделі жө ндеуден ө ткізіліп, халық игілігіне пайдалануғ а берілді.

Ақ мешіт ә улие ү ң гірі[ө ң деу]

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынғ ан мә лімет

Ақ мешіт ә улие ү ң гірі – Оң тү стік Қ азақ стан облысы Бә йдібек ауданында орналасқ ан. Ә ктасты жыныстар қ абатында пайда болғ ан ойық жарқ абақ ү ң гір.зындығ ы 254, ені 65, биіктігі 25 м. Жарқ абақ саң ылауларынан мезгіл-мезгіл су тамып тұ рады. Ішінен қ арағ анда ернеуі киіз ү йдің шаң ырағ ы секілді кө рінеді. Ел арасында бір кездері онда бір ә улие ә улетімен киіз ү й тігіп, сатымен шығ ып-тү сіп жү рген деген де аң ыз айтылады. Ү ң гірге перзент кө рмеген кейбір ерлі-зайыптылар, ауру адамдар ә лі кү нге дейін тү неп, мінә жат етеді.^[1] Ұ ^[2][3]