Азіргі заманғы медициналық иммунология

Иммунология – медициналық -биологиялық ғ ылымдарының ең маң ыздыларының бірі жә не осы ғ ылым қ олданыстағ ы денсаулық сақ тау жү йесіне ү лкен ү лес қ осты. Кө птеген инфекция тү рлерін алдын алу ү шін вакцина қ олдану емі адамдарда АВО-антигендер жү йесін ескере отырып қ ан қ уюды қ олдану инфекциялық емес иммунология жетістіктері ғ ана жер шарының миллиондағ ан адамның ө мірін ө ткен уақ ыт аралығ ында сақ тап қ алу ү шін жеткілікті болар еді.Қ азіргі уақ ытта иммунология-медицина мен биологияның тез дамып жатқ ан перспективті бағ ыты.Қ азіргі кездегі иммунология даму сатысының негізгі ерекшелігі – оның жетістіктерін клиникалық тә жірибе кең енгізу болып табылады.

Қ азіргі заманның иммунологияның негізі – иммунды генетика болып табылады, ол ө з қ ұ рамына патологияны, трансплантациялық иммунологияны, қ атерлі ісік иммунологиясы мен жұ қ палы иммунологияны қ осады.Оның келесі ғ ылыми фактілер дә лелдейді: мү шелер алмастыру кезінде мү шенің кері қ айту серпілісі – генетикалық, кері қ айту механизмі – иммунды; қ атерлі ісік жасушаларының пайда болу себептері – қ атерлі, ісіктің ө суі – иммунды, генетикалық механизмдер; инфекциялық микроорганизмдерге сезімталдық дең гейінің себептері – генетикалық, ал инфекцияны жоятын жә не қ абылдамаушылық тудыратын механизмдер – иммунды.

Иммунологияның ең маң ызды бағ ыттарының ішінде бірнеше мә селелер жатыр – ол арнайы иммунитеттің теориялық негіздері мен механизмдерін ашу, иммундық ү рдістердің генетикалық терминациясы, иммунды хабарлы жасушалардың, антиденелердің, басқ а гуморалды факторларының жә не тағ ы басқ а қ осымша жү йелердің кү рделі араласуына байланысты иммунитеттің реттелу, аутореттелу механизмдерін іздестіру.

Соң ғ ы жылдары иммундық супрессия даму механизмдерін зерттеу қ ызығ ушылық танытуда. Қ азіргі кезде иммунды супрессорлы белсенділігі индуцибелді екені анық талғ ан жә не ол қ ызметті Т-лимфоциттер субпопуляцияларымен қ атар, басқ а да жасушалар атқ арады. Бұ л, нә тижесінде, қ азіргі кезде табиғ и иммунды супрессияның гуморалды жә не жасушалық механизмдерін жә не олардың ә ртү рлі аурулар патогенезінде рө лін анық тауғ а барлық зерттеушіліерге кө п мү мкіншілік береді.

Иммуногенетикалық қ азіргі жетістіктері, соның ішінде молекулалы-генетикалық іріктеу арқ ылы HLA жү йесінің жаң а гендерінің қ ызметтерін зерттеу, иммунды жауаптың қ алыпты жә не патологиялы жағ дайларында молекулалық бақ ылау негіздерін анық тауғ а мү мкіндік береді.

Иммунология тә жірибеде кең қ олданысқ а ие болғ ан бағ ыт - ә ртү рлі рецепторларғ а моноклонды антиденелер жә не цитокиндер негізінде дайындалатын дә рілік препараттарды алу.Сонымен қ атар, қ азіргі кезде антицитокиндік белсенді препараттары да зерттеліп, дайындалып жатыр: цитокиндерге қ арсы МКА, интерлейкиндерді кедергілеуші ерігіш рецепторлар, цитокиндермен алмасушы рецепторлық антагонисттер.

Иммунобиотехнология мен генді инженерия дамуы арқ ылы иммунды жауапты коррекциялау, сонымен қ атар, фенотиптік жә не иммунитетті стимулдау мен модифиткациялауғ а қ ажетті табиғ и алуан тү рлі биологияық активті заттарды (БАВ) ө ндіру мен қ ұ растыруғ а арналғ ан қ ұ былыстар пайда болды.

Қ азіргі уақ ытта иммунология мен иммунопатологияда актуалды сұ рақ тарының шешілуі нақ ты, адекватты иммунологиялық ә дістері (радиоизотоптық талдау, ИФТ, ПЦР-диагностикалау, т.б.)кө мегімен байланысты.

Сонымен қ атар, глобалды экологияның иммунологиялық заң дылығ ы мен адам экологиясы зерттеулер де ерекше орын алады.Бұ л стресс, дистресс жә не адам мен жануар иммунитеті, аллергияның дамуы мен анық тауы, профессионалдық аллергендерден сақ тау жолдары жә не гипосенсибилизация сұ рақ тары.

Басты назарды ісіктер мен иммунопролиферативті аурулардың иммунды диагностикасы, иммунды профилактикасы жә не иммунды емдеуіне арналғ ан зерттеулер алып отыр.

Қ азіргі кезде ісіктер емдеуінде кең жол антицитокинді емге берілген.Мысалы, қ атерлі ісіктерді емдеуде анти-ИЛ-10-моноколонды антиденелерді, ИЛ-2-ге арналғ ан рецепторғ а моноколонды антиденелерді, ИЛ-5 рецепторының антагонистін қ олданады.

Қ азіргі заманғ ы иммунологияда иммунопрофилактиканы жетілдіру проблемалары маң ызды орын алады.Гендік инженерия мен молекулалы технология негізінде жаң а, рекомбинантты вакциналар дайындалуда, сонымен қ атар ДНК-вакциналар, антиидиотиптік вакциналар, гистосә йкестік гендерінің ө німдері бар вакциналар, микрокапсулалы вакциналар қ олданылып жатыр.Болашақ вакцинологияның проблемасы болып ісіктерге қ арсы вакци

наларды ө ндіру табылады.

Сонымен, қ азіргі заманғ ы иммунологияда теориялық жә не пркатикалық жетістіктер орын тапқ ан.Иммунологияның ә ртү рлі бағ ыттағ ы ғ ылымғ а ә сіресе, физико-химиялық биология мен биотехнологияғ а енуі келешекте революциялық жетістіктерге ә келетіні кү мә нсіз.