Салықтық тексерулер ұғымы, типтері мен түрлері

1. Салық тық тексеру – салық қ ызметі органдары:

1) Қ азақ стан Республикасы салық заң намасының, сондай-ақ орындалуын бақ ылау салық қ ызметі органдарына жү ктелген Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң намасының орындалуын;
2) тексерілетін салық тө леушінің (салық агентінің) кә сіпкерлік қ ызметіне байланысты мә селелер бойынша тексерілетін салық тө леуші (салық агенті) туралы мә ліметтер алу ү шін тексерілетін салық тө леушінің (салық агентінің) қ ызметіне қ атысты қ ұ жаттар, ақ парат бар адамдарды, оның ішінде осындай қ ызмет бойынша жиынтық салық есебін жү ргізуге жауапты жай серіктестік (консорциум) қ атысушыларының уә кілетті ө кілін;
3) салық тық тексерудің нә тижелері туралы хабарламағ а жә не (немесе) жоғ ары тұ рғ ан салық органы қ ызметінің хабарламағ а шағ ымды қ араудың нә тижелері бойынша шығ арғ ан шешіміне шағ ым берген салық тө леушіден (салық агентінен) қ осымша мә ліметтер алу ү шін жү ргізетін тексеру.
2. Қ ажет болғ ан кезде салық қ ызметі органдары салық тық тексеру барысында:
оның орналасқ ан жеріне қ арамастан салық салу объектісі жә не (немесе) салық салумен байланысты объекті болып табылатын мү лікті зерттеп-тексеруді;
салық тө леушінің (салық агентінің) мү лкін (тұ рғ ын ү йінен басқ а) тү гендеуді жү ргізуі мү мкін.

ü салық органдарында тіркеу есебіне қ ою;

ü бақ ылау-кассалық машиналардың болуы;
акциздік жә не есепке алу-бақ ылау маркаларының болуы жә не тү пнұ сқ алығ ы, этил спиртін босатуғ а лицензияның, рұ қ саттың, патенттің болуы мә селелері бойынша тақ ырыптық тексерулер кезінде – нұ сқ амада кө рсетілген аумақ тың учаскесінде кә сіпкерлік қ ызметті жү зеге асыратын салық тө леуші;

ü салық тық тексерудің басқ а тү рлері кезінде – нұ сқ амада кө рсетілген салық тө леуші салық тық тексерулерге қ атысушылар болып табылады.

Салық тық тексерулерді тек қ ана салық қ ызметі органдары жү зеге асырады.
Салық тық тексерулер мынадай тү рлерге бө лінеді:

1. қ ұ жаттық тексеру;

Қ ұ жаттық тексерулер мынадай тү рлерге бө лінеді:

1) кешенді тексеру - салық жә не бюджетке тө ленетін басқ а да міндетті тө лемдердің барлық тү рлері бойынша салық міндеттемелерінің орындалуы, міндетті зейнетақ ы жарналарының толық жә не уақ тылы есептелуі мен аударылуы жә не ә леуметтік аударымдардың толық жә не уақ тылы есептелуі мен тө ленуі бойынша салық қ ызметі органы салық тө леушіге қ атысты жү ргізетін тексеру.Кешенді тексеруге тақ ырыптық тексеру мә селелері де енгізілуі мү мкін

2) тақ ырыптық тексеру - мыналар:

· салық тың жә не (немесе) бюджетке тө ленетін басқ а да міндетті тө лемдердің жекелеген тү рлері бойынша салық міндеттемесінің орындалуы;

· кеден одағ ына мү ше мемлекеттердің аумағ ынан Қ азақ стан Республикасының аумағ ына импортталғ ан тауарлар бойынша қ осылғ ан қ ұ н салығ ы жә не (немесе) акциз бойынша салық міндеттемесінің орындалуы;

· міндетті зейнетақ ы жарналарының толық жә не уақ тылы есептелуі, ұ сталуы мен аударылуын, сондай-ақ ә леуметтік аударымдардың толық жә не уақ тылы есептелуі мен тө ленуі;

Тақ ырыптық тексеру бюджетке тө ленетін салық тың барлық тү рлері жә не басқ а да міндетті тө лемдер бойынша міндеттемелердің орындалуына тексеру жү ргізуді кө здемейді;

қ арсы тексеру - салық қ ызметi органы салық тө леушiмен (салық агентiмен) операцияларды жү зеге асыратын тұ лғ аларғ а қ атысты жү ргiзетiн тексеру, салық қ ызметi органдары аталғ ан салық тө леушiнi тексеру барысында пайдалану ү шiн осындай операциялар туралы қ осымша ақ парат алу мақ сатында оғ ан қ атысты кешендi немесе тақ ырыптық тексеру жү ргiзедi.Қ арсы тексеру кешендi немесе тақ ырыптық тексеруге қ атысты қ осалқ ы тексеру болып табылады.

Қ арсы тексеру деп:

· тараптардың бірі Қ азақ стан Республикасы болып табылатын, салық немесе қ ұ қ ық қ орғ ау органдары арасындағ ы ө зара ынтымақ тастық туралы халық аралық шарттарғ а (келісімдерге), сондай-ақ Қ азақ стан Республикасы халық аралық ұ йымдармен жасасқ ан шарттарғ а сә йкес басқ а мемлекеттердің салық немесе қ ұ қ ық қ орғ ау органдарының, халық аралық ұ йымдардың сұ рауы бойынша;

· камералдық бақ ылау нә тижелері бойынша анық талғ ан қ осылғ ан қ ұ н салығ ы бойынша салық міндеттемесі жө нінде жә не осындай операцияларғ а байланысты бұ зушылық тарды жоймағ ан не осындай бұ зушылық тардың жоқ тығ ын растай алмайтын тү сініктеме ұ сынғ ан салық тө леушімен (салық агентімен) жасалатын операцияларды жү зеге асыратын адамдарғ а қ атысты жү ргізілетін тексеру де танылады;

3. хронометраждық зерттеп-тексеру.

Хронометраждық зерттеп-тексеру - салық органдары салық тө леушінің зерттеп-тексеру жү ргізілетін кезең ішіндегі нақ ты табысын жә не табыс алуғ а байланысты нақ ты шығ ындарын анық тау мақ сатында жү ргізетін тексеру.

Салық тық тексерулер мынадай типтерге бө лінеді:
1) жоспарлы тексеру – салық тық тексерулер жоспарына сә йкес жү зеге асырылатын кешенді жә не тақ ырыптық тексерулер, оны уә кілетті орган жыл сайын бекітіп отырады. Салық тық тексерулер жоспары салық тө леуші (салық агенті) ұ сынғ ан салық есептілігін, уә кілетті мемлекеттік органдардың мә ліметтерін, сондай-ақ салық тө леушінің (салық агентінің) қ ызметі туралы басқ а да қ ұ жаттар мен мә ліметтерді талдау негізінде жасалады;
2) жоспардан тыс тексеру –салық тө леушінің (салық агентінің) ө зінің ө тініші бойынша;