Рметті отандастар!

Леуметтік-экономикалық жаң ғ ырту – Қ азақ стан дамуының басты бағ ыты

Азақ стан Республикасының Президенті – Ұ лт Кө шбасшысы Н.Ә.Назарбаевтың Қ азақ стан халқ ына Жолдауы

Ымбатты қ азақ стандық тар! Қ ұ рметті депутаттар мен Ү кімет мү шелері! Ханымдар мен мырзалар!

Қ азақ стантә уелсіздіктің ү шін­шіонжылдығ ынабатылқ адамбасты.Жаң ақ ұ рамдағ ыПарламентпенжаң арғ анҮ кіметө зжұ ­мысынакірісті.Ө ткен 2011 жылыелэко­номикасы 7, 5 пайызғ аө сті.Ішкіжалпыө німжанбасынашақ ­қ анда 11 мың долларданасты.Бұ рынсатылыпкеткенак­тивтердің бірқ атармаң ыздыбө ­лігімемлекетменшігінеқ айтарылды.Енді «Богатырь», Қ арашы­ғ анақ, Қ ашағ анкенорындарыменЕNRC, «Қ азақ мыс» ком­па­ния­ларының басымактивтерімемлекетиелігіндеболады.Кезіндеменмынадайжағ ­дайларғ абайланыстысатыпжа­тыр­мыз, қ азіржекешелендірукерек, уақ ытыкелгендеқ айтарамыздепайтыпедім.Міне, ендібә ріқ айтарылуда. Барлық акциялар пакеті Қ азақ ­станда. Енді ө зі­міз барлығ ына ық пал жасайтын бо­ламыз.Қ азақ стан халқ ы біртұ тас, бір­лігі мызғ ымас кемел елге айналды.Дегенмен, біз кү рмеуі қ иын, қ ай­шы­лығ ы мол алмағ айып заманда ө мір сү рудеміз.Болжанғ ан жаһ андық дағ да­рыс қ ау­пі шындық қ а айналып келе жатқ а­нын кө ріп отырсыздар.Сарапшылардың пікірінше, жаң а ә лемдік дағ дарыс бес-алты жылғ а созылуы мү мкін.Біздің міндетіміз – эконо­миканы осы сынақ қ а дайындау, оны ә ртарап­тан­дыруды жалғ ас­тыру болып та­былады.Біз 2015 жылғ а қ арай табысы жоғ а­ры елдердің қ атарына қ о­сылуды кө здеп отырғ ан елміз.Бірлігімізді сақ тап, осылай ең бек ететін болсақ, ол мақ сатқ а да жететін боламыз.

рметті отандастар!

Қ азақ станжолының жаң аке­зең і – экономиканынығ айтудың, халық тың ә л-ауқ атынарттырудың жаң аміндеттері.Қ азақ станү шінэкономикалық табыстарменқ оғ амдық игіліктердіқ амтамасызетудің оң тайлытең ­ге­рімінтабу – ө мірлікмаң ыздынә рсе.Бү гінгіә лемдебұ л – ә леу­мет­тік-эко­номикалық жаң ғ ырту­дың тү бе­гейлімә селесі.Бұ лтаяуонжылдық тардағ ыҚ а­­зақ ­стандамуының бастыба­ғ ыты.Менелхалқ ынаө зімнің жаң аЖол­дауымдыосыкө кейкестіта­қ ырыпқ аарнаймын.Бізонбағ ытбойыншаміндеттеркешенінжү зегеасыруғ атиістіміз.

Бірінші. Қ азақ стандық тардың жұ мысқ атартылуы.

Менің тапсырмамбойыншаҮ кі­метқ ағ идаттытү рдежаң аЖұ ­мысқ атар­тудық амтамасызету­дің бағ дарлама­сынбекітті.Ондаү шмаң ыздыміндетқ ойылғ ан.Біріншіден, оқ ытуменжұ ­мыс­қ аорналасуғ асептесудің тиімдіжү йесінжасау.Екіншіден, ауылдық жердегікә сіп­керліктідамытуғ асептесу.Ү шіншіден, ең бекресурс­та­ры­­ның жинақ ылығ ы, Қ азақ ­стан­ның эко­но­ми­калық тұ рғ ыданбелсендіорталық ­та­рын­дажұ ­мыс­қ аорналастыруғ аба­сым­дық беру.2011 жылыбұ лБағ дарламақ а­нат­қ ақ ­тырежімде 60 мың ғ ажуық адам­ның қ атысуыменсы­нақ танө тті.Бү кілдайындық жұ мыстары, заң ­на­ма­лық базабойыншажұ ­мыс­тараяқ ­талды.Ендібағ дарламаныжү зегеасы­руғ акө шукерек.Ү кіметкежә неә кімдергеби­ылғ ыжылданбастапбағ дарла­ма­ныкең ау­қ ымдажү зегеасырудыбастаудытапсырамын.Ә ң гімесондай-ақ ауылдажұ мысістейтіндердішағ ыннесиелерменқ амта­масызетужө ніндеболыпотыр. аладажұ мысістегісікелетіндердімемлекетесебіненоқ ытып, жұ мысқ аорналас­тыруқ а­жет. Бағ дарламаның со­ң ынақ а­рай, 2020 жылғ ақ арастыбізосы­лайша 1, 5 миллионадам­дысапалыжұ мыстарғ аең беккеорналас­тыруы­мызқ ажет.

Екінші. Қ олжетімдібаспана.

Бізжаң атұ рғ ынү йқ ұ рылысыбағ ­дарламасыніскеасыруғ акірісіпкеттік.Еліміздежылсайын 6 миллионшаршыметртұ рғ ынү йпай­далануғ аберілуде.Алайда біз жарты мил­ли­он­­нан ас­там жас отбасын жеке баспанамен қ амтамасыз етуге тиіспіз.Бұ л ү шін жалғ а берілетін тұ р­ғ ын ү й алаң ын 1 миллион шар­шы метрге жеткізу қ ажет.Ұ зақ мерзімді жалғ а беруде са­тып алы­натын жә не сатуғ а жат­пайтын екі тү рлі жолды қ арас­тыру қ ажет.Оғ ан қ оса жалғ а алғ аны ү шін жа­са­латын тө лем ә л-ауқ аты ор­та­ша от­ба­сы мү мкіндігіне сай болуы тиіс.Мұ нымен бірге отандық қ ұ ­ры­лыс саласы ү шін жаң а мү мкін­діктер туады.Соның бә рін жаң а «Қ ол­же­тім­ді баспана-2020» бағ дар­лама­сында анық кө рсету керек.Мемлекет бұ л бағ дарламаны тиісті қ аражатпен қ амтамасыз етеді.Аталғ ан қ ұ жатты Ү кіметке осы жыл­дың 1 шілдесінен ке­шік­тір­мей жасап, қ абылдауды тап­сырамын.

Ү шінші. Ө ң ірлерді дамыту.

Қ уатты Қ азақ стан дегеніміз – ең ә уелі ө ң ірлердің қ уатты­лы­ғ ы.Елдің болашағ ы экономика­да­ғ ы ке­лешегі зор салалардың да­­муы­мен байланысты.Бұ л ү шін алдымен жаң а зауыт­тар кө п салынып, жаң а жұ ­мыс орын­дары ашылып, ә леумет­тік ин­фрақ ұ рылым қ арқ ынды дамуы қ ажет.Бү гінде ә лемнің кө п елдерінде осылай жасалуда.Мемлекет ө з азаматтарының сон­­дай қ уатты ө ң ірлерге қ оныс ауда­руына кө ­мек қ олын созуы тиіс.Қ азақ станда келешегі зор қ а­лалар шоғ ырына Астана, Алма­ты, Ақ тө бе, Ақ тау, Шымкент шаһ ар­лары жатады.Ү кімет елді мекендер шоғ ы­рын (агломерация) дамыту жө ­нін­де бағ дарлама қ абылдауы тиіс.Ірі кә сіпорынды немесе бір саланы тірек еткен шағ ын қ а­ла­лардың дамуы – ө з алдына бө лек мә селе.Жаң аө зендегі жағ дай бір са­ла­лы шағ ын қ алалардың ә леумет­тік қ атерге жақ ын екенін кө рсетті.Мемлекет Жаң аө зенде тө тен­ше жағ дай жариялап, қ аладағ ы ахуал­ды қ алпына келтіру бой­ынша ке­шен­ді шаралар жасауғ а мә жбү р болды.Қ азіргі уақ ытта ондағ ы ахуал қ а­лып­ты арнасына тү сті.Мә жіліс сайлауында Жаң аө зен тұ р­­ғ ын­дарының басым кө пшілігі «Нұ р Отан» партиясына дауыс берді.Бұ л олардың мемлекет сая­са­тын толық қ олдайтынын кө рсетті.Сондық тан мен Жаң аө зендегі тө тенше жағ дай режімін бұ дан ә рі созбау жө нінде шешім қ а­былдадым.Алайда, бұ л оқ иғ адан тиісті тү йін жасалып, одан алынғ ан са­бақ ұ дайы ескерілуі керек.Ү кіметке бір салалы шағ ын қ а­­ла­лар­ды дамыту туралы ар­найы бағ ­дарлама жасауды тапсырамын.Онда қ аланың экономика­сын­дағ ы ә рбір нақ ты бағ ытты ә рта­рап­тандыру, ә леуметтік са­ла­ны дамыту ескерілуі қ ажет.Сонымен қ атар, жергілікті ша­ғ ын жә не орта бизнеске қ олдау кө р­сету шараларын қ аперде ұ с­тағ ан жө н.Жергілікті ө зін-ө зі басқ аруды же­тіл­діріп, барша жергілікті даму мә селе­лерін шешуге азамат­тардың қ атысуын кең ейту аса маң ызды.Биылғ ы 1 шілдеге дейін Ү кі­мет Жергілікті ө зін-ө зі бас­қ а­руды дамыту тұ жырымдамасы жобасын жасап бі­тіруі тиіс.

Тө ртінші. Тұ рғ ындарғ амем­ле­кеттікқ ызметкө рсетудің сапа­сынарттыру.

Бұ лсыбайласжемқ орлық қ ақ ар­сытұ руменазаматтардың мем­лекеттікоргандардың қ ыз­меті­несе­німінарт­тырудың маң ыздық ыры.Біріншіден, Электрондыү кі­меттідамытукерек.2012 жылдың аяғ ынадейінә леу­меттікмаң ызыбармемлекеттікқ ызмет­тердің 60 пайызы, соның ішінделицензиялардың барлық тү рлері, текқ анаэлек­трондытү рдеболуғ атиіс.2013 жылданбастапмемлекеттенбарлық рұ қ сатетушілікқ ұ жаттардыдақ азақ стандық тарэлектрондытү рденемесеХалық қ ақ ызметкө рсетуорта­лық ­тарыарқ ылыалуғ атиіс.Халық қ ақ ызметкө рсетуорта­лық ­тарының қ арауынаавто­кө ліктітір­кеужә нежү ргізушікуә ліктерінтапсырумә селе­леріндеберукерек.Екіншіден, жаң ғ ыртудың ма­ң ыздымә селесі – ә кімшілікресімдеріноң ай­лату.Менің тапсырмамбойыншарұ қ ­сатетуқ ұ жаттарының тізіміқ а­зірдің ө зінде 30 пайызғ ақ ыс­қ артылды.Ү кіметлицензияларменрұ қ ­сатетуқ ағ аздарының барлық тү р­лерінің ү ш­тенбірінқ ысқ ар­татынзаң жобасындайындады.Келесіқ адам – рұ қ сатетузаң ­на­­масының жаң ақ ағ идаттарыненгізу.Ү шіншіден, тұ рғ ындардың ком­пью­терліксауаттылығ ын, со­ның ішіндеә ртү рліынта­лан­дырушыбағ дарлама­лардың есебінендекө теруқ ажет.Мен қ азақ стандық тарды ақ ­па­раттық технологияларды белсендірек игеруге шақ ырамын.

Бесінші. ХХІ ғ асыр барғ ан сай­ын кү рделеніп бара жатқ ан бү гінгі заманғ ы мемлекетті бас­қ аруғ а жоғ ары талаптар қ ояды.

Біздің маң ыздыміндетіміз – бас­қ ару­шылардың біліктісаяситабындайындау.Ү кіметке, ПрезидентӘ кімші­лі­гіне 2012 жылдың алғ ашқ ыжар­ты­жыл­ды­ғ ының соң ынадейінПре­зиденттіккадржаса­ғ ы­накандидатураларжө ­ніндеұ сы­ныстардайындаудытап­сы­рамын.Арнаулыкомиссиякандидату­ра­­лар­дыбіліміменкә сібилігі, жоғ арымо­раль­дық сипаты, бас­тамашылдығ ыментапсырылғ анучаскедегіжұ мысының табыс­тылығ ыө лшемдерібойыншаіріктейді.Оларелдің экономикалық дамусерпінділігінебайластырыл­ғ ан, бизнес-қ ұ ­рылымдарменқ а­райласжалақ ыалатынболады.Оларбіздің Қ азақ станымыздыХХІғ асырдалайық тытү рдеалғ аапаруғ атиістіжаң абасқ арушыэлитаның негізінқ ұ райды.

Алтыншы. Сот жә не қ ұ қ ық қ орғ ау жү йелерін жаң ғ ырту.

Судьяларсоттө релігінтекзаң менар-ождандыбасшылық қ аалаотырыпшығ аруғ атиіс.Судьяларжасағ ынқ алып­тас­тыру­дың тә ртібінтү бегейлітү р­деқ айтақ арауқ ажет.Апелляциялық инс­тан­ция­лар­дың істердіқ айтақ арауғ атө менгісоттарғ ақ айтаружө ніндегінегізсізшешімдерінің мү мкіндігінзаң жү зіндешектеукерек.Жоғ арғ ыСоттанбастап, бү кілсотжү йесінеө здерінің жауапкершілігіменбіліктілігінарт­тыру, сө йтіпө зжұ мысынжетілдірудіө здерібастауталабық ойы­ла­ды.Судьялардың заң дыбұ зуыжұ рттың бә рінежарияетілетіндейтө теншеоқ иғ аболуғ атиіс.Арбитраждық жә неаралық сот­таржү йесіннығ айтукерек.Биылжаң аҚ ылмыстық ісжү р­гізукодексін, жекедетективтікқ ызметту­ралызаң жо­басындайындаудыаяқ ­тауқ ажет.Маң ыздымә селе – қ ұ қ ық қ орғ аужә неарнаулыоргандардысапалыкадрлық жаң арту.2012 жылдың 1 шілдесінедейінолардың бү кілжекеқ ұ рамынқ айтааттестаттауданө ткізуміндетінқ оямын.Оданкейінқ ұ қ ық қ орғ аужү йесіқ ызметкерлерінің ақ шалайризығ ынарттыруменқ олдаудың ә леуметтікдестесінкең ейту, сон­дай-ақ олардың тех­никалық жа­рақ ­тандырылуымә селелеріқ а­ралуғ атиіс.Біртұ тасэкономикалық кең іс­тік­тетрансұ лттық ұ йымдасқ анқ ылмыспенкү рестікү шейтуү шінИнтерполү лгі­сіменЕуразпол – Еуразияполициясынқ ұ ружө ніндегімә селепісіп-жетілдідепсанаймын.Ү кіметкетиістіұ сыныстардыә зір­­леп, БЭКбойыншабіздің ә ріп­тестері­мізгежіберудітап­сырамын.Жаң ғ ыртудың ең маң ыздымә селе­лерінің бірі – сыбайласжемқ орлық пенкесімдікү рес.Біздің бұ лбағ ыттағ ыіс-ә ре­кеттерімізмемлекеттікаппаратта­ғ ысыбайласжемқ орлық дең гейінедә уіртө мендетті. Мұ ныхалық ­аралық сарапшыларатапайтуда.Алайдабізгесыбайласжем­қ орлық ­пенкү рестің жаң астра­тегиясынжасауқ ажет.Парақ орлардыанық таужә несотқ атартужеткіліксіз.Жаң ақ ұ қ ық тық тетіктерді, ақ ­параттық мү мкіндіктердіпай­далану, жұ ртшылық тыжем­қ орлық тә ртіпбұ зушылық тыескертуменалдыналуғ акең інентартукерек.Басқ аелдердің тә жірибесінзерттеп, пайдалануқ ажет. Мемлекеттікқ ызмет­шілердің кірістерінғ анаемес, шығ ыс­тарындамағ ­лұ мдауғ акө шуқ ажет.Осымә селебойыншазаң қ абылдаукерек.Ү кіметкеү шайдың ішіндеСы­бай­ласжемқ орлық қ ақ арсыкешендібағ ­дарламадайындап, ұ сы­нудытап­сырамын.

Жетінші. Қ азақ станда адами капиталдың сапалы ө суі.

Бұ л, ең алдымен, білім беру мен денсаулық сақ тау.Білім беру жү йесін жаң ғ ырту барысында біз ү шін келесі іс-ша­раларды жү зеге асырудың маң ызы зор.Біріншіден, оқ ыту ү дерісіне қ азіргі заманғ ы ә дістемелер мен техноло­гияларды енгізу.Бү гінде халық аралық стандарттар негізінде Назарбаев Уни­верситеті мен Зияткерлік мек­тептер табысты жұ мыс істеуде.Кә сіптік-техникалық білім бе­ру­дің озық мекемелерінің желісі дамып келеді.Олардың тә жірибесін бү кіл қ азақ ­стандық білім беру жү йесіне таратып, барлық білім беру мекемелерін солар­дың дең гейіне тарту қ ажет.Екіншіден, педагогтар қ ұ ­рамы­ның сапасын арттырудың маң ызы зор.Арқ аулық педагогтік білім берудің ү лгі-қ алыптарын, мектептер мен жобалар оқ ытушы­лары­ның біліктілігін арт­тыруғ а талап­тарды кү шейту қ ажет.Ә р ө ң ірде педагогтардың біліктілігін арттыратын инте­гра­цияланғ ан орталық тар жұ ­мыс істеуі тиіс.Ү шіншіден, біліктілікті бекі­ту­дің тә уелсіз жү йесін қ ұ ру қ ажет.Мемлекет бір мезгілде білім беру қ ызметтерін кө рсетуге ә рі олардың сапасына бағ а беруге тиіс емес.Медицина институтын бітірген тү ­лек бірден дә рігер болып шығ а алмай­ды. Политехникалық жоо-ны тә мам­дағ ан тү лек ә лі де болса инженер емес. Оғ ан ө зінің маман екенін дә лелдеуге тура келеді. Бү кіл ә лемдегі тә ртіп осын­дай.Ү кіметке ү стіміздегі жылы қ анатқ ақ ­ты режімде салалық ассоциациялар ар­қ ауында 1-2 салаларда тә уелсіз Біліктілікті бекіту ор­талық тарын қ ұ руды тап­сы­ра­мын.Тө ртіншіден, мемлекет-жеке меншік ә ріптестігі, ауылдық жерлерден жә не аз қ амтамасыз етілген отбасылар­дан шық қ ан жас­тар­дың жол жү руі мен ө мір сү руін субсидиялау, жатақ ханалар желісін дамыту тетіктері арқ ылы білім берудің қ олжетімділігін кең ейту қ ажет.Жұ мыс істейтін жастар ү шін жұ ­мыстан қ ол ү збей арнаулы білім алу мү мкіндігін қ амтамасыз ету – маң ызды мә селе.Бү гінде кө птеген адамдар ауыл­дан қ алағ а қ оныс аударуда. Олардың жұ ­мыс­қ а орналасуы қ иын. Ә рбір жастың жұ мыстан қ ол ү збестен мамандық пен білім алу мү мкіндігі болуы керек. Білім жә не ғ ылым министрлігі бұ л мә селені ойластыруы тиіс.Бесіншіден, оқ у жастарғ а тек білім беріп қ ана қ оймай, сонымен бірге оларды ә леуметтік бейімделу ү дерісінде пайдалана білуге де ү йретуі тиіс.Ү кіметке мектеп оқ ушылары­ның функ­циялық сауаттылығ ын дамыту жө нінен бесжылдық Ұ лт­тық іс-қ имылдар жоспарын қ абылдауды тапсырамын.Алтыншыдан, оқ ыту ү дері­сі­нің тә р­биелік қ ұ рамдасын кү ­шейту қ ажет.Олар – патриотизм, мораль мен парасаттылық нормалары, ұ лт­аралық келісім мен толерант­тылық, тә ннің де, жанның да да­муы, заң ғ а мойынұ сыну­шылық.Бұ л қ ұ ндылық тар, меншіктің қ андай тү ріне жататынына қ ар­а­мас­тан, барлық оқ у орындарында да сің ірілуге тиіс.Кө п ұ лттылық пен кө п тілділік осы қ ұ ндылық тардың бірі жә не біздің еліміздің басты ар­тық ­шылығ ы болып табылады. Қ азақ тілі, біздің Консти­туция­мызғ а сә й­кес, мемлекеттік тіл бо­лып табылады. Онымен бірдей мемлекеттік органдарда ресми тү рде орыс тілі пайдаланылады.Бұ л біздің Конституцияның норма­сы, оны бұ зуғ а ешкімге жол берілмейді.Қ азақ тілінің жоспарлы тү рде дамуы орыс тіліне нұ қ сан келмей­тіндей жағ дайда жү зеге асады.Бізге мемлекеттің келешегі, болашақ да­муы не ү шін керек? Ол ү шін мемле­кеттің ең негізгі сырт­қ ы саясаты – кө ршілермен тату бо­луымыз керек. Онсыз мем­ле­кеттің болашағ ы бұ лың ғ ыр бо­лады.Қ азақ тілі, біздің мемлекеттік тіліміз ө сіп-ө ркендеп келеді. 2020 жылғ а қ арай мемлекеттік тілді мең гергендердің қ атары 95 пайызғ а дейін жететін болады.Еліміздегі барлық мектептер мен оқ у орындарында қ азақ тілінде оқ ыту ү рдісі жү ріп жатыр. Осының бә ріне депутаттар мен мемлекеттік қ ызметтегілер ө з ү лес­терін қ осулары керек. Мә ­селені осылай шешу қ ажет.Ү кіметке барлық білім беру мекемелерінде жастардың осы қ ұ н­дылық ­тарды білуін қ амта­ма­сыз ету жө нінен типтік кешенді жоспар ә зірлеуді тапсырамын.Бізде тіпті ондай оқ улық тар, жас­тармен дә л осы мә селелер бой­­ынша жұ мыс жү ргізетін оқ ы­тушылар жоқ.Біздің жас­та­ры­мыз ү шін бұ л ө мірлік қ ажетті­лік.Медицина­лық қ ызмет кө р­се­ту­дің қ олжетім­ді­лі­гі мен сапасын арттыру, саламат­ты ө мір салтын алғ а бастыру адами ә леуеттің дең ­гейін арттырудың келесі бір ма­ң ыз­ды бағ ыты болып табылады.Бү гінде «Са­ла­матты Қ азақ ­стан-2015» мемлекеттік бағ ­дар­ламасы жү ­зеге асы­рылуда.Денсаулық сақ тау жү йесі са­палы дамып келеді. Халық ден­саулығ ы кө р­сет­кіштерінің жақ сы серпінділігіне қ ол жеткізілді.Бала туу ө сіп, ө мір сү ру ұ зақ ­тығ ы ұ лғ айды.Қ ан айналу жү йесі аурулары­нан бо­латын ө лім кө рсеткіші 1, 7 есеге тө ­мендеді.Біз онымен жү йелі тү рде ай­на­лысып келеміз. Бү гінде жү рек-қ ан тамырлары жү йесіне операциялар тек Астанада ғ ана емес, сонымен бірге іс жү зінде Қ а­зақ ­станның бар­лық облыстарында да жа­са­лады.Елде озық ем­деу-диагностика­лық ке­шендер, ме­дицинаның негізгі бағ ыт­тары, оның ішінде ең жаң а бағ ыттар бойынша ондағ ан орталық тар қ ұ ­рылды, кө ліктік ме­дицина дамы­тылуда. Бізде ме­дициналық пой­ыз­дар, автокө лік, медициналық авиация пайдала­ны­лады.Астанадағ ы Болашақ госпиталі қ а­зақ ­стандық денсаулық сақ ­тауды жаң ­ғ ыртудың локомотивіне ай­налмақ.Ендігі жерде онкологиядан бо­ла­тын ауру мен ө лімді тө мен­дету мә селесі бірінші кезекке шық пақ.Ү кіметке екі ай мерзім ішінде Қ а­зақ ­станда, біз жү рек-қ ан та­мырлары аурулары мә селесі бой­ынша жаса­ғ ан­дай, Онкология­лық жә рдемді дамыту бағ дар­ламасын ә зірлеуді тапсырамын.Сол сияқ ты Ұ лттық медицина­лық холдинг арқ ауында Астанада қ уатты Ұ лттық ғ ылыми он­коло­гиялық орталық қ ұ ру мә ­се­лесін де қ арастыру қ ажет.Ү кімет ү стіміздегі жылдың 1 шілдесіне дейін азаматтардың ө з денсаулығ ы ү шін ынтымақ тасты­ғ ы тетігін енгізуді ескере отырып, ден­саулық сақ тау жү йесін да­мы­ту жө нінде ұ сыныстар енгізуі тиіс.Адам науқ астану оның ө зіне тиімсіз екенін тү сінуі керек. Бізде денсаулық сақ тау ісі тегін, бірақ, бү гінде зейнетақ ы қ орларында жа­салып жатқ андай, болашақ – ме­дицинадағ ы сақ тандыруда. Адам­ның ө зі, оғ ан жұ мыс беруші жә не мемлекет жауапкершілікте бо­ла­ды. Адамның денсаулығ ы не­ғ ұ р­лым нашар болса, ол со­ғ ұ рлым аз сақ тандырылады, не­ғ ұ р­лым жақ ­сы болса, сақ тандыру сомасы да соғ ұ рлым кө п болмақ. Қ азір адамдар жақ сы медици­налық қ ызмет кө рсетілетін емдеу мекемелерін таң дайды. Олар бұ л мә селені анық ­тап алды, енді одан ә рі қ озғ алу қ ажет.Ә кімдерге халық тың дене шы­нық тырумен жә не спортпен жаппай айналысуы ү шін спорт­тық инфрақ ұ рылымдардың қ ол­же­тім­ділігін кең ейту туралы мә селені шешуді тапсырамын.Соң ғ ы жылдары Астанада да, облыстарда да кө птеген спорттық нысандар салынды. Оларғ а балалар да, ү лкендер де бара алмайды деген шағ ым кө п. Осы спорттық ғ имараттардың бә рін де қ олжетім­ді ету керек. Адамдар спортпен айналысатын болсын.

Сегізінші. Зейнетақ ы жү йесін жетілдіру.

Қ азақ стан посткең естік кең іс­тікте бірінші болып жинақ тау жү йесін табысты енгізді.Салымшылар саны 8 миллион адамды қ ұ райды.Жиналымдар кө лемі 17 миллиард доллардан асады.Сонымен бірге, бү гінде са­лым­шылардың зейнетақ ы қ орла­рының инвестициялық саясатына ық пал ету мү мкіндіктері жоқ.Сондық тан да зейнетақ ы ауда­рымдарына алымғ а қ арағ андай қ а­рау қ алыптасқ ан.Ал жекелеген зейнетақ ы қ ор­ларының басшылығ ы оларды ө зі­нікіндей кө ріп, кө біне-кө п шы­ғ ын­дарын жабу арқ ылы акцио­нер­лер­дің мү дделеріне қ ызмет істейді.Ү кімет Ұ лттық банкпен бірлесіп бірінші жартыжылдық тың со­ң ы­на дейін зейнетақ ы жү йесін жетілдіру жө нінде ұ сыныстар қ алыптастыруы керек.

Тоғ ызыншы. Индустриялық -инновациялық жобалар.

Индустриялық -инновациялық дамушең беріндегіжобалардың ә леуметтікмаң ызышексіз.Бұ лбағ дарламаэкономиканыжаң ғ ыртудың бастыбағ дарыбо­лыпқ алабереді.Барлық мемлекеттікоргандарбұ лжұ мыстыө здерінің негізгіқ ызметідепесептеуітиіс.Текө ткенжылығ анасомасы 970 миллиардтең геденасатын 288 жобапайдалануғ аберілді.Соның нә тижесінде 30 мың ­нанастамтұ рақ тысапалыжұ ­мысорындарыашылды.Бізэкономикамыздың озық кластерлерінқ ұ рудыжә неда­мы­тудыоданә ріжалғ астырудамыз. Бұ лжұ мыстың қ арқ ынытө мен­демеугетиіс.Ү кіметкеинновациялық клас­терлердің инфрақ ұ рылы­мында­мытуү шінқ ажеттіқ аржық а­растырудытапсырамын.