| №
| р/с
| Сабақ тың тақ ырыптары
| Сағ ат саны
| Мерзімі
| Зертханалық жә не сарамандық жұ мыстар
| Кө рсетілімдер
Кө рнекіліктер
Қ ұ рал-жабдық тар
| Ү йге тапсырма
|
| | | Кіріспе(1 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Биология ғ ылымы. Ғ ылымдар жү йесіндегі биологияның орны
жә не маң ызы. Биологияның басқ а ғ ылымдармен байланысы. Жа-
ратылыстану — ғ ылыми пә ндер жү йесіндегі «Жалпы биология»
курсының алатын орны, мақ саты мен міндеттері.
|
| | | Кө рсетілім: Биолог-ғ алымдардың суреттері, «Биологияның басқ а ғ ылымдармен байланысы» — сызбанұ сқ а.
| 3 бет
|
| | | І бө лім. Цитология. Цитологияның міндеттері (1 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Заманауи цитология пә ні, міндеттері жә не зерттеу ә дістері.
Цитологиялық зерттеулердің басқ а биологиялық ғ ылымдар, меди-
цина жә не ауыл шаруашылығ ы ү шін маң ызы.
|
| | | Суреттер, кестелер.
| §1
кесте толтыру
|
| | | ІІ бө лім. Жасушалық теория (19 сағ ат).
| | | | | |
| | | I тарау. Жасушаның химиялық қ ұ рамы (9 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Жасушаның ашылуы жә не зерттеу тарихы. Жасушалық теорияның
негізгі қ ағ идалары. Биологияның дамуы ү шін жасушалық
теорияның маң ызы.
|
| | | Суреттер, кестелер.
| §2
кесте толтыру
|
|
|
| Жасуша дамудың бірлігі екендігі, тірі организмнің қ ұ рылымы мен қ ызметінің бірлігі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §3
кесте толтыру
|
|
|
| Жасушаның химиялық қ ұ рамы. Су жә не басқ а бейорганикалық
заттар, олардың жасушаның тіршілік ә рекетіндегі рө лі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §4
кесте толтыру
|
|
|
| Органикалық заттар: кө мірсулар, олардың қ ұ рылысы, қ асиеттері
жә не атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §5
кесте толтыру
|
|
|
| Органикалық заттар: нә руыздар, олардың қ ұ рылысы, қ асиеттері
жә не атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §6
кесте толтыру
|
|
|
| Органикалық заттар: липидтер, олардың қ ұ рылысы, қ асиеттері
жә не атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §7
кесте толтыру
|
|
|
| Нуклеин қ ышқ ылдары: ДНҚ, оның қ ұ рылысы жә не жасушадағ ы
рө лі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §8
кесте толтыру
|
|
|
| Нуклеин қ ышқ ылдары: а- РНҚ, т-РНҚ, р-РНҚ жә не АТФ, олардың қ ұ рылысы жә не жасушадағ ы рө лі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §9
кесте толтыру
|
|
|
| Ферменттер, олардың тіршілік ә рекеттерін реттеудегі рө лі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §10
кесте толтыру
|
| | | II тарау. Прокариоттық жасушаның қ ұ рылысы мен қ ызметі (2 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Прокариоттық жасушаның қ ұ рылысы. Бактериялық жасуша, оның
қ ұ рылысы мен қ ызметінің ерекшеліктері.
|
| | №1 зертханалық жұ мыс. Эукариоттық (ө сімдік, жануар,
саң ырауқ ұ лақ) жә не прокариоттық жасушалардың (бактериялар)
қ ұ рылысы.
| Слайдтар, электрондыоқ улық
| §11
кесте толтыру
|
|
|
| Бактериялар тіршілік ә рекеттерінің алуантү рлілігі.
|
| | | Слайдтар, электрондыоқ улық
| §12
кесте толтыру
|
| | | III тарау. Эукариоттық жасушаның қ ұ рылымдық -функциялық қ ұ рылыс
ерешеліктері (8 сағ ат).
|
| | | | |
|
|
| Жасушаның негізгі қ ұ рам бө ліктері. Тү рлі жасушалық қ ұ рылымдар
мембранасының қ ұ рылысы мен функциялық ерекшеліктері.
|
| | №2 зертханалық жұ мыс.Пияз эпидермисінің жасушаларындағ ы
плазмолиз жә не деплазмолиз қ ұ былыстарын бақ ылау.
| Кө рсетілім: Ө сімдік жә не жануар жасушаларының микропрепа-
раттары.
| §13
кесте толтыру
|
|
|
| Цитоплазма органоидтері: эндоплазмалық тор, Гольджи жиынтығ ы
жә не лизосомалар.
|
| | №3 зертханалық жұ мыс. Ө сімдік жасушаларындағ ы цитоплазманың қ озғ алысын бақ ылау
| Ө сімдік жә не жануар жасушаларының микропрепа-
раттары.
| §14
кесте толтыру
|
|
|
| Цитоплазма органоидтері: пластидтер, митохондриялар, олардың
жасушадағ ы атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Ө сімдік жә не жануар жасушаларының микропрепа-
раттары
| §15
кесте толтыру
|
|
|
| Цитоплазма органоидтері: жасуша орталығ ы, рибосомалар,
олардың жасушадағ ы атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Жасушалардың микропрепа-
раттары
| §16
кесте толтыру
|
|
|
| Цитоқ аң қ а. Қ озғ алыс органоидтері, жасушалық қ осындылар,
олардың қ ұ рылысы, жасушадағ ы атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Жасушалардың микропрепа-
раттары
| §17
кесте толтыру
|
|
|
| Ядроның қ ұ рылысы мен қ ызметі. Хромосомалардың химиялық
қ ұ рамы жә не қ ұ рылысы, жасушадағ ы атқ аратын қ ызметі.
|
| | | Жасушалардың микропрепа-
раттары
| §18
кесте толтыру
|
|
|
| Саң ырауқ ұ лақ тар, жануарлар жә не ө сімдік жасушаларының
қ ұ рылысындағ ы ерекшеліктер.
|
| | | Жасушалардың микропрепа-
раттары
| §19
кесте толтыру
|
|
|
| «Эукариоттық жасушаның қ ұ рылымдық -функциялық қ ұ рылыс
ерешеліктері» тақ ырыбы бойынша білімдерін қ орыт.
|
| | | |
§20
кесте толтыру
|
| | | ІІІ бө лім. Тіршіліктің жасушалық емес формалары (2 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Вирустар жә не фагтар. ЖИТС-тің (жү ре пайда болғ ан иммундық
тапшылық синдромы) вирусы. Оның қ ұ рылысы мен тіршілігінің
ерекшеліктері.
|
| | | Кө рсетілім: Тү рлі молекулалар мен вирустық бө лшектердің моделдері.
| §21
кесте толтыру
|
|
|
| Вирустық аурулардың алдын алу.
|
| | | Слайдтар, суреттер
| §22
кесте толтыру
|
| | | ІV бө лім. Жасушадағ ы зат жә не энергия алмасу (метаболизм) (9 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Жасушадағ ызатжә не энергия алмасу. Заталмасуреакцияларының катализдіксипаты.
|
| | | | §23
кесте толтыру
|
|
|
| Пластикалық алмасу.
|
| | | | §24
кесте толтыру
|
|
|
| Энергиялық алмасудың негізгі кезең дері.
|
| | | Кө рсетілім:
Жасушадағ ы метаболизм жолдарының сызбанұ сқ алары.
| §25
кесте толтыру
|
|
|
| Жасушалық тыныс алу процесінің айрық ша ерекшеліктері.
|
| | | | §26
кесте толтыру
|
|
|
| Органикалық заттарды тү зу ә дістері: автотрофтар жә не гетеро-
трофтар.
|
| | | | §27
кесте толтыру
|
|
|
| Фотосинтез, оның сатылары, биосферадағ ы ғ арыштық рө лі. Хемо-
синтез, оның биосферадағ ы маң ызы.
|
| | | Фотосинтез процесін бейнелетін тә жірибелер.
| §28
кесте толтыру
|
|
|
| Нә руыздың биосинтезі. Генетикалық ақ параттың негізі — ген ту-
ралы тү сінік. Генетикалық код. Нә руыз биосинтезінің матрицалық
принципі.
|
| | | «Нә руыз синтезінің» модель-аппликациясы.
| §29
кесте толтыру
|
|
|
| ДНҚ матрицасына сә йкес а-РНҚ -ның тү зілуі. Биосинтездің
реттелуі.
|
| | | ДНҚ жә не РНҚ модельдері.
| §31
кесте толтыру
|
|
|
| Гомеостаз туралы тү сінік, жасушадағ ы зат жә не энергия алмасу
процестерінің реттелуі.
|
| | | | §32
кесте толтыру
|
| | | V бө лім. Организмдердің кө беюі жә не жеке дамуы (онтогенез) (10 сағ ат).
| | | | | |
| | | IV тарау. Ө сімдіктер мен жануарлардың жыныссыз кө беюі (2 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Ө зін-ө зі ұ дайы ө ндіру — тіріге тә н жалпылама қ асиет. Митоз жы-
ныссыз кө беюдің жә не кө пжасушалы организмдер ө суінің негізі,
оның фазалары жә не биологиялық маң ызы.
|
| |
| Кө рсетілім: Митоздың сызбанұ сқ асы.
| §33
кесте толтыру
|
|
|
| Организмдердің жыныссыз кө бею формалары: жасушалардың
митоздық бө лінуі, споратү зу, бү ршіктену, вегетативтік кө бею. Жы-
ныссыз кө беюдің эволюциялық маң ызы.
|
| | | | Кө рсетілім: Жыныссыз, кө беюдің тү рлерін бейнелейтін кестелер.
|
| §34
кесте толтыру
|
| | | V тарау. Жынысты кө бею (3 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Жынысты кө бею. Мейоз, оның биологиялық маң ызы. Сперматогенез.
|
| | | Кө рсетілім: Мейоздың жә не жынысты кө бею кестесі.
| §35
кесте толтыру
|
|
|
| Ұ рық тану. Гү лді ө сімдіктердегі ұ рық танудың ерекшеліктері.
|
| | | | §36
кесте толтыру
|
|
|
| Ұ рық танудың биологиялық маң ызы.
|
| | | | §37
кесте толтыру
|
|
|
| | VI тарау. Жеке даму (онтогенез) (3 сағ ат).
| | | | | | |
|
|
| Организмдердің жеке дамуы (онтогенез) тү сінігі. Бө ліну, ө су,
жасушалардың жіктелуі, органогенез, кө бею, картаю, организмнің
ө луі.
|
| | | | §38
кесте толтыру
|
|
|
| Э.Мюллер жә не Э. Геккельдің биогенетикалық заң ы. Ө сімдіктердің
онтогенезі. Жануарлардың онтогенезі.
|
| | | Кө рсетілім: омыртқ алы жануарлар ұ рық тарының ұ қ састығ ы.
| §39
кесте толтыру
|
|
|
| Дамып келе жатқ ан ұ рық тың дене бө ліктерінің ө зара ә сері.
|
| | | | §40
кесте толтыру
|
| | | VII тарау. Организмнің дамуы жә не қ оршағ ан орта (2 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| Организмнің эмбриондық жә не постэмбриондық дамуындағ ы
қ оршағ ан орта факторларының рө лі. Токсиндік заттардың
эмбриондық жә не постэмбриондық даму кезең дерінің барысына
ә сері.
|
| | | Кө рсетілім: жоғ ары сатыдағ ы ө сімдіктердің эмбриондық жә не
постэмбриондық дамуын бейнелейтін кестелер.
| §41
кесте толтыру
|
|
|
| Организмнің ө суі жә не дамуы. Орта жағ дайларының ө згерістеріне
организмнің бейімделу дең гейлері. Организмнің қ артаюы жә не
ө луі. Жыныссыз кө беюдегі онтогенездің ерекшелігі.
|
| | | | §42
кесте толтыру
|
| | | VІ бө лім. Генетика негіздері (12 сағ ат).
| | | | | |
| | | VIII тарау. Тұ қ ымқ уалаушылық тың негізгі заң дылық тары (7 сағ ат).
| | | | | |
|
|
| | Генетиканың даму тарихы. Белгілердің Г.И.Мендель ашқ ан тұ қ ым қ уалау заң дылық тары. Гибридологиялық ә дісі. Моногибридті шағ ылыстыру. Доминанттылық жә не ажырау заң дары. Гаметалар тазалығ ының заң ы, оның цитологиялық негіздемесі.
|
|
| | | Практикалық жұ мыс.Генетикалық есептершығ ару.
|
| Оқ улық тағ ы кесте мен есептер жинағ ы.
| §43
кесте толтыру
|
|
|
| Кө птік аллельдер. Талдаушы шағ ылыстыру. Дигибридтік жә не
полигибридтік шағ ылыстыру. Тә уелсіз ү йлесімдік заң ы. Фено-
тип жә не генотип. Тұ қ ым қ уалаудың генетикалық заң дарының
цитологиялық негіздері.
|
| | Практикалық жұ мыс.Генетикалық есептершығ ару.
| Оқ улық тағ ы кесте мен есептер жинағ ы.
| §44
кесте толтыру
|
|
|
| | Жыныстың генетикалық анық талуы. Жыныс хромосомаларының генетикалық қ ұ рылымы. Гомогаметалыжә негетерогаметалыжыныс. Жыныспентіркесбелгілердің тұ қ ымқ уалауы.
| |
| | | Оқ улық тағ ы кесте мен есептер жинағ ы.
| §45
кесте толтыру
|
|
|
| | Тұ қ ымқ уалаушылық тың хромосомалық теориясы. Гендердің тіркесу топтары. Белгілердің тіркестұ қ ымқ уалауы. Морган заң ы.
|
|
| | | Оқ улық тағ ы кесте мен есептер жинағ ы.
| §46
кесте толтыру
|
|
|
| | Гендердің толық жә не толық емес тіркесулері. Хромосомалардың генетикалық картасы.
|
|
| | | | Кө рсетілім: тұ қ ымқ уалаушылық заң дылық тарын, хромосомалар- дың айқ асуын бейнелейтін модель — аппликациялар.
|
| §47
кесте толтыру
|
|
|
| Генотип — біртұ тас жү йе. Хромосомалық (ядролық) жә не
цитоплазмалық тұ қ ымқ уалаушылық.
|
| | | Оқ улық тағ ы кесте мен есептер жинағ ы.
| §48
кесте толтыру
|
|
|
| | Белгілердің анық талуында аллельді (доминанттылық, толық емес доминанттылық) жә не аллельді емес гендердің ө зара ә рекеттесулері (комплементарлық, эпистаз жә не полимерия).
| |
| | | Оқ улық тағ ы кесте мен есептер жинағ ы.
| §49
кесте толтыру
|
| | | | IX тарау. Ө згергіштіктің негізгі заң дылық тары (5 сағ ат).
| | | | | | |
|
|
| Ө згергіштіктің негізгі формалары. Генотиптік ө згергіштік. Мутаци-
ялар. Гендік, хромосомалық жә не геномдық мутациялар. Сомалық
жә не генеративтік мутациялар.
|
| | №4 зертханалық жұ мыс. Ө сімдік фенотиптерін зерттеу.
| Кө рсетілім: қ оршағ ан орта жағ дайларының организм ө згергіштігіне
ә серін кө рсететін тә жірибе нә тижелері; кеппешө п материалда-
ры, будандық, полиплоидтық ө сімдіктердің жинақ тамалары,
нақ пішіндері.
| §50
кесте толтыру
|
|
|
| Жартылай летальды жә не летальді мутациялар. Мутациялардың
себептері мен жиілігі, мутагендік факторлар. Мутациялардың
эволюциялық рө лі.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §51
кесте толтыру
|
|
|
| Ү йлесімдік ө згергіштік, оның тү рдің шегінде генетикалық
алуантү рлілікті қ алыптастырудағ ы рө лі жә не эволюциялық
маң ызы. Тұ қ ым қ уалайтын ө згергіштіктегі гомологтік қ атарлар
заң ы.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §52
кесте толтыру
|
|
|
| Фенотиптік немесе модификациялық ө згергіштік. Белгілер мен
қ асиеттердің дамуы жә не олардың жарық қ а шығ уында сыртқ ы
орта жағ дайларының рө лі.
|
| | №5 зертханалық жұ мыс. Ө сімдіктер мен жануарлардағ ы
ө згергіштікті зерттеу, вариациялық қ атар жә не қ исық қ ұ растыру.
| Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §53
кесте толтыру
|
|
|
| Модификациялық ө згергіштіктің статистикалық заң дылық тары.
Доминанттылық ты басқ ару.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §54
кесте толтыру
|
| | | | VІI бө лім. Адам генетикасы (5 сағ ат).
| | | | | | |
|
|
| Адамның тұ қ ым қ уалаушылығ ын зерттеу ә дістері. Адамның
генетикалық ә ртү рлілігі.
|
| | №6 зертханалық жұ мыс. Шежіре қ ұ ру.
| Кө рсетілім: Адамның хромосомалық аномалиялары жә не олардың
фенотиптік кө рініс беруі.
| §55
кесте толтыру
|
|
|
| Адамның шығ у тегі жә не адам нә сілдері туралы генетикалық
мә ліметтер.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §56
кесте толтыру
|
|
|
| Адамның белгілерінің тұ қ ым қ уалау сипаты. Денсаулық тың
генетикалық негіздері.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §57
кесте толтыру
|
|
|
| Адамның генетикалық денсаулығ ына ортаның ә сері. Генетикалық
аурулар. Генотип жә не адамның денсаулығ ы. Популяция генофон-
ды.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §58
кесте толтыру
|
|
|
| Биологиялық жә не ә леуметтік тұ қ ым қ уалаудың арақ атынасы.
Генетиканың ә леуметтік проблемалары. Гендік инженерияның
этикалық проблемалары. Генетикалық болжам жә не медициналық -
генетикалық кең ес беру.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §59
кесте толтыру
|
| | | | VІІІ бө лім. Селекция жә не биотехнология негіздері (9 сағ ат).
| | | | | | |
|
|
| Селекцияның міндеттері жә не ә дістері.
|
| | | Кө рсетілім: тірі ө сімдіктерді, кеппешө птерді, нақ пішіндерді,
кестелерді, фотосуреттерді, селекциялық жұ мыстардың
нә тижелерін бейнелейтін басқ а да материалдарды пайдалану.
Белгілі ғ алым селекционерлердің портреттері.
| §60
кесте толтыру
|
|
|
| Генетика — организмдер селекциясының ғ ылыми негізі екендігі.
Селекция ү шін бастапқ ы материал.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §61
кесте толтыру
|
|
|
| Н.И.Вавиловтың мә дени ө сімдіктердің шығ у орталық тары туралы
ілімі.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §62
кесте толтыру
|
|
|
| Ө сімдіктер жә не жануарлар селекциясы.
|
| | | Кө рсетілім: ө сімдіктердің жаң а іріктемелерін, жануарлардың жаң а
қ олтұ қ ымдарын алудың ә дістерін бейнелейтін сызбанұ сқ алар.
| §63
кесте толтыру
|
|
|
| Селекциядағ ы қ олдан сұ рыптау. Будандастыру — селекциялық
ә діс ретінде.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §64
кесте толтыру
|
|
|
| Шағ ылыстыру типтері. Ө сімдіктер селекциясындағ ы полиплои-
дия. Заманауи селекцияның жетістіктері.
|
| | | Оқ улық тағ ы кестелер мен суреттер.
| §65
кесте толтыру
|
|
|
| Микроорганизмдер, саң ырауқ ұ лақ тар, прокариоттар-
биотехнологиялық нысандар. Микроорганизмдер селекциясы жә не
оның микробиологиялық ө неркә сіп ү шін маң ызы.
|
| | | Кө рсетілім: микробиологиялық ө ндірістің сызбанұ сқ алары.
| §66
кесте толтыру
|
|
|
| Тамақ ө німдерін, дә румендерді, ферменттер мен дә рілерді
микробиологиялық ө ндіру. Биотехнологияның проблемалары жә не
болашағ ы.
|
| | | Кө рсетілім: микробиологиялық синтез ө німдері.
| §68
кесте толтыру
|
|
|
| Гендік инженерия, оның жетістіктері жә не болашағ ы.
|
| | | | |
