БӘЙДІБЕК КЕСЕНЕСІ

Бә йдібек кесенесі, Қ асиетті бес ана - тарихи ескерткіштер кешенінің қ ұ рамдас бө лігі. Оң тү стік Қ азақ стан облысы Бә йдібек ауданы Бә йдібек ата ауылының аймағ ында орналасқ ан.

Бә йдібек Қ арашаұ лының Қ арахан дә уірі ү лгісіндегі Балабө ген ө зеннің биік жағ асында ежелден сақ талғ ан кө не мазар кү мбезі болғ ан. Ескі мазар кү мбез замана толқ ынымен қ аншама рет бұ зылып, қ айта тұ рғ ызылып келді.

«Бә йдібек - Сыланды» қ айырымдық қ орының (президенті Қ азақ станның ең бек сің ірген қ айраткері, жазушы Е.Тұ рысов) ұ йымдастыруымен 1996-1998 жылдар аралығ ында Бә йдібек ата мен қ асиетті бес ана - Марау (Сары бә йбіше), Зеріп, Жұ пар, Қ арашаш, Сыландының мазар кесенелерінің орнына шығ ыс сә улет ө нерінің ү лгісінде орнатылғ ан. Бас сә улетшісі - Ғ абит Сұ лтанғ алиұ лы Садырбаев.

Бә йдібек кесенесі қ ұ рылысына Орта Азия мен Оң тү стік Қ азақ станда ө ндірілетін таң даулы қ ұ рылыс материалдары - Ташкент зауыттарының арнаулы сары кірпіші, Нұ ратаның ақ шыл мә рмә рі, Тараз бен Қ аратаудың қ ызыл граниттері, Қ ошқ арата қ атпарлы тау жыныстарының тақ татастары пайдаланылғ ан. Бә йдібек ата кесенесін салуғ а Самарқ анд, Ташкент, Сайрам, Шымкент шеберлері қ атысқ ан.

Бә йдібек кесенесінің кү мбезбен кө мкерілген ғ ибадат бө лмесіне Қ азақ стан президенті Нұ рсұ лтан Ә бішұ лы Назарбаев ұ лы баба рухына арнап, салмағ ы 6 тонна бесік мү сінді ақ мә рмә р қ ұ лпытас қ ойғ ан.

Бә йдібек баба 1356-1419 жылдары Шығ ыс Қ аратау ө лкесінде ө мір сү ріп, осы ауданның қ азіргі Бә йдібек ата елді мекені жерінде дү ниеден ө ткен. Сү йегі Балабө ген ө зенінің жағ асында жерленген. Бә йдібек Қ арашаұ лының ө мірі, заманы, ө скен ортасы жайлы тарихи деректемелер негізгі Қ азақ елінің шежіресі, ел ішінде сақ талғ ан аң ыз-ә ң гіме жә не ә йгілі Шығ ыс зерттеушісі ғ алым-этнограф Николай Аристов, Шоқ ан Уә лиханов жазбалары арқ ылы баяндалады. Ө з заманында кө шпелі елдің басын біріктіріп, елді, жерді сыртқ ы жау шапқ ыншылығ ынан қ орғ ауды ұ йымдастырушы жә не бастаушы, ақ ылшы, қ олбасшы ретінде кө рінетін аса ірі тарихи тұ лғ а болғ ан.

Бә йдібек бү гіндері қ иыр шеті Алтай, Шә уешек, кө ршілес Қ ытай халық республикасының Шың жаң ө лкесімен бірге республикамыздың Алматы, Жамбыл облыстары, Оң тү стік Қ азақ стан облысының Тү лкібас, Тө леби, Сайрам, Бә йдібек, Ордабасы аудандарын мекендеген ежелгі Албан, Суан, Дулат, Сарыү йсін, Шапырашты, Ысты, Ошақ ты ру тайпаларының тү пкі аталары.