Кесте№1

ОҚ ТЕ нә тижелерін бағ алау критерийлері

Минималды балл: 10

Максималды балл: 20

ОҚ ТЕ ө ткізуге арналғ ан ұ йымдастырушылық -дайындық шаралары:

· емтиханғ а жіберілген студенттер санын анық тау;

· ә р кезең ге бекітілген тә уелсіз емтихан қ абылдаушыны анық тау;

· аудиторияны дайындау, тә жірибелік дағ дының ө ткізілуіне жауапты оқ ытушы мен лаборантты анық тау;

· жұ мыс орнын дайындау, ә р тапсырманы орындауғ а қ ажетті қ ұ ралдармен, уақ ытты белгілеуге керек сағ атпен қ амтамасыз ету;

· ОҚ ТЕ бойынша кафедрада ақ параттық бұ рыштаманы ұ йымдастыру;

· ОҚ ТЕ бойынша қ ұ жаттарды дайындау (1-3 қ осымшаларын, анкеталар, хаттамалар, емтихан қ ағ аздарын, ә р кезең бойынша студенттерге арналғ ан тапсырмалар, емтихан қ абылдаушығ а арналғ ан ә р қ адамды балдық бағ асы кө рсетілген критерийлері бар ақ параттық қ ағ аз, емтихан тапсырушының аттестациялық қ ағ азы, ОҚ ТЕ нә тижелерін бағ алау критерийлері).

2. КЕЗЕҢ ДЕР КЕЗЕКТІЛІГІНІҢ СЫЗБАСЫ

Емтихан тапсырушы емтиханды тапсыруғ а дайындық ү дерісінде 1-сызбағ а сә йкес кезең дерден ө ту тапсырмалары мен жоспар тізімімен танысады;

1 – сызба «Ең бек гигиенасы»

пә ні бойынша ОҚ ТЕ кезең дерінің кезектілігі

	Кезең 1 Қ ұ ралдармен жұ мыс
		Шығ у

3. СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒ АН АҚ ПАРАТ

· студент емтихан басында хатшыда тіркеледі, тө рағ адан тапсырма, ө зіндік аттестациялық қ ағ аз алады жә не кезең дерді ө ту жоспарына сә йкес тапсырмаларды орындауғ а кіріседі;

· тапсырмаларды орындау кезінде студент керек:

- критерийлерде кө рсетілгендей ө з ә рекеттерінің кезектілігін сақ тау;

- тапсырмаларды орындау жолы бойынша ө з ә рекеттерін нақ ты жә не қ ысқ а баяндау;

- тапсырмаларды орындауғ а берілген уақ ытты есептеу;

- гигиеналық зертханадағ ы техникалық қ ауіпсіздік пен жұ мыс тә ртібін сақ тау;

- қ ұ ралдармен жұ мыс істеу тә ртібін сақ тау;

· 5 минуттан кө п уақ ытты қ ажет ететін тапсырманы орындау кезінде, емтихан алушы келесі қ адамды орындауы туралы мә ліметтерді айтып ымдайды:

- 1 кезең тапсырмаларын орындауда осы қ ұ ралдардын жұ мыс тә ртібін жә не қ олдануын баяндау;

- 2 кезең тапсырмаларын орындауда қ оршағ ан ортаның сапасын жоғ арлату мен олардың алдын алу шаралары туралы баяндау;

- 3 кезең тапсырмаларын орындауда ең бек гигиенасы бойынша теориялық білімін баяндау;

4. ЕМТИХАН АЛУШЫҒ А АРНАЛҒ АН АҚ ПАРАТ

· ОҚ МФА студенттерінің оқ удағ ы белестерін қ орытынды бақ ылаудағ ы ОҚ ТЕ/ОҚ КЕ ә дісімен тә жірибелік дағ дылары жә не біліктіліктерін аттестациялауды ұ йымдастыру жә не жү ргізу туралы ереже» жә не осы ә дістемелік нұ сқ аумен танысуы қ ажет.

· ә дістемелік нұ сқ аудағ ы 5-б. талаптарына сай кезең дердің дайындылығ ын тексереді.

· емтихан тапсырушының тапсырмаларды (кезең дер) орындау ү дерісіндегі тә жірибелік дағ ды мен біліктіліктігін бағ алау кезінде емтихан алушығ а арналғ ан нұ сқ ауғ а сү йенеді.

· емтихан тапсырушының тапсырмаларды орындау жә не балдарды қ ою кезінде қ адам ә рекеттерін бағ алаудағ ы обьективті болуына жауапкершілік алады.

· кезең дерді орындауда қ адамдарын бағ алайды жә не емтихан тапсырушының қ ағ азына балдарды қ ояды (1-қ осымша), емтихан алушының ө зіндік аттестациялық қ ағ азына кезең дердегі балдар жиынтығ ын қ ояды (2-қ осымша), қ ағ азғ а қ ол қ ояды жә не студентке береді.

5. ТАПСЫРМАЛАР (КЕЗЕҢ ДЕР) ТІЗІМІ

6. ОҚ ТЕ ө ткізуге арналғ ан жабдық тардың кезең деріне орай тізімі

7. КЕЗЕҢ ДЕРДІҢ ОРЫНДАЛУЫ

Ә р кезең ге арналғ ан тапсырмалар тізімі.

ОҚ ТЕ бойынша тә жірибелік дағ дыны тапсыру ү шін ә р кезең де студентке таң дауына қ арай 2 «қ адамнан» тұ ратын 10 вариант таң дауғ а беріледі. Ә р «қ адам» емтихан қ абылдаушығ а бақ ылау ақ паратқ а арналғ ан баллдық жү йе бойынша бағ аланады.

1-кезең

Билет

1.Ә мбебап газ анық тағ ышты мемлекеттік санитарлық – эпидемиологиялық қ адағ алау жә не мемлекеттік ауа-райын болжау қ ызметі, ө ндірістік мекемелердің ө ндірістік санитарлық зертханалары қ оршағ ан орта жағ дайына мониторинг жә не экологиялық бақ ылау жү ргізу ү шін қ олданады.

2. Ә мбебап газ талдағ ыштың жұ мыс істеу тә ртібі:

· Қ осу (ON).

· Индикаторда кө рінетін белгілер тә ртібін орналастыру.

· Газ концентрациясына қ арай дыбысты ескерту белгісін нақ тылау.

· Индикатор жарығ ын қ осу (15 сек кейін ө здігінен сө неді).

· Параметрлерді кө ру.

· Қ олдану уақ ыты кезіндегі белгілерді таң дау.

· Техникамен қ амтамасыз ету дең гейіне жету.

· Берілген мә ліметтердің дұ рыстығ ын нақ тылау.

· Ө шіру (OFF).

Билет

1. Радиометр – дозиметрін радиациялық қ ауіпсіздік, санитарлық – эпидемиологиялық қ адағ алау қ ызметтері мен далалық жылжымалы зертханалар қ оршағ ан ортадағ ы радиация дең гейін анық тау ү шін қ олданады.

2. «ЭКО-1» радиометр – дозиметрінің жұ мыс істеу тә ртібі. «Қ ОСУ/Ө ШІРУ» тетіктерін басу арқ ылы дозиметр – радиометрін қ осқ ан соң СК – дисплейде «Ғ О.ОО» мә ліметінен кейін 20 секундтан соң алғ ашқ ы ө лшеу қ орытындысы, мысалы «Ғ О.15» кө рсеткіші жазылады, яғ ни дозиметр – радиометрі жұ мыс істеуге дайын.

«Режим» тетігін бір рет басу қ ұ ралды амбиентті эквивалентті дозаның қ уатын ө лшеуге мү мкіндік береді. 20 секундтан соң СК – дисплейде ө лшеудің жалғ ыз нә тижесін кө руге болады. Ө лшеудің аяқ талғ анын дыбыс сигналы білдіреді.

«Дыбыстық белгі» тетігін басу арқ ылы дыбыс сигналын ө шіреді.

Билет

1.Электростатикалық ө ріс ө лшегіш жұ мыс орны мен бө лмені кешенді тү рде санитарлық – гигиеналық тексеру ү шін қ олданады.

2.Электростатикалық ө ріс ө лшегіштің жұ мыс істеу тә ртібі. Қ ұ ралды тоқ кө зіне қ осып, «1» жағ дайынан соң, сұ йық кристалды дисплейде

St – 01

Rady

00: 00: 00

Жазу қ ысқ а уақ ыттағ ы дыбыс белгісімен беріледі. Тө менгі қ атарда қ ұ ралдың жұ мыс істеу уақ ыты кө рсетіледі. Сонан соң қ ұ рал автоматты тү рде жұ мыс тә ртібіне еніп, келесі команданы кү теді.

Жұ мыс тә ртібі беткі панельдегі 1-9 тетіктерінің біреуін басу арқ ылы іске асырылады. Қ ұ ралды тоқ тату ү шін ол тетіктерді екінші рет басу қ ажет.

Билет

1. Шу ө лшегіш қ ұ рал шу кө здерін анық тау жә не адамдар кө п жү ретін жерлердегі шуды сипаттау, машиналар мен механизмді зерттеу мен сынақ тан ө ткізу, ә ртү рлі ө німдердің сапасын бағ алау ү шін қ олданылады.

2. Шуды ө лшейтін кезенде жұ мыс тә ртібі бойынша дыбыс дең гейі жә не дыбыстық қ ысым диапазонда жиілігі 2-ден 18000 Гц капсюл болады.

ЛИН жиілігін сипаттамасымен дыбыстық қ ысым дең гейін ө лшеу.

Ө лшеу тетіктерін тө мендегі жағ дайғ а келтіру қ ажет.

Род работы – Ғ;

«ДЛТ1», «dB» - 80;

«ДЛТ2», «dB» - 50;

«ФЛТ» - ЛИН;

Барлық тү ймелер басылып тұ р.

Бұ л жағ дайда 130 dВ индикаторы жанады.

Бө лмеде дыбыс дең гейін ө лшеу барысында ВПМ-101 кү шейткіші капсюлімен еденнен кем дегенде 1, 5м биіктікте, ал дыбыс кө зі мен қ абырғ адан 1м қ ашық тық та болғ аны жө н.

Билет

1. Термогигрометрді қ олдану аясы: тұ рғ ын ү йлер мен ө ндіріс бө лмелерін, мұ ражайды, кітапхананы, мұ рағ атты, жұ мыс орнын аттестациялау ү шін санитарлық жә не техникалық қ адағ алауда қ олданылады.

2. Термогигрометрдің жұ мыс істеу тә ртібі.

а. Қ ұ рал бірің ғ ай блок тү рінде дайындалғ ан. Қ ұ ралдың беткі жағ ында сұ йық кристалды индикатор мен 3 тетік орналасқ ан: қ осу/ө шіру; кө рсеткіштерді ұ стап қ алу; экранғ а жарық беру.

б. Қ ұ ралды қ осып зерттеу аймағ ына орналастырылғ ан соң, сұ йық кристалды дисплейдегі кө рсеткіштерді есепке алады.

в. Қ ұ ралды қ осу жә не ө шіру ү шін /Қ осу/ ө шіру тетіктерін бір рет басу қ ажет.

Билет

1. Люксметр-яркомерді қ олдану аясы: ө ндіріс орындары мен мекемелер оқ у орындары, ғ ылыми орталық тар, мұ ражай, кітапхана мен мұ рағ ат, кө лік жә не байланыс мекемелері, метрология мен сертификаттау орталық тары, медициналық мекемелер, мемлекеттік санитарлық – эпидемиологиялық қ адағ алау орталық тары, ауыл шаруашылығ ы жә не кө птеген т.б. мекемелерде, сонымен қ атар жұ мыс орнын аттестациялауда да кең інен қ олданылады.

2. Люксметр-яркомердің жұ мыс істеу тә ртібі. Жарық ағ ыны энергиясын электр энергиясына айналдыруғ а негізделген. Қ абылдау бө лігіндегі фотоэлемент гальвонометрмен жалғ асқ ан, ондағ ы шкала люкспен кө рсетілген. Ө лшеу кезінде фотоэлементті горизонтальды беткейге қ ойып, қ осқ ыш тетігінің кө мегімен қ ажетті ө лшеу диапозонына қ ояды. Жұ мыс соң ында фотоэлементті ө шіру қ ажет.

Билет

1. Электрлік жә не магниттік ө ріс ө лшегішті қ олдану аясы: бө лмедегі электромагниттік фонғ а жалпы талдау жасау, электромагниттік сә уле кө здерін іздестіру, жұ мыс орнын аттестациялау жә не т.б. мақ сатта қ олданылады.

2. Электрлік жә не магниттік ө ріс ө лшегіштің жұ мыс істеу тә ртібі. Ауыстырғ ыш тетігін Ө ШІРУ/ КОНТ/ Ө ЗГЕРТУ жағ дайынан КОНТ жағ дайына қ ою қ ажет. УО-101 индикаторы қ ұ ралдың қ уатына сә йкес бақ ылау санын кө рсетеді. Индикатордағ ы сан 75 пен 100 аралығ ында болуы тиіс.

Жұ мыс тә ртібіне сә йкес 3 мин.ө ткен соң ауыстырғ ыш тетігінің кө мегімен Ө ШІРУ/ КОНТ/ Ө ЗГЕРТУ жағ дайынан Ө ЗГЕРТУ жағ дайына ауыстырады. Қ ұ ралды зерттеу аймағ ына орналастырып, бір қ олмен оның пластмасса сабынан, ал екінші қ олмен есептегіш қ ондырғ ысын ұ стау қ ажет. Қ ұ ралдың бағ ытын ө згерту арқ ылы индикатордағ ы максимальды кө рсеткіштерге қ ол жеткізуге болады.

Билет

1. Аспираторды қ олдану аясы: Аспираторды мемлекеттік санитарлық – эпидемиологиялық қ адағ алау жә не мемлекеттік ауа-райын болжау қ ызметі, ө ндірістік мекемелердің ө ндірістік санитарлық зертханалары қ оршағ ан орта жағ дайына мониторинг жә не экологиялық бақ ылау жү ргізу ү шін қ олданады.

2. Аспиратордың жұ мыс істеу тә ртібі: сынама алу ү шін ауа арнайы сү згілерден ө ткізіледі. Ауа сү згіден ө ткен кезде, онда қ оспалар сү зіліп қ алады. Ауаның сү згіден ө ту жылдамдығ ы мен уақ ыты белгілі болғ андық тан, сү згі арқ ылы ө ткен ауа кө лемін есептеу қ ажет.

Аспираторды қ осу, тублерді қ озғ алту арқ ылы (3), шү ртпені бұ рау арқ ылы (6) ауаның ө ту жылдамдығ ын қ ондыру. Ауа жылдамдығ ының қ ажетті сынамасын қ ондыру, уақ ытын белгілеу ауаның сынамасын алу, ауаның ө ту жылдамдығ ын кесте бойынша(қ алтқ ының жоғ арғ ы шегімен). Сү згі ішінде қ алғ ан шаң ды аналитикалық таразымен ө лшейді. Есептеп шығ ару.

Билет

1. Зертханалық экстрактор мұ най ө німдерін, беткейлік белсенді заттарды, фенолдарды, хлорорганикалық қ осындыларды, ауыр металдарды анық тау ү шін қ ажет.

2. Экстрактордың жұ мыс істеу тә ртібі.

Жұ мыс алдында энегия блогын тексеру.Сү згіні тексерілетін сумен толтыру. Айналуын жә не уақ ытын ақ параттық блок арқ ылы қ ондыру. Енгізу тетікшесін басу.

Уақ ыт біткеннен соң сү згінің тө менгі жағ ындағ ы қ алдық ты колбағ а қ ұ ю.қ алғ ан қ алдық ты бірнеше пробиркағ а бө ліп қ ұ ю.реактивтер арқ ылы ауыр металдарғ а, хлорорганикалық жә не органикалық қ осылыстар жә не мұ най ө німдеріне тексеру.

Билет

1. Діріл ө лшегіш қ ұ ралды қ олдану аясы - діріл ө лшегіш қ ұ рал діріл кө здерін анық тау жә не адамдар кө п жү ретін жерлердегі дірілді сипаттау, машиналар мен механизмді зерттеу мен сынақ тан ө ткізу, ә ртү рлі ө німдердің сапасын бағ алау ү шін қ олданылады.

2. Шуды ө лшейтін кезенде жұ мыс тә ртібі бойынша дыбыс дең гейі жә не дыбыстық қ ысым диапазонда жиілігі 2-ден 18000 Гц капсюл болады.

ЛИН жиілігін сипаттамасымен дыбыстық қ ысым дең гейін ө лшеу.

Ө лшеу тетіктерін тө мендегі жағ дайғ а келтіру қ ажет.

Род работы – Ғ;

«ДЛТ1», «dB» - 80;

«ДЛТ2», «dB» - 50;

«ФЛТ» - ЛИН;

Барлық тү ймелер басылып тұ р.

Бұ л жағ дайда 130 dВ индикаторы жанады.

Бө лмеде дыбыс дең гейін ө лшеу барысында ВПМ-101 кү шейткіші капсюлімен еденнен кем дегенде 1, 5м биіктікте, ал діріл кө зі мен қ абырғ адан 1м қ ашық тық та болғ аны жө н.

Емтихан алушығ а арналғ ан ақ парат: Студенттің білімін қ ұ ралды атап, қ олдану аясын айтып беруіне қ арай бағ алаң ыз. Тә жірибелік дағ дыны студент қ ұ ралдардың қ олдану аясын айтып беруіне қ арай бағ алаң ыз.

Максималды балл: 7

Тапсырмағ а берілген уақ ыт: 5 мин.

2-кезең

Билет

1. Шаралар: ө ндіріс процестерін автоматизациялау, технологиялық кө здерден жылу жә не ылғ ал шығ уын шектеу, жұ мысшылардың қ ыздырылғ ан агрегаттарғ а кіруін қ ажет ететін заттарды тасымалдау, тиеу, тү сіру жұ мыстарының механикаландырылғ ан жү йелері.

2. Жеке қ орғ аныс заттары: беруштер, ең бек жә не демалыстың рационалды тә ртіптер.

Билет

1. Шаралар: қ ұ рал-жабдық тар модернизациясы, дірілө шіргіш қ ұ рылғ ыларды пайдалану.

2. Жеке қ орғ аныс заттары, алдын-ала жә не кезең ді медициналық тексерістер жү ргізу, ең бек жә не демалыс тә ртіптерін регламенттеу.

Билет

1. Ө ндіріс аймағ ына жақ ын орналасқ ан жердегі тұ рғ ындарғ а ә сер ететін атмосфералық ауадағ ы кү лден, кү кірттің қ ос тотығ ынан қ орғ ау ү шін қ азандық қ а тазарту қ ондырғ ыларын орнату қ ажет.

Шығ арынды кү лдің кү лемі, тү тінді газбен бірге кү кірт қ ос тотығ ының ауада таралу жағ дайын анық тау ү шін, технологиялық сызба нұ сқ асы мен қ ажетті тазарту дең гейін есептеп, гигиеналық сараптамағ а беру қ ажет.

2. Жеке қ орғ аныс заттары, алдын-ала жә не кезең ді медициналық тексерістер жү ргізу, ең бек жә не демалыс тә ртіптерін регламенттеу.

Билет

1. Міндетті тү рде шудың ШРЕД-ін сақ тау керек, шулы жағ дайыда жұ мыс уакытысын қ ысқ арту, операцияларды басқ а бө лмелерге шығ ару.

2. Жеке қ орғ аныс заттары: қ ұ лақ қ аптар, жапсырма-антифондарды қ олданып жә не терапевт пен отоларингологтың қ атысуымен кезең дік медициналық тексеріс ө ткізу.

Билет

1. Қ ажетті техникалық шаралар: дірілқ ауіпті ү дерістерге қ ашық тық тан басқ аруды енгізу, жұ мыс орнындағ ы орындық астыларына дірілді ө шіретін амортизаторларды орнату, ең бек жә не демалыстың рационалды тә ртіптері.

2. Жеке қ орғ аныс заттары: демалу жә не рационалды ең бек тә ртібі, жеке қ орғ аныс заттары (дірілді ө шіретін қ олғ аптар, қ алың табанды аяқ киімдер), физиотерапиядық емшаралар. Жұ мыс орнындағ ы діріл дең гейін гигиеналық нормативтрге сай сақ тау. Кезең ді медициналық тексеріс.

Билет

1. Шаралар: ө ндіріс автоматизациясы, технологиялық ү дерістердің ө згеруі, жұ мысшылардың денсаулық жағ дайына бақ ылау.

2. Жеке қ орғ аныс заттары: шаң ғ а қ арсы респираторлар, қ рғ аныс кө зілдіріктер, шаң ғ а қ арсы киім, фотариялар, санатории-профилакториилер, кезең ді меициналық тексерістер.

Билет

1. Кү кірттің қ ос тотығ ы мен кө міртек тотығ ының атмосфералық ауадағ ы мө лшерін азайтуғ а бағ ытталғ ан іс-шараларды енгізу.

Атмосфералық ауадағ ы зиянды заттар мө лшерінің концентрация есебімен, қ оршағ ан орта сапасын жақ сарту шараларымен, шудың сипаттамасымен бірге мемлекеттік санитарлық – эпидемиологиялық қ адағ алау мекемесіне жоба қ ұ жаттарын жіберу қ ажет.

2. Жеке қ орғ аныс заттары: алдын-ала жә не кезең ді медициналық тексерістер жү ргізу, ең бек жә не демалыс тә ртіптерін регламенттеу.

Билет

1. Қ ажетті шаралар: ауысым бойына діріл ә серімен уақ ыт шектеуін қ амтамасыз ететін ең бек тә ртібі, жұ мыс орнындарының орындық тар астыларына діріл ө шігіш амортизаторларды орнату.

2. Жұ мыс орнындағ ы діріл дең гейін гигиеналық нормативтрге сай сақ тау. Кезең ді медициналық тексеріс. Ең бек жә не демалыс тә ртібі.

Билет

1. Шаралар: ө ндірісті модернизациялау жолымен ө ндірістік канцерогендік факторлардың ә серін тө мендету, канцерогендік ө ндірістік факторлармен жұ мысқ а жіберуді шектеу сызбасын ендіру.

2. Канцерогенді қ ауіпті жұ мысымен айналысатын жұ мысшылардың денсаулық жағ дайына ү немі мониторинг жү ргізу, жұ мысшыларды сауық тандыру, кезең дік медициналық тексеріс.

Билет

1. Міндетті тү рде шудың ШРЕД-ін сақ тау керек, дыбысоқ шаулағ ыш қ абыршақ, белсенді тү рдегі ә сең деткіштер, шулы жағ дайыда жұ мыс уакытысын қ ысқ арту, операцияларды басқ а бө лмелерге шығ ару.

2. Міндетті тү рде қ ұ лақ қ аптар, жапсырма-антифондарды қ олданып жә не терапевт пен отоларингологтың қ атысуымен кезең дік медициналық тексеріс ө ткізу.

Емтихан алушығ а арналғ ан ақ парат: Алдын алу іс шаралардың қ оршағ ан ортадағ ы сапасын жоғ арлату бойынша білімін бағ алау.

Максималды балл: 7

Тапсырмағ а берілген уақ ыт: 5 мин.

3-кезең

Билет

1. Физикалық ең бек – бұ л ө кпе жә не жү рек қ антамыр жү йесін қ амтамасыздан -дыратын қ озғ алыс аппаратына негізгі жү ктеме тү сетін ең бек.

2. Физикалық функциясын ө згеріске ү шырататын физикалық ең бек (бұ лшық еттің биоэлектрлік активтігін жоғ арлауы, қ олдың қ алтырауын жоғ арлауы) бұ л жү йке бұ лшық ет жү йесін шаршауына алып келеді. Миофиброздар. Периортроздар.

Билет

1. Ө ндірістік жарақ ат – бұ л мекеме немесе ұ жымдар ауласында алынғ ан ү лпаның, мү шенің немесе тұ тас ағ заның қ алыпты қ ызметінің бұ зылысына ә келетін жарақ ат.

2. Ең бекті дұ рыс ұ йымдастыру жарақ аты алдын-алудың негізгі маң ызы, жұ мыс орнында қ ұ рал-жабдық тардың істе болуы, арнайы киімдерді, аяқ киімдерді, қ орғ аныш кө зілдіріктерін, жә не тағ ы басқ а қ орғ аныш заттарын пайдалану жаракатпен кү ресу мақ сатында ә р жаракаттын себебін анық тау, есепке алу жә не тіркеу жү ргізілуі тиіс.

Билет

1. Шаршау – жұ мыстың ә серімен уақ ытша туындайтын жә не жұ мыс қ абілетін тө мендеуіне алып келетін адамның функционалдық жағ дайдын ерекше тү рі.

2. Кү штің тө мендеуі мен бұ лшық еттің тө зімділігі, қ озғ алыс кординациясын нашарлауы, ой-қ абылетін нашарлауы, кө ніл кү йін ауыткуы, ақ парат қ абылдау жылдамдығ ы тө мендеуі байқ алады.

Билет

1. Статикалық жұ мыс – бұ лшық ет жү ктемесін тү рі, ә рдайым қ ысқ арлыуын сипаттайтын скелет бұ лшық еттін ү зындығ ын бірқ алыпты немесе ә рбір бө лшектерін ө згеріссіз ұ стап тұ ру.

2. Физикалық функциясын ө згеріске ү шырататын физикалық ең бек (бұ лшық еттің биоэлектрлік активтігін жоғ арлауы, қ олдың қ алтырауын жоғ арлауы) бұ л жү йке бұ лшық ет жү йесін шаршауына алып келеді. Миофиброздар. Периортроздар. Координаторлық невроздар, радикулопатия, ә р тү рлі дене бө лшектерін қ ақ сауы.

Билет

1. Қ ыздыру микроклиматы жұ мыс орындарында микроклиматтың (ауа жә не қ оршағ ан беткейлердің температурасы) параметрлерінің ың ғ айлық аумағ ының жоғ ары шегінен ә лдеқ айда жоғ арылығ ымен сипатталады. Осындай жағ дайларда жұ мыс жасау ың ғ айсыз жылусезінуге, термореттеу ү дерістерінің айтарлық тай қ иындауына, ал улкен жылулық жү ктеме кезінде денсаулық бұ зылысына да(дененің қ ызып кетуі) алып келеді.

2. Артериалдық гипертензия, гипертермия, вегетососудистық дистонияның пайда болуы. Кардиомиопатия.

Билет

1. Ө ндірістік шу – қ андай болмасын жағ ымсыз дыбыс немесе дыбыстар жиынтығ ы. Дыбыс- бұ л тербелу ү дерісінде толқ ынның жайылуымен осы ортадағ ы бө лшектердің жасандыру жә не кезегімен толқ ынды қ ойылту.

2. Кә сіптік керендік, ү йқ ышыл, эмоционалды тұ рақ сыздық, ү йқ ының бұ зылуы, тә беттің бұ зылуы, жү ректің шаншуы, тершендіктің жоғ арлауы, басайналу.

Билет

1. Ө ндірістік діріл- ағ заның интенсивті жү ктемесі кезінде жә не уақ ыты берілген кезінде жұ мыс санының максималды орындалу адамның функционалдық қ абілеттілігі. Адамның ең бек қ абілеті жатығ у дең гейіне, жұ мысшының білім тә жірибесін бекіту дә режесіне, оның физикалық, физиологиялық, психологиялық, денсаулық жә не басқ а факторларғ а байланысты.

2. Саусақ тың парезтезімен ауруы, саусақ ү шының сезімталдығ ын тө мендеуі, қ ол саусақ тарының цианозы, аяқ жә не қ олда қ антамырлардың нашарлауы, «кү с алаканы» тү рі бойынша атрофикалық ө згеріс, невроздар.

Билет

Жұ мыс істеу қ абілеті- ағ заның интенсивті кү штілігі жә не берілген уақ ытта жұ мыс санының максималды орындау мү мкіндігі адамның функцианалдық қ абілеті. Адамның жұ мыс қ абілеті оның жаттық тырылғ ан дең гейіне, жұ мысшының білім дә режесін кү шейтуіне, жұ мыс тә жірибесіне жә не физикалық, физиологиялық, психологиялық жағ дайымен денсаулығ ына жә не басқ а факторларғ а байланысты.

2. Салқ андануының белгілері, орталық жү ке жү йесін қ ызметінің тежелуі, тыныс-алу жә не жү рек қ антамыр жү йесінің іс-ә рекетін тө мендеуі, ұ лпағ а ауа жетіспеушілігі (гипоксия). Терінің ү суі, ангионевроз.

Билет

1. Ауаның кондициялауы – ауа ортасының белгілі параметірлерінің жаратылысы бойынша техникалық заттардың бірлестігі(температура жә не ылғ алдық).

2. Салқ андануының белгілері, тыныс-алу жә не жү рек қ антамыр жү йесінің іс-ә рекетін тө мендеуі, ұ лпағ а ауа жетіспеушілігі (гипоксия).

Билет

1. Ө ндірістік жарық, табиғ и жә не жасанды жарық кө зінің берілуі, жұ мыстың сапалы орындалуы жә не ең бек ү дерісін ө німділігін жоғ арлауын қ антамасыздандыру.

2. Ө ндіріс бө лмелерінде жағ ымсыз жарық жағ дайы жақ ыннан кө ру кө з жү ктемесі жоғ арлауы жақ ыннан кө руіне алып келеді, ағ заның резистентілігі тө мендейді, зат алмасу нашарлайды.

Емтихан алушығ а арналғ ан ақ парат: Ең бек гигиенасының тапсырмасы бойынша білімін бағ алау

Максималды балл: 6

Тапсырмағ а берілген уақ ыт: 5 мин.

Балдық – рейтингтік жү йе бойынша қ адам ә рекетін бағ алау

Ә дебиеттер:

Негізгі:

1. Измеров Н. Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008.-592 с.

2. Гигиена. /Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009 г. - 668 с.

3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008. -562 с.

4. Ең бек гигиенасы бойынша тә жірибелік сабақ тардың жетекші қ ұ ралы: Оку қ ұ ралы Тоғ ұ збаева К.К. Алматы. 2010.- 366 б.

Косымша:

1. Жарылқ асын Ж.Ж., Ө ндірістік токсикология негізі. Оку ә дістемелік қ ұ рал. - Қ араганды.КММА баспаханасы. - 2007. - 80 б.

2. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У., Жарылкасын Ж. Ж. Жалпы жә не жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинагы. Оку ә дістемелік қ ұ рал -Қ арағ анды.КММА баспаханасы. - 2007. - 44 б.

3. Бейнетерминалдармен жұ мыс істеу кезіндегі ең бек гигиенасы. Оку ә дістемелік қ ұ рал /Тогызбаева КК- - Алматы, 20і0, 85 б.

4. Желдетуді ескертпелі жә не ағ ымды санитарлық қ адағ алау. Оқ у ә дістемелік қ ұ рал/ Е.Н.Сраубаев., С.Р.Жакенова., Н.У.Шинтаева. Караганды. КММА баспа­ханасы.- 2010. - 66 б.

5. Жеке ө неркә сіп салаларындағ ы ең бек гигиенасы. Оку ә дістемелік қ ұ рал /Тогыз­баева КК- -Алматы, 2010, 28 б.

6. Ө ндіріс кә сіпорындарының реконструкң иясы мен жаң адан қ ұ рылыс салыну кезіндегі санитарлық сақ тық қ адағ алау. Оку ә дістемелік қ ұ рал /Тогызбаева КК--Алматы, 2010, 60 б.

7. Казакстан Республикасының ірі ө неркә сіп салаларындағ ы ең бек гигиенасы. Оку ә дістемелік қ ұ рал/Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 36 б.

1 – кезең

Билет

1.Ә мбебап газ анық тағ ыш қ ұ ралды қ олдану аясы.

2. Ә мбебап газ анық тағ ыш қ ұ ралдың жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Радиометр – дозиметрін қ олдану аясы.

2. Радиометр – дозиметрінің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Электростатикалық ө ріс ө лшегішті қ олдану аясы.

2. Электростатикалық ө ріс ө лшегішінің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Шу ө лшегішті қ олдану аясы.

2. Шу ө лшегіштің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Термогигрометрді қ олдану аясы.

2. Термогигрометрдің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Люксметрді қ олдану аясы.

2. Люксметрдің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Электрлік жә не магниттік ө ріс ө лшегішті қ олдану аясы.

2. Электрлік жә не магниттік ө ріс ө лшегіштің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл –7

Билет

1. Аспираторды қ олдану аясы.

2. Аспиратордың жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Зертханалық экстракторды қ олдану аясы.

2. Зертханалық экстрактордың жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

Билет

1. Діріл ө лшегішті қ олдану аясы.

2. Діріл ө лшегіштің жұ мыс істеу тә ртібі.

Уақ ыт – 5 мин.

Максимальды балл – 7

2-кезең