Параграф 1. Жалпы ережелер. 540-бап. Мүлiктік жалдау шарты

540-бап. Мү лiктік жалдау шарты

1. Мү лiктік жалдау (жалғ а алу) шарты бойынша жалғ а берушi жалғ а алушығ а мү лiктi ақ ы тө леп уақ ытша иеленуге жә не пайдалануғ а беруге мiндеттенедi.
2. Жалғ а алушы жалғ а алғ ан мү лiкке осы Кодексте белгiленген жағ дайлар мен тә ртiп бойынша иелiк етуге қ ұ қ ылы.
3. Лизинг, прокат шарттары да, сондай-ақ мү лiктi ақ ы тө леп уақ ытша иелену мен пайдалануғ а беруге байланысты шарттардың ө зге тү рлерi де мү лiктік жалдау шарттарына жатады.

541-бап. Мү лiктік жалдау объектiлерi

1. Мү лiктік жалдауғ а кә сiпорындар мен басқ а да мү лiктiк кешендер, жер учаскелерi, ү йлер, ғ имараттар, жабдық тар, кө лiк қ ұ ралдары жә не оларды пайдалану процесiнде ө здерiнiң табиғ и қ асиеттерiн жоймайтын басқ а да заттар (тұ тынылмайтын заттар) берiлуi мү мкiн.
2. Егер заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, жер пайдалану қ ұ қ ығ ы, жер қ ойнауын пайдалану қ ұ қ ығ ы жә не басқ а да заттық қ ұ қ ық тар мү лiктік жалдау объектiсi болуы мү мкiн.
3. Заң актiлерiнде мү лiктiк жалдауғ а тапсыруғ а жол берiлмейтiн немесе шектеу жасалатын мү лiк тү рлерi белгiленуi мү мкiн.
4. Қ азақ стан Республикасының заң намалық актілерінде тұ рғ ын ү й-жайларды, жер учаскелерiн, жер қ ойнауы учаскелерiн жә не басқ а да оқ шауланғ ан табиғ и объектiлердi мү лiктiк жалдауғ а тапсыру ерекшелiктерi белгiленуi мү мкiн.
5. Мемлекеттік мү лікті мү ліктік жалдауғ а беру ерекшеліктері Қ азақ стан Республикасының мемлекеттік мү лік туралы заң намалық актісінде белгіленеді.
6. Мемлекеттік мү лікті концессия шарты негізінде мү ліктік жалдауғ а тапсыру ерекшеліктері Қ азақ стан Республикасының концессиялар туралы заң намалық актісінде белгіленеді.
Ескерту. 541-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2011.03.01 N 414-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен бастап қ олданысқ а енгізіледі); 04.07.2013 № 131-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң дарымен.

542-бап. Мү лiктік жалдау шартының талаптары

Мү лiктік жалдау шартында жалғ а алушығ а мү лiктiк жалдау объектiсi ретiнде берiлуге тиесiлi мү лiктi анық тауғ а мү мкiндiк беретiн деректер кө рсетiлуге тиiс.
Шартта мұ ндай деректер болмағ ан кезде мү лiктiк жалдауғ а берiлуге тиесiлi объект туралы талап тараптармен келiсiлмеген деп, ал тиiстi шарт жасалмағ ан деп есептеледi.

543-бап. Жалғ а берушi

Мү лiктi жалғ а беру қ ұ қ ығ ы оның меншiк иесiне тиесiлi.
Заң актiлерiнде уә кiлдiк берiлген немесе меншiк иесi мү лкiн жалғ а берудi тапсырғ ан тұ лғ алар да жалғ а берушiлер бола алады.

544-бап. Мү лiктік жалдау шартының нысаны

1. Бiр жылдан астам мерзiмге жасалғ ан, ал егер тараптардың бiреуi заң ды тұ лғ а болса, мерзiмiне қ арамай-ақ, мү лiктік жалдау шарты жазбаша тү рде жасалуғ а тиiс.
2. Алып тасталды - Қ Р 2011.03.25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
3. Азаматтар арасындағ ы бiр жылғ а дейiнгi мерзiмге оны қ оса алғ анда мү лiктік жалдау шарты ауызша тү рде жасалуы мү мкiн.
4. Мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ының кейiннен жалғ а алушығ а ауысуын кө здейтiн мү лiктік жалдау шарты сондай мү лiктi сатып алу-сату шарты ү шiн кө зделген нысанда жасалады.
Ескерту. 544-бапқ а ө згеріс енгізілді - Қ Р 2011.03.25 N 421-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ анынан кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

545-бап. Мү лiктік жалдау шартының мерзiмi

1. Мү лiктік жалдау шарты шартта белгiленген мерзiмге жасалады.
2. Егер мү лiктік жалдау шарты мерзiмi кө рсетiлмей жасалса, ол белгiсiз мерзiмге жасалғ ан деп есептеледi.
Қ озғ алмайтын мү лiктi жалдағ ан жағ дайда, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, ә рбiр тарап екiншi тарапқ а ү ш ай бұ рын ескертiп, мұ ндай шарттан кез келген уақ ытта жә не ө зге мү лiктi жалдағ ан жағ дайда, бiр ай iшiнде бас тартуғ а қ ұ қ ылы.
3. Заң актiлерiнде мү лiктік жалдаудың жекелеген тү рлерi ү шiн, сондай-ақ мү лiктiң жекелеген тү рлерiн жалдау ү шiн шарттың барынша ұ зақ (шектi) мерзiмi белгiленуi мү мкiн. Мұ ндай жағ дайларда, егер шартта жалдау мерзiмi белгiленбесе жә не заң актiлерiнде белгiленген шектi мерзiм бiткенге дейiн тараптардың ешқ айсысы шарттан бас тартпаса, шарт шектi мерзiмiнiң бiтуiне қ арай тоқ татылады.
Бұ л жағ дайда заң актiлерiнде белгiленген шектi мерзiмнен асатын мү лiктік жалдау шарты барынша ұ зақ (шектi) мерзiмге тең етiп жасалғ ан деп есептеледi.

546-бап. Мү лiктік жалдау шарты бойынша жасалатын тө лем

1. Жалғ а алынғ ан мү лiктi пайдалану ү шiн тө лемдi, егер заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, шартта белгiленген тә ртiп, мерзiм мен нысан бойынша жалғ а алушы тө лейдi. Шартта олар айқ ындалмағ ан жағ дайларда салыстырмалы мә н-жайларда ә детте сол секiлдi мү лiктi жалғ а алғ ан кезде қ олданылатын тә ртiп, мерзiм мен нысан белгiленген деп есептеледi.
2. Тө лем барлық жалданылғ ан мү лiк ү шiн тұ тас немесе оның қ ұ рамдас бө лiктерiнiң ә рқ айсысы бойынша жеке:
1) мерзiмдiк немесе бiржолғ ы енгiзiлетiн тө лемдердiң тұ рлаулы сомасында белгiленген;
2) жалданылғ ан мү лiктi, ө нiмдi, жемiстердi немесе кiрiстердi пайдалану нә тижесiнде алынғ ан белгiлi бiр ү лес;
3) жалғ а алушының белгiлi бiр қ ызмет кө рсетулерi;
4) жалғ а алушының шартта келiсiлген затты жалғ а берушiнiң меншiгiне немесе жалдауына беруi;
5) жалғ а алушығ а жалданылғ ан мү лiктi жақ сарту жө нiнде шартта келiсiлген шығ ындарды жү ктеуi тү рiнде белгiленедi.
Тараптар шартта мү лiктi немесе ө зге де тө лем нысандарын пайдалану ү шiн аталғ ан тө лем нысандарын ұ штастыруды кө здеуi мү мкін.
3. Мү лiктi пайдаланғ аны ү шiн жасалатын тө лем мө лшерi, егер тараптардың келiсiмiнде ө згеше кө зделмесе, кем дегенде жылына бiр рет ө згертiлуi мү мкiн. Заң актiлерiнде мү лiктік жалдаудың жекелеген тү рлерi ү шiн, сондай-ақ мү лiктiң жекелеген тү рлерiн жалдау ү шiн жасалатын тө лем мө лшерін қ айта қ арауғ а ө зге де ең аз мерзімдер кө зделуі мү мкін.
4. Орталық тандырылып белгіленген бағ а мен тарифтер ө згертілген жағ дайда тараптардың бiреуiнiң талабы бойынша тө лем мө лшерi қ айта қ аралуы мү мкiн.
5. Егер жалғ а алушы жауап бермейтiн мә н-жайларғ а байланысты шартта кө зделген пайдалану жағ дайлары немесе мү лiктiң жай-кү йi едә уiр нашарлап кетсе, заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, ол тө лемдi тиiсiнше азайтуды талап етуге қ ұ қ ылы.
6. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, жалғ а алушы мү лiктi пайдаланғ аны ү шiн тө лем тө леу мерзiмiн елеулi тү рде бұ зғ ан жағ дайда жалғ а берушi одан тө лемдi жалғ а берушi белгiлеген мерзiмнен бұ рын тө леудi талап етуге қ ұ қ ылы. Бұ л ретте жалғ а берушiнiң тө лемдi қ атарынан екi мерзiмнен астам уақ ытқ а мерзiмiнен бұ рын тө леудi талап етуге қ ұ қ ығ ы жоқ.

547-бап. Мү лiктi жалғ а алушығ а беру

1. Жалғ а берушi мү лiктi жалғ а алушығ а шарт талаптары мен мү лiктiң мақ сатына сә йкес келетiн кү йде беруге мiндеттi.
2. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, мү лiк жалғ а оның барлық керек-жарақ тарымен жә не оғ ан қ атысты қ ұ жаттармен (мү лiктiң жиынтық тылығ ын, қ ауiпсiздiгiн, сапасын, пайдалану тә ртiбiн куә ландыратын жә не т.б. қ ұ жаттармен) бiрге берiледi.
Егер мұ ндай керек-жарақ тар мен қ ұ жаттар берiлмеген болса, алайда жалғ а алушы мү лiктi оларсыз мақ сатқ а сә йкес пайдалана алмаса не шарт жасасу кезiнде ү мiт етуге қ ұ қ ығ ы болғ анынан едә уiр дә режеде айрылатын болса, ол ө зiне жалғ а берушiден мұ ндай керек-жарақ тар мен қ ұ жаттарды берудi немесе шартты бұ зуды талап ете алады.
3. Егер жалғ а беруші жалғ а берiлген мү лiктi жалғ а алушығ а шартта кө рсетiлген мерзiмде бермесе, ал шартта мұ ндай мерзiм кө рсетiлмесе, жалғ а алушы қ исынды мерзiмде одан осы Кодекстiң 355-бабына сә йкес сол мү лiктi талап етуге немесе шартты бұ зуды талап етуге қ ұ қ ылы.

548-бап. Жалғ а берушiнiң жалғ а берiлген мү лiктiң
кемшiлiктерi ү шiн жауапкершiлiгi

1. Жалғ а берушi жалғ а берiлген мү лiктiң оны пайдалануғ а толық немесе iшiнара кедергi жасайтын кемшiлiктерi ү шiн, тiптi ол шарт жасалғ ан кезде бұ л кемшiлiктер туралы бiлмесе де, жауап бередi.
Осындай кемшiлiктер табылғ ан жағ дайда жалғ а алушы жалғ а берушiден ө з қ алауы бойынша:
1) мү лiктiң кемшiлiктерiн тегiн жоюды;
2) жалдау ақ ысын соғ ан мө лшерлес азайтуды;
3) жалғ а берушiге бұ л туралы алдын ала хабарлай отырып, сол кемшiлiктердi жою жолында ө зi жасағ ан шығ ындар сомасын мү лiктi пайдаланғ аны ү шiн тө ленетiн тө лемнен ұ стап қ алуды;
4) шартты мерзiмiнен бұ рын бұ зуды талап етуге қ ұ қ ылы.
2. Жалғ а алушының талаптары туралы немесе оның мү лiктiң кемшiлiктерiн жалғ а берушiнiң есебiнен жою ниетi туралы хабарланғ ан жалғ а беруші жалғ а алушының келісімімен жалғ а берілген мү лікті тез арада тиiстi жағ дайда тұ рғ ан басқ а осығ ан ұ қ сас мү лiкпен ауыстыра алады не мү лiктiң кемшiлiктерiн тегiн жоя алады.
3. Егер жалғ а алушының талаптарын қ анағ аттандыру немесе оның мү лiктi пайдаланғ аны ү шiн жасалатын тө лемнен кемшiлiктi жоюғ а кеткен шығ ындарын ұ стап қ алу жалғ а алушығ а келтiрiлген залалды ө теуге жетпесе, ол шығ ынның ө телмеген бө лiгiн ө теудi талап етуге қ ұ қ ылы.
4. Жалғ а берушi жалғ а берiлген мү лiктiң шарт жасасқ ан кезде айтылғ ан немесе жалғ а алушығ а бұ рыннан белгiлi болғ ан кемшiлiктерi ү шiн жауап бермейдi.

549-бап. Жалғ а берiлетiн мү лiкке ү шiншi тұ лғ алардың
қ ұ қ ық тары

1. Мү лiктi жалғ а беру бұ л мү лiкке ү шiншi тұ лғ алардың қ ұ қ ық тарын тоқ тату немесе ө згерту ү шiн негiз болып табылмайды.
2. Жалғ а берушi шарт жасасқ ан кезде жалғ а алушығ а жалғ а берiлетiн мү лiкке ү шiншi тұ лғ алардың барлық қ ұ қ ық тары (сервитут, кепiл қ ұ қ ығ ы жә не т.б.) туралы ескертуге мiндеттi.
Бұ л ереженi орындамау жалғ а алушығ а мү лiктi пайдаланғ аны ү шiн тө лемдi азайтуды не шартты бұ зуды талап етуге қ ұ қ ық бередi.

550-бап. Жалғ а алғ ан мү лiктi пайдалану

Жалғ а алушы мү лiктi шарт талаптарына сә йкес, ал егер шартта мұ ндай талаптар белгiленбесе, мү лiктiң мақ сатына сә йкес пайдалануғ а мiндеттi.

551-бап. Жалғ а алушының жалғ а алғ ан мү лiкке
билiк ету шегi

1. Егер заң актiлерiнде ө згеше белгiленбесе, жалғ а алушы жалғ а берушiнiң келiсiмiмен жалғ а алғ ан мү лiктi қ осымша жалдауғ а (қ осалқ ы жалғ а алу), мү лiктiк жалдау шарты бойынша ө з қ ұ қ ық тары мен мiндеттерiн басқ а тұ лғ ағ а беруге (қ айта жалғ а беру), жалғ а алғ ан мү лiктi тегiн пайдалануғ а беруге, сондай-ақ осы қ ұ қ ық тарды кепiлге беруге жә не оларды шаруашылық серiктестiктерiнiң, акционерлiк қ оғ амдардың жарғ ылық капиталына салым немесе ө ндiрiстiк кооперативке жарна ретiнде салуғ а қ ұ қ ылы. Аталғ ан жағ дайларда, қ айта жалғ а берудi қ оспағ анда, жалғ а алушы жалғ а берушiнiң алдында шарт бойынша жауапты болып қ ала бередi.
2. Мү лiктi басқ а тұ лғ аларғ а беру туралы шартты жалдау шартының мерзiмiнен асатын мерзiмге жасауғ а болмайды.
3. Қ айта жалғ а беру шартына, егер заң актiлерiнде ө згеше кө зделмесе, мү лiктік жалдау шарты туралы ережелер қ олданылады.

552-бап. Жалғ а берушiнiң жалғ а берiлген мү лiктi
ұ стап-тұ ту жө нiндегi мiндеттерi

1. Жалғ а берушi жалғ а берiлген мү лiкке тараптармен келiсiлген мерзiмдерде, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, ө з есебінен кү рделi жө ндеу жү ргiзуге мiндеттi.
2. Жалғ а алушы жауап бермейтiн мә н-жайларғ а байланысты пайда болып, шұ ғ ыл қ ажеттiлiк туғ ызғ ан жө ндеудi, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, жалғ а берушi қ исынды мерзiмдерде ө з есебiнен жү ргiзедi.
3. Жалғ а берушiнiң кү рделi жө ндеу жө нiндегi мiндеттерiн атқ армауы жалғ а алушығ а ө з қ алауы бойынша:
1) жө ндеудi ө з бетiнше жү ргiзуiне жә не жө ндеу қ ұ нын жалғ а берушiден ө ндiрiп алуына;
2) жө ндеу қ ұ нын шарт бойынша тө лемнiң есебiне есептеуiне;
3) шарт бойынша тө лемдi тиiсiнше азайтуды талап етуiне;
4) шарттан бас тартуына қ ұ қ ық бередi.

553-бап. Жалғ а алушының жалданғ ан мү лiктi ұ стап-тұ ту
жө нiндегi мiндеттерi

Жалғ а алушы, егер заң дарда немесе шартта ө згеше кө зделмесе, мү лiктi дұ рыс кү йде ұ стап-тұ туғ а, ағ ымдағ ы жө ндеудi ө з есебiнен жү ргiзуге жә не мү лiктi ұ стап-тұ туғ а кететiн шығ ындарды кө теруге мiндеттi.

554-бап. Жалғ а алушының жалданғ ан мү лiктен алынатын
ө нiмге, жемiстерге жә не ө зге де кiрiстерге
меншiк қ ұ қ ығ ы

Жалданғ ан мү лiктi пайдалану нә тижесiнде жалғ а алушының алғ ан ө нiмi, жемiстерi жә не ө зге де кiрiстерi, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, оның меншiгi болып табылады.

555-бап. Мү лiктi жақ сарту

1. Жалданғ ан мү лiктiң жалғ а алушы жү ргiзген бө лiгiнiң ажыратылып жақ сартылуы, егер шартта ө згеше кө зделмесе, оның меншiгi болып табылады.
2. Жалғ а алушы ө з қ аражаты есебiнен жә не жалғ а берушiнiң келiсiмiмен, жалданғ ан мү лiкке зиян келтiрмей ажыратуғ а болмайтын жақ сарту жү ргiзсе, шартта ө згеше кө зделмегендiктен, оның шарт тоқ тағ аннан кейiн осы жақ сартудың қ ұ нын ө теттiрiп алуғ а қ ұ қ ығ ы бар.
3. Жалғ а алушының жалғ а берушiнiң келiсiмiнсiз жү ргiзген ажыратуғ а болмайтын жақ сартуының қ ұ ны, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, ө теуге жатпайды.

556-бап. Тараптардың бiреуiнiң талап етуi бойынша
мү ліктік жалдау шартын ө згерту жә не бұ зу

1. Тараптардың біреуiнiң талап етуi бойынша мү лiктiк жалдау шарты осы Кодексте, ө зге де заң актiлерiнде немесе шартта кө зделген жағ дайларда сот тә ртiбiмен ө згертiлуi немесе мерзімiнен бұ рын бұ зылуы мү мкiн.
2. Жалғ а берушiнiң талабы бойынша мынадай жағ дайларда:
1) егер жалғ а алушы мү лiктi шарт талаптарын немесе мү лiктiң мақ сатын елеулi тү рде бұ зып, жалғ а берушiнiң мұ ндай iс-ә рекеттi тоқ тату туралы жазбаша ескертуiне қ арамастан пайдаланса;
2) егер жалғ а алушы қ асақ ана немесе абайсызда мү лiктi елеулi тү рде нашарлатса;
3) егер жалғ а алушы мү лiктi пайдаланғ аны ү шiн шартта белгiленген тө лем мерзiмiнiң ө туi бойынша екi реттен астам тө лем жасамаса;
4) егер жалғ а алушы жалғ а алу шартында белгiленген мерзiмде мү лікті кү рделі жө ндеуден ө ткізбесе, ал ол шартта кө рсетілмеген жағ дайда - заң актiлерiне немесе шартқ а сә йкес кү рделi жө ндеу мiндетi жалғ а алушығ а жү ктелген жағ дайларда, оны қ исынды мерзiмде ө ткiзбесе, мү лiктiк жалдау шарты бұ зылып, мү лiк жалғ а берушiге қ айтарылуы мү мкiн.
Жалғ а берушi жалғ а алушығ а ө з мiндетiн қ исынды мерзiмде орындауғ а мү мкiндiк берiлгеннен кейiн ғ ана шартты мерзiмiнен бұ рын бұ зуды талап етуге қ ұ қ ылы.
3. Жалғ а алушының талап етуiмен шарт мынадай жағ дайларда:
1) жалғ а берушi мү лiктi жалғ а алушығ а пайдалануғ а бермеген не мү лiкті шарт талаптарына немесе мү лiктiң мақ сатына сә йкес пайдалануғ а кедергi жасағ ан;
2) жалғ а беруші ө зiне жү ктелген мү лiктi кү рделi жө ндеу мiндетiн шартта белгiленген мерзiмде, ал ол шартта болмағ ан жағ дайда - қ исынды мерзiмде жү ргiзбеген;
3) жалғ а алушығ а берiлген мү лiкте оны пайдалануғ а кедергi келтiретiн кемшiлiктер болып, оны шарт жасалғ ан кезде жалғ а берушi ескертпеген, жалғ а алушығ а алдын ала белгiлi болмағ ан жә не мү лiктi кө рген кезде немесе шарт жасағ ан кезде оның ақ аусыздығ ын тексерген кезде оның байқ алуы мү мкiн болмағ ан;
4) егер мү лiк жалғ а алушы жауап бермейтiн мә н-жайларғ а байланысты пайдалану ү шiн жарамсыз кү йде болғ ан реттерде мерзiмiнен бұ рын бұ зылуы мү мкiн.

557-бап. Жалғ а алушының шартты жаң а мерзiмге жасасуғ а
артық шылық ты қ ұ қ ығ ы

1. Ө з мiндетiн лайық ты тү рде атқ арғ ан жалғ а алушының, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, шарт мерзiмi бiткеннен кейiн басқ а тұ лғ алардың алдында мү лiктік жалдау шартын жаң а мерзiмге жасау ү шiн басқ адай тең жағ дайларда артық шылық ты қ ұ қ ығ ы болады. Жалғ а алушы мү лiктiк жалдау шартында кө рсетiлген мерзiмде, ал егер шартта осындай мерзiм кө рсетiлмесе, шарттың қ олданылуы аяқ талғ анша қ исынды мерзiмде осындай шартты жасағ ысы келетiндiгi туралы жалғ а берушiге жазбаша тү рде хабарлауғ а мiндеттi.
2. Мү лiктi жалғ а алу шарты жаң а мерзiмге жасалғ ан кезде шарт талаптары тараптардың келiсiмiмен ө згертiлуi мү мкiн.
3. Егер жалғ а берушi шартты жаң а мерзiмге жасасу жө нiнде жалғ а алушыдан бас тартса, бiрақ шарт мерзiмi бiткен кү ннен бастап бiр жылдың iшiнде басқ а тұ лғ амен мү лiктiк жалдау шартын жасаса, жалғ а алушы ө з таң дауы бойынша сотта осы жасалғ ан шарт бойынша қ ұ қ ық тар мен мiндеттердi ө зiне ауыстыруды жә не ө зiмен шарт жасасуды жаң артудан бас тарту арқ ылы келтiрiлген залалды ө теудi не тек залалды ө теудi талап етуге қ ұ қ ылы.

558-бап. Мү лiктік жалдау шартын қ айта жаң арту

Егер жалғ а берушi тарапынан қ арсылық болмағ ан жағ дайда жалғ а алушы шарттың мерзiмi бiткен соң да мү лiктi пайдалана беретiн болса, шарт нақ сондай талаптармен белгiсiз мерзiмге қ айта жаң артылғ ан деп есептеледi. Бұ л орайда тараптардың ә рқ айсысы қ озғ алмайтын мү лiктi жалғ а алғ ан кезде, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, бұ л туралы басқ а тарапқ а кем дегенде ү ш ай бұ рын жә не ө зге мү лiктi жалғ а алғ ан кезде - бiр ай ішінде жазбаша тү рде ескерте отырып, шарттан кез келген уақ ытта бас тарта алады.

559-бап. Мү лiктік жалдау шартының тараптар ө згерген
кезде кү шiн сақ тап қ алуы

1. Жалғ а берiлген мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ының, шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ының немесе оралымды басқ ару қ ұ қ ығ ының басқ а тұ лғ ағ а ауысуы мү лiктік жалдау шартын ө згертуге немесе бұ зуғ а негiз болып табылмайды.
2. Қ озғ алмайтын мү лiктi жалғ а алушы болып табылатын азамат қ айтыс болғ ан жағ дайда осы мү лiктiк жалдау шарты бойынша оның қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi, егер заң актiлерiнде немесе шартта ө згеше кө зделмесе, оның мұ рагерiне ауысады.
Мұ ндай мұ рагерге шарттың қ олданылу мерзiмiнiң қ алғ ан уақ ытында шарт жасасудан бас тартуғ а, шарт жасасу жалғ а алушының жеке басының қ асиеттерiне байланысты болғ ан жағ дайды қ оспағ анда, жалғ а берушiнiң қ ұ қ ығ ы болмайды.

560-бап. Қ осымша жалдау шартының негiзгi мү лiктік жалдау
шартына тә уелдiлiгi

1. Егер мү лiктік жалдау шартында ө згеше кө зделмесе, мү лiктік жалдау шартын мерзiмiнен бұ рын тоқ тату соғ ан сә йкес жасалғ ан қ осымша жалдау шартын тоқ татуғ а ә кеп соғ ады.
2. Егер мү лiктік жалдау шарты осы Кодексте кө зделген негiздер бойынша жарамсыз деп табылса, оғ ан сә йкес жасалғ ан қ осымша жалдау шарты да жарамсыз болып табылады.

561-бап. Шарт тоқ татылғ ан кезде жалғ а берушiге
мү лiктiң қ айтарылуы

1. Мү лiктік жалдау шарты тоқ татылғ аннан кейiн жалғ а алушы мү лiктi алғ ан кезiндегi кү йiнде, қ алыпты тозуын ескере отырып немесе шартта келiсiлген кү йiнде оны жалғ а берушiге қ айтаруғ а мiндеттi.
2. Егер шарт мерзiмi аяқ талғ ан соң қ айтарылатын мү лiктiң жай-кү йi осы баптың 1-тармағ ында кө зделген талаптарғ а сә йкес келмесе, жалғ а алушы келтiрiлген шығ ынды жалғ а берушiге ө тейдi. Егер жалғ а берiлген мү лiк шартта кө зделген қ ызмет мерзiмiнен бұ рын iстен шығ ып қ алса, жалғ а алушы, егер шартта ө згеше кө зделмесе, жалғ а берушiге мү лiктiң қ алдық қ ұ нын ө тейдi.
3. Егер жалғ а алушы жалғ а алғ ан мү лiктi қ айтармаса немесе оны мезгілінде қ айтармаса, жалғ а беруші барлық мерзімі ө ткізілген уақ ыт ү шiн мү лiктi пайдалану ақ ысын тө леудi талап етуге қ ұ қ ылы. Аталғ ан ақ ы жалғ а берушiге келтiрiлген шығ ындарды жабуғ а жетпесе, ол оны ө теудi талап ете алады.
4. Шартта уақ ытында қ айтарылмағ ан жалғ а алғ ан мү лiк ү шiн тұ рақ сыздық айыбын тө леу кө зделген жағ дайда шығ ын, егер шартта ө згеше кө зделмесе, тұ рақ сыздық айыбынан тыс толық сомада ө ндiрiлiп алынуы мү мкiн.

562-бап. Мү лiктiң жалғ а алушының меншiгiне кө шуi

1. Мү лiктік жалдау шартында жалғ а алынғ ан мү лiк жалғ а алушының меншiгiне тараптардың келiсiмiнде белгiленген жағ дайларда кө шедi деп кө зделуi мү мкiн.
2. Егер шартта жалғ а алынғ ан мү лiктi сатып алу туралы ереже кө зделмесе, ол тараптардың қ осымша келiсiмiмен белгiленуi мү мкiн, бұ л орайда олар мү лiктi пайдалануғ а бұ рын тө ленген ақ ыны сатып алу бағ асына есептеу туралы уағ даласуғ а қ ұ қ ылы.
3. Жалғ а алынғ ан мү лiктi сатып алуғ а тыйым салу жағ дайлары заң актiлерiмен белгiленуi мү мкiн.

563-бап. Жалғ а алушының қ ұ қ ық тарын қ орғ ау

Жалғ а алушығ а оның жалғ а алғ ан мү лiкке қ ұ қ ық тары меншiк қ ұ қ ығ ын қ орғ аумен тең қ амтамасыз етiледi.
Жалғ а берушi жалғ а алынғ ан мү лiктi пайдалану қ андай да болсын қ ұ қ ық тары жоқ ү шiншi бiр тұ лғ аның кү ш кө рсеткен iс-қ имылдарымен бұ зылғ аны ү шiн жалғ а берушiнiң алдында жауапты болмайды.
Жалғ а алушының талап қ оюғ а жә не ө зге де тү рде ө з атынан ө зiне тиесiлi қ ұ қ ық тарды қ орғ ауғ а қ ұ қ ығ ы бар.

564-бап. Мү лiктiк жалдаудың жекелеген тү рлерiнiң жә не
жекелеген мү лiк тү рлерiн жалдаудың ерекшелiктерi

Мү лiктік жалдау шартының жекелеген тү рлерiне жә не жекелеген мү лiк тү рлерiн жалдау шарттарына (лизинг, кә сiпорындарды жалдау, ү йлер мен ғ имараттарды жалдау, кө лiк қ ұ ралдарын жалдау, прокат), егер заң актілерінде жә не осы Кодекстiң ережелерiнде олар туралы ө згеше кө зделмесе, осы параграфта кө зделген ережелер қ олданылады.
Ескерту. 564-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ азақ стан Республикасының 2000.07.05. N 75 Заң ымен.