Жіті және жітілеу ТШҚҰ-синдромын емдеу ұстанымдары

ТШҚ Ұ -синдромын емдеу шаралары:

● шұ ғ ыл тү рде (мұ мкіншілігінше ерте) синдром дамуына ә келген негізгі себепкер ық палды емдеуге (хирургиялық ә діспен қ анауды тоқ тату, антибиотиктер, антидоттар т.б. тағ айындау);

● жаң адан мұ здатылғ ан қ ан плазмасын немесе табиғ и антикоагулянттар (антитромбин III + протеин С, протеин С + тромбомодулин + антитромбин III) қ оспаларын қ ұ ю арқ ылы жоғ алтылғ ан антикоагулянттардың, плазминогеннің, ұ ю факторларының орнын толтыруғ а бағ ытталады;

● тамыр ішінде шашыранды қ ан ұ юын тоқ тату ү шін гепарин енгізуге мә жбү рлік болады. Гепариннің жағ ымсыз жақ тарын жоғ арыдан қ араң ыз. Бірақ жаң адан мұ здатылғ ан қ ан плазмасын гепаринсіз енгізу ТШҚ Ұ -синдромын ушық тырып жіберетін мү мкіншілігін есте сақ тау қ ажет! Ө йткені қ ан сұ йығ ымен ұ ю факторлары, плазминогеннің ә серлендіргіштері бірге енгізіледі.

Жаң адан мұ здатылғ ан қ ан плазмасын 230-260 мл немесе одан екі есе кө п мө лшерінде тә улігіне 2-4 рет кө ктамырғ а тамызғ ымен 15-20 минут ішінде енгізу қ ажет. Енгізер алдында ә рбір 230-260 мл плазмағ а 500-1000 бірлік гепарин қ осылады. Бұ л кезде гепариннің ә серін мезгіл-мезгілт тексеріп отыру қ ажет.

Егер гепаринмен емдей бастағ аннан кейін бір тә уліктің ішінде фибриноген 40 мг%-ғ а кө бейсе, фибриногеннің ыдырау ө німдері екі сұ йылтуғ а азайса, протромбиндік уақ ыт 24 сағ аттан кейін қ алпына келсе, 4-5 кү ннен кейін тромбоциттердің саны кө бейсе жә не қ ан кетудің тоқ тауы, акроцианоз жоғ алуы жә не жаң а қ ан қ ұ йылулар пайда болмауы науқ астың жағ дайы оң алғ анын кө рсетеді.

Егер келтірілген қ ан кө рсеткіштерінің тек екі ғ ана кө рсеткіші жақ сарса жә не ауыр қ ан кету тоқ талса, жаң а қ ан қ ұ йылулар пайда болмаса, акроцианоз жоғ алса, онда науқ астың жағ дайы біршама оң алғ анын байқ атады.

Егер бұ л кө рсетілгендер ү дей тү ссе, қ ан кету кү шейсе, онда науқ астың жағ дайы ауырлағ аны.

● қ ажеттілігі болғ ан жағ дайда антипротеазалық ферменттер қ олдануғ а болады;

● ауыр қ ан кетулер жә не қ анда тромбоциттердің саны 100х10⁹/л-ден тө мен азайғ анда, нү ктелі қ анталаулар пайда болса тромбоциттердің массасын қ ұ ю пайдалы;

● тоқ тамайтын қ ан кетулер кездерінде НовоСэвен дә рісі қ олданылады. Бұ л препарат бү лінген тамырларғ а ә сер етіп қ анауды тоқ татады. Ол физиологиялық мө лшерде тіндік фактормен байланысып қ ан ұ юын сергітеді. Одан кө бірек мө лшерлерде ә серленген тромбоциттермен байланысып ә сер етеді.

Солармен бірге, бү лінген ағ залардың қ ызметтерін қ алпына келтіруге бағ ытталғ ан емшаралар қ олданылады. Ол ү шін:

● тіндік фактордың босауын арттыратын гипоксемияны жою мақ сатында науқ асты, демді сыртқ а шығ ару кезінде кө терің кі қ ысым туындататын, жасанды тыныс алу аспабына қ осып дем алдыру;

● бү йрек, бауыр қ ызметтерінің жеткіліксіздігін емдеу;

● ішек-қ арын жолдарының қ анауын тоқ тату – қ ажет.

Бү йрек қ ызметінің жіті жеткіліксіздігі болса 5%-дық глюкоза ерітіндісінде дайындалғ ан допаминнің 0, 05%-дық ерітіндісін кө ктамырғ а тамызғ ымен минутына 5-10 тамшыдан енгізу жә не онымен бір мезгілде зә райдатқ ы - лазиксті пайдалану қ ажет. Егер осыдан емдік нә тиже болмаса, онда плазмаферез, тым ушық қ ан жағ дайда гемодиализ ә дістері қ олданылады.

Сү лде ТШҚ Ұ -синдромы мына жағ дайларда пайда болады:

● жатырда ө лі ұ рық болғ анда; бұ л кезде тіндердің бү ліністерінен тіндік тромбопластин босап шығ ады;

● қ атерлі ө спелер дамығ анда, ө спе жасушалары қ анайналымғ а муцин жә не қ ан ұ йытқ ыларын (тіндік фактор, Х-факторды ә серлендіретін фермент жә не антикоагулянттық ә сер ететін фосфолипид) бө ліп шығ арады;

● бауыр аурулары (цирроз, некроз) кездерінде, қ ан ұ ю факторларының ө ндірілуі бұ зылыстарымен қ атар, фибринолизді тежейтін антиплазминдер тү зілуі шектелуінен созылмалы тү рде, сү лде ТШҚ Ұ -синдромы пайда болуына ә келетін, майда тамырларда тромбоздар дамуы болады.

Белгілі ағ залар мен тіндерде шектелген ТШҚ Ұ -синдромы. К ейбір дерттер кездерінде тромбоциттер мен қ ан ұ ю факторлары белгілі бір ағ за мен тіндерде ғ ана шектеліп тұ тынылады. Бұ ндай ауруларғ а: қ олқ а аневризмасын, гемангиома ө спесін, бү йрек ауруларын, жарақ аттың нә тижесінде дамығ ан жіті тыныстық дистресс-синдромды жатқ ызуғ а болады. Бұ л ағ заларда қ ан іркілуінен тромбоциттер мен ұ ю факторлары тамыр ішінде шоғ ырланып, олар қ ан ұ юына артық тұ тынылады.

Зертханалық белгілеріне қ анда:

● тромбоциттер азаюы;

● фибриннің ыдырау ө німдері кө беюі немесе D-димерлер анық талуы;

● протромбиндік уақ ыт жә не жартылай ә серлендірілген тромбин уақ ыты ұ заруы (немесе қ алыпты болуы);

● фибриногеннің дең гейі мен VIII фактордың мө лшері тө мендеуі – жатады.

Қ атерлі ө спелер кездерінде олар кө бейеді.

Қ олқ а аневризмасы, гемангиома, қ атерлі ө спелер кездерінде ТШҚ Ұ -синдромын гепаринмен емдеу нә тижелі болады. Жатырда ө лі ұ рық болғ анда оны алып тастағ аннан кейін гемостаздың кө рсеткіштері қ алпына келеді.