Франчайзинг жүйесінің артықшылықтары және кемшіліктері

Франчайзинг қ атынастарының артық шылық тары:

· мамандарды оқ ыту, дайындау

· қ аржылық кө мек

· маркетингтік кө мек

· бастама қ арқ ынның тездігі

· табыссыздық, тә уекелдік дең гейлерінің тө мендеуі

Франчайзинг қ атынастарының кемшіліктері:

· франчайзинг тө лемі

· ө судің шектелуі

· дербестіктің шектелуі

· іс-ә рекеттің мерзіммен шектелуі

· тек ғ ана бір франчайзермен жұ мыс істеу мү мкіндігі

Франчайзинг жү йесіндегі бастапқ ы фирма жұ мысының пайдасы:

· шағ ын нарық тарды қ амту арқ ылы ө з ө німдерін сату аясын кең ейтеді, нә тижесінде сұ раныс ө згерісіне тез икемденуге ақ параттар алады

· қ осымша капитал ә келеді

· операторлар ө ндірісіне жә не ө ткізетін ө німдерінің, қ ызметінің сапасына қ атаң жә не жедел бақ ылау қ ойылады

· тә уекелдің бір ү лесі операторларғ а ауысады, немесе операторлар кә сіпорын қ ызметіне толық жауапкершілікте болады

· сауда орындары жергілікті кә сіпорын ретінде қ абылданады, нә тижесінде жергілікті жағ дайларғ а тез икемделеді

· операторларда ө з ісінің «иесі» сенімінде мотивация дең гейі ө те жоғ ары болады

Басқ арушы фирма ү шін франчайзинг жү йесінің кемшіліктері:

· операторлар басқ арушы фирмағ а тек пайдасының тиісті % ғ ана ө ткізеді, егер сауда орындары толығ ымен басқ арушы фирманың иелігінде болса пайдасы да жоғ ары болар еді

· басқ арушы фирманың тұ рақ ты бақ ылауына қ арамастан операторлар есебінің нақ ты деректерге сә йкестігіне кепілдіктің болмауы мү мкін

· егер бір сауда орталығ ы тиісті дең гейде сапалы қ ызмет істемеген жағ дайлар немесе қ осымша пайда табу мақ сатында тауар (қ ызмет) сапасын тө мендету жағ дайлары жалпы сауда маркасының жә не басқ арушы компанияның имиджіне кері ә серін тигізеді

· басқ арушы фирманың операторғ а фирмасын басқ аруғ а кө мегі тек ұ сыныс ретінде қ абылдануы мү мкін, нә тижесінде оператор біреуді жұ мыстан шығ ару немесе басқ а жұ мысқ а ауыстыру туралы кейбір ұ сыныстарын қ абылдамауы мү мкін жә не оператор мен франчайзер арасында келіспеушілік тууы мү мкін.

Франчайзинг жү йесінде оператордың пайдасы:

· оператор белгілі сауда маркасын пайдаланып тауарын нарық қ а ө ткізуге, жарнамалауғ а, маркетингтік зерттеуге ешқ андай уақ ыт немесе қ аражат жұ мсамай-ақ ө з ісін бастауғ а мү мкіндік туады, аталғ ан қ ызмет тү рлерін басқ арушы фирмадан дайын қ алпында алады

· егер оператордың тиісті мамандығ ы болмағ ан жағ дайда басқ арушы фирма оператордың барлық мамандарын дайындайды

· дербес кә сіпкермен салыстырғ анда оператор ө з ісін бастауғ а аз қ аражат жұ мсайды, ө йткені фирма тарапынан қ аржылық кө мек кө рсетіледі, қ ондырғ ы, шикізат, ө ндірістік материалдар нарық бағ асынан арзан бағ амен сатылады, яғ ни шикізат, материалдар жә не жартылай фабрикаттар беруге кепілдік болады

· оператордың прогрессивті технологияны пайдалануына мү мкіндік туады

· оператор ұ йымдастыру шығ ындарын ү немдейді, яғ ни басқ арушы фирма бухгалтерлік есепті жә не коммерциялық шығ ындарды ө з ү лесіне алады

· оператор ө з ісін аз тә уекелмен ашады

· оператор ө з серігінен (ірі фирма) кең ес жә не қ олдаулар алады

Франчайзинг жү йесінің оператор ү шін кемшіліктері:

· басқ арушы фирманың тұ рақ ты бақ ылауы ө з мү мкіндігін толық пайдалануын шектейді; ө німді стандарттау ө німді жетілдіруге, сапасын жақ сартуғ а мү мкіндік бермейді, нә тижесінде ө з фирмасының дербестігіне кү ман туады

· франчайзинг келісім-шарты барлық жағ дайда табысты болмайды; меншік иесінің мұ ралық проблемасы, басқ арушы фирманың кә сіпорынды сатуын талап етуі мү мкін

Франчайзингтің қ алыптасуы жә не дамуы жал жә не лизинг қ атынастарымен бірге халық тың жұ мыспен қ амтамасыз ету проблемасын шешуге, бә секелестіктің дамуына – нарық экономикасының қ озғ алтқ ыш кү ші ретінде ә серін тигізеді.