Материалдарды баяндау

Қ ұ жаттың мә тіні қ ысқ аша, нақ ты болуы тиіс жә не басқ аша тү сініктемелерден қ ұ ралмауы тиіс.

Міндетті талаптарды баяндау кезінде мә тінде келесі сө здерді қ олдану керек:

«тиіс», «не істеу керек», «керек», ү шін «мү мкін ғ ана» «талап», «рұ қ сат етілмейді», «тыйым салынғ ан», «қ ажеті жоқ». Басқ а да ережелерді таныстыру кезінде келесі сө здерді қ олдану керек: «мү мкін», «ә детте», «егер қ ажет болса», «мү мкін», «егер» жә не т.б.

Қ ұ жатта «ұ сталғ ан», «кө рсетеді» т.б. осындай ү шінші жақ тың, қ ұ жаттың мә тінін ә ң гімелеу нысанын қ олдануғ а рұ қ сат етіледі.

Қ ұ жаттарда ғ ылыми жә не техникалық терминдер, тиісті стандарттарда белгілеген таң балар мен анық тамалар, ал олар болмағ ан жағ дайда - ортақ ғ ылыми ә дебиетте қ абылданғ ан терминдер қ олданылуы тиіс.

Қ ұ жат мә тінінде рұ қ сат етілмейді:

- ауызекі сө йлеу стилін, техницизмдерді, кә сібиліктерді, дө рекі сө здерді ө рескел пайдалану;

- мағ ынасы ұ қ сас (синонимдер), сондай-ақ жазбаша жұ мыс тілінде баламалы сө здер мен терминдер қ атысуымен шетелдік сө здер мен терминдер ә р тү рлі ғ ылыми-техникалық терминдердің бірдей тү сініктер қ олдану;

- еркін сө зжасамдарды пайдалану;

- мемлекеттік стандарттарғ а сә йкес келетін орыс орфографиясының ережелерімен енгізілген жә не рұ қ сат етілген сө з қ ысқ артуыларды пайдалану.

5.6 Сызбалар мен суреттерді рә сімдеу

Мә тін мен қ осымшаларда орналастырылғ ан кестеден басқ а барлық суреттер мен сызбалар суреттер деп аталады.

Куртық жұ мыста барлық иллюстрацияларғ а сілтемелер беріледі, олар сілтемеден кейін орналастырылады

Барлық иллюстрацияларды араб сандарымен нө мірлеу керек. Иллюстрацияларды тараудың шегінде нө мірлеуге болады. Осындай жағ дайда иллюстрацияның нө мірі тараудың нө мірі мен иллюстрацияның реттік нө мірінен тұ рады, екеуінің арасына нү кте қ ойылады. Мысалы: 1.1 сурет.5.15 Иллюстрацияларды (сызба, карта, графика, кесте, диаграмма, фотосуреттер) курстық жұ мыста олар алғ ашқ ы рет айтылғ ан мә тіннен кейін немесе келесі бетке орналастыру керек.

Қ ажет болғ ан жағ дайда, иллюстрациялардың атауы мен тү сінік беретін мә ліметтері (суретттің астындағ ы мә тін) болуы мү мкін. Суреттің нө мірі мен атауы «–» арқ ылы бө лініп жазылады, тү сінік беретін мә ліметтерден кейін орналастырады.

Суреттердің қ осымша кө ріністігі ү шін суретті қ алың дығ ы 0, 75-тен 2, 25 болатын қ ара бірің ғ ай сызық пен қ оршауғ а болады.

Бір бос жол - сурет алдың ғ ы мә тін жә не мынадай мә тінге жазуы бірінші жолда ұ сталуы соң ғ ы жолындағ ы қ ашық тық.

Олар ың ғ айлы тү сіндірме жазбаны айналмалы қ олданбай қ арауғ а болады, сондық тан суреттер орналастыру керек. Ірі фигуралар немесе кестелер ү шін қ осымшалар жылы кезек сағ ат тілімен пайдалануғ а рұ қ сат етіледі.

.

5.7 Қ осымшаларды рә сімдеу

Негізгі бө лімдегі материалдарды баяндауғ а кедергі келтіре алатын ақ паратты (суреттерді, кестелерді, ү лкен математикалық қ осымшаларды, компьютерлік бағ дарламалардың мә тіндерін жә не т.б.) қ осымшаларғ а орналстырғ ан дұ рыс.

Қ осымшалар аталғ ан курстық жұ мыстың жалғ асы ретінде оның соң ғ ы беттеріне рә сімделеді. Егер ұ сынылатын ақ парат кө лемі ү лкен болса, ол бө лек қ ұ жат ретінде шығ арылады.

Курстық жұ мыстың мә тінінде барлық қ осымшаларғ а сілтемелер берілуі керек. Қ осымшаларды оларғ а мә тіннің ішінде берілетін сілтемелерге сә йкес орналастырады. Ә р қ осымшаны жаң а беттен бастағ ан жө н. Қ осымшалар араб цифрлерімен нө мірленеді.

Парақ тың ү стің гі жағ ының ортасына «Қ осымша» деген сө зді жә не оның нө мірін кө рсете отырып жазу керек. Қ осымшаның жеке жолдан бас ә ріптен бастап жазылғ ан тақ ырыбы болуы керек.

Егер курстық жұ мыс бір ғ ана қ осымшадан тұ рса, оны белгілемей-ақ қ оюғ а болады.

Қ осымша курстық жұ мыстың басқ а бө ліктерімен ортақ рет-ретімен нө мірленеді.

Егер қ осымша бірнеше бетке орналастырылғ ан болса, «Қ осымша» сө зі нө мірі мен атауы кө рсетіле отырып, тек бірінші бетіне ғ ана орналастырылады.

Қ осымшада орналастырылғ ан суреттер, кестелер жә не формулалар ә рбір қ осымша шегінде араб сандарымен нө мірленеді. Мысалы, бірінші (немесе жалғ ыз) сурет келесідей кө рсетілуі тиіс:

Сурет 1.1 ––.....

Компьютерлік бағ дарламалар мә тінін екі бағ анда ұ сақ шрифті қ олдана отырып орналастыруғ а мү мкіндік беріледі (кегель – 8-9 тармақ).

5.8 Презентацияны рә сімдеу

Студенттер жұ мысты қ орғ ау кезінде суретпен ә рлеу ретінде, қ олғ а ұ стайтын парақ тардың орнына қ олданылатын курстық жұ мыстың графикалық материалдарын Power Point қ ұ ралдары арқ ылы презентация тү рінде рә сімдеуге мү мкіндік беріледі.

Презентацияның титулды слайды келесі талаптарғ а сай рә сімделеді:

- Жоо атауы;

- Кафедраның атауы;

- Жұ мыстың тақ ырыбы;

- Мамандық шифры;

- Оқ у тү рі;

- Автордың Т.А.Ж.;

- Жетекшінің Т.А.Ж.;

- Қ ала, кү ні.

Презентацияның ә рбір слайдында жоғ арғ ы сол жақ бұ рышында орналастырылғ ан слайд нө мірі мен тө мең гі оң жақ бұ рышында орналастырылғ ан сілтеме элементтері кө рсетіледі.

Презентация слайдыеркін рә сімделеді жә не жұ мысты қ орғ ау кезіндеграфикалық суреттерге шығ армашылық тұ рғ ыда қ арастыруғ а мү мкіндік береді. Power Point қ ұ ралдары арқ ылы презентацияны рә сімдеудің жалпы шарттарына келесілер жатады:

1) барлық презентацияны рә сімдеудің бірің ғ ай стилі;

2) ә демі тү спен ә рлеу, яғ ни ақ параттық мә ліметтер анық кө рсетілуі тиіс;

3) компьютерлік графика ә дісімен жасалғ ан сапалы суреттер, сызбалар, кестелерді қ олдану;

4) жұ мысты қ орғ ау кезінде ақ паратты 5-7 метр аралық тан оқ и алу;

5) кө рініс;

6) пиктограммалар мен шартты графикалық тү сініктерді қ олдану;

7) анимацияны дұ рыс қ олдану;

8) Слайдтардың саны ақ парат пен қ орғ ау уақ ытына сә йкес болуы тиіс.

Презентацияларда мә тіндік ақ параттардың ү лкен бө ліктерін қ олдануғ а рұ қ сат берілмейді.

Презентацияның бумасы келесі талаптарғ а сә йкес етіліп жасалады:

1) А4 форматтағ ы парақ тарғ а шығ арылғ ан варианттағ ы қ ара-ақ тү сті қ ұ жат (1 слайд 1 парақ та);

2) Слайдтар келесі ретпен тігіледі; титулдық слайд, презентацияның қ ұ рылымы (слайд тізімі мен олардың жалпы саны кө рсетілген), нө мірленген слайдтар.

5.9 Парақ тарды нө мірлеу жә не мазмұ нын рә сімдеу

Курсттық жұ мыстардың парақ тарын реттік санмен нө мірленуі тиіс. Бірінші парақ та – бастапқ ы бет, екінші – зерттеу жұ мысының тапсырмасы жә не т.б. Осылайша, соң ғ ы нө мір соң ғ ы қ осымшаның соң ғ ы бетінде орналастырылады.

Бет нө мірлері парақ тың тө менгі жағ ында, ортасында кіріспе бетінен бастап қ ойылады. Конспект, мазмұ ны, кіріспе, қ орытынды жә не тізім беттері нө мірленбейді. Мазмұ н бірнеше беттерде орналастырылуы мү мкін. Орталығ ының кө лденең туралау бірінші бет мазмұ ны бойынша, бас ә ріппен «Мазмұ ны» деген сө з жазылуы тиіс.

Мазмұ ны олардың атаулары мен нө мірлеуді, сондай-ақ ө тінім жә не олардың атауларын кө рсете отырып, енгізу, ө йткені, 3 дең гейге дейін жұ мысты жазбаша барлық секция кіреді.

5.10 Қ олданылғ ан ә дебиеттер тізімін рә сімдеу

Қ орытындыдан кейін қ олданылғ ан ә дебиеттер тізімі орналастырылады. Бұ л тізімдер ө зінше бір қ ұ ндылық, себебі осы мә селе бойынша одан ә рі қ арай зерттеулер жү ргізу ү шін анық тама қ ұ ралының міндетін атқ арады.

Берілген тізімде студенттің зерттеуінде сілтемелер жасалғ ан ғ ылыми жұ мыстар мен мерзімді басылымдардың библиографиялық нақ ты сипаттамалары беріледі.

Басқ а авторлардың ғ ылыми жұ мыстарында сілтемелер жасалғ ан ә дебиет кө здерін енгізуге рұ қ сат беріледі. Басылымдық жарияланымдардан басқ а қ олжазбалық жұ мыстар, мысалы дипломдық жұ мыстар мен диссертациялық жұ мыстарды енгізуге болады.

Энциклопедиялар, анық тамалар, ғ ылыми-атақ ты жә не шығ армашылық ә дебиеттер мен газеттерді енгізуге рұ қ сат етілмейді.

Қ олданылғ ан ә дебиеттерді негізгі жә не қ осымшағ а бө лген жө н болады.

Курстық жұ мыстардағ ы қ олданылғ ан ә дебиеттер тізімі бірінші жә не екінші курс студенттері ү шін 20 атаудан кем емес, ү шінші, тө ртінші жә не бесінші курс студенттері ү шін 25 атаудан кем болмауы тиіс.

Ә р бір ә дебиет келесі талаптар бойынша орналастырылады:

1) Кө п сандық ә дебиет ү шін – тізімдегі рет нө мірі; автордың тегі мен аты-жө ні; кітаптың атауы (мақ алалар ү шін – тақ ырыбы, жинақ, журнал атауы, оның нө мері); баспасы; шық қ ан жылы мен парақ саны.

Қ олданылғ ан деректер кө зі

1. Қ азақ стан Республикасының 27.06.2007 жылғ ы №319 «Білім беру туралы» заң ы.
2. Қ азақ стан Республикасының 9.11.2004 жылғ ы «Техникалық реттеу туралы» заң ы.

3. Салагаев В. Студентік ғ ылыми жұ мыстар. Академиялық риторика: Оқ у қ ұ ралы. – Алматы: Раритет, 2004. – 200 б.

Қ осымша 1

«КӨ КШЕ» АКАДЕМИЯСЫ

Ә леуметтік-экономикалық факультет

«Заң тану» кафедрасы

«Қ Р Қ ЫЛМЫСТЫҚ ІС ЖҮ РГІЗУ Қ Ұ Қ ЫҒ Ы» ПӘ НІ БОЙЫНША

КУРСТЫҚ ЖҰ МЫС

ТАҚ ЫРЫБЫ: «Қ ЫЛМЫСТЫҚ ІС ЖҮ РГІЗУ Қ Ұ Қ ЫҒ ЫНЫҢ ТҮ СІНІГІ, МІНДЕТТЕРІ МЕН МАҢ ЫЗЫ»

СТУДЕНТ

З-2-12 ТОБЫ Ахметов С.Т. _____________

2 Курс (Т.А.Ж.) (қ олы, кү ні)

Ғ ЫЛЫМИ ЖЕТЕКШІ Булатов М.Б. _____________

(ағ а оқ ытушы) (Т.А.Ж.) (қ олы, кү ні)

Кө кшетау, 2016