Тапсырмалар

Тірек-қ имыл жү йесі. Жасқ а байланысты ерекшелігі.

Баланың тірек-қ имыл жү йесі. Кең істікте қ озғ алып жү ру, денені тік қ алыпта ү стау, тең дікті сақ тау қ абілеттері адамның сү йек-ет жү йесінің қ асиеттері мен қ ызметіне байланысты. Сү йек-ет жү йесіне, яғ ни тірек-қ имыл аппаратына адамның қ аң қ асы мен бұ лшық еттері жатады. Қ аң қ а (скелет) екі жү зден астам сү йектерден тұ ратын адамның негізгі қ атты тү лғ асы. Олардың кө бі бір-бірімен буын арқ ылы жалғ асып, қ озғ алмалы келеді. Қ аң қ ағ а бұ лшық еттер бекітілген. Ет пен сү йек адамның негізгі тірегі жә не оның қ озғ алуы, ең бек етуі осы сү йек-ет жү йесінің қ ызметіне байланысты. Ол жү лынның, мидың жә не кө птеген ішкі мү шелердің сауыты болғ андық тан, қ орғ ану қ ызметін де атқ арады, яғ ни жұ мсақ мү шелерді (жү рек, бауыр, ө кпе, ішек-қ арын, бү йрек т.б) соқ қ ыдан жә не басқ а да тү рлі жағ ымсыз ә серлерден қ орғ айды. Зат алмасуына, ә сіресе минерал заттарының мө лшерін бір дең гейде сақ тауғ а қ атысады. Еттердің негізгі қ ызметі — сү йектерді қ озғ ау. Сол арқ ылы адамның ең бек етуін, кү рделі жұ мыс тарды орындауын қ амтамасыз етеді. Қ аң қ а -бұ лшық ет жү йесі негізінен тірек, қ имыл-қ озғ алыс, қ орғ аныс, тұ здардың алмасуына қ атысу арқ ылы адам организмінде ө те маң ызды орын алады.

Тапсырмалар

1)Буын шеміршегі, буын қ абы, синовиальды сұ йық тық

2)Сү йек тіні мен сү йектің ө суі, қ айта қ алыптасуы.Жақ а байланысты рекшелігі

1)Буын дегеніміз ү зілісті, қ уысты, қ озғ алмалы қ осылу немесе буындасу. Ә рбір буындабуындасатын сү йектердің буын беттері, буын капсуласы жә не капсуланың ішінде сү йектер арасында жататын буын қ уысы болады.

1.Буын беттері, facies articulares, гиалинді, кейде талшық ты, қ алың дығ ы 0, 2-0, 5 мм буын шеміршегімен, cartilago articularis, жабылғ ан. Ұ дайы ү йкелу салдарынан буын шеміршегі буын беттерінің сырғ анауын жең ілдететін жылтырақ қ а ие болып, ол шеміршектің серпінділігінен соқ қ ыны жұ мсартып, буфер қ ызметін атқ арады. Ә детте буын беттері азды-кө пті бір-біріне сә йкес келеді. Бір сү йектің буын беті тиісінше ойыс болады.

2.Буын капсуласы, capsyla articularis, буын қ уысын саң ыласыз қ оршай отырып, буындасатын сү йектерге олардың бын беттерінің жиегін лал немесе олардан сә л кейіндеу ө сіп бекиді. Ол сыртқ ы фиброзды мембрана, mmbrana fibroza, мен ішкі синовиальды мембранадан, membrana sinovialis, тұ рады. Синовиальды мембрана буын бетіне қ арағ ан жағ ында эндотелий клеткалары қ абатымен жабылғ ан, соның салдарынан тегіс жә не жылтыр болады. Ол бын қ уысына жабысқ ақ мө лдір синовиальды бү рлер, vili synovialis деп аталатын кішкене ө сінділер тү зеді. Сонымен қ атар ол буын ішіне енетін ү лкенді-кішілі синовиальды қ атпарлар, plicae synoviales, тү зеді. Кейде синовиальды қ атпарларда оларғ а сыртынан ө сіп енетін едә уір мө лшерде май жиналады, ондай жағ дайда май қ атпарлары, plicae adiposae, деп аталатын пайда болады, оғ ан тізе буынының plicae alares мысал бола алады. Кеуде капсулаың жұ қ арғ ан жерлерінде қ апшық сияқ ты дө ң естер немесе сің ірлерді айнала орналасатын немесе буынғ а жақ ын бұ лшық еттер астында жатқ ан синовиальды мембрананың айналалары - синовильды қ алталар, bursae synoviales, тү зіледі. Синовия аталғ ан бұ л синовильды қ алталар қ озғ алыс кезінде сің ірлер мен бұ лшық еттердің ү йкелісін азайтады.

3.Буын қ уысы, cavitas articularis, буын беттері жә не синовиальды мембранамен шектелген саң ылаусыз(герметикалы), жабылғ ан саң ылау пішінді кең істік болып табылады. Қ алыпты жағ дайда ол бос қ уыс емес, буын беттерін ылғ алдандырып жә не майлап, олардың арасындағ ы ү йкелісті азайтатын синовильды сұ йық пен толғ ан. Сонымен қ атар сұ йық тық тардың алмасуында жә не буын беттерін іліктестіру арқ ылы бекітуде роль атқ арады. Ол сондай-ақ беттерінің сығ ылуы соғ ылуын жұ мсартатын буфер қ ызметін атқ арады, ө йткені буындардағ ы қ озғ алыс - тек сырғ анау емес, буын беттерінің ажырасы да болып табылады.

Хрящи

Хрящи могут быть представлены гиалиновой (суставные поверхности костей, хрящи гортани и бронхов), эластической (ушная раковина, надгортанник) или волокнистой (межпозвонковые и суставные диски) тканями. На поверхности хряща располагается волокнистая соединительная ткань — надхрящница, в составе которой проходят сосуды и нервы, а также находятся малодифференцированные хондрогенные клетки, составляющие камбий. За счет деления этих клеток происходит рост хряща путем наложения (аппозиционный). Внутренний (интерстициальный) рост осуществляется путем деления хондробластов. В центре хряща располагаются изогенные группы хондроцитов, которые утратили способность делиться. В хряще нет сосудов, и питание его происходит диффузно. С возрастом могут возникнуть гибель хондроцитов и отложение солей кальция. Хрящ применяется с целью трансплантации, в нем нет сосудов с кровью и он не подвергается быстрому отторжению из-за несовместимости тканей. Регенерация хряща происходит за счет деления камбиальных клеток надхрящницы и синтеза межклеточного вещества хондробластами.

Буын қ абы. синовиальная оболочка состоит из поверхностного и глубокого волокнистых коллагеново-эластических слоев, содержащих сосуды и нервные волокна, и покровного слоя, выстилающего суставную полость. Покровный слой представлен синовиальным эндотелием. Он состоит из синовиоцитов — специализированных клеток фибробластического ряда. Различают макрофагоподобные (фагоцитарные) синовиоциты и синовиальные фибробласты (или секреторные синовиоциты). Макрофагоподобные синовиоциты (антигенпредставляющие клетки) очищают содержимое синовиальной полости от продуктов распада. Секреторные синовиоциты вырабатывают синовию — липкую прозрачную жидкость, содержащую гиалуроновую кислоту. Синовия выполняет роль смазки, уменьшающей трение сочленяющихся в суставе костей. Суставная полость представляет собой герметически закрытое щелевидное пространство, заполненное синовиальной жидкостью. Среди добавочных образований суставов различают складки синовиальной оболочки, внутрисуставные хрящи (диски, мениски) и связки.

Синовиа́ льная жи́ дкость, синовия (от греч. sý n — вместе и лат. ovum — яйцо) — густая эластичная масса, заполняющая полость суставов. В норме прозрачная или слегка желтоватая. В организме выполняет функцию внутрисуставной смазки, предотвращая трение суставных поверхностей и их изнашивание; участвует в поддержании нормального соотношения суставных поверхностей, в полости сустава, повышает их подвижность; обеспечивает питание суставного хряща; служит дополнительным амортизатором. Жидкость продуцируется синовиальной оболочкой сустава и заполняет его полость

Состав

Синовиальная жидкость состоит из двух основных компонентов — жидкостного и белкового-полисахаридного. Жидкость представляет собой по сути плазму крови. Основным элементом, обеспечивающим вязко-эластичные свойства синовиальной жидкости, является гиалуронан — полисахарид из группы гликозаминогликанов. Гиалуронан обеспечивает стабилизацию структуры протеогликанов, которые в комплексе формируют молекулы сложной структуры и большой молекулярной массы. Данные молекулы откладываются внутри коллагеновой структуры хряща, обеспечивая его эластичность