Кәсіпорындардың күйзелуі және жойылуы

Акционерлік қ оғ амдар.

Азаматтық кодекске сә йкес акционерлік қ оғ амдар 5 жолмен ө згеруі мү мкін:

· бірігу (бірнеше акционерлік қ оғ ам келісім-шарт негізінде бірігеді)

· қ осылу (ірі акционерлік қ оғ амғ а қ осылу туралы келісім-шарт негізінде)

· бө ліну (бірнеше акционерлік қ оғ амғ а бө ліну)

· ө згеру (серіктестікке немесе ө ндірістік кооперативке ө згеру)

· бө лініп шығ у (акционерлік қ оғ амнан 1 немесе бірнеше акционерлік қ оғ амның бө лініп шығ уы)

Тө ртінші ө згеру жағ дайында ө ндірістік кооперативтің немесе серіктестіктің жарғ ылық қ орындағ ы қ атысушылардың ү лесі %-бен, яғ ни акция қ ұ нын барлық акция қ ұ нына бө лу арқ ылы анық талады.

Акционерлік қ оғ ам 2 жолмен таратылады (жойылады):

· акционерлердің жалпы жиналысының шешімімен, яғ ни ө з еркімен

· сот шешімімен, яғ ни мә жбү рлеу жолымен

Акционерлік қ оғ ам таратылу нә тижесінде алдымен кредиторларымен толық есеп айырылысады, одан кейінгі қ алғ ан мү лікті акционерлерге тө мендегідей тә ртіппен бө леді:

· дивиденд қ арызы ө теледі

· пұ рсатты қ арапайым акциалардың қ ұ ны ө теледі

· қ алғ ан қ аражат акционерлердің акция ү лесіне тә уелді бө лінеді

Банкротқ а соң ғ ы 5ж. қ атарымен зиян шексе жә не ө з жұ мыскерлеріне минималды жалақ ы тө леуге мү мкіндігі болмағ ан кә сіпорындар ұ шырайды («Банкрот туралы» заң ғ а сә йкес).

Ө ндірістік кооперативтер.

Кооператив 3 жолмен ө згереді:

· бірігу

· қ осылу

· шаруашылық серіктестіктеріне ауысу

Кооператив 2 жолмен таратылады (жойылады):

· мү шелерінің жалпы жиналысының шешімімен, яғ ни ө з еркімен

· сот шешімімен, яғ ни мә жбү рлеу жолымен

Кооператив таратылуының басқ а кә сіпорындармен салыстырғ анда ө з ерекшеліктері бар:

· егер кооператив мү шелігінде тек 1 мү шесі қ алғ ан жағ дайда 6 ай мерзімінде қ алғ ан мү шеліктегі азамат кооперативке жаң а мү шелер қ абылдап, кооператив статусын сақ тауғ а қ ұ қ ық ты

· 1 адам қ ұ ратын шаруашылық серіктестігіне ауысуына қ ұ қ ық ты

Аталғ ан мү мкіндіктер 6 ай мерзімінде орындалмағ ан жағ дайда кооператив жойылуғ а мә жбү р болады.

Кооператив таратылу нә тижесінде алдымен кредиторларымен толық есеп айырылысады, одан кейінгі қ алғ ан мү лікті мү шелеріне олардың жарғ ылық қ ордағ ы пай ү лесіне тә уелді бө ліп беріледі.

ЖШС.

Ө згеруі:

· бірігу

· қ осылу

· бө ліну

· бө лініп шығ у

• ауысу (АҚ немесе Ө К)

Жойылуы:

· қ атысушыларының жалпы жиналысы шешімімен

· кү йзеліс немесе заң бұ зушылық нә тижесінде сот шешімімен

Кредиторлармен есеп айырысқ аннан кейінгі мү лік қ атысушыларына пай ү лесіне сә йкес таратылады.

Шағ ын кә сіпкерлік субьектілерінің қ ызметі сот шешімімен тө мендегідей жағ дайларда міндетті тү рде тоқ татылады:

· банкрот жағ дайында

· жеке кә сіпкерлікті тіркеу заң дылық тарын бұ зу нә тижесінде жіберілген қ ателіктерден ө з кү шінде болмағ ан жағ дайда

· кә сіпкерлік лицензияланатын қ ызмет тү рлеріне лицензиясыз жү ргізілген жағ дайда

· кә сіпкерлік жыл бойында бірнеше қ ателіктермен немесе заң дарды бұ зушылық пен жү ргізілген жағ дайда

Жеке кә сіпкерлік қ ызметі мемлекеттік бақ ылау органдарының ө тінішімен сот арқ ылы тоқ татылады.