Технологиялық машиналарды жөндеу» пәнінен 2015 - 2016оқу жылына арналған тест сұрақтары мен тапсырмалары

Мамандығ ы: 5В072400 “Технологиялық машиналар мен жабдық тар”

Оқ у тілі қ азақ ша. Семестр – 7 Курс – 4. ТМО-41, 43-топ

Тестілерді дайындауғ а жауапты ағ а оқ ытушы Нариков К. А.

№

Кү рдел.

Сұ рақ тар

Тақ ырып

А (Дұ рыс)

В (Дұ рыс)

С (Дұ рыс)

D

E

F

Q

H

l(t)=n(t)/(Nt*Dt) істен шығ у қ арқ ындылығ ын анық тау формуласындағ ы кө рсеткіш

n(t) – істен шығ у саны

Nt– элементтердің ораша саны

Dt – осы уақ ыт кезең і

n(t) – элементтердің орташа саны

Nt – машиналар саны

n(t) – істен шық пай жұ мыс істеу ық тималдығ ы

Dt – уақ ыт аралығ ы

Nt – сағ ат саны

Iргетас , еселiк салмағ ын анық таудың формуласында кө лбеу поршень машиналары ү шiн «а» қ абылданады

тiк поршень машиналары ү шiн 35 %ке кiшiрейтумен қ абылданады

тоқ татумен, a=20-шi жиi реверстеуiмен электр машинастар ү шiн

тоқ тату электр машинастар ү шiн жоқ болғ анда a=10

ал тоқ тату электр машинастар ү шiн жоқ болғ анда а=50

тоқ тату электр машинастар ү шiн жоқ болғ анда a=100

тоқ татумен, a=100-шi жиi реверстеуiмен электр машинастар ү шiн

тiк поршень машиналары ү шiн 80 %ке кiшiрейтумен қ абылданады

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =2 м/сек, а=2, 5

Iргетас , еселiк салмағ ын анық таудың формуласында кө лбеу поршень машиналары ү шiн «а» қ абылданады

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =1 м/сек, а=2

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =3 м/сек, а=3, 5

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =2 м/сек, а=2, 5

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =2 м/сек, а=4

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =2 м/сек, а=1

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =3 м/сек, а=5

пiскектiң жылдамдығ ының жанында v =1 м/сек, а=10

тоқ тату электр машинастар ү шiн жоқ болғ анда a=100

Iргетас жә не топырақ тың ө зiндiк тербелiстердi ү лкенiрек мерзiмнiң алуы ү шiн iргетасты резонанстық тербелiстердi жоюдың мақ сатымен келесi ө лшемдердi қ абылдайды

жастық пен жә не iргетастың массивiнiң аралығ ында серпiмдi материалдарды қ ыстырады

iргетастың қ осымша массаларын жинақ тайды

қ адалармен топырақ марқ аланады

топырақ тың бiр бө лiгiн тө стiктейдi

ондағ ы қ ұ растырылғ ан жабдық ты массаны iлгерiлетедi

iргетастың массасын кiшiрейтедi

жастық пен жә не iргетастың массивiнiң аралығ ында қ атты материалдарды қ ыстырады

Динамикалық ө шiрушiлердi массаның серiппе iргетас қ осылғ ан тү рiнде

Iргетас тербелiстердi ө шiруге жетедi

Вибропрокладок жә не серiппелi амортизаторларды қ олданумен

Динамикалық ө шiрушiлердi массаның серiппе iргетас қ осылғ ан тү рiнде қ олданумен

Бiрлескен дiрiлдейтiн iргетаспен топырағ ының бетiне тақ таның қ алауымен

Кинематиялық ө шiрушiлердi массаның серiппе iргетас қ осылғ ан тү рiнде қ олданумен

ондағ ы қ ұ растырылғ ан жабдық ты массаны iлгерiлетедi

Кiрпiш қ алаудың қ олдануы iргетастың қ ұ рылымында

Портландцементтiң қ олдануы iргетастың қ ұ рылымында

ондағ ы қ ұ растырылғ ан жабдық ты массаны iлгерiлетедi

Iргетас тұ рады

Су, цемент жә не толтырғ ыштардан

су жә не цемент

толтырғ ыштардан

Шпонкалау

қ азаншұ ң қ ыр

Шлицевтік

Пайкалау

Штамповкалау

Iшпектер ү шiн майлаушы материалдардың жұ мсауы ә р тү рлi формулалар бойымен тү рiндегi анық талады

,

Ажыратылғ ан қ осулар – бұ л

Резьбтік

Шпонкалау

Шлицевтік

Пайкалау

Штамповкалау

Сваркалау

Клепан

су жә не цемент

Айналатын бө лшектер мен тү йіндердің тең сіздігінің ү ш тү рін бө ліп қ арастырады:

Статикалық тең сіздік

Динамикалық тең сіздік

Тең сіздіктің жалпы жағ дайы

Хаостық тең сіздік

Кинематикалық тең сіздік

электромеханикалық тең сіздік

Схоластикалық тең сіздік

Ұ шқ алақ тық тың Ортақ жағ дайы

Айналмалы бө лшектер жә не тү йiндердiң ү ш ұ шқ алақ тық тың тү рi танып бiледi:

Статикалық ұ шқ алақ тық

Динамикалық ұ шқ алақ тық

Ұ шқ алақ тық тың Ортақ жағ дайы

Хаосты ұ шқ алақ тық

Кинематиялық ұ шқ алақ тық

Схоластикалық ұ шқ алақ тық

Электродинамикалық ұ шқ алақ тық

Механикалық

Апаттық тозуды тудыруғ а тә н себептер келесідей:

машина жұ мысының қ алыпты режимінің бұ зылуы

майлаудың дұ рыс емес режимі

тозғ ан бө лшектерді дер уақ ытында ауыстырмау немесе дұ рыс жө ндемеу

майды ауыстыру

бө лшек бетінің коррозиясы

қ ажетті сападағ ы материалды таң дау

материал сапасының тө мендеуі

бө лшек материалының механикалық қ асиеттерінің нашарлауы

ауа компрессорларының цилиндрлері ү шін майлау майларының шығ ынын анық тау формуласында ә ріптер білдіреді:

q – кө лденең компрессорлар ү шін 0, 85 жә не кө лденеі ү шін 0, 68 тең коэффициент

D – цилиндр диаметрі, м

l – піспек жү рісі, м; n –біліктің айналу жылдамдығ ы, айн/мин

q – кө лденең компрессорлар ү шін 0, 15 жә не кө лденеі ү шін 0, 18 тең коэффициент

D – цилиндр радиусы, м

D –цилиндрдің тік қ имасы, м

l – піспек ұ зындығ ы, м; n –біліктер саны, дана

l – піспек ұ зындығ ы, м; n – айналу жылдамдығ ы, айн/мин

Бiлiктердiң горизонталдығ ы тексер кө мегiмен

дең гей

рейсмус

тiктеуiш

сү ң гi немесе кө рсеткiш

рейсмустердiң екiлiктерi

iшек

микрометр

Техникалық кү тім 1

Бақ ылау-тексеру жұ мыстары.

майлайтындардын техникалық кү йін тексеруге мү мкіндік беретін жұ мыстар

сыртқ ы бақ ылау

Техникалық кү тім 1

бұ йымның техникалық кү йін бағ алауғ а мү мкіндік беретін, жұ мыстар

бұ йымды қ алпына келтіру

бұ йымды қ алпына келтіру мақ сатпен іске асырылатын жұ мыстар

бұ йымның жұ мысқ а қ абілеттілігін жартылай қ алыпына келтіруге мү мкіндік беретін жұ мыстар

бiлiктердiң тiстi дө ң гелек отырғ ызатын ө стер арасындағ ы қ ашық тық тың дә лсiздiгi

Берiлу тiстi iлiнiсте саң ылау ө тем ү шiн керек болады

тiслердiң ө лшемдердегi қ ателерi мү мкiн

тiстi дө ң гелектердiң ө стер арасындағ ы қ ашық тық тың дә лсiздiгi

берiлу жұ мыс барысында тiс ө лшемдердi ө згеру жә не пiшiн қ ыздыруда

бә сендеткiштiң негiздеуi ө лшемдерiндегi қ ателерi мү мкiн

микрометр кө мегімен

iшпек жұ мыс барысында ө лшемдердi ө згеру жә не тiстi дө ң гелектiң отырғ ызатын орынын пiшiн қ ыздыруда

берiлу жұ мыс барысында тiстi дө ң гелектiң металл қ ұ рылымының ө згерiсi қ ыздыруда

біліктің тө рт жағ дайында

Білік секцияларының бір осьтілігін тексереді

екі рейсмуспен

щуп немесе индикатор кө мегімен

біліктің тө рт жағ дайында

дең гей кө мегімен

микрометр кө мегімен

біліктің екі жағ дайында

тіктеуіш

бір рейсмуспен

Біліктердің кө лденең ділігін мыналардың кө мегімен тексереді:

дең гей

рейсмус

тіктеуіш

щуп немесе индикатор

екі рейсмус

нутромермен

тиек

микрометр

Бө лшек ақ ауларына жатпайды:

қ осылу мен байланыстағ ы қ атылық тың бұ зылуы

тартылудың ұ лғ аюы

тартылудың азаюы

тозу

бос беттер коррозиясы

материал қ ұ рылымы мен қ асиеттерінің ө згеруі

деформациялар жә не бұ зылулар

шө гінділер мен ү йінділер

Бө лшек қ орын анық тау келесі тү сініктерден тұ рады:

Нысанның оны пайдаланудан немесе нақ ты тү рдегі жө ндеуден кейін жаң артқ аннан бастап шекті кү йге ө ткенге дейінгі атқ арғ ан жұ мыс кө лемі.

Нысанның оны пайдаланудан немесе нақ ты тү рдегі жө ндеуден кейін жаң артқ аннан бастап шекті кү йге ө ткенге дейінгі кү нтізбелік ұ зақ тығ ы.

Нысанның қ осынды жұ мыс атқ арымы, оғ ан қ ол жеткізгенде кө рсетілімі бойынша қ олдану тоқ татылуы қ ажет.

Нысанның жұ мыс кө лемі жә не ұ зақ тығ ы.

Нысанның жұ мысқ а қ абілетті кү йін бұ зу жағ дайы

Бұ йым ө зінің жұ мыс қ абілетін сақ тайтын тозу, яғ ни бұ л тозуғ а жеткенде бө лшектер немесе қ осылыстар оларды қ айта қ алпына келтірусіз тұ тас жө ндеу аралық цикл бойы жұ мыс істей алады. Жіберілетін тозу шектіден аз жә не бө лшектердің қ алғ ан қ оры жойылмайды.

Нысан пайызбен кө рсетілген, берілген ық тималдық тағ ы шекті кү йге жетпейтін атқ арылғ ан жұ мыс кө лемі

ө ндірістік санитария жә не жеке гигиена негізгі талаптары

Бө лшек қ осылыстарындағ ы ақ ауларғ а жатады:

қ осылу мен байланыстағ ы қ атылық тың бұ зылуы

байланыс бетінің бұ зылуы

отырғ ызылудың бұ зылуы

эрозиялық тозу

фреттинг-корозия

саң ылаудың кішіреюі

материал қ ұ рылымы мен қ асиеттерінің ө згеруі

бос беттер коррозиясы

Бө лшектің бұ зылуы келесі ү рдістердің нә тижесінде жү руі мү мкін:

бірнеше реттік пластикалық деформациялану

коррозия-механикалық тозу

микрокесу

беттерді молекулярлық басып алу

пластиклық ығ ыстыру

Ұ қ ыпсыз қ олдану

Кү нделікті ТҚ К

жө ндеу

Бұ йым сенімділігі шартталады:

тоқ таусыз жұ мыс істеу

жө ндеуге жарамдылық

ұ зақ мерзімділік

тоқ таусыз жұ мыс істеу ық тималдығ ымен P(t)

ТҚ жә не Ж орташа жә не меншікті жиынтық ең бек сыйымдылығ ы

дайындық жә не техникалық пайдалану коэффициенті

зерттелетін уақ ыт аралығ ындағ ы машина бойынша істен шығ удың жалпы саны n

машинаның жоспарлы-ескерту жө ндеулерінде тұ ру уақ ыты ТППР

Бұ л ажыратылмайтын қ осылыс

пiсiрiп жалғ ау

престiң қ осуы

жабысып қ алудың қ осуы

оюдың қ осуы

болттарды қ осу

оймакiлтек қ осылыс

бұ рандалардың қ осуы

сызба бойымен iргетастың қ алауы

Геодезиялық iргетастың дә йектемесiмен қ онақ шақ ырып алады

плашкалар жә не реперлердегi таң басы

(жоспарда) жабдық бекiтетiн ұ зына бойына жә не кө лденең ө стер

зә улiм белгiлер

сызба бойымен iргетастың қ алауы

iргетастың қ алауының жанында бұ рыштық белгiлер

монтаждық жоспарлардағ ы белгiсi

сызбалардағ ы белгiсi

оюдың қ осуы

Гигиеналық кө рсеткiштер машинаның сә йкестiгiн анық тайды

жарық талғ андық, желдету, радиация, улылық, температура, ылғ алдық

магниттi жә не электр ө рiсiсi, шаң басқ андық ты қ ысым, кернеулiк

шу, тербелу, гравитациялық артық салмақ тар жә не жеделдету

адамның кү ш беретiн энергетикалық қ абiлеттiлiктерiне

адамның кө рермен жә не акустикалық психофизиологиялық қ абiлеттiлiктерiне

адамның иiс сезiм жә не сезiм қ абiлеттiлiктерiне

жұ мысшы мү ше берiк кө рсеткiш

оймакiлтек қ осылыс

Гидрожетекті іске қ осып баптау жұ мыстарына жатпайды:

май бекетінің негізгі тү йіндерін жинау

гидрожетек элеенттерін жө ндеу жә не қ айта қ алпына келтіру

ақ ау тізімін қ ұ ру

май бекетін жұ мыс сұ йығ ымен толтыру

қ ұ быр жолдарын гидравликалық сынау

гирожетектің орындау механизмдерін байқ ап кө ру

гидрожетекті басқ ару жү йесінің алгоритмін баптау

майлаудың орындау механизмдеріне берілуін байқ ап кө ру

Гидрожетектің пайдалану сенімділігі келесі шарттарды орындау арқ ылы қ амтамасыз етіледі:

негізгі бө лшектерді ө ң деу тазалығ ын арттыру, шек пен отырғ ызуларды ұ тымды таң дау, кернеулер шоғ ырын

конструкциялық материалдар (болат) мен олардың қ осымша термоө ң делуін қ олдану

тө мен температураларда қ ажетті жұ мыс қ асиетін сақ тайтын жұ мыс сұ йық тық тарын қ олдану

қ ұ рамында механикалық қ оспалары бар жұ мыс сұ йық тығ ын қ олдану

тазалау сұ йық тығ ын жоғ ары дә режемен тазаланғ ан элементтерді болдырмау

сұ йық ты тазарту дә режесі тө мен фильтрлеу элементтерін қ олдану

іске қ осар алдында жұ мыс сұ йығ ын дайындау жә не қ ыздыру ү шін қ ү рылғ ыны шығ ару

сору, айдау жә не дренаж гидрожелілерінде жұ мыс сұ йығ ының қ ысым шығ ынын ұ лғ айту;

Демек, қ олдану кезiндегi қ асиеттердiң ө лшеуi жә не қ олданудың тиiмдiлiгi ү шiн ТМжЖ ө нiмдiлiк бiрiншi кезектерге пайдаланады. Маң ызды ә сердi оларда болады

туғ ан жерiнiң қ асиетi тау-геологиялық

ашық жү йе жә не жер асты ә зiрлеудiң технологиялық параметрлерi

шахта, ашық кенiштiң кө лiк сұ лбалары

мойынтiрек тү зiлiмдердiң қ олданылатын материалдарын қ асиет

туғ ан жерiнiң ә зiрлеуiнiң жанында басқ арушы жә не қ ол астындағ ы фактор қ абылданғ ан қ ұ рылымдық сұ лба

туғ ан жерiнiң ә зiрлеуiнiң жанында басқ арушы факторды қ абылданғ ан сұ лба

туғ ан жерiнiң ә зiрлеуiнiң жанында қ ол астындағ ы фактор қ абылданғ ан қ ұ рылымдық сұ лба

радиолокациялық; жаһ андандырылғ ан;

Диагностикалау ә дістері

магнитті ұ нтақ тық ә діс; қ ұ йынды токты ә діс

капиллярлық қ адағ алау; радиография

ультрадыбыстық бақ ылау; диагностикалаудың органолептикалық ә дісі;

қ атысты; тікелей

радиолокациялық; жаһ андандырылғ ан;

сыртқ ы; ішкі;

терең детілген; беттік;

жылжымалы; жеделдетілген;

Диагностикалау жү йелерінің басты кө рсеткіштері болып табылады:

ақ ауларды анық тау толық тығ ы

ақ ауларды іздеу терең дігі

барлық ақ ауларды анық тау

ақ ауларды жою

Жарамls бө лшекті

жарамсыз бө лшекті ауыстыру

жинау ақ ауларын жою

қ ауіпсіздік техникасын орындау

Диагностикалау қ ұ ралдары бола алмайды:

аппараттық немесе бағ дарламалық

арнайы

сыртқ ы

ә мбебап

сараптау

орнатылғ ан

трендті

альтернативті

Диагностикалау функциялары

нысанның техникалық кү йін бағ алау

ақ аулардың оқ шаулану орнын табу жә не анық тау

нысанның техникалық кү йінің мониторингі

жабдық қ ұ рылымын зерттеу

кә сіпорын жұ мысының сапасын анық тау

нысанды жақ сарту

екі немесе бірнеше нысанды салыстыру

нысанмен жұ мыс істеу ың ғ айлылығ ын анық тау

Динамикалық кү штер ә кеп соғ ады:

тісті берілістердің бұ зылуына

машина элементтерінің шаршап тозуына

машинаның тез істен шығ уына

жабдық ты бұ зуғ а

машинаны жинақ тауғ а

ө німділікті артыруғ а

тау-кен машиналарына техникалық қ ызмет кө рсетуге

ұ зақ мерзімділік пен сенімділікті қ амтамасыз ететін машиналарды жө ндеу

Дұ рыс пайдаланбау, конструктивтік кемшіліктер немесе материалдың ішкі ақ аулары нә тижесінде болатын кенеттен немесе жылдам сыну немесе деформация қ алай аталады:

механикалық апаттық тозу

апаттық тозу

коррозиялық апаттық тозу

тотық танып тозу

абразивті тозу

табиғ и тозу

моральды тозу

физикалық тозу

Егер майлау материалында су болса, ол оғ ан қ алай ә сер етеді

майлаудын сапасын тө мен етеді

уйкелу бетінің коррозиясына ұ шырауы

шө гу ә серін азайтады

тербеліс уйкеліс коэфицентін жоғ арылатады

шө гу ә серін кушейтеді

Жұ мысын жақ сартады

Қ ыздырады

Жылтады

Екiлiктер немесе бiрнеше бө лшектердi қ ұ растыру жылжымайтын немесе жылжымалы олардың ның қ осуын ө ң де орындауғ а болады. Қ орыта келгенде, бә рi қ ұ растырушы қ осулар бө лiне алады:

нығ ыздап кiргiзу, дә некерлеу, дә некерлеу, жабысып қ алу, жаншып қ ақ тауды жолымен жү зеге асырылатын жылжымайтын ажыратылмайтын қ осылысы, тойтарма қ осу сонымен бiрге ал

(тiстi берiлiстер, шынжырлы берiлулер) жылжымалы тiркеуiш жә не (кейбiр тербелiс подшипниктерi, тиек крандары) ажырамайтын

(бұ ранды, шпонка, конусты, оймакiлтек қ осылыстар) жылжымайтын тiркеуiш

жылжымайтын (бұ ранды, шпонка, конусты, оймакiлтек қ осылыстар) ажыратылмайтын қ осылыс

нығ ыздап кiргiзу, дә некерлеу, дә некерлеу, жабысып қ алу, жаншып қ ақ тауды жолымен жү зеге асырылатын жылжымайтын тiркеуiшi

нығ ыздап кiргiзу, дә некерлеу, дә некерлеу, жабысып қ алу, жаншып қ ақ тауды жолымен жү зеге асырылатын жылжымалы тiркеуiшi

жылжымалы ажырамайтыны

шө гу ә серін азайтады

Енгізу нұ сқ ауының бадарламасы мыналардан тұ рады:

ұ йым жә не оның қ ызметі туралы жалпы мә ліметтер

Қ азақ стан Республикасы зағ намаларының негізгі ережелері

ө ндірістік санитария жә не жеке гигиена негізгі талаптары

жұ мыс ауысымының уақ ыты

жұ мыс ауысымы уақ ытындағ ы ә рекеттер

алғ ашқ ы жә рдем беру ережелері

жабдық бойынша теориялық бө лік

тә жірибелік тапсырмаларды шешу

Ә р тау кен машинасы тау-кен-геологиялық, технологиялық, техникалық жә не басқ а қ асиеттерімен сипатталатын бірқ атар пайдалану қ асиеттерінің бағ алануы:

машина конструкциясының жетілдірілгендігі

машина конструкциясының пайдаланудың нақ ты шарттарына сә йкестігі

машина конструкциясының қ аблеттілігі

келешек жө ң деу жұ мыстарының кө лемі

қ ызмет кө рсетуші қ ызметкерлерге қ ойылатын талаптар

машинаның эстетикалығ ы

жинақ тау жұ мысының бағ асы

машина бағ асы

Ә р тау кен машинасы тау-кен-геологиялық, технологиялық, тхеникалық жә не басқ а қ асиеттерімен сипатталатын бірқ атар пайдалану қ асиеттеріне ие, олар бойынша бағ аланады:

машинаны қ олдану тиімділігі

машина конструкциясының пайдаланудың нақ ты шарттарына сә йкстігі

машина конструкциясының жетілдірілгендігі

машинананың эстетикалығ ы

машина бағ асы

жинақ тау жұ мысының бағ асы

қ ызмет кө рсетуші қ ызметкерлерге қ ойылатын талаптар

келешек жө ндеу жұ мыстарының кө лемі

Ә р тау-кен машинасы бойымен бағ аланғ ан тау-геологиялық, технологиялық, техникалық тағ ы басқ а қ асиет сипаттайтын қ асында қ олдану кезiндегi қ асиеттерге ие болады

машиналардың қ олдануының тиiмдiлiгi

нақ ты қ ажетке жарату шарттардың талаптарына машина қ ұ рылымның сә йкестiгi

машина қ ұ рылымның ә бден жетiлуi

машинаның эстетикалылығ ы

машинаның бағ асын

қ ызмет кө рсетушiге талап

болашақ жө ндеу жұ мыстарының кө лемi

физикалық

Ә р тү рлі тектегі ақ аулар ә серінен болатын, техникалық кү йді анық тайтын диагностикалық белгілерді келесі жағ дайлары бойынша бағ алағ ан жө н

қ ұ рылымдық

функционалдық

вибрациялық

ішкі

динамикалық

физикалық

пайдалану

сыртқ ы

Жабдық тарды жинауды ұ йымдастырудың келесі формалары бар:

ағ ындық емес стационарлы

ағ ындық емес қ озғ алмалы

ағ ындық

ұ сақ сериялы

аз мө лшерде габариттік

жаппай

ірі сериялы

ірі габариттік

Жабдық ты жинақ тау – бұ л келесі жұ мыстардан тұ ратын кешен

машинаны (агрегаттар мен жабдық тар) жинау

қ арастырылғ ан орында жұ мыс жағ дайында орнату

бос жү рісте жә не кү шпен сынау

машинағ а техникалық қ ызмет кө рсету

машинаны пайдалану орнына дейін қ озғ алту

кө п тонналы конструкцияларды кө теру ү шін крандарды қ олдану

машинаны жуу

машинаны жө ндеу

Жабдық ты жинақ тау камерасына жеткізу жә не оны камера бойынша жылжыту келесілердің кө мегімен жү зеге асырылады:

1ВДВ2 типіндегі лебедка

ЛКП10Б типіндегі лебедка

LSP-70 аспалы дизель-гидравликалық локомотив

ЛКР типіндегі таспалы конвейер

жинақ тау білдегі

гидравликалық кө тергіша

жинақ тау блогы

электрлік кө тергіш

Жабдық ты іргетасқ а (негіз) орнатуды тексеру мыналарғ а сә йкес жү ргізіледі:

қ ұ рылысқ а жұ мыс қ ұ жаттары

жинақ тау бойынша нұ сқ ау

нысан қ ұ рылысына пайдалану қ ұ жаттары

мемлекеттік стандарт

бө лшектердің жұ мыс сызбалары

жинау сызбалары

дайындау мен жеткізуге техникалық шарттар

техникалық тапсырма

Жабдық ты кө терместен бұ рын қ андай жұ мыстар орындалуы қ ажет?

жинақ тау алаң ын дайындау

іргетасты тексеру

жабдық ты дайындау жә не оны кө теру алдында бастапқ ы кү йге

жұ мыс операцияларының циклограмасын келтіру

аппараттың тіреу бө лігінің қ озғ алу санын анық тау

крандардың жұ мыс операцияларын орындау тізбектілігін бекіту

жү к полиспастының вертикальділігінің сақ талуы қ амтамасыз етілу керек

полиспастының кө лбеулігін қ амтамасыз ету

Жабдық ты монтаждау - бұ л қ осатын жұ мыс кешенi

(агрегаттар жә не жабдық) машиналардың қ ұ растыруын

ескерiлген орындағ ы жұ мыс қ алпындасына қ оюды

бос жү рiстегi сынақ жә не жү ктеме тү сiрiлгенмен

машина техникалық кү тiм

машинаның жө ндеуi

сан тонналы қ ұ рылымдарды кө терiлу ү шiн крандарды қ олдану

пайдаланудың орынына дейiн машинаның ауысуы

аппараттың тіреу бө лігінің қ озғ алу санын анық тау

Жабдық тың істен шығ уы келесі типтермен жіктеледі:

Функционалды істен шығ у

Параметрлік істен шығ у

Кенеттен істен шығ у

Ақ ырындап істен шығ у

Тұ рақ ты істен шығ у

Араласқ ан істен шығ у

Жең іл істен шығ у

Орташа істен шығ у

Жағ дай ә йтеуiр бұ рандалық қ осылыстың қ ұ растыруын процесс келесi элементтерден қ алыптасады

олардың жә не алдын ала бұ рауды бө лшектердi беру, қ ою

кө лiк жә не қ ұ ралдың қ оюы, бұ рап тастау жә не созылу, қ ұ ралды қ айтару

ауырғ а дейiн, шплинттеу немесе бұ рап алу сақ тау ү шiн ө з қ ажеттi басқ а процестi орындау

оюғ а бө лшек, беттiң балқ ытып қ аптастыруын беру

кө лiк жә не бө лшектiң қ оюы, бұ ранда тiлу, бө лшектiң бұ руы

оюдың орындауын процесс пайда болатын қ иғ аштануларды жоюдың процесiн орындау

сыртқ ы жә не iшкi сақ иналардың қ иғ аштанулары қ ұ тылу

Тұ рақ ты істен шығ у

Жауапты конструкцияларды аралық қ абылдау актісінде кө рсетіледі

конструкция атауы

нысанның орналасу орны

қ ұ рылыс-жинақ тау ұ йымының ө кілі

нормативтік қ ұ жаттар базасы

іргетастық болттармен бекіту нә тижелері

қ олданылатын жабдық тар

жинақ тау жұ мысының тү рлері

пайдалану қ ұ жаттары

ЖЕЖ жә не технологиялық карталарда келесілерді қ амтамасыз ететін крандар мен кө теру жабдық тарының ө зара орналасуын қ абылдау қ ажет

Жабдық ты кө теру жә не орнату кезінде ілмектің аз ұ шып кету мү мкіншілігі

Жү гі бар кранның қ озғ алу жолының аз ұ зындығ ы жә не жебенің барынша қ озғ алу бағ ыты бойында орналасуы

Жү к полиспастының вертикальден, ә сіресе жебе жазық тығ ынан минималды ауытқ уы

Шарнир айналасында айналдыру ә дісімен тік аппаратты кө теру мү мкіншілігі

Іргетасқ а арбамен немесе шанамен, басқ а қ ұ ралдармен жеткізу

) Жебені тү сіру мү мкіншілігі

Жалғ ыз жә не дә некерленген кран кө мегімен жабдық тарды тік жинақ тау

Іргетас тұ рақ тылығ ы

Жинақ тау жұ мыстарын кү нтізбелік жоспарлаудың мақ саты:

қ ұ рылыс жұ мыстарын жү ргізу кестесін келісу

жабдық тардың жеткізілу мерзімін ескере отырып, жинақ тау жұ мыстарының орындалу тізбектілігін анық тау

жинақ тау жұ мыстарын жү ргізу кестесін келісу

жұ мыскерлердің қ озғ алыс кестесін қ ұ ру

жұ мыскерлердің қ озғ алыс тізбегін талқ ылау

жү к кө теру механизмдерінің жылжу кестесін келісу

жабдық топтары бойынша қ ойма аудандарын анық тау

жұ мыскерлерге ең бекақ ы беру мерзімдерін анық тау

Жинақ тау жұ мыстарын ұ йымдастыру жобасының тү сіндірме жазбасы мыналардан тұ рады:

жинақ тау жұ мыстарын жү ргізудің қ абылданғ ан ә дісін экономикалық жә не ұ йымдастырушылық негіздеу

жинау алаң ының ы жә не жинақ талатын нысанның қ ысқ аша сипаттамасы

жү к кө теру механизмдері мен такелаждық қ ұ ралдарды таң дауды негіздеу

жинақ тау жұ мыстарын жү ргізу орнын эргономикалық негіздеу

жабдық ты жинақ тауды жү ргізетін ұ йымның толық сипаттамасы

қ олданатын инструменттердің таң дауын сипаттау

қ олданылатын қ ұ ралды негіздеу жә не беріктілікке есептеу

қ осалқ ы жә не майлау материалын таң дауды негіздеу

Жинақ тау жұ мыстарын ұ йымдастыру жобасының тү сіндірме жазбасы:

Жинақ тау жұ мыстарын жү ргізудің қ абылданғ ан ә дісін экономикалық жә не ұ йымдастырушылық негіздеу

жинау алаң ының жә не жинақ талатын нысанның қ ысқ аша сипаттамасы

жинау алаң ының жә не жинақ талатын нысанның есептеу қ ұ жаттары

қ олданатын инструменттердің тандауын сипаттау

жабдық ты жинақ тауды жү ргізетін ұ йымның толық сипаттамасы

қ осалқ ы жә не майлау материалын таң дауды негіздеу

Жинақ тау жұ мыстарын жү ргізу орнын эргономикалық негіздеу

қ олданатын инструменттердің таң дауын сипаттау

Жинақ тау жұ мыстарының негізгі кезең дері

Қ орытынды

Дайындау

Ө ндірістік

Негізгі

Жеке

Алдын ала

Шартты

Аралық

Жинақ тау, бұ зу камераларының жә не олардың іргелес қ азбалармен тү йісу ө лшемдері мыналарғ а байланысты таң далады:

Жинақ талатынның габариттері, жинақ тау (бұ зу) кезінде секциялар бұ рылғ андағ ы қ ажетті саң ылауларды ескере отырып

Бұ зу кезінде тіреу секцияларының гидротағ андарының қ ажетті қ озғ алысының болуы

Жинақ тау (бұ зу) камерасы тө бесінің мү мкін отыруы

Жинақ тау бригадасы жұ мыскерлерінің антропометриялық кө рсеткіштері

Жинақ талатын машинаның жұ мыс органының қ ажетті кө терілімінің болуы

желдеткіш шығ ымдар болуы

Жинақ тау (бұ зу) камерасы тө бесінің мү мкін қ ұ лауы

Апаттық шығ ыстардың болуы

Жоспардан тыс нұ сқ ау жү ргізіледі

жұ мыскерлер ең бек қ ауіпсіздігі талаптарын бұ зғ анда

ең бекті қ орғ ау саласындағ ы мемлекеттік қ адағ алау органдарының талабы бойынша

технологиялық ү рдіс ө згергенде

ай сайын

жұ мыскердің ө тініші бойынша

кү н сайын

апта сайын

апаттық жағ дайлар болғ анда

техникалық қ ызмет кө рсету

жө ндеу кезінде

сақ тауда

қ алыпты жұ мыс істеу кезінде

жинақ тау кезінде

бұ зу кезінде

табиғ и жағ дайларда

жең іл режимде

Жү к кө тергiш механизмдарғ а жатады

Жү қ шығ ыр, жү к кө тергiш

Кө тергiштер

Ә р тү рлi жү йелердiң крандары

Полиспасты жә не коуши

Дiң гек, тағ ана, ү ш аяқ

Тарту жә не ванттар

Жү к асып қ оятын арқ андар жә не арқ андар

болттар

Жү кті ілмекке ілу немесе полиспасттың қ озғ алмалы блогын ұ стап алу ү шін қ олданылады:

стропа

қ армау

траверстер

таспалар

канаттар

шө міштер

болттар

лебедкалар

Жұ мыс орындарында жұ мыс орнына ө ту ені болу керек:

0, 6 м кем емес

60 см кем емес

600 мм кем емес

0, 6 м жоғ ары емес

1, 0 м жоғ ары емес

0, 4 м жоғ ары емес

0, 4 м кем емес

40 см кем емес

Жұ мыс ө ндiру тә сiлi қ ұ рылыс-жинақ тау бола алады

Мердiгерлiк

Шаруашылық

Аралас

Ә мбебап

Ө ндiрiстiк

Цехтық

Дара

болттар

Жұ мыс ө ндірісі жанында автокө лік қ озғ алысының жылдамдығ ы аспау керек:

10 км/сағ

2, 8 м/с

0, 2 км/м

10 м/с

20 км/сағ

28 м/с

35 км/сағ

4, 6 м/с

Иiлгiш арқ ан жү к асып қ оятын арқ андарының артық шылығ ы шынжырлының алдында

массағ а жарылатын кү штi биiгiрек қ атынас

динамикалық жү ктемелер жақ сы тегiстейдi

сенiмдiрек жә не олардың ның қ ұ ны тө менде

қ олданудың мү мкiндiгi жоғ ары ө нiмдi жабдық тан астам

статикалық жү ктеме жақ сы тегiстейдi

сенiмдiрек жә не монтажшының биiк саралаулары талап етпейдi

массағ а жарылатын кү штi қ атынас аласалау

статикалық кү шті жақ сырақ тегістейді

Иілгіш арқ ан строптардың шынжырлыдан артық шылығ ы:

ү зілгіш кү штің массағ а аса жоғ ары қ атынасы

динамикалық кү штерді жақ сырақ тегістейді

аса сенімді жә не қ ұ ны тө менірек

ү зілгіш кү штің массағ а аса тө мен қ атынасы

аязғ а кедергі жоғ ары бағ алану

аса сенімді жә не жинақ таушының жоғ ары біліктілігін талап етпейді

статикалық кү шті жақ сырақ тегістейді

аса жоғ ары ө німділікті жабдық тарды қ олдану мү мкіншілігі

Илемдi сылаулар ә рiптiк жә не цифрларғ а индекстер, таң баланады

сылаудың тағ айындауы

оның ның қ ұ рамы

қ асиеттерін

лап ету температурасының кө рсеткiшi

зиянды қ оспаларды сан

тығ ыздық

тұ тқ ырлық

Жылдамдығ ын

Илемдi сылаулар келесi сапа кө рсеткiштерiмен бейнеленедi

бiртектiлiкпен жә не қ абыршақ танудың жоқ тығ ы сақ тауда

тамшы қ ұ лаудың температурасымен

ө тiмдiлiкпен

тығ ыздық пен

тұ тану жә не жалындау

қ ату температурасымен

тұ тқ ырлық пен

лап ету температурасының кө рсеткiшi

Іргетас пен жердің ө з тербелісінің ү лкен периодын алу ү шін, іргетастың резонансты тербелісін жою мақ сатында келесі шараларды қ абылдайды:

іргетас массиві мен жастық арасына серпімді материалдар салады

іргетастың қ осымша массасын қ осады

грунтты свайлармен бекітеді

іргетас массиві мен жастық арасына қ атты материалдар салады

іргетас массасын азайтады

іргетас ө лшемін азайтады

оғ ан орнатылғ ан жабдық массасын кө бейтеді

грунт бө лігін шешеді

Іргетас салмағ ын анық тау формуласында G = aQ, коэффициент «а» горизонталь піспекті машиналар ү шін қ абылданады:

піспек жылдамдығ ы v =1м/сек болса а=2

піспек жылдамдығ ы v =3 м/сек болса а=3, 5

піспек жылдамдығ ы v =2 м/сек болса а=2, 5

піспек жылдамдығ ы v =1м/сек болса а=10

піспек жылдамдығ ы v =3 м/сек болса а=5

піспек жылдамдығ ы v =2 м/сек болса а=5

піспек жылдамдығ ы v =2 м/сек болса а=1

піспек жылдамдығ ы v =2 м/сек болса а=4

іргетас салмағ ын анық тау формуласында, «а» коэффициенті кө лденең піспекті машиналар ү шін қ абылданады:

веритикаль піспекті машиналар ү шін 35 %-ғ а азайтып қ абылданады

тежелісті, жиі реверсті электрлік машиналар ү шін а=20

тежелу болмағ ан жағ дайда электрлік машиналар ү шін а=10

веритикаль піспекті машиналар ү шін 80 %-ғ а азайтып қ абылданады

веритикаль піспекті машиналар ү шін 90 %-ғ а кемітіп қ абылданады

тежелісті, жиі реверсті электрлік машиналар ү шін а=100

тежелу болмағ ан жағ дайда электрлік машиналар ү шін а=100

тежелу болмағ ан жағ дайда электрлік машиналар ү шін а=50

Іргетас салу терең дігі мыналарғ а тә уелді:

грунт сипаттамасына

жинақ талатын жабдық тың типі мен ө лшемдеріне

грунттың қ ату терең дігіне

жинақ тау жабдық тарының ө лшемдеріне

жинақ тау жабдық тарының типіне

іргетас материалына

жинақ талатын жабдық тың жұ мыс уақ ытына

жинақ тау жабдығ ының салмағ ына

Іргетас тербелісін азайту ү шін келесі шараларды қ абылдайды:

машинаның айналатын бө ліктерін тең дестіреді

іргетастың қ осымша массаларын қ осады

грунтты тіреулермен бекітеді

машинаның қ озғ алмайтын бө ліктерін тең дестіреді

стационарлы машиналардың бө ліктер тең дестіріледі

іргетасты кірпіш тө семмен бекітеді

іргетасты кірпіш тө семмен ірілендіреді

машинаның айналатын бө ліктерінің тең герімсіздігін жү ргізеді

Іргетас тербелісін ө шіруге қ ол жеткізіледі:

дірілді іргетаспен қ осылғ ан грунт бетіне тақ та тө сеу

іргетасқ а серіппемен қ осылғ ан масса тү ріндегі динамикалық ө шіргіштерді қ олдану

вибротө семдер мен серіппелі амортизаторларды қ олдану арқ ылы

іргетасты тұ рғ ызу кезінде портландцементті қ олдану

іргетасты тұ рғ ызу кезінде кірпіш тө семді қ олдану

кинематикалық сө ндірулерді қ олдану

динамикалық ө шіргіштерді қ олдану

іргетасқ а серіппемен қ осылғ ан масса тү ріндегі кинематикалық ө шіргіштерді қ олдану

Іргетас тербелісінің негізгі себептері болып табылады:

Машинаның жеткіліксіз статикалық тең дестірілуі

Машинаның жеткіліксіз динамикалық тең дестірілуі

Конструкцияның жеткіліксіз қ аттылығ ы жә не жинақ атудың анық еместігі

Машина салмағ ы

Іргетастың хаосты қ озғ алысы

Машинаның ү лкен габариттері

Грунттың қ ату терең дігі

Машина типі мен ө лшемдері

Іргетастарғ а орнатылатын кепіл бө лшектерге жатады:

іргетастық болттар

қ ұ быр мен тақ таны бекітуге арналғ ан болат консструкциялар (тұ ғ ыр, кронштейн)

электрлік шоғ ырсым, сумен қ амту, канализация ү шін қ ұ бырлар

кірпіш, цемент

балласт, қ ұ м

щебень, бетон тақ талар

стропила, металлмконструкциялар

1/2/3 қ атынаста қ ұ м, су, цемент

Іске қ осып баптау жұ мыстары, жобалық кө рсеткіштері мен режимдерін қ амтамасыз ету мақ сатында жү ргізілетін электрлік жинақ тау жұ мыстары дегеніміз келесілерден тұ ратын жұ мыстар кешені:

тексеру

баптау

сынау

жө ндеу

бұ зу

монтаж

жинау операциялары

бө лшектерді қ алпына келтіру

Іске қ осып баптау жұ мыстарын жү ргізу кезінде дайындау бө лігі мыналардан тұ рмайды:

жабдық тарды жө ндеу

машинаның негізгі тү йіндерін жинау

жоспарлы-ескерту жө ндеу жұ мыстарын орындауғ а арналғ ан кесте қ ұ ру

ұ йымдастырушылық жә не инженерлік дайындық

дайындық пен жұ мыс орындарының кү йін берілген нақ ты ө ндіріс талаптарына, бекітілген нормативтер мен ең бекті қ орғ ау ережелеріне, техника қ ауіпсіздігі, ө рт қ ауіпсіздігі, ө ндірістік санитария мен гигиена ережелеріне сә йкестігін тексеру

анық талғ ан аяқ талмағ ан істер, жинақ тау ақ аулары, ө ндірістік жабдық нормативтері мен нұ сқ ауларынан ауытқ у мен бұ зушылық тардың нақ ты тізімін қ ұ ру

ө неркә сіп жабдық тарына қ ойылғ ан негізгі механизмдердің жинақ тау жұ мысын тексеру

жеткізілген ө неркә сіпік жабдық тың негізгі механизмдерінің жұ мысын тексеру – кесу жә не беру қ ұ ралдарын, қ абылдау механизмі мен жү ктеу-жү ктен босату қ ұ рылғ ылары;

Істен шығ у былай тү сінеміз:

Жү йелердің жұ мыс қ абілеттігінің толық немесе жартылай жоғ алтуына байланысты жағ дайлар

Объектінің жұ мыс істеу жағ дайының бұ зылуына байланысты жағ дайлар

Сенімділік жә не инженер теориясының термині, мұ ндағ ы объектінің жұ мыс қ абілеттілігінің бұ зылуын айтады.

Техникалық қ ызмет ету cай емес жә не жө ндеу

Бұ л объект, қ айта ө ң деуге келмейді

Келтірілмеген кү штерге байланысты

Қ олдану жағ дайына байланысты бұ зылу

Машиналардың тозу

Істен шығ удың салдарынан келесі типтермен жіктеледі:

Ауыр істен шығ у

Жең іл істен шығ у

Орташа істен шығ у

Функциональды істен шығ у

Кенеттен істен шығ у

Ақ ырындап істен шығ у

Тұ рақ ты істен шығ у

Араласқ ан істен шығ у

Істен шығ удың себептеріне байланысты былай жіктеледі

Конструкциялық істен шығ у

Ө неркә сіптік істен шығ у

Эксплуатациялық істен шығ у

Функциональды

Параметрлік

Кенеттен

Ақ ырындап істен шығ у

Тұ рақ ты істен шығ у

Істен шығ удың уақ ыт салдарынан былай жіктеледі:

Сынама кезіндегі істен шығ у

Жұ мыс кезіндегі периодтан істен шығ у

Қ алыпты эксплуатация кезең індегі істен шығ у

Кенеттен істен шығ у

Ақ ырындап істен шығ у

Тұ рақ ты істен шығ у

Женіл істен шығ у

Орташа істен шығ у

Карьерлік жинақ тау алаң ының габариттері мү мкіндік беру керек:

Тү йіндердің еркін жә не ың ғ айлы орналасуы

Жинақ тау қ ұ ралдарының еркін жә не ың ғ айлы орналасуы

Жү к кө теру жә не тасымалдау машиналарының қ алыпты жұ мысы

Карьерлік теміржол қ ұ рамының еркін ө туі

Ө ндіру техникасының қ алыпты жұ мысы

желдеткіш бойынша жұ мыстар жү ргізу

Карьерлік автосамосвалдың еркін жү ріп ө туі

Карьерлік су тө гуді ө ткізу

Келесi ө лшемдер фундамент тербелiстерiнiң кiшiрейтуi ү шiн

айналмалы машинаның бiр бө лiктерi тең гередi

iргетастың қ осымша массаларын жинақ тайды

қ адалармен топырақ марқ аланады

жылжымайтын машинаның бiр бө лiктерi тең гередi

кірпiш қ алаумен iргетас марқ аланады

кірпiш қ алаумен iргетасты iрiлейдi

айналмалы жиiрек машиналардың дисбалансын ө ндiредi

Беріктілігін

<