Азаматтардың зейнетақы жинағын қорғау тетігі қалай жұмыс істейді?

– БЖЗҚ -ны қ ұ рғ ан кезде зейнетақ ы активтеріне стратегиялық мә ртебе берілді. Ол Ұ лттық қ ор активтері дә режесіне кө терілді. Ұ лттық қ орды басқ ару жө ніндегі кең есті ел Президенті басқ аратындығ ы белгілі. Барлық зейнетақ ылық жинақ қ аржысының сақ талуына мемлекет кепілдік береді. Бұ л кепілдік «Қ азақ стан Республикасындағ ы зейнетақ ымен қ амсыздандыру туралы» Заң да тікелей жазылғ ан.

Иә, бұ л ө те ө ткір мә селе: қ аржы ры­но­­гындағ ы тұ рақ сыздық тан, мә селен, ва­лю­та бағ амының ө згертілуінен болатын шығ ындар қ алай ө теледі?

– БЗЖҚ салымшылары валюталық есептеулер кезіндегі кірісті шетел валютасы тетіктеріне салынғ ан инвестиция есебінен алады. 2015 жылдың 1 тамы­зындағ ы жағ дай бойынша жалпы зей­нетақ ы активі сомасындағ ы БЖЗҚ зейнетақ ы активінің валюталық дең гейі 11 пайызды қ ұ рады. Оның ішінде БЖЗҚ -ның инвестициялық портфеліндегі АҚ Ш долларына тең естірілген қ аржылық тетіктердің ү лесі 10, 45 пайызды қ ұ рады. Жалпы алғ анда БЖЗҚ -ның инвестициялық стратегиясы қ алыпты консервативтік болып табылады: 1 қ аң тарда МБҚ ү лесі 43, 58 пайызды қ ұ рады.

Азаматтардың зейнетақ ы жинағ ын қ орғ ау тетігі жә не оларды индекстеу 2013 жылы қ абылданғ ан «Қ азақ стан Республикасында зейнетақ ымен қ амсыздандыру туралы» Заң да келтірілген. Қ азақ стан экономи­ка­сы ә лемдік экономикағ а барынша инте­грацияланғ ан. Сондық тан ол ә лемдік эконо­миканың ахуалына жә не энергетикалық шикізаттардың бағ асына тә уелді. Сондық тан мемлекет ұ лттық валюта есебіндегі барлық зейнетақ ы жинақ қ аржысының қ орғ алуына жауапкершілік алды. Ө йткені, барлық зей­нетақ ы жә не жә рдемақ ы ө темдері тек қ ана тең гемен жү зеге асырылады. Зейнетақ ының жинақ қ оры – бұ л стратегиялық ақ ша. Жо­ғ арыда айтылғ ан заң ның 5-бабына сә й­кес, мемлекет БЖЗҚ -дағ ы МЗЖ, МКЗЖ-лар­дың қ орғ алуына кепілдік береді. Бұ л ке­пілдік зейнеткерлікке шық қ ан зейнеткердің зейнетақ ы жиынтығ ының кірісі инфляция жиынтығ ы дең гейінен тө мен болғ ан кезең де қ олданылды жә не қ олданылатын болады. Егер тең ге бағ амының ө згертілуінің салдарына байланысты Қ азақ стан экономи­касындағ ы ішкі инфляциялық салмақ ө сетін болса, зейнеткерлікке шық қ ан салымшы бюджет есебінен ө темақ ы алады.

Барлық азаматтардың БЖЗҚ -ғ а қ ол­жетімділігі қ амтамасыз етілді ме, оның филиалдық желілері бү кіл Қ азақ станды қ амти ма?

– Біздің бү гінде 236 офисіміз, ө ң ірлік қ ұ рылымдарда 18 филиалымыз жұ мыс істейді. Қ азір біз ө ң ірлердегі офистеріміздің жұ мысына тұ рақ ты тү рде мониторинг жасап, олардың тұ рғ ындарғ а сапалы қ ызмет кө рсету мү мкіндігін сараптап отырамыз.

Ор салымшыларды ақ параттан­дырудың жаң а формаларын игеруде жә не дамы­туда. Алайда, салымшылар жаң а қ ыз­мет тү рлерін игеруде белсенділік таныта ма?

– Ә ркім ө зінің есепшотындағ ы қ аржысы туралы ақ паратты пошта арқ ылы жә не БЖЗҚ -ның бө лімшелері арқ ылы қ ағ аз тү рінде ала алады. Біз электрондық қ ызмет кө рсету ауқ ымын одан ә рі ө рістетіп отырмыз. Ү стіміздегі жылғ ы 1 қ азандағ ы жағ дай бойынша 960 мың нан астам адам ө зінің зейнетақ ы шотындағ ы ахуалды интернет арқ ылы – веб-сайт жә не электронды пошта арқ ылы біліп отырады. Жаң а форматтарды игеру қ арқ ыны ө сіп келеді.

Дә л қ азір орта статистикалық қ а­зақ ­­стандық азамат сіздердің офисте­рі­ң ізге бармай-ақ, ө з ү йінде отырып зей­нет­­ақ ы шотын аша ала ма жә не оны зей­неткерлікке шық қ анғ а дейін толық ­ты­рып отыра ала ма?

– Қ азірдің ө зінде зейнетақ ы шотын тұ рақ ты тү рде бақ ылап отыру ү шін біздің офистерімізге барудың қ ажеті жоқ. Логин жә не пароль алу ү шін 1 рет қ ана келсе болғ аны. Сонымен бірге, ХҚ О арқ ылы электрондық -сандық қ ол қ ою ү лгісін алып, содан кейін e-gov порталы немесе біздің сайт арқ ылы тұ рақ ты тү рде есепшоттың кө шірмесін алып отыруғ а болады. Логині жә не паролі бар адам БЖЗҚ -ның ө з кү ші арқ ылы белгіленген мобильдік қ осымшаны кө шіріп алуғ а болады.

Қ азір ең бек жолын бастағ ан адам бізбен шарт жасасу ү шін офиске келуі керек. Алайда, келесі жылдан бастап біздің веб-сайт арқ ылы офиске келмей-ақ шарт жасасу мү мкіндігі жү зеге асырылады. Сонымен бірге, келесі жылдан бастап біздің веб-сайтымызғ а қ ашық тық тан кіру арқ ылы ө з деректемелерің ізге ө згерістер енгізуге (мә селен, салымшының тегі немесе мекенжайы ө згергенде) болады. Сонымен бірге, зейнетақ ы тө лемдерін алу ү шін барлық қ ұ жаттарды толтыруғ а болады.