КӘріжілік артериясынан тамыр соҒуды аныҚтау

Мақ саты: тамыр соғ удың негізгі қ асиеттерін анық тау, жү рек-қ ан тамырлары жү йесінің жағ дайын бағ алау.

Қ олдану кө рсетілімдері: науқ астың жағ дайын бақ ылау.

Тамыр соғ уын зерттейтін жерлер: кә ржілік, шынтақ, ұ йқ ы, самай, тізе асты, сан, аяқ тың сыртқ ы артериялары.

Тамыр соғ у параметрлері: ритмі, жиілігі, толысуы, кернеу кү ші, кө лемі.

Қ ажеттілерді дайындау: сағ атты (секундомерді), қ ағ азды, қ ызыл тү сті қ аламсапты, қ ызу парағ ын.

Іс-ә рекет алгоритмі:

1. Науқ асқ а емшара барысын тү сіндірің із, оның келісімін алың ыз, тамыр соғ уын анық тайтын жерді табың ыз.

2.Науқ асқ а ың ғ айлы қ алыпты, отыру немесе жату босаң сығ ан жайлы қ алыпты, сабырлы жағ дайды берің із.

3.Қ олың ызды жуып тазартың ыз.

4.Бір мезгілде ө з қ олың ыздың саусақ тарымен науқ астың білезігінен қ амтып алып (кә ржілік білезік буыны аймағ ын) былай ұ стаң ыз, 2, 3, 4 саусақ тардың жұ мсақ жастық шасы білектің алақ ан (ішкі) бетінде кә ржілік артериясының проекциясында болуы керек (ү лкен саусақ тың негізінде), Бас бармақ ты білектің сыртқ ы бет жағ ына орналастырың ыз. Кә ржілік артериясы кә ржілік сү йегінің біз тә різді ө сіндісі мен кә ржілік бұ лшық етінің сің ірі арасынан пальпацияланады.

5.Кә ржілік кү ре тамыр аймағ ын ұ стаң ыз. Оны сә л кә ріжілік сү йегіне қ арай қ ысың ыз, тамыр соғ атын жерді анық таң ыз, қ анның тамырлар бойымен қ озғ алуына байланысты соғ у толқ ынын сезесіз.

6.Науқ астың оң жә не сол қ олы кү ре тамыры қ абырғ асының кезең ді тербелісін салыстырың ыз. Тамыр соғ у сә йкестігін анық таң ыз. Сә йкестілік - бұ л екі қ олдағ ы тамыр соқ қ ысы толысу бойынша тура келеді (егерде тамыр соғ у сә йкестігі болса, онда бір қ ол бойынша сипаттама беріледі).

7.Тамыр соғ у реттілігін анық таң ыз.

8.Тамыр соғ у жиілігін анық таң ыз.

9.Тамыр соғ у толысуын бағ алаң ыз.

10.Тамыр соғ у кернеу кү шін анық таң ыз.

11.Тамыр соғ уды зерттеу мә ліметін қ ызу парағ ына - графикалық ә діспен, қ ызыл тү спен, ал бақ ылау қ ағ азына - сандық ә діспен жазың ыз.

12.Науқ асқ а зерттеу нә тижесін хабарлаң ыз.

13.Қ олынызды жуып, кептірің із.

Ескерту:

- қ алыпты тамыр соғ у ритмін екі қ олдан бірдей сыйпалаумен табылады, ересек адамда тыныштық жағ дайда тамыр соғ у жиілігі минутына 60-80 соқ қ ы қ ұ растырады;

- тамыр соғ у ритмі тамыр соғ у толқ ының арасындағ ы аралық бойынша анық тайды. Егерде кү ре тамыр қ абырғ асының тамыр соғ у тербелісі ә рбір тең аралық уақ ытта пайда болса, онда тамыр соғ уы ретті. Тамыр соғ у реттілігі бұ зылғ анда, тамыр соғ у толқ ынында ретсіз алмасу тамыр соғ уы ретсіздігі байқ алады;

- тамыр соғ у жиілігін аң ық тау (егерде тамыр соғ уы ретті болса). 1 минут ішіндегі тамыр соғ у толқ ынының (соқ қ ынын) санын есептейді, сағ ат бойынша секундомерде уақ ытын қ адағ алап байқ айды:

қ алыптағ ы тамыр соғ у 1 минутта - 60-80 соқ қ ы

тамыр соғ у 1 минутта 80 соқ қ ыдан кө п болса - жиі - тахикардия

тамыр соғ у 1 минутта 60 соқ қ ыдан аз болса - жә й - брадикардия

- артерияның қ анмен толу дә режесі бойынша тамыр соғ у толысуын бағ алаң ыз, ол жү ректің систолдық кө лемімен байланысты. Тамыр соғ у - толық, бос, жіп тә різді болады;

- тамыр соғ уды кернеу кү ші бойынша анық тайды. Кә ржілік артериясын кә ржілік сү йегіне қ ысу қ ажеттілігі. Тамыр соғ удың жоқ болып кетуіне дейін жә не тамыр соғ удың кернеу кү шін бағ алайды.

тамыр соғ у - қ анағ аттанарлық кернеу кү ші тамыр соғ уы кү шті (қ атты) тамыр соғ уы ә лсіз (жұ мсақ).