бап. Қоршаған ортаны қорғау

1. Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, жө ндеу, кү тiп ұ стау жә не оларды пайдалану кезiнде қ оршағ ан ортаны қ орғ ау саласындағ ы заң дар талаптарының сақ талуы қ амтамасыз етiлуге тиiс.

2. Автомобиль жолдарын жобалау жә не оларды реконструкциялау мен салуғ а арналғ ан жобаларды ә зiрлеу кезiнде қ оршағ ан ортаны қ орғ ау, карьерлердi, жол бойындағ ы белдеулердi, ең iстердi, орларды, бү лiнген жерлердi кө п жылдық шө п егiп жә не ағ аштар мен бұ талар отырғ ызып ө ң деу жө нiндегi шаралар кө зделуi керек. Су кө здерi пайдаланылатын жерлердегi жобалық -сметалық қ ұ жаттамада санитариялық аймақ, уақ ытша автотұ рақ тар, эстакадалар жә не мұ най ө нiмдерiнiң қ алдық тарын жинауғ а арналғ ан қ орғ аныш қ ұ рылысын салу кө зделуге тиiс.

3. Автомобиль жолдары бойындағ ы қ орғ аныш екпелерді олардың иелері немесе пайдаланушылары тиісті тү рде кү тіп ұ стауғ а тиіс.

4. Қ оршағ ан ортаны қ орғ ау талаптарын сақ тамағ аны ү шін кінә лі тұ лғ алар Қ азақ стан Республикасының заң актілеріне сә йкес жауапты болады.

Автомобиль кө лігімен жү ктерді тасымалдау қ ағ идасын бекіту туралы

Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің 2011 жылғ ы 18 шілдедегі № 826 Қ аулысы

§ 1. Нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін тасымалдау ерекшеліктері

159. Нан-тоқ аш ө німдерін тасымалдау кезінде тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар белгіленген санитарлық -эпидемиологиялық талаптардың сақ талуын қ амтамасыз етеді.
160. Жү к жө нелтуші нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін пештен алынғ аннан кейін белгіленген мерзімдер бойы ұ стап, тасымалдауғ а ұ сынады.
161. Нан жә не нан-тоқ аш ө німдерінің сақ талуын қ амтамасыз ету ү шін жү к жө нелтуші тиеу кезінде мынадай талаптардың сақ талуын қ амтамасыз етеді:
1) науаларды нан жә не нан-тоқ аш ө німдерінің стандартты санымен толтыру;
2) бө лке нанды бір қ атарғ а ұ зындығ ынан бү йір немесе тө менгі қ абығ ымен қ ою;
3) таба нан мен нан-тоқ аш ө німдерін (батондар, ө рме нан, бө лкелер жә не басқ алар) бір қ атарғ а биіктігі бойынша астың ғ ы немесе бү йір қ абығ ымен науаның бү йір немесе артқ ы қ абырғ асына қ иғ аштап қ ою;
4) салмағ ы 200 грамғ а (бұ дан ә рі – г) дейінгі таба нан мен нан-тоқ аш ө німдерін бір-екі қ атарғ а биіктігі бойынша қ ою.
162. Нан жә не нан-тоқ аш ө німдерінің бір рет ә келу нормалары автомобильмен жү кті тасымалдау шартында белгіленеді.
163. Тасымалдаушылар нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін тасымалдау ү шін науаларды қ оюғ а арналғ ан бағ ыттауыштармен жабдық талғ ан мамандандырылғ ан автомобиль-фургондар немесе нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін контейнерлерде тасымалдау ү шін лайық талғ ан автомобильдер бө леді.
164. Нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар стандартты тү рде толтырылғ ан науалардың атауы мен саны бойынша ә рбір науадағ ы ө німнің санын есептемей жү зеге асырады.
165. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін тиеу мен бос науаларды тү сіруді жү к - жө нелтуші, ал нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін тү сіру мен бос науаларды тиеуді жү к алушы жү ргізеді.
166. Нан жә не нан-тоқ аш ө німдері тү сірілгеннен кейін жү к алушы науаларды нанның қ оқ ымдарынан, сондай-ақ нан-тоқ аш ө німдерінің жеке сұ рыптарын тасымалдау кезінде тө селетін қ ағ аздан тазартады.
167. Жү к алушы бос науалардың мамандандырылғ ан автомобиль-фургонғ а ө зіне жеткізілген толтырылғ ан науалар саны бойынша тиелуін қ амтамасыз етеді.
168. Мамандандырылғ ан автомобиль шанағ ының ішінде жө ндеу жұ мыстарын жү ргізу қ ажет кезде тасымалдаушы шанақ тағ ы науаларды жү к жө нелтушіге тапсырады.
169. Нан жә не нан-тоқ аш ө німдерін тасымалдауғ а арналғ ан науалар жү к жө нелтушінің мү кә ммал ыдысы болып табылады. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, науаларды санитарлық ө ң деуді жү к жө нелтуші жү ргізеді.

§2. Торттарды, тә тті тоқ аштарды жә не басқ а кремді
ө німдерді тасымалдау ерекшеліктері

170. Тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар торттарды, тә тті тоқ аштарды жә не басқ а кремді ө німдерді тасымалдау кезінде Қ азақ стан Республикасының заң намасында белгіленген санитарлық -эпидемиологиялық талаптардың сақ талуын қ амтамасыз етеді.
Торттарды, тә тті тоқ аштарды жә не басқ а кремді ө німдерді тамақ тық емес ө німдермен, сондай-ақ ө зіне тә н ө ткір иісі бар тағ амдармен жә не жаң а піскен нанмен бірге тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
171. Жү к жө нелтуші торттарды тасымалдауғ а ү лбі таспамен байланғ ан қ атырма қ ораптармен ұ сынады. Қ ораптар шанақ та, шанақ тың биіктігі бойынша бірнеше қ атар етіп қ аланады. Майда даралы ө німдер (тә тті тоқ аштар жә не басқ алар) биіктігі бойынша бір қ атармен, қ ақ пақ пен жабылатын металл науаларғ а салынады.
172. Жү к жө нелтуші кондитерлік жә не кремді ө німдерді тасымалдауғ а 0-ден плюс 6^оС дейінгі температурамен ұ сынады.
173. Тасымалдаушылар торттарды, тә тті тоқ аштарды жә не басқ а кремді ө німдерді тасымалдау ү шін изотермиялық шанағ ы бар жү к автомобильдерді немесе мамандандырылғ ан автомобиль-фургондарды бө леді.
174. Кремді ө німдерді жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар қ ораптардың атауы мен саны немесе стандартты толтырылғ ан науалар бойынша жү зеге асырады.
Науа жартылай толтырылғ ан кезде, майда даралы ө німдерді қ абылдау жә не тапсыру ө німдерді санау бойынша жү зеге асырылады.
175. Кремді ө німдерді тиеу жә не тү сіру соқ пай жә не оқ ыс шайқ амай, абайлап жү ргізіледі.
176. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, автокө лік қ ұ ралының шанағ ын жә не науаларды санитарлық ө ң деуді жү к жө нелтуші жү ргізеді.

§3. Етті, қ осымша ө німдерді жә не жартылай дайын ет ө німдерін тасымалдау ерекшеліктері

177. Жануарлардың етін автокө лік қ ұ ралдарымен аудан сыртына тасымалдауғ а қ атырылғ ан, тоң азытылғ ан немесе суығ ан кү йде (6 сағ ат бойы кебу қ абыршағ ы пайда болғ анша суытудан ө ткен) рұ қ сат етіледі.
178. Жаң а сойылғ ан немесе жібіп кеткен (жібітуден ө ткен) ет тасымалданбайды.
179. Автокө лік қ ұ ралдары, соның ішінде мамандандырылғ ан автокө лік қ ұ ралдары-ет тасымалдауғ а арналғ ан рефрижераторлар тиісті тү рде жабдық талады.
180. Мамандандырылғ ан емес автокө лік қ ұ ралдарымен суығ ан жә не тоң азытылғ ан етті тасымалдау іші ақ қ аң ылтырмен немесе мырышталғ ан темірмен немесе осы мақ сат ү шін рұ қ сат етілген басқ а материалмен қ апталғ ан, тығ ыз жабылатын қ ақ пақ ты арнайы сусектермен (жә шіктермен) жү ргізіледі.
181. Суығ ан жә не тоң азытылғ ан етті (қ ұ с етінен басқ а) жақ ын қ ашық тық тарғ а, бір ғ ана елді мекеннің шегінде тасымалдау кезінде оны ү йіп, бірақ ең кө бі екі қ абаттап тиеуге рұ қ сат етіледі. Бұ л ретте автокө лік шанағ ының едені жуылғ ан, таза кенеп, содан соң таза жаймалар тө селеді. Еттің ү сті сондай-ақ таза жаймалармен, ал содан соң кенеппен жабылады.
Ашық шанақ ты автокө лік қ ұ ралдарымен тасымалданатын мұ здатылғ ан етті қ атарлап қ алауғ а рұ қ сат етіледі, ол да жоғ арыда кө рсетілгендей таза жаймалармен жабылуы тиіс.
Қ ұ с еттері жә шіктерге салынады.
182. Автокө лік қ ұ ралының шанағ ында бұ л ү шін адамдарғ а арналғ ан арнайы орын жабдық талғ ан жағ дайларды қ оспағ анда, жү к тиеуші жұ мысшылар немесе басқ а адамдар тиелген етпен немесе ет ө німдерімен бірге шанақ та болмайды.
183. Ет тасымалдауғ а тө мендегідей шарттар сақ талғ анда қ абылданады:
1) тұ тас еттер белгіленген талаптарғ а сә йкес бө лшектенуі (ірі қ ара мал мен басқ а ірі жануарлардың ұ шасы – тө рт бө лікке, шошқ алардың ұ шалары – ұ зынабойымен жартылай ұ шағ а немесе бү тін ұ шамен, қ ой еті мен басқ а ұ сақ жануарлардың еті – бү тін ұ шалармен), бассыз болуы тиіс;
2) ұ шаларда механикалық зақ ымданулар, қ анды сү йелдер, соғ ылғ ан жерлер, қ анның іздері, тезек жә не т.б., сондай-ақ мойын бө лігінде, ішкі жә не сыртқ ы беттерде жалбыршақ тар, ішкі ағ залардың қ алдық тары болмауы тиіс;
3) мұ зғ а немесе қ арғ а оранғ ан қ атырылғ ан ұ шаларды тасымалдауғ а, сондай-ақ қ атырылғ ан, тоң азытылғ ан немесе суығ ан етті бірге тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді;
4) қ атырылғ ан ет топтамаларын пергаментке немесе басқ а осы мақ сат ү шін қ олданылатын материалғ а орап жә не тиісті ыдысқ а салып тасымалдауғ а рұ қ сат етіледі;
5) ә рбір ет ұ шасында жә не жеке бө ліктерде ветеринарлық -санитарлық тексерудің белгіленген нысандағ ы айқ ын таң басы болуы тиіс.
184. Етті шанақ тарына мұ най ө німдері, басқ а да иісті заттар сің ген (ластағ ан) автокө лік қ ұ ралдарымен немесе ө зіне тә н ө ткір иісі бар басқ а ө німдермен бірге тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
185. Жү к жө нелтуші тасымалдауғ а, егер санитарлық -эпидемиологиялық қ ызметтің мемлекеттік органдары ө зге температуралық режимдерді белгілемесе, осы Қ ағ иданың 10-қ осымшасында кө рсетілген температурағ а дейін суытылғ ан етті, қ осымша ө німдерді жә не жартылай дайын ет тағ амдарын ұ сынады. Жү к жө нелтуші тауар-кө лік жү кқ ұ жатында тасымалдауғ а берілетін тоң азытылғ ан еттің, қ осымша ө німдердің жә не жартылай дайын ет тағ амдарының температурасын белгілейді.
186. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, етті, қ осымша ө німдерді жә не жартылай дайын ет ө німдерін тиеу, автокө лік қ ұ ралының шанағ ында суытылғ ан жә не қ атырылғ ан етті ілгектерге ілуді қ оса алғ анда – жү к жө нелтушінің, ал тү сіру – жү к алушының кү штерімен жә не қ ұ ралдарымен жү ргізіледі.
187. Тоң азытылғ ан еттерді, қ осымша ө німдерді, жартылай дайын ыдыстағ ы ет ө німдерін жү к жө нелтуші автокө лік қ ұ ралына тығ ыз қ абатпен қ алайды.
Тұ тас тоң азытылғ ан жә не қ атырылғ ан ет ілгектерге ілінеді.
188. Таң баланғ ан салмағ ы бар етті, қ осымша ө німдерді жә не ыдыстағ ы жартылай дайын ет ө німдерін жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар қ айтадан ө лшемей жү к орындарының саны бойынша; топталғ ан, тұ тас жә не жартылай тұ тас еттерді, қ осымша ө німдерді қ абылдау мен тапсыруды – орындар саны жә не салмағ ы бойынша; шұ жық ө німдерін, қ ақ талғ ан еттерді, жартылай дайын ет тағ амдарын қ абылдау мен тапсыруды, жү к жө нелтушінің пломбасы бар ыдыспен жү зеге асырады.
189. Етті, қ осымша ө німдерді жә не жартылай дайын ет тағ амдарын бір жү к алушының мекенжайына тасымалдау кезінде жү к жө нелтуші автокө лік қ ұ ралының шанақ тарының, жеке секцияларының, контейнерлердің немесе арнайы ыдыстардың пломбалануын қ амтамасыз етеді.
190. Жү к алушы кері ұ сынғ ан бос мү кә ммал ыдысты, тасымалдаушы келісілген ақ ы бойынша жү к жө нелтушіге жеткізеді.
191. Ет, қ осымша ө німдерді жә не жартылай дайын ет тағ амдарын дайын ет ө німдерімен бірге тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді. Дайын ет ө німдері Қ азақ стан Республикасында қ олдануғ а рұ қ сат етілген материалдардан жасалғ ан таза ыдыспен тасымалданады. Мұ ндай ө німдерді ыдыссыз ү йіп тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
192. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, кү н сайын, ет, қ осымша ө німдерді жә не жартылай дайын ет тағ амдарын тасымалдау аяқ талғ аннан кейін автокө лік қ ұ ралдары санитарлық ө ң деуден ө ткізіледі, оны тасымалдаушы жү зеге асырады.

§4. Сү т жә не сү т ө німдерін тасымалдау ерекшеліктері

193. Сү т жә не сү т ө німдерін (кілегей, қ аймақ, ірімшік, сү збе, айран жә не тағ ы басқ а) тасымалдау кезінде тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар белгіленген санитарлық -гигиеналық талаптардың сақ талуын қ амтамасыз етеді.
194. Сү т ыдыссыз тә сілмен мамандандырылғ ан автомобиль-цистерналармен немесе ыдысты тә сілмен автокө лік қ ұ ралы-фургондармен тасымалданады.
Сү т тағ амдары ыдысты тә сілмен тасымалданады.
Тасымалдаушылар сү т жә не сү т тағ амдарының ыдысты тасымалы ү шін тасымалдау ұ зақ тығ ын, ыдыс тү рін жә не сыртқ ы ауа температурасын ескере отырып, мамандандырылғ ан автокө лік қ ұ ралдарын бө леді.
195. Жү к жө нелтуші жү кті тасымалдауғ а мынадай ыдыспен:
1) сү тті – металл флягалармен, металл, пластмасса себеттерге, жә шіктерге салынғ ан шишалармен немесе пакеттермен;
2) ө лшеніп оралмағ ан сү т тағ амдарын – металл флягалармен жә не ағ аш бө шкелермен;
3) ө лшеніп оралғ ан сү т тағ амдарын – металл, пластмасса себеттермен, металл жә шіктермен ұ сынады.
196. Жә шіктер мен себеттердің бү йір қ абырғ алары бө телкелердің немесе басқ а тұ тыну ыдысының мойнынан жоғ ары болуы тиіс.
Сү т жә не сү т ө німдері бар сыйымдылық тар, ө лшеп оралғ ан сү збе, ірімшік жә не басқ а сү т ө німдері тасымалдауғ а жү к жө нелтушінің пломбасымен ұ сынылады.
Сү т жә не сү т ө німдері бар сыйымдылық тарды жү к жө нелтуші резең ке астары бар қ ақ пақ тармен тығ ыз жабады.
197. Сү тті жә не сү т тағ амдарының тү р-тү рін бірнеше жү к алушының мекенжайына тасымалдауғ а бір автокө лік қ ұ ралымен ұ сыну кезінде жү к жө нелтуші алдын ала, автокө лік қ ұ ралы келгенге дейін жү кті жү к алушылар бойынша топтайды жә не тиеуді бір постта жү зеге асырады.
198. Тасымалдаушы жү к алушы берген бос мү кә ммал ыдысты жү к жө нелтушіге жеткізеді.
199. Жү к жө нелтуші сү тті сү т зауыттарынан ыдыссыз тә сілмен тасымалдау ү шін Тернердің 19 градусынан аспайтын қ ышқ ылдық пен ұ сынады. Сү ттің температурасы (сә уір – қ ыркү йек) кезең інде – плюс 6^оС аспауы, ал жылдың қ алғ ан мезгілінде плюс 2 ⁰С тө мен болмауы тиіс.
Қ алалық сү т зауыттарынан, оны сатуды немесе пайдалануды жү зеге асыратын кә сіпорындар мен ұ йымдарғ а тасымалдауғ а ұ сынылатын сү ттің температурасы 8 ⁰С аспауы тиіс.
Сү ттің температурасы мен қ ышқ ылдығ ын жү к жө нелтуші тауар-кө лік жү кқ ұ жатында кө рсетеді.
200. Ыдыстағ ы сү тті жә не сү т ө німдерін жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушы флягалардың, бө шкелердің, сондай-ақ стандартты тү рде толтырылғ ан жә шіктер мен себеттердің саны бойынша жү зеге асырады.
Сү тті ыдыссыз тә сілмен тасымалдау кезінде оны қ абылдау жә не тапсыру жү к жө нелтушінің пломбасымен жү зеге асырылады.
201. Сү тті сү т зауыттарынан ыдыссыз тә сілмен тасымалдау кезінде жү к жө нелтуші:
1) цистернаның люктерін тиеу алдында ашуды жә не тиелгеннен кейін жабуды;
2) тиеу жең дерін цистернағ а жалғ ауды жә не ағ ытуды;
3) цистернаны толтыруды;
4) цистернаның люктері мен қ ұ йып алу қ ұ бырларын пломбалауды жү ргізеді.
202. Жү к алушы:
1) цистернаның люктері мен қ ұ йып алу қ ұ бырларында жү к жө нелтушінің пломбаларының болуы мен жарамдылығ ын тексеруді;
2) пломбаларды алуды;
3) сү тті қ ұ йып алғ аннан кейін цистернаны ішкі жә не сыртқ ы жағ ынан жууды жә не дезинфекциялауды;
4) цистернаның люктерін пломбалауды;
5) жолдама парақ та немесе санитарлық ө ң деу паспортында санитарлық ө ң деу жү ргізу уақ ытын белгілеуді;
6) қ ысқ ы мезгілде қ ұ йып алу шү мектері мен қ ұ бырларын ыстық сумен жә не бумен қ ыздыруды жү ргізеді.

§5. Ұ нды жә не жарманы тасымалдау ерекшеліктері

203. Ұ н мен жарманы тасымалдау кезінде тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар ұ нғ а жауын-шашынның тиюіне жол бермей, жү ктің сақ талуын қ амтамасыз ету бойынша шаралар қ абылдайды. Ұ нды жә не жарманы тұ рақ ты иісі бар немесе беті ластанғ ан жү ктермен бірге тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
204. Ұ н ыдыссыз тә сілмен – мамандандырылғ ан автомобиль-цистерналармен немесе ыдысты тә сілмен ернеулі платформасы бар автокө лік қ ұ ралдармен немесе автокө лік қ ұ ралы-фургондармен тасымалданады.
Жарма ыдысты тә сілмен тасымалданады.
205. Ұ нды ыдыссыз тә сілмен тасымалдау кезінде жү к жө нелтушіден қ абылдау мен жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар жү зеге асырады.
Автокө лік қ ұ ралын пломбалауды жү к жө нелтуші жү ргізеді.
206. Ұ нды ыдыссыз тә сілмен тасымалдау кезінде жү к жө нелтуші:
1) мамандандырылғ ан автомобиль-цистернаны жү ксіз жә не жү гімен ө лшеу;
2) цистернаның люктерін тиеу алдында ашуды жә не тиелгеннен кейін жабуды жә не тиеу жең дерін цистернағ а жалғ ауды жә не ағ ытуды;
3) цистернаны толтыруды;
4) тиегеннен кейін тиелген люктерді жә не тү сіру қ ұ бырларын пломбалауды жү ргізеді.
207. Ұ нды ыдыссыз тә сілмен тасымалдау кезінде жү к алушы:
1) мамандандырылғ ан автомобиль-цистернаны жү ксіз жә не жү гімен ө лшеу;
2) толтыру люктері мен тү сіру қ ұ бырларында пломбалардың болуын тексеруді, тү сіру қ ұ бырларынан пломбаларды алуды;
3) тү сіру жең дерін цистернағ а жалғ ауды, ағ ытуды жә не тү сіру пунктінде орнатылғ ан ө з сығ ымдағ ышының сығ ылғ ан ауасымен ұ нды шығ аруды;
4) тү сіруден кейін тү сіру қ ұ бырларын пломбалауды;
5) цистернаның сыртқ ы бетін тазартуды жү ргізеді.
208. Жү к алушыда ұ нды тү сіру кезінде жү ргізуші сығ ымдағ ышты қ осады жә не тү сіру шү мегін ашады, ал тү сіргеннен кейін сығ ымдағ ышты сө ндіреді жә не тү сіру шү мегін жабады.
209. Ыдыстағ ы ұ нды жә не жарманы жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар атауы, орындардың саны жә не ө лшемей, орындардың стандартты салмағ ы бойынша жү зеге асырады.

§6. Шарапты, ликер-арақ ө німдерін, сыраны жә не алкогольсыз
сусындарды тасымалдау ерекшеліктері

210. Шарап, ликер-арақ ө німдері, сыра жә не алкогольсыз сусындар ыдыссыз тә сілмен – мамандандырылғ ан автомобиль-цистерналармен жә не ыдысты тә сілмен автокө лік қ ұ ралы-фургондармен, ернеулі платформасы бар автокө лік қ ұ ралдармен, сондай-ақ контейнерлермен тасымалданады.
211. Шыны жә не керамикалық бө телкелерді, банкаларды жә не тағ ы басқ аны жү к жө нелтуші ағ аш немесе полиэтилен жә шіктерге немесе қ атырма ыдысқ а салады.
212. Жү к жө нелтуші жә шіктер мен бө шкелерді автомобильдің шанағ ында тығ ыз, аралық сыз орналастырады.
Толық толтырылмағ ан шанақ тағ ы жә шіктер мен бө шкелер жылжып кетпеу ү шін тіреулермен бекітілуі тиіс. Бө шкелерді бірнеше қ атарғ а орналастыру кезінде, ә рбір келесі қ атар тақ тай тө семелерге, барлық шеткі қ атарларды сыналау арқ ылы қ аланады. Сыналар орнына басқ а қ ұ рал-жабдық тарды қ олдануғ а рұ қ сат етілмейді. Жү к жө нелтуші жү кті, егер ол шанақ тың ернеулерінен жоғ ары орналасса, байлайды.
213. Жү к жө нелтуші тиеу алаң шаларын эстакадалармен жә не рампалармен жабдық тауды қ амтамасыз етеді.
214. Ыдыстағ ы шарапты, ликер-арақ ө німдерін, сыраны жә не алкогольсыз сусындарды жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар бө шкелердің, стандартты тү рде толтырылғ ан жә шіктердің саны бойынша, ыдыссыз тә сілмен тасымалдау кезінде жү к жө нелтушінің пломбасымен жү зеге асырады.
215. Толтыру алдында жү к жө нелтуші цистернаның тазалығ ы мен онда иістің болмауын, люктердің жабылу тығ ыздығ ын жә не пломбалауғ а арналғ ан қ ұ рал-жабдық тардың жарамдылығ ын тексереді.

§7. Шаруашылық ауыз суын тасымалдау ерекшеліктері

216. Шаруашылық ауыз суын тасымалдау арнайы маркерленген ыдыста жә не осы мақ саттарғ а арналғ ан жабдық талғ ан автомобиль-цистерналарда жү зеге асырылады, басқ а мақ саттарда қ олдануғ а тыйым салынады.
217. Шаруашылық ауыз суын тасымалдау ү шін автокө лік қ ұ ралдарының белгіленген тә ртіппен Қ азақ стан Республикасы санитарлық -эпидемиологиялық қ ызметінің мемлекеттік органдары берген санитарлық паспарты болуы тиіс.
218. Шаруашылық ауыз суын тасымалдау санитарлық -эпидемиологиялық талаптар сақ тала отырып жү зеге асырылады.
219. Барлық сыртқ ы ыдыстың ү сті жә не цистерналар қ ызғ ылт тү ске боялуы тиіс. Цистерналардың бү йір жақ тарына жә не ыдыстарғ а «Ауыз су» жазуы ілінеді.
220. Суды ағ ызу ү шін жабдық (кран) жә не люк арқ ылы судың жиналуын болдырмау ү шін ілмек жабдық пен жабдық талғ ан, суды тасымалдау ү шін конструктивті қ атынаста ыдыспен жә не цистернамен сұ йық зат тасу ү шін тығ ыздалып жабылатын қ ақ пақ люктары болуы тиіс. Суды ағ ызу жабдығ ы ыдысты судан толық босатуды қ амтамасыз етуі тиіс.
221. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, цистернаны дезинфекциялауды жү к жө нелтуші жү ргізеді.
222. Қ ұ ю кезінде жү к жө нелтуші цистернаның тазалығ ын жә не онда иістің болмауын, люктың тығ ыздалып жабылуын тексереді.
223. Ыдыстың жә не цистернаның ішкі жағ ының ү стінде коррозияғ а қ арсы қ абаттың бұ зылу табылғ ан кезде қ осымша коррозияғ а қ арсы қ абат тө селуі тиіс.

§8. Ө неркә сіп тауарларын тасымалдау

224. Ө неркә сіп тауарларын тасымалдау кезінде тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар жү ктерге жауын-шашын, кір жә не шаң тиюіне жол бермей, олардың сақ талуын қ амтамасыз ету жө ніндегі шаралар қ абылдайды.
Ө неркә сіп тауарларын тұ рақ ты иісі бар немесе беті ластанғ ан жү кпен бірге тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
225. Ө неркә сіп тауарларын тасымалдауғ а арналғ ан автокө лік қ ұ ралдарымен қ оқ ыс, кө мір, керосин, цемент жә не басқ а осыларғ а ұ қ сас жү ктерді тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
226. Тү рлі номенклатуралы ө неркә сіп тауарларын бір автокө лік қ ұ ралмен бір немесе бірнеше жү к алушының мекенжайына тасымалдау кезінде, жү к жө нелтуші автокө лік қ ұ ралдар келгенге дейін жү кті жү к алушылар бойынша топ-топқ а бө леді жә не бір тиеу бекетінен тиеуді жү зеге асырады.
227. Ө неркә сіп тауарларын тасымалдау ү шін тасымалдаушылар автокө лік қ ұ ралы-фургондарды, ал олар болмағ ан кезде ернеулі платформасы бар автокө лік қ ұ ралдарын бө леді.
228. Ө неркә сіптік тауарларды орау жә не таң балау Қ азақ стан Республикасы ұ лттық стандарттарының талаптарына сә йкес келеді.
Ө неркә сіп тауарларын тасымалдауғ а орамасыз беруге, егер бұ л тасымалдау шартында ескерілсе, рұ қ сат етіледі.
Ө неркә сіптік тауарларды орау жә не таң балау Қ азақ стан Республикасы ұ лттық стандарттарының талаптарына сә йкес келеді.
Ескерту. 228-тармақ қ а ө згеріс енгізілді - Қ Р Ү кіметінің 23.07.2013 № 735 қ аулысымен.
229. Жү к жө нелтуші тасымалдауғ а ұ сынатын ө неркә сіп тауарлары қ ораптарғ а, пакеттерге, байламдарғ а, тең дерге, бумаларғ а буылып-тү йіледі, олардың қ ораптың, пакеттің, байламның, тең нің, буманың сақ талуын қ амтамасыз ететін жә не байлануын немесе орамасын бұ збай жү кке қ ол жеткізу мү мкіндігін болдырмайтын байлауы болады.
230. Майда даралы ө неркә сіп тауарлары бар жә шіктерді, қ ораптарды тасымалдауғ а жү к жө нелтуші бандерольдеп (мө рлеп) беруі тиіс. Бандерольдеу жү ргізілетін материалдар (қ ағ аз таспа, тоқ ыма бау жә не басқ алар) тү йіндерсіз жә не жалғ анбағ ан біртұ тас жә не біріктірілген жерлерінде жасаушының немесе жү к жө нелтушінің мө рімен (мө ртабанымен), қ ораптың екі бө лігін біріктіретін затбелгі желімдеп бекітіледі.
Бандероль материалды (қ ағ аз таспаны, тоқ ыма бауды жә не басқ аларды) жыртпай жү кке қ ол жеткізу мү мкін болмайтындай жү ргізіледі.
231. Рулондармен тасымалдауғ а ұ сынылатын ө неркә сіп тауарларын (маталар, кілем бұ йымдары жә не басқ алар) жү к жө нелтуші пломбалайды.
232. Ыдыстағ ы ө неркә сіп тауарларын жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар жү ктің атауы, саны жә не жү к орындарының стандартты салмағ ы немесе жү к орындарында кө рсетілген салмақ бойынша жү зеге асырады.
Автомобиль фургонмен бір жү к алушының мекенжайына тасымалданатын ө неркә сіп тауарларын қ абылдау жә не тапсыру жү к жө нелтушінің пломбасымен жү зеге асырылады.

§9. Ө сімдік шаруашылығ ы ө німін тасымалдау

233. Астық ты қ ырман шаруашылығ ына жә не (немесе) астық қ абылдау кә сіпорындарына, сү рлем массасын егіс даласынан сү рлем салу орындарына, картоп пен кө кө ністерді кө кө ніс қ оймаларына немесе ө ткізу орындарына тасымалдау, тасымалдаушылар мен шаруашылық жү ргізуші субъектілер – кө рсетілген ауылшаруашылық ө німдерінің иелері (бұ дан ә рі – ауылшаруашылық иелері) арасында жасалғ ан жү ктерді автомобильмен тасымалдау шарттарының негізінде, ал қ ант қ ызылшасын, картопты жә не кө кө ністерді қ абылдау пункттеріне тасымалдау – тасымалдаушылар мен тиісті ауылшаруашылық ө німдерді қ абылдауды жү зеге асыратын шаруашылық жү ргізуші субъектілердің арасында жасалғ ан жү ктерді автомобильмен тасымалдау шарттарының негізінде жү ргізіледі.
234. Астық, сү рлем массасы жә не қ ант қ ызылшасы ыдыссыз тә сiлмен ернеулi автокө лiк қ ұ ралдарымен жә не (немесе) ө зi аударғ ыштармен тасымалданады.
Ескерту. 234-тармақ жаң а редакцияда - Қ Р Ү кіметінің 04.12.2013 № 1306 қ аулысымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен бастап кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі).
235. Астық, қ ант қ ызылшасын, сү рлем массасын, картоп жә не кө кө ністер тасымалдауғ а осы Қ ағ иданың 9-қ осымшасына сә йкес белгіленген нысандағ ы тауар-кө лік жү кқ ұ жаты ұ сынылады.
Астық ты, қ ант қ ызылшасын, сү рлем массасын, картопты жә не кө кө ністерді қ абылдау мен тапсыруды тасымалдаушы салмақ бойынша жү зеге асырады.
236. Астық тасымалдау кезінде тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар астық ты жауын-шашынның ә серінен бү лінуден жә не жойылудан сақ тау бойынша шаралар қ абылдайды.
Автокө лік қ ұ ралдарын астық тасымалдауғ а дайындау кезінде тасымалдаушылар еден мен ернеудің қ осылатын жерлерінің тығ ыздалуын қ амтамасыз етеді жә не де шанақ тардың ернеулерін 1, 0 - 1, 1 метр (бұ дан ә рі – м) биіктікке дейін ө сіруі, оларды тартқ ыштармен жабдық тауы мү мкін.
Астық иелерінен астық қ абылдау ұ йымдарына жә не қ ырман шаруашылығ ына астық ты тасымалдау ү шін арналғ ан автокө лік қ ұ ралдары бү ркемелермен жабдық талады. Автокө лік қ ұ ралдарының шанақ тарына бү ркемелерді бекітуді тасымалдаушы жү зеге асырады.
237. Астық тың салмағ ын анық тау ү шін астық қ абылдау кә сіпорындары жә не қ ырман шаруашылығ ы ә рбір сапар кезінде автокө лік қ ұ ралын жү гімен жә не жү ксіз таразығ а тартуды жү ргізеді.
238. Астық тың мемлекеттік қ орын сақ тауды қ амтамасыз ету мақ сатында мемлекеттік ресурстардың астығ ын сақ тайтын астық қ абылдау кә сіпорындары жә не аталғ ан астық қ абылдау кә сіпорындарынан астық тасуды жү зеге асыратын тасымалдаушылар астық тың кез келген мө лшерін тиеуді, Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі белгілейтін тә ртіппен, астық нарығ ы саласындағ ы мемлекеттік саясатты іске асыру, олардың қ атысушыларының қ ызметін реттейтін жә не ү йлестіретін, сондай-ақ астық тың мемлекеттік қ орын басқ аруды ө з қ ұ зыреті шегінде жү зеге асыратын орталық атқ арушы органмен келіседі.
239. Астық тың тасымалдануғ а тиісті ә рбір партиясы мынадай қ ұ жаттармен сү йемелденеді:
1) экспорттау жә не импорттау кезінде азық -тү ліктік жә не жемшө птік астық – астық тың сапа сертификаты;
2) алғ ашқ ы жә не келесі репродукциялардың тұ қ ымдары – тұ қ ымғ а арналғ ан куә лік;
3) іріктелген тұ қ ым – тұ қ ымның аттестаты.
240. Қ ант қ ызылшасын тасымалдауғ а автомобильмен жү ктерді тасымалдау шартын жасасу кезінде онда кері бағ ытта жү ретін автокө лік қ ұ ралдарын қ ант қ ызылшасының сығ ындысын тасымалдау ү шін пайдалану мү мкіндігі кө зделуі мү мкін.
241. Қ ант қ ызылшасын егістіктен тасу жү йелілігін жиын басталғ анғ а дейін оның иелері тасымалдаушылармен бірге тасымалдаудың барлық кезең іне белгілейді.
242. Жү к алушы қ ант қ ызылшасын қ абылдау пункттерінде тү сіруді: ершікті автопоездардан – ү йме жасағ ыштармен; жү к автомобильдерден жә не тіркемелі автопоездардан – бү йірлік лақ тырғ ыштары бар ү йме жасағ ыштармен немесе қ ырғ ыштармен жабдық талғ ан тракторлармен жү зеге асырады.
243. Автокө лік қ ұ ралдарын қ ант қ ызылшасын тасымалдауғ а дайындау кезінде тасымалдаушылар шанақ тардың ернеулерін ө лшеуді шанақ тың еденінен 1, 0 – 1, 5 м биіктікке дейін биіктетуі мү мкін.
244. Автокө лік қ ұ ралдарын сү рлем массасын тасымалдауғ а дайындау кезінде тасымалдаушылар шанақ тардың ернеулерін ө лшеуді шанақ тың еденінен 1, 3 – 1, 5 м биіктікке дейін биіктетуі мү мкін.
Ауылшаруашылығ ы ұ йымдары ернеулі платформасы бар автокө лік қ ұ ралдарын тү сіру қ ұ рал-жабдық тарымен (тормен, қ алқ андармен жә не басқ алармен) жабдық тайды. Тасымалдаушылар автомобильмен жү ктерді тасымалдау шарты бойынша ернеулі платформасы бар автокө лік қ ұ ралдарын тү сіруге арналғ ан қ ұ рал-жабдық тармен жабдық тауы мү мкін.
245. Жер бетінде сү рлем салу кезінде автокө лік қ ұ ралдарды ү ймелерге тү сіруге рұ қ сат етілмейді.
246. Сү рлем массасын қ абылдауды жә не тапсыруды тасымалдаушылар салмақ бойынша жү зеге асырады. Сү рлем массасының салмағ ын анық тау автокө лік қ ұ ралдарын жү гімен жә не жү ксіз бақ ылау таразығ а тарту арқ ылы жү ргізіледі (бір жұ мыс кү ні ү шін кемінде бір рет).
247. Картоп пен басқ а да кө кө ністерді тасымалдау кезінде тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар картоп пен басқ а да кө кө ністерді механикалық зақ ымданудан, жауын-шашыннан, тө мен жә не жоғ ары температуралардың ә серінен сақ тау бойынша шаралар қ абылдайды.
248. Жү к жө нелтуші жү кті тасымалдауғ а ұ лттық стандарттардың талаптарына сә йкес келетін бү тін, таза, қ ұ рғ ақ, бө где иіссіз ыдыста ұ сынады.
Ауылшаруашылық ө німдерінің иелері жә не (немесе) шаруашылық жү ргізуші субъектілер жіберетін, оларды қ абылдауды жү зеге асыратын, картоп пен басқ а да кө кө ністер, тасымалдауғ а жү ктердің сақ талуын қ амтамасыз ететін стандартты емес ыдыспен қ абылдануы мү мкін.
Ескерту. 248-тармақ қ а ө згеріс енгізілді - Қ Р Ү кіметінің 23.07.2013 № 735 қ аулысымен.
249. Картоп пен басқ а да кө кө ністер автокө лік қ ұ ралдары-рефрижераторлармен, изотермиялық шанағ ы бар автокө лік қ ұ ралдармен, фургон немесе ернеулі-автокө лік қ ұ ралдармен тасымалданады.
Картоп пен басқ а да кө кө ністерді тасымалдауғ а арналғ ан автокө лік қ ұ ралдарын іріктеуді тасымалдаушылар сыртқ ы ауа температурасын жә не тасымалдау ұ зақ тығ ын ескере отырып жү ргізеді.
250. Сыртқ ы ауаның температурасы ^оС тө мен кезде, картоп пен басқ а да кө кө ністер тасымалданатын ернеулі автокө лік қ ұ ралдарды жү к жө нелтуші жылытуы тиіс.
251. Тасымалдаушылар картоп пен кө кө ністерді тасымалдау ү шін бө летін автокө лік қ ұ ралдарының қ ажетті такелажы: кенебі, жіптері болуы тиіс.
Қ ырық қ абатты тұ рақ ты тасымалдау кезінде автомобильдер мен тіркемелердің ернеулері шанақ тың еденінен 1, 4 м дейін, ал басқ а кө кө ністерді жә не картопты тасымалдау кезінде – 0, 9 м биіктікке дейін биіктетілуі тиіс.
252. Жү к жө нелтуші кө кө ністер мен картоп бар жә шіктерді, қ аптарды, қ ағ аз қ аптарды, автокө лік қ ұ ралының шанағ ына жү к орындарының арасына аралық қ алдырмай, тығ ыз қ атарлармен қ алайды.
253. Картоп пен басқ а да кө кө ністерді контейнерлермен немесе автокө лік қ ұ ралы-фургондармен бір жү к алушының мекенжайына тасымалдау кезінде, жү к жү к жө нелтушінің пломбасымен жө нелтіледі.

§10. Жануарларды тасымалдау ерекшеліктері

254. Жануарларды (қ ұ старды, терісі бағ алы аң дарды, хайуанаттар паркінің жануарларын, балық тар мен араларды қ оса алғ анда) тасымалдау мамандандырылғ ан автокө лік қ ұ ралдарымен, ал олар болмағ ан немесе жетіспеген кезде арнайы жабдық талғ ан ернеулі автокө лік қ ұ ралдармен жү зеге асырылады.
Жануарларды ө зi аударғ ыштармен тасымалдауғ а жол берілмейді.
Ескерту. 254-тармақ қ а ө згеріс енгізілді - Қ Р Ү кіметінің 04.12.2013 № 1306 қ аулысымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен бастап кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі).
255. Автокө лік қ ұ ралдарын жабдық тауғ а ірі қ ара малды жә не жылқ ыларды тасымалдау ү шін ернеулерді шанақ тың еденінен – 2 м дейін жә не қ ойларды, ешкілерді жә не шошқ аларды тасымалдау ү шін 1, 5 м дейін биіктікті ө сіру жә не кө лденең жә не тігінен қ ырлы жуан ағ аштарды орнатуды қ амтиды.
Жануарларды тасымалдау ү шін қ ажетті жабдық пен қ ұ рал-жабдық тарды жү к жө нелтуші береді жә не автокө лік қ ұ ралына орнатады.
Автокө лік қ ұ ралының шанағ ында алып жү рушінің болуы қ ажет кезде, жү к жө нелтуші жануарлардан қ оршалғ ан арнайы орын (ірі жануарларды тасымалдау кезінде - шанақ тың алдың ғ ы жағ ында) жабдық тайды.
Жануарларды қ олайсыз ауа-райы жағ дайларында (қ атты ыстық, кү згі жә не қ ысқ ы мезгіл) тасымалдау кезінде, оларды қ орғ ау ү шін жү к жө нелтушінің талап етуі бойынша автокө лік қ ұ ралының шанағ ы жабық болуы тиіс жағ дайларда, кенепті – тасымалдаушы, ал басқ а қ ажетті материалдарды жү к жө нелтуші береді.
256. Автокө лік қ ұ ралы шанағ ының едені жарамды болуы тиіс, шанақ та жануарларды жарақ аттауы мү мкін бұ рандардың, шегелердің жә не басқ а заттардың шығ ып тұ рғ ан ұ штары болмауы тиіс.
Малды тасымалдау кезінде шанақ тың еденіне сабаннан, қ алың дығ ы жануарлардың зә рін сің іріп алуды қ амтамасыз ететін тө семе салынады. Жол ү стінде шанақ тан тө семені лақ тыруғ а рұ қ сат етілмейді.
257. Ұ сақ жануарлар мен қ ұ старды тасымалдау ө ткізбейтін тү бі бар торлармен жү ргізіледі. Жү к жө нелтуші торларды автокө лік қ ұ ралдарының шанағ ында, ауаның ә рбір торда еркін айналуын қ амтамасыз ететіндей етіп орналастырады. Ұ сақ жануарлар мен қ ұ стар бар торлар тиелгеннен кейін жү к жө нелтуші оны мық тап бекітеді.
Терісі бағ алы аң дар, олардың тү ріне байланысты тасымалдауғ а металл торлы есігі бар металл немесе берік ағ аш торлармен беріледі. Торлардың есіктерінде ө з бетімен ашылу мү мкіндігін болдырмайтын берік тиектері болады жә не қ ұ лыптармен жабылады.
258. Автокө лік қ ұ ралдарының қ озғ алысы оқ ыс жұ лқ усыз ә рі аялдаусыз, жолдардың дө ң ес жерлері алдында қ озғ алыс жылдамдығ ы азайтылып, тасымалдау барысында жануарлардың орнық тылығ ын қ амтамасыз ететін жылдамдық пен жү зеге асырылады.
259. Қ озғ алыстың ә рбір сағ атынан кейін автокө лік қ ұ ралдарын 15-20 минутқ а аялдатқ ан дұ рыс.
260. Жолда жануарлар қ ысқ ы кезең де кемінде бір рет, жазғ ы кезең де кемінде екі рет суарылады.
261. Егер жануарларды автомобиль кө лігімен тасымалдау ұ зақ тығ ы 12 сағ аттан аз болса, онда бұ л жағ дайда, жолда қ оректендіру жү ргізілмеуі мү мкін.
262. Егер шартта ө згеше кө зделмесе, тасымалдаушы жолда жануарлардың аурудан, оларды автокө лік қ ұ ралдарында дұ рыс орналастырмаудан жә не бекітуден, сондай-ақ ауа температурасының жеке жануарлар мен қ ұ старды тасымалдау шарттарына сә йкес келмеуі салдарынан болғ ан шетінеуге байланысты шығ ыстарды ө темейді.
263. Жануарларды тиеуге таза жә не дезинфекция жасалғ ан автокө лік қ ұ ралдары беріледі. Жануарларды тасымалдауғ а арналғ ан автокө лік қ ұ ралдарының жарамдылығ ын жә не санитарлық ө ң деудің сапасын мемлекеттік ветеринарлық қ адағ алау органдары бақ ылайды.
Барлық жануарларды тиеу алдында жә не тиеу кезінде, олар ө здеріне тиесілі шаруашылық тың (базаның, ұ йымның) ветеринарлық дә рігері жә не мемлекеттік ветеринарлық қ адағ алаудың ветеринарлық инспекторы тексереді.
264. Жү к жө нелтуші тү рі, жынысы жә не жасы бойынша біртекті жануарлар мен қ ұ стардың бір автокө лік қ ұ ралғ а тиелуін жү ргізеді.
Бір автокө лік қ ұ ралына тү рі, жынысы жә не жасы ә ртү рлі жануарларды бө лек тиеу мү мкін емес кезде, оларды бір-бірінен сенімді қ оршаулармен бө лу шартымен тасымалдауғ а рұ қ сат етіледі.
265. Жү к жө нелтуші тиеу кезінде ірі жануарларды (жылқ ыларды, сиырларды, ө гіздерді жә не басқ аларды) автокө лік қ ұ ралдарында басымен кабинағ а қ арай орналастырады жә не берік байлайды.
Ірі қ ара малдың, шошқ алардың, қ ойлардың, ешкілердің жә не басқ а ұ сақ жануарлардың тө лін байлаусыз, бірақ барлық жануарлар автокө лік қ ұ ралының шанағ ында жата алатындай етіп тасымалдауғ а рұ қ сат етіледі. Ауру жануарлар тасымалданбайды.
Жылқ ылар тағ асыз тасымалданады.
266. Жануарларды автокө лік қ ұ ралымен қ андай да бір жұ қ палы дерт бойынша қ олайсыз аумақ тар арқ ылы тасымалдау кезінде, бағ ыттарды тиісті мемлекеттік ветеринарлық -санитарлық бақ ылау жә не қ адағ алау органдары жергілікті атқ арушы органдармен:
1) ауданаралық жә не қ ала маң ындағ ы тасымалдар кезінде – ауданның (қ аланың) бас мемлекеттік ветеринарлық -санитарлық инспекторымен;
2) ауданаралық тасымалдар кезінде – облыстардың ветеринарлық -санитарлық органдарымен;
3) облысаралық жә не халық аралық тасымалдар кезінде – ветеринария саласындағ ы уә кілетті органмен келісім бойынша белгілейді.
267. Жануарларды жерден мамандандырылғ ан автокө лік қ ұ ралына тиеу ү шін артқ ы трап есік пайдаланылады. Басында бірінші бө лікті тиеу жү ргізіледі. Жануарларды қ озғ алыс бағ ыты бойынша бастарымен алғ а қ арай орналастырады, шанақ тың алдың ғ ы қ абырғ асындағ ы сақ иналарғ а байлайды, осыдан кейін бірінші қ оршау жабылады. Содан кейін екінші бө лік тиеледі жә не тағ ы сол сияқ ты.
268. Жануарларды қ аптал есік арқ ылы жә не артқ ы трап есікті пайдалану арқ ылы мамандандырылғ ан автокө лік қ ұ ралының бө ліктеріне тиеу жү йелілігі осы Қ ағ идадағ ы 11-қ осымшада кө рсетілген.
269. Жануарларды жерден мамандандырылғ ан емес автокө лік қ ұ ралдарына тиеу жиналмалы кө піршелер бойынша жү ргізіледі.
Бұ л ретте жү к жө нелтуші шектегіш ағ аштарды автокө лік қ ұ ралдың шанағ ынан алдын ала алады, жануарларды кіргізеді жә не қ озғ алыс бағ ыты бойынша қ ояды, алдың ғ ы кө лденең ағ ашқ а қ ысқ а байлайды, артқ ы ернеуді жабады жә не автокө лік қ ұ ралдарғ а шектегіш ағ аштарды орнатады.
270. Жануарларды автокө лік қ ұ ралдарына тиеу тә сілдерін, оларды орналастыруды, сондай-ақ жануарларды бір автокө лік қ ұ ралмен тасымалдау нормаларын жү к жө нелтуші тасымалдау шарттарын, (автокө лік қ ұ ралының ү лгісін, жануарлардың тү рі мен жасын, тасымалдау алыстығ ын, жыл мезгілін, жол тө семінің жай-кү йін жә не тағ ы басқ а), автокө лік қ ұ ралының жү к кө тергіштігі мен сыйымдылығ ын толығ ырақ пайдалануды жә не тасымалданатын жануарлар жә не автокө лік қ ұ ралының сақ талуын қ амтамасыз етуді ескере отырып белгілейді.
271. Автокө лік қ ұ ралы бару пунктіне келісімен жануарлар дереу тү сіріледі. Жануарларды тү сіру тиеу кезінде қ абылданғ ан кері тә ртіппен жү ргізіледі.
272. Жолда жануарлармен бірге жү ру жә не кү тім жасау ү шін жү к жө нелтуші жануарларды тасымалдауғ а қ абылдау, жолда жануарларғ а кү тім жасау, суару, қ оректендіру, жануарлардың бекітілуін, кү зетілуін бақ ылау, жануарларды жү к алушығ а тапсыру ү шін алып баратын адамдарды бө леді.
273. Автокө лік қ ұ ралына тиелген жануарлар ү шін жү к жө нелтуші бірге жү ретін адамдардың ү лкеніне қ ажетті қ ұ жаттарды (белгіленген нысандағ ы ветеринарлық куә лік, табын ведомосі, тауар-кө лік жү кқ ұ жаты жә не тағ ы басқ а) береді.
Жануарларды ағ ынмен жү ретін бірнеше автокө лік қ ұ ралдарымен тасымалдау кезінде, қ ажетті қ ұ жаттар (тауар-кө лік жү кқ ұ жатынан басқ а) тасымалданатын жануарлардың барлық партиясына берілуі мү мкін.
274. Тасымалдауғ а алдын ала ветеринарлық тексеруден ө ткен жануарлар ғ ана жіберіледі. Жануарлардың ә рбір партиясына ветеринария саласындағ ы уә кілетті мемлекеттік орган белгілеген тә ртіппен ресімделген тиісті ветеринарлық сертификат беріледі.
Бір ветеринарлық сертификатты бірнеше автокө лік қ ұ ралы ү шін ұ сынуғ а, бір жү к алушының мекенжайына барғ анда ғ ана рұ қ сат етіледі. Бұ л жағ дайда ветеринарлық сертификат бірге жү ретін адамдардың ү лкеніне беріледі. Жануарларды заң намадабелгіленген тә ртіппен берілген ветеринарлық сертификатсыз тасымалдауғ а рұ қ сат етілмейді.
275. Жануар жолда ауырғ ан кезде, бірге жү ретін адам ауырғ ан жануарды тексерту жә не ветеринарлық қ ызметкердің нұ сқ ауы бойынша одан ә рі іс-ә рекет жасау ү шін жақ ын маң айындағ ы ветеринарлық пунктке барады. Жануарды союғ а ерекше, жануардың жай-кү йі оны ет дайындау ұ йымдарына дейін жеткізуге мү мкіндік бермейтін жағ дайларда ғ ана рұ қ сат етіледі. Сою туралы актіге мемлекеттік ветеринарлық -санитарлық бақ ылау жә не қ адағ алау ветеринарлық -санитарлық инспекторы қ ол қ ояды, Актіде мемлекеттік ветеринарлық -санитарлық қ адағ алау органдарының етті одан ә рі пайдалану туралы қ орытындысы кө рсетіледі.
276. Автокө лік қ ұ ралдарының тасымалданатын жануарларды ветеринарлық дә рігер тексеру ү шін, сондай-ақ бірге жү ретін адамдардың ү лкенінің сұ рауы бойынша (жануарларды суару, қ оректендіру, демалдыру) кідіруі (тұ руы) осы Қ ағ иданың 11-тарауына сә йкес бірге жү ретін адам жә не жү ргізуші қ ол қ оятын актілермен ресімделеді.
Егер шартта ө згеше кө зделмесе, тұ руды жә не жануарларды ветеринарлық дә рігер тексеру ү шін ветеринарлық мекемеге соғ уды, сондай-ақ жануарларды суару, қ оректендіру, демалдыру ү шін тұ руды жү к жө нелтуші тө лейді.
277. Бару орнына келісімен негізгі бірге жү ретін адам жү к алушығ а қ арап шығ у ү шін табын ведомосін, жолдама парақ ты, ветеринарлық сертификатты, малдың жолда шетінеуі жә не амалсыз сойылуы туралы актілерді ұ сынады. Мал ө лшеуді жү к алушы бірге жү ретін адаммен бірге жү ргізеді. Малды тапсыру актімен ресімделеді. Жү к жө нелтушінің алдында жануарларды жеткізгені жә не тапсырғ аны туралы есепті бірге жү ретін адам береді.
278. Жануарлар тү сірілгеннен кейін автокө лік қ ұ ралдары санитарлық ө ң деуден ө теді. Механикалық тазартудан кейін автокө лік қ ұ ралдарын мынадай дезинфекциялағ ыш заттардың бірімен: формальдегидтің 2 % ерітіндісімен, қ ұ рамында 2-3 % белсенді хлор бар хлорлы ә ктастың ерітіндісімен, хлораминнің 4 % ерітіндісімен, ө ткір натрдың 2 % ыстық (60-70 С^о) ерітіндісімен, жаң а сө ндірілген ә ктастың 20 % маң ызымен, кө рсетілген заттардың ә рқ айсысының шығ ынының нормасы 1 шаршы метр ауданғ а 0, 5 литр болатындай етіп дезинфекциялануы тиіс. Басқ а да дезинфекциялағ ыш заттарды, егер олар жоғ арыда кө рсетілген мақ саттарғ а сә йкес келетін болса жә не Қ азақ стан Республикасында қ олдануғ а рұ қ сат етілсе қ олдануғ а болады.
279. Автокө лік қ ұ ралының шанақ тарын уақ тылы санитарлық ө ң деу ү шін жануарларды жаппай тү сіретін орындарда дезинфекциялау-шаю пункттері ұ йымдастырылуы тиіс.

§11. Қ ұ рылыс жү ктерін тасымалдау ерекшеліктері

280. Тасымалдаушылар, жү к жө нелтушілер жә не жү к алушылар кірпіш тасымалдауды пакеттік тә сілмен: балшық кірпішті – тегендерге “шырша тү рінде” қ алап, силикат кірпішті – тегендермен жә не тегендерсіз қ оршау немесе тарту қ ұ рылғ ылары арқ ылы жү зеге асырады.
281. Жү к жө нелтуші кірпіш тасымалдау ү шін тегендер, таспа қ оршаулар жә не пакеттерді бекітуге жә не бө луге арналғ ан қ ұ рал-жабдық тарды береді. Жү ктерді автомобильмен тасымалдау шарты бойынша тасымалдаушылар автокө лік қ ұ ралдарына қ оршағ ыш қ ұ рылғ ылар мен бекіткіш қ ұ рал-жабдық тарды дайындауды жә не орнатуды жү к жө нелтушінің есебінен ө зіне алуы мү мкін.
282. Кірпішті тегендермен тасымалдау кезінде жү к жө нелтуші автокө лік қ ұ ралы тиелуге келгенге дейін жү ктің тегендерге қ алануын қ амтамасыз етеді. Тегендердің типтері мен параметрлері ұ лттық стандарттарғ а сә йкес келуге тиіс. Тө менгі қ атардан, пакет бұ рыштарынан жә не бү йір жақ тарынан тү скен кірпіштері бар пакеттерді тиеуге жол берілмейді.
Ескерту. 282-тармақ жаң а редакцияда - Қ Р Ү кіметінің 23.07.2013 № 735 қ аулысымен.
283. Кірпішті жү к жө нелтушіден тасымалдауғ а қ абылдауды жә не жү к алушығ а тапсыруды тасымалдаушылар стандартты тү рде толтырылғ ан пакеттердің саны бойынша жү зеге асырады.
284. Кірпішті тиеуді, сондай-ақ пакеттерді бекітуді тасымалдаушы, ал бекіткіштерді ажырату мен кірпішті тү сіруді жү к алушы жү зеге асырады.
Тасымалдаушылар жү кті автомобильмен тасымалдау шарты бойынша бекіткіштерді орнату мен ажыратуды жү ргізуі мү мкін. Тү сіру аяқ талғ аннан кейін жү к алушы автокө лік қ ұ ралы шанағ ының еденін кірпіш қ оқ ымынан тазартады.
285. Автокө лік қ ұ ралының жү к кө тергіштігі 7 тоннадан аспайтын жағ дайларда, пакеттерді жү к жө нелтуші шанақ білігінің бойымен, ал автокө лік қ ұ ралының жү к кө тергіштігі 7 тоннадан артық болса, шанақ білігіне перпендикуляр тү рде шахмат тә ртібімен автокө лік қ ұ ралдың қ аптал ернеулерінің біріне тығ ыз қ ойылады. Кірпіштерді тегенге қ алау тә ртібі осы Қ ағ иданың 12-қ осымшасында келтірілген.
Пакеттерді шанақ қ а кө лденең орналастыру кезінде жү к жө нелтуші қ имасы 50х50 мм жә не ұ зындығ ы 1 м ағ аштарды қ аптал ернеуге жанаспайтын шеткі пакеттер тегендерінің астына салады.
286. Тасымалдаушы автокө лік қ ұ ралында кірпіш пакеттерінің қ алануы мен бекітілуінің жол қ озғ алысы қ ауіпсіздігінің жә не автокө лік қ ұ ралының сақ талуын қ амтамасыз ету талаптарына сә йкес келуін тексереді. Жү к жө нелтуші тасымалдаушының талап етуі бойынша жү кті қ алау мен бекітудегі байқ алғ ан қ ателіктерді жояды.
Пакеттерді бекіту, сондай-ақ олардың бекітілу дұ рыстығ ын тексеру тиегіш механизмдерді автокө лік қ ұ ралынан ә кеткеннен кейін ғ ана жү ргізіледі.
287. Босағ ан тегендерді тиеуді – жү к алушы, ал тү сіруді кірпіш жү к жө нелтуші жү ргізеді.
288. Босағ ан тегендерді қ абылдауды жә не тапсыруды тасымалдаушылар дана саны бойынша жү ргізеді.
289. Темір-бетон ө німдер олардың тү ріне байланысты кө лденең, тік немесе қ иғ аш кү йде тасымалданады.
Тасымалдау жә не сақ тау кезінде техникалық шарттар бойынша белгілі бір нү ктелерінде тіреуді қ ажет ететін темір-бетон ө німдеріне жү к жө нелтуші тіреу нү ктелерін кө рсетіп таң ба жасайды.
290. Тасымалдау шарты бойынша жү к жө нелтуші тасымалдаушының келісімімен автокө лік қ ұ ралдарын қ осымша қ ұ рал-жабдық тармен қ осымша жабдық тауды жү ргізуі мү мкін. Тараптардың келісімі бойынша қ осымша қ ұ рал-жабдық тарды орнатуды тасымалдаушы жү к жө нелтушінің есебінен жү ргізуі мү мкін.
291. Темір-бетон ө німдерді бекіту ү шін қ ажетті тө семелер мен аралық тө семелерді жү к жө нелтуші ұ сынады. Қ ысқ ы мезгілде жү к жө нелтуші темір-бетоннан жасалғ ан ө німдерді қ ар мен мұ здан тазартып ұ сынады, сондай-ақ резең ке жапсырылғ ан тө семелер мен аралық тө семелер қ олданады.
292. Тасымалдаушылар темір-бетон ө німдерді орындар саны мен стандарттық салмақ бойынша жү к жө нелтушіден қ абылдайды жә не жү к алушығ а тапсырады.
293. Қ озғ алыс ү шін қ ауіпті аймақ тардағ ы тиеу жә не тү сіру пункттері