Кору тутэйшага жылля. Выразны геаметры-

Бондар С.Корсак з Рылавічаў Іванаўскага Драўляны посуд. Пачатак 20 cm. Дрэва,

раёна. 1983. даўбанне, тачэнне. Мінская вобласць.

Народнае мастацтва Беларусі

чны малюнак пераплетаў ажыўляецца

дэкаратыўнымі фігурнымі накпадкамі ў тэ-

хніцы прапілоўкі, што нагадваюць раслінныя

парасткі з кветкамі, лістамі, бутонамі. У

гэты дэкор арганічна ўключаюцца і тра-

дыцыйныя шасціпялёсткавыя разеткі. Па-

добны дэкор верандаў характэрны і дпя за-

ходніх рэгіёнаў Украіны40, што хутчэй за

ўсё тлумачыцца міжэтнічнымі кантактамі.

Можна было б адзначыць і іншыя новыя

віды архітэктурнага дэкору, якія спарады-

чна сустракаюцца ў розных кутках Бела-

русі, нярэдка толькі ў адной вёсцы ці нават

на адной пабудове. У большасці выпадкаў,

асабліва на першым этапе, яны носяць са-

мадзейны характар, аднак некаторыя з іх,

што адпавядаюць мясцовым традыцыям і

Густам, набываюць масавае пашырэнне,

арганічна ўключаюцца ў агульную карціну

Сучаснага народнага мастацтва.

Калі ў цэлым разглядаць характар развіц-

ця беларускага народнага архітэктурнага

дэкору ў часе, можна адзначыць яго пры-

кметную хранапагічную эвалюцыю. Да ка-

нца 19 ст. ён досыць сціплы, абмяжоўваўся

Карцы. Канец 19 — пачатак 20 cm. Дрэва,

даўбанне, разьба. Усходняя Беларусь. На-

цыянальны музей гісторыі і культйры Бела-

русі (НМГК).

нескладанымі даўбанымі парэзкамі геа-

Метрычнага характару. Маючы агульнаспа-

вянскі характар, ён, зрэшты, не дасягаў та-

кой разнастайнасці і распрацаванасці, як,

Напрыклад, на пабудовах карпацкага рэ-

гіёна. Традыцыйная для яго і дэкаратыўна-

пластычная апрацоўка канструкцый (кансо-

ляў, падкосаў, стоек, канцоў бэлек і інш.),

характэрная галоўным чынам для архітэ-

ктуры заходніх рэгіёнаў Беларусі і най-

больш развітая ў пабудовах гуцулаў, папя-

каў, славакаў, чэхаў, венграў, немцаў. На

працягу апошняга стагоддзя і асабліва ў па-

сляваенны час ідзе хуткі працэс замены

старажытных відаў дэкору больш позняй

прапілоўкай, якая, зрэшты, у большасці вы-

падкаў іх аргічна засвойвае і перапрацоў-

Вае.

Тэрытарыяльна прыкметная агульнасла-

вянская тэндэнцыя развіцця архітэктурнага

дэкору з захаду на ўсход. Найбольш разві-

тыя і дасканапыя яго формы характэрныя

для Паволжа і рускай Поўначы. Ва ўзаема-

дзеянні з рускім архітэктурным дэкорам і

пад яго ўплывам развіваўся дэкор і ў Бела-

Карэц. 1930-я гады. Дрэва, даўбанне. Азда-

мічы Столінскага раёна.

Карэц. Пачатак 20 cm. Дрэва, даўбанне,

Разьба. Усходняя Беларусь. НМГК.

Мастацкая апрацоўка дрэва

русі (як і ва ўсходніх рэгіёнах Украіны). У

паспяваенныя часы прапілоўка актыўна пра-

нікае ў заходнія рэгіёны, для якіх раней