Егълап елгалар

Яшьлә р тү гелде.

Кө ннә р озая,

Тө ннә р кыскара,

Бу кайсы вакыт?

Я, ә йтеп кара.

(Г. Тукай)

Иптә шлә рем арасында

Минем генә юк чанам.

Ә ни, нигә син миң а да

Чана алмыйсың һ аман?

– Хә зер, кызым, җ ә й җ итә ич,

Чана алмыйм шуң а мин.

– Син ал гына, чанам булса,

җ ә й кө не дә шуармын.

(Ш. Галиев)

Сү злек: чагыла – здесь: ослепляются; озая – озыная; егълап – елап; ә йтеп кара – попробуй сказать (угадать); һ аман – здесь: все еще; ич – ведь; я – ну.

Авылым

Минем авылым зур тү гел. Анда йө з чамасы гына йорт бар. Яшь кешелә р бездә бик аз. Кү бесе – картлар. Мә ктә птә укуларын бетергә ч, егетлә р һ ә м кызлар шә һ ә ргә ашыгалар. Авылда калырга телә милә р. Мин дә, мә ктә пне бетергә ч, укырга Казанга килдем. Лә кин мин институтны бетергә ч, авылга кайтмакчы булам. Безнең авыл мә ктә бендә татар теле һ ә м ә дә бияты укытучысы олы яшьтә ге кеше. Ул пенсиядә, лә кин барыбер укыта. Мин аның урынына укытырга кайтам. Хә зер авылда укытучылар, яшьлә р җ итми. Ә мин авылымны яратам, шә һ ә рдә укыганда, аның урамнарын, урманнарын сагынам. Минем тизрә к институтны бетерә сем килә.

Безнең урманнарда каен һ ә м җ ир җ илә ге кү п. Мин бигрә к тә усаклыкта һ ә м каенлыкта каен җ илә ге җ ыярга яратам. Ә куаклык арасында кура җ илә ге дә кү п була. Табигатьнең матурлыгы игътибарлы кешелә ргә генә кү ренә.

КҮ НЕГҮ ЛӘ Р

1. Нокталар урынына сү злә р ө стә п языгыз:

1) Кө з кө не авыл җ ирендә … җ ыялар.

2) Безнең авылда икмә к ү стерә лә р: …, бодай, …, карабодай чә чә лә р.

3) Бакчаларны …, һ ә м … кө ннә рендә анда шә һ ә р кешелә ре … йортлары ….

4) Һ ә р кө нне Ә лфия белә н Рә мзия иртә белә н иртә тордылар һ ә м … булыштылар.

5) Ә һ ә р кичен алар … да, кү лгә су коенырга китә лә р иде.

6) Авылда яшә ргә …, мин авылда яши алмам дип ….

7) Авылда бө тен кешене …, бө тенесе синең белә н ….

8) Бә лки, шуң а кү рә дә Марат авылны яратып ….

9) Балалар гына тү гел, олылар да …-… кебек беренче … сагынып кө тә лә р, ….

10) Татар … бу бә йрә мне чә чү һ ә м башка язгы эшлә р бетү гә ….

11) Кө рә шчелә р … кө рә штә ярышалар.

12) җ иң ү чегә зур … яки … телевизор бү лә к итә лә р.

13) Тагын сабан туенда … чабышулары була, … вату һ ә м башка … уеннар ү ткә релә.

14) Анда бер йө з … йорт бар.

15) Яшь кешелә р бездә бик …. Кү бесе – ….

16) Мә ктә птә укуларын бетергә ч, егетлә р һ ә м … шә һ ә ргә ….

17) Авылда калырга ….

18) Ул пенсиядә инде, лә кин … укыта.

19) Мин аның … укытырга кайтам.

20) Мин авылымны яратам, аның урамнарын һ ә м … шә һ ә рдә ….

2. җ ө млә лә р тө зегез:

1) Кыш, безнең, салкын, авылда, кө не, була.

2) Усаклык, каен, эчендә, кү п, җ илә ге, ү сә, һ ә м, каенлык.

3) Булганыгыз, бармы, сезнең, кө з, авылда, кө не?

4) Институт, авылга, бетергә ч, кайтмакчы. Искә ндә р, була.

5) Яшә ргә, авылда, Маратка, кү ң елсез.

6) Матур, авылның, табигате, игътибарлы, лә кин, кешелә ргә, генә.

7) Безнең, арпа, бодай, арыш, карабодай, авылда, чә чә лә р, һ ә р, елны.

8) Авылда, туен, бә йрә м, сабан, зур, итә лә р.

9) Куаклык, кү п, кура җ илә ге, арасында, була.

10) Ә лфия, Рә мзия, авылда, белә н, печә ндә, булыштылар.

3. Ү рнә к буенча языгыз һ ә м тә рҗ емә итегез:

Ү рнә к: каен – каенлык (березняк, березовый лес).

Имә н, усак, печә н, куак, биек, ерак, тигез, матур, дө рес, тырыш, сү з, дә рес, игътибарлы.

4. Ү рнә к буенча җ ө млә лә р тө зеп языгыз һ ә м аларны тә рҗ емә итегез:

Ү рнә к: Марат авырый. Марат институтка бара.