Дәріс №6

Тақ ырыбы: «Гинекологияда «жедел» іш. Шұ ғ ыл кө мек»

Мақ саты: гинекологиядағ ы жедел жағ дайлар, жатырдан тыс жү ктілік, аналық без ісігің аяқ шасы бұ ралуы, аналық без апоплексиясі кезіндегі жедел жә рдем кө рсету.

Дә ріс тезистері.

«Ө ткір» іш деп, этиологиясі жә не клиникалық ағ ымы ә р тү рлі, қ ұ рсақ қ уысында пайда болатын патологиялық процесстер. Ә р тү рлі себептерге байланысты, гинекологияда «ө ткір» іш симптоматикасі кө п жалпы кө ріністері бар:

- Толық саулық кезінде ауру сезімінің кенеттен пайда болуы. Ауру, жиі іштің тө менгі жағ ында басталады, ақ ырын кү шейеді жә не бү кіл іш аймағ ына тарайды, кейде соншалық ты кү шті, естен тану шақ ыруы мү мкін.

- лоқ су, қ ұ су;

- ішекте газдар мен нә жістің шығ уының бұ зылысы (балаларда жиі диарея);

- ішастар тітіркену симптомдары.

Гинекологиядағ ы «Ө ткір іш» себептерін 3 топқ а бө луге болады:

Жедел қ ұ рсақ ішілік қ ан кету(жатырдан тыс жү ктілік асқ ынуы, аналық без апоплексиясы);

Ішкі жыныс мү шелердегі қ ан айналым бұ зылыстары(аналық бездің ісігінің аяқ шасының жә не бездің ісік тә різді тү зілістердің бұ ралуы, миоматозды тү йін бұ ралуы жә не некроз);

Ә йел ішкі жыныс мү шелерінің жедел қ абыну аурулары, патологиялық процесске ішастардың қ атысуы.

Жатырдан тыс (эктопиялық) жү ктілік – ұ рық тық жұ мыртқ аның имплантациясі жә не дамуы жатырда ө тпейтін жү ктілік. Орналасуы бойынша жіктелу. Прогрессивті, ү зілген жатырдан тыс жү ктілік(тү тікті аборт, тү тік жарылуы).

Аналық без апоплексия дегеніміз, фолликул, аналық без стромасы, фолликулярлы киста немесе сары дене тамырының жарылып, без бү тінділігінің бұ зылуы жә не қ ұ рсақ қ уысына қ аң сыраумен бірге ө тетін, аналық безге қ аң сырау. Апоплексия кез-келген жаста(45-50) кездеседі. Жиілігі 1-3%. Ауру рецидиві 42-69% жағ дайда болады. Аналық без апоплексиясының аурулық жә не анемиялық формасы.

Жатыр қ осымшаларының ісік аяқ щаларының бұ ралуы 15-25% жағ дайда байқ алады, бірақ субсерозды бұ рыш аяқ шасы, жатыр тү тігі, ө згермеген аналық бездің жә не тұ тас жатыр жә не оның қ осымшалардың бұ ралуы байқ алады.

Ә йел ішкі жыныс мү шелерінің жедел қ абыну аурулары: пиосальпинкс, пиоовар, тубоовариальді тү зілістер, гинекологиялық перитонит.

Гинекология жә не хирургиядағ ы «Ө ткір іштің» диф.диагностикасы.

«Ө ткір іш» симптоматикасі бар науқ астардың барлығ ы шұ ғ ыл тү рде ауруханағ а жатқ ызылуы, дұ рыс, ә рі уақ ытылы диагнозбен жә не жедел жә рдем кө рсетілуі керек. Жедел гинекологиялық жағ дайлардағ ы жә рдем кө рсету алгоритмі.

Иллюстрациялық материал: мультимедиялық презентация(кесте жә не суреттерімен бірге..

Ә дебиет:

Орысша негізгі:

1.Гинекология: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой и др. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2006., С.- 317-342

қ осымша:

Гинекология: учебное пособие по клинической практике для студентов медицинских колледжей/ под.ред. К.А.Аяпова – Алматы, 2005., С.-41

На казахском языке

негізгі:

Кө зденова Р.Ә., Сейітмә мбетова Н.Қ. «Гинекология» Алматы, 2001ж.

қ осымша:

Нұ рқ асымұ лы Жомарт. Гинекология - Алматы, 2007ж.

2. Ошибаев Н., Нұ рқ асымұ лы Ж. Акушериялық жә не гинекологиялық операциялар- Алматы, 2006ж.

Бақ ылау сұ рақ тары(кері байланыс):

· «жедел іш» симптомдары қ андай?

· Гинекологиядағ ы «Ө ткір іш» себептері?

· Орналасуы бойынша жатырдан тыс жү ктілік жіктелуі.

· Аналық без апоплексиясі дегеніміз не?

· Жатыр қ осымшаларының ірің ді тү зілімдері қ алай аталады?