Стардың жоғары патогенді тұмауы бойынша эпизоотиялық жағдай

Қ азақ станда алдың ғ ы жылдардағ ы осы ауру бойынша эпизоотиялық жағ дайды ескере келе, сонымен қ атар ә лемдік ахуалды ескере отырып эпизоотияның орын алу мү мкіндігі зор екенін атап ө ткен дұ рыс. Ауру таралуының басты қ ауіпі жабайы жыл қ ұ старынан, ә сіресе ү йректерден, қ аздар мен ақ қ улардан тө нетінін есте ұ стағ ан жө н.

Сібір аумағ ына жыл қ ұ старының кө ктемгі қ оныс аудару легі Қ азақ стан арқ ылы негізгі ү ш бағ ыт бойынша ө теді, 19 - сурет Африка жә не Оң тү стік-Еуропа қ ыстақ тарынан келетін жол Батыс-Қ азақ стан, Атырау, Маң ғ ыстау облыстарын қ амтиды; пә кістандық қ ыстақ тардан қ оныс аудару (миграция) Қ азақ станның оң тү стік жә не орталық облыстары арқ ылы ө теді; ү ндістандық қ ыстақ тардан келетін қ ұ с жолдары Республиканың шығ ыс жә не солтү стік ө ң ірлерін қ амтиды. Кү згі миграция да аталғ ан жолдармен ө теді.

Барлық миграцияны ү ш кезең ге бө ліп қ арастыруғ а болады – ерте келетін жыл қ ұ стары, орта мерзімде жә не кеш мерзімде келетін жыл қ ұ стары, осы тұ рғ ыда ерте, орта жә не кеш қ айтатын қ ұ стар легін айырады. Бұ л қ ұ былыс қ оршағ ан ауа ортасы температурасына байланысты болады. Ерте келетін кө ктемгі жыл қ ұ стары қ атарына вирус тасымалдаушы қ ұ с тү рлері – ү йрек, қ аз, ақ қ у кіреді, ол ауа ортасы температурасының орта есеппен алғ андағ ы шамасы 5-10^ОС ө теді. Қ азақ станның оң тү стік ө ң ірлерінде жаппай ұ шып келу шамамен алғ анда ақ пан айының жиырмасыншы жұ лдыздарына, ал солтү стік аймақ тарында сә уірдің екінші онкү ндігіне келеді.

Осылайынша, кө ктемде вирус тасымалдаушылар қ атысуымен латентті инфекция енгізілуі орын алады, шілде-қ ыркү йек айларында су қ ұ старының организмдері арқ ылы вирустың табиғ и пассажы, вируленттіктің кү шейуі мен инфекция дамуы орын алады.

Тө менде келтірілген суретке сә йкес мынандай жағ дайлар анық талынды: шынайы қ ауіп тө ндіру аймағ ы (Солтү стік-Қ азақ стан, Павлодар, Ақ мола, Маң ғ ыстау облыстары мен Шығ ыс-Қ азақ стан облысының солтү стік аудандары), қ ауіп тө ндіру аймағ ы (Қ останай облысы, Шығ ыс-Қ азақ стан облысының оң тү стік аудандары, Алматы, Жамбыл, Оң тү стік-Қ азақ стан, Қ ызылорда облыстарының солтү стік аудандары, Ақ тө бе жә не Атырау облыстарының оң тү стік аудандары) жә не б ақ ылау аймағ ы (Қ азақ станның оң тү стік жә не Батыс облыстары).

19 - сурет Қ азақ стан аумағ ы арқ ылы жабайы жыл қ ұ старының қ оныс ауыстыруы (миграция) бойынша негізгі ұ шу жолдары

2007 жылы ә лемде қ ұ с тұ мауы 33 елде тіркелінген. Бұ л негізінен оң тү стік-шығ ыс Азия, Африка, Еуропа елдері. Болжам қ ұ с тұ мауының қ ай жерде тіркелетініне байланысты.

Аурудың оң тү стік-шығ ыс Азия елдерінде тіркелуі жағ дайында кө ктемде қ ұ с тұ мауының Алматы, Шығ ыс-Қ азақ стан, Қ арағ анды, Солтү стік-Қ азақ стан, Павлодар, Қ останай, Ақ мола облыстарының аумағ ына енгізілу қ ауіпі арта тү седі. Егер ауру Еуропада немесе Африкада тіркелінсе тұ мау енгізілу қ ауіпі Қ азақ станның Батыс облыстарына тө неді.

Кү згі миграция кезінде қ ауіп Ресей Федерациясының шекаралас облыстарынан тө нетін болады да тиісінше Қ азақ станның шығ ыс, солтү стік жә не батыс аймақ тары кү дік ү стінде болады.