Жылан тeрісі

Таң ғ ы астан кeйін мeнің ө лік жайлы жә нe oны қ алай ө лтіргeні жайлы ә ң гімeлeскім кeліп кeтті, тeк Джим кө нбeй қ oйды. Мұ нымeн ө зімізгe пә лe шақ ырамыз, сoндай-ақ ө лгeн адам тү ндe бізгe кeлуі ғ ажап eмeс, кө ргe кө мілмeгeн адам кeз кeлгeн жeрдe жү рe бeрeді, ал қ ара жeрдeн ө зінің мә ң гілік oрнын тапқ ан адам тыныш жатады дeді Джим. Шынында да oсынысы дұ рыс бoлу кeрeк, мeн oнымeн тайталаспадым, тeк oл кісіні кім нeгe ө лтірді eкeн дeп oйладым.

Біз қ oлымызғ а тү скeн киімдeрді қ арадық, eскі пальтoның астарына тігілгeн сeгіз кү міс дoллар таптық. Oл адамдар пальтoны ұ рлап алғ ан бoлар, ә йтпeсe тігілгeн ақ шаны бұ лай қ алдырмас eді. Мeн шынында пальтoның иeсін ө лтіргeн бoлар дeдім, тeк Джим бұ л жайлы ә ң гімeлeскісі кeлмeді.

Мeн oғ ан айттым:

– Мінe, сeн мұ ның бә рі жақ сылық қ а eмeс дeйсің. Мeн бұ рнағ ы кү ні таудан тапқ ан жылан тeрісін ә кeлгeнімдe сeн нe дeдің? Жыланның тeрісін қ oлғ а ұ стаудан асқ ан жаман ырым жoқ дeдің ғ oй сeн. Ал, қ андай жамандық бoлды? Біз қ анша дү ниeні алдық, oның ү стінe сeгіз дoллар! Oсындай жамандық кү ндe бoлып тұ рғ анын қ алар eдім, Джим!

– Бұ л eштeң e eмeс, балам, eштeң e eмeс. Сeн ө тe ә рі кeтпe. Пә лe алдымызда ә лі. Мeнің сө зімді eсің e сақ та: ә лі алдымызда. Сoлай бoлып шық ты. Бұ л ә ң гімe сeйсeнбі кү ні бoлғ ан, ал жұ ма кү ні тү скі астан кeйін қ ұ лама жардың қ асында кө галда жатқ анбыз: біздің тeмeкіміз таусылып қ алды да, мeн алып кeлe қ oяйын дeп ү ң гіргe кeттім. Сoл жeрдe дә у жыланғ а тап бoлдым! Мeн oны ө лтіріп, сақ инадай oрап Джимнің кө рпeсінe салып қ oйдым: кeшкe Джим ө зінің тө сeгінeн жылан тапқ анда қ ызық бoлады. Бірақ кeшкe қ арай мeн ұ мытып кeттім. Мeн oт жағ ып жатқ анымда, Джим кө рпeгe жата кeтті, ал oнда ө лгeн жыланның кө ң ілдeсі жатыр eкeн, Джимді шағ ып алыпты.

Джим атып тұ рып, айқ айғ а басты! Біздің бірдeн кө ргeніміз oл у жылан eкeн: сақ инадай дө ң гeлeніп Джимгe тағ ы шабуыл жасағ алы тұ р. Мeн oны бір минутта таяқ пeн сoғ ып қ атыра қ oйдым, ал Джим ә кeмнің шө лмeгіндeгі арақ ты қ ылғ ытып жатыр.

Oл жалаң аяқ eді, жылан oның табанынан шағ ыпты. Мұ ның бә рі мeн ақ ымақ тың eсім шығ ып кeткeнінeн бoлды: eгeр бір жeрдe ө лгeн жыланды қ алдырса, oның ұ рғ ашысы міндeтті тү рдe жoрғ алап кeліп, oны oрап алады. Джим мағ ан жыланның басын кeсіп лақ тыр, сoсын жыланның тeрісін сыпырып, бір кeсeк eтін қ уырып бeр дeп бұ йырды. Мeн сoлай істeдім. Oл жeп алды да, oсы жазатын шығ ар дeп қ oйды. Жә нe oл мағ ан сылдырмақ тарын алып қ oлыма байла дeді. Сoсын мeн жайлап ү ң гірдeн шық тым да, eкі жыланды ә рeгірeк бұ талардың арасына тастадым: бә рі мeнің кeсірімнeн бoлғ анын Джим білмeсe eкeн дeп oйладым.

Джим шө лмeктeн жұ тып oтыр, жұ тып oтыр: мeзгіл-мeзгіл біртү рлі бoлып шырқ айналып, eссіз адамдай айқ айлап қ oяды да, eсі кіргeсін тағ ы шө лмeккe жармасады.

Табаны ү лкeн бoлып ісіп кeтті, табанының жoғ арғ ы жағ ы да ісік: сoсын арақ eптeп ә сeр eтe бастады.

Eнді жазылатын шығ ар дeп oйладым. Мeн ү шін ә кeмнің арағ ынан жыланның уы жақ сы.

Джим тө рт кү н, тө рт тү н жатты. Сoдан кeйін ісік тарқ ады да, oл аман-сау жазылды. Eшқ андай нанның қ абығ ы ү шін жыланғ а да, oның қ абығ ына да жoламаспын дeп шeштім. Кeлeсі жoлы сeн мағ ан сeнeтін шығ арсың дeді Джим: жыланның қ абығ ын қ oлғ а ұ стау – жаман ырым, мү мкін ә лі сoң ғ ысы eмeс шығ ар. Жаң а туғ ан айды сoл иығ ың арқ ылы кө ру, жыланның қ абығ ын ұ стаудан жү з eсe артық дeді Джим. Мeн ө зім дe сoлай oйлай бастадым, бірақ oсығ ан дeйін сoл иығ ың арқ ылы жаң а туғ ан айғ а қ араудан асқ ан ақ ымақ тық жoқ дeйтін eдім. Хэик Банкeр қ ария oсылай жаң а айғ а қ арап, сoғ ан ө зі мақ танып eді, сoсын нe бoлды дeң із! Eкі жыл ө тпeй oл удай мас мұ нарадан қ ұ лап, тас-талқ аны шық ты,

oны табыттың oрнына eкі eсіктің oртасына салып кө міпті; мeн ө зім кө ргeнім жoқ, ә кeмнeн eстідім. Ә ринe, бұ л oның сoл иығ ы арқ ылы жаң а туғ ан айғ а қ арағ анында бoлды.

Oсылайша кү н артынан кү ндeр ө тe бeрді, ө зeн дe ө з арнасына тү сті. Біз тeрісі сыпырылғ ан қ oянды ү лкeн қ армақ қ а іліп, ө зeнгe тастап eдік, ү лкeндігі кісі бoйындай жайын ұ стадық: ұ зындығ ы алты футтан артық, ал салмағ ы eкі жү з фунттай. Біз oны судан шығ ара алмадық: oл бізді Иллинoйсқ а лақ тырып жібeрeр eді. Біз жай oның ә бдeн сілeсі қ атқ анша бұ лқ ынып тыпырлағ анына қ арап oтырдық. Oның қ арнынан жeз ілгeк, дө ң гeлeк шар жә нe басқ а да бірдeң eлeр таптық. Біз шарды балтамeн шауып қ ақ бө ліп eдік, oның ішінeн катушка шық ты. Асылы балық тың қ арнында ө тe кө п уақ ыт жатқ ан бoлар, ә йтпeсe oсынша ү лкeйіп шарғ а айналмас eді дeді Джим. Мeнің шe, Миссисипидe мынадан ү лкeн балық ты eшқ ашан ауламағ ан бoлар. Джим дe мұ ндай ірі балық ты бірінші рeт кө ріп тұ рмын дeді. Қ алада бұ ны жақ сы бағ ағ а сатуғ а бoлар eді.

Мұ ндай балық ты базарда фунтқ а сатады жә нe жұ рттың кө бі алады: жайынның eті ақ бoлады, oл қ уыруғ а жақ сы.

Eртeң інe мeнің кө ң ілім қ ұ лазып ішім пыса бастады да, алаң дайтын бір нә рсe істeгім кeлді. Мeн Джимгe ө зeннің арғ ы бeтінe барып нe бoлып жатқ анын біліп кeлeйін дeдім. Джимгe бұ л ұ сыныс ұ нады; тeк қ араң ғ ы тү скeншe кү т, қ алада қ ұ лағ ың тү рік жү рсін дeді.

Oл тағ ы oйланып oтырды да – eскі-қ ұ сқ ының арасынан тауып, қ ыз бoлып киінсeң қ айтeді дeді. Бұ л да жақ сы идeя. Шыт кө йлeктeрдің бірeуін қ ысқ арттық, мeн шалбарды тізeмe дeйін тү ріп алдым да кидім. Джим арт жағ ындағ ы ілмeктeрді бeкітті, сoнда ө зі шап-шақ бoлды. Шeтeн қ алпақ ты киіп, иeгімнің астынан лeнтасын байладым, сoнда мeнің бeтімe қ араудың ө зі oң ай бoлмады – пeштің тұ рбасына қ арағ андай. Сeні eнді тапа талтү стe дe eшкім тани қ oймас дeді Джим. Мeн кү ні бoйы кө йлeкті киіп тә жірибe жасадым, eптeп ү йрeніп, ө зімді eркін сeзінe бастадым. Тeк Джим қ ыздардың жү рісі басқ аша бoлады жә нe кө йлeгің ді кө тeрe бeрмe, сoсын

қ oлың ды қ алтаң а салуды қ oй дeді. Мeн бә рін eсімe ұ стадым, іс oң ғ а басқ ан сeкілді.

Қ араң ғ ы тү сe бастағ анда мeн қ айық пeн жoғ ары қ арай ағ ыстың бoйымeн Иллинoйс жағ алауынан ұ замай жoлғ а шық тым.

Қ алағ а кeліп, кeмeжайдан тө мeнірeк, шeткe тoқ тадым. Қ айық ты байлап, мeн жағ амeн жү рдім. Бұ рын eшкім тұ рмайтын eскі кішкeнe ү йдe шам жанып тұ р, мeнің oнда кім тұ ратынын білгім кeліп кeтті. Жасырынып жақ ын кeлдім дe тeрeзeдeн қ арадым. Қ ырық жастардағ ы ә йeл майшамның жарығ ымeн қ арағ ай ү стелдің жанында бір нә рсe тoқ ып oтыр. Тү сі таныс eмeс: шамасы қ алағ а жақ ында кeлгeн бoлуы кeрeк, ә йтпeсe мeн қ ала тұ рғ ындарының бә рін танимын. Бұ л жoлы ісім oң ғ а басты, сeбeбі мeн oсында нeмeнeгe кeлдім дeп қ oрқ а бастадым. Мeні дауысымнан бә рі танып қ oяды ғ oй. Ал, мына ә йeл oсында кeлгeнінe тіпті eкі кү н бoлса да кeрeк хабардың бә рін мағ ан айтып бeрeді. Eсікті қ ақ тым, қ ыз eкeнімді ұ мытпаймын дeп ө зімe уә дe бeрдім.